Turning trash into toys for learning | Arvind Gupta

Tłumaczenie: Jan Sandorski Korekta: Krystian Aparta

My name is Arvind Gupta, and I'm a toymaker.

Nazywam się Arvind Gupta i robię zabawki.

I've been making toys for the last 30 years.

Zajmuję się tym już od 30 lat.

The early '70s, I was in college.

Na początku lat 70. byłem studentem.

It was a very revolutionary time.

To byłe bardzo przewrotowy czas,

It was a political ferment, so to say --

czas wzburzenia politycznego.

students out in the streets of Paris,

Studenci na ulicach Paryża przeciwstawiali się władzy.

revolting against authority.

Studenci na ulicach Paryża przeciwstawiali się władzy.

America was jolted

Ameryka była wstrząśnięta

by the anti-Vietnam movement, the Civil Rights movement.

ruchem antywojennym, ruchem praw obywatelskich.

In India, we had the Naxalite movement,

W Indiach mieliśmy ruch Naksalitów,

the [unclear] movement.

ruch [niejasne].

But you know, when there is a political churning of society,

Ale przemiany polityczne

it unleashes a lot of energy.

uwalniają mnóstwo energii.

The National Movement of India

Indyjski Ruch Narodowy był tego świadectwem.

was testimony to that.

Indyjski Ruch Narodowy był tego świadectwem.

Lots of people resigned from well-paid jobs

Wiele ludzi rzuciło dobrze płatne prace

and jumped into the National Movement.

i przyłączyło się do Ruchu Narodowego.

Now in the early '70s,

We wczesnych latach 70.

one of the great programs in India

w Indiach mieliśmy program ożywienia

was to revitalize

nauczania przedmiotów ścisłych

primary science in village schools.

w szkołach wiejskich.

There was a person, Anil Sadgopal, did a Ph.D. from Caltech

Pewien człowiek, Anil Sadgopal, zrobił doktorat w Caltech

and returned back as a molecular biologist

i wrócił jako biolog molekularny

in India's cutting-edge research institute, the TIFR.

do nowoczesnego instytutu badawczego TIFR w Indiach.

At 31, he was not able

W wieku 31 lat nie był w stanie

to relate the kind of [unclear] research,

powiązać swoistego rodzaju badań,

which he was doing with the lives of the ordinary people.

które prowadził, z życiem zwykłych ludzi.

So he designed and went and started a village science program.

Zrezygnował z badań i stworzył wiejski program nauk ścisłych.

Many people were inspired by this.

Wielu ludzi to zmotywowało.

The slogan of the early '70s

Hasłem wczesnych lat 70. było "Idź pośród ludzi.

was "Go to the people.

Hasłem wczesnych lat 70. było "Idź pośród ludzi.

Live with them; love them.

Żyj z nimi, kochaj ich.

Start from what they know. Build on what they have."

Zacznij od tego, co znają. Buduj na tym, co mają".

This was kind of the defining slogan.

Ten slogan nam przyświecał.

Well I took one year.

Ja potrzebowałem jednego roku.

I joined Telco, made TATA trucks, pretty close to Pune.

Zatrudniłem się w Telco, budowałem ciężarówki TATA.

I worked there for two years,

Po dwóch latach zrozumiałem,

and I realized that I was not born to make trucks.

że nie urodziłem się, by budować ciężarówki.

Often one doesn't know what one wants to do,

Często człowiek nie wie, co chciałby robić,

but it's good enough to know what you don't want to do.

lecz wystarczy wiedzieć, czego nie chce się robić.

So I took one year off, and I went to this village science program.

Wziąłem rok przerwy i dołączyłem do wiejskiego programu nauk ścisłych.

And it was a turning point.

I to był punkt zwrotny.

It was a very small village --

To była bardzo mała wioska,

a weekly bazaar

miała cotygodniowy targ,

where people, just once in a week, they put in all the vats.

na którym ludzie wykładali swoje pakunki.

So I said, "I'm going to spend a year over here."

Postanowiłem zostać tam na rok.

So I just bought one specimen

Kupiłem po jednej sztuce

of everything which was sold on the roadside.

wszystkiego, co sprzedawali przy drodze.

And one thing which I found

Jedną z tych rzeczy

was this black rubber.

była ta czarna gumka.

This is called a cycle valve tube.

To rurka od wentyla.

When you pump in air in a bicycle, you use a bit of this.

Używa się takiej, kiedy pompujemy koło.

And some of these models --

W niektórych modelach

so you take a bit of this cycle valve tube,

możemy do gumki zaworowej

you can put two matchsticks inside this, and you make a flexible joint.

włożyć zapałki i powstaje giętki przegub.

It's a joint of tubes. You start by teaching angles --

Na nim zaczynamy uczyć kątów.

an acute angle, a right angle, an obtuse angle, a straight angle.

Kąt ostry, prosty, rozwarty, 180 stopni.

It's like its own little coupling.

To jakby taka złączka.

If you have three of them, and you loop them together,

Jeśli połączymy takie trzy,

well you make a triangle.

możemy zrobić trójkąt.

With four, you make a square,

Z czterema wyjdzie kwadrat.

you make a pentagon, you make a hexagon,

Można zrobić pięciokąt, sześciokąt,

you make all these kind of polygons.

wszelkie rodzaje wielokątów.

And they have some wonderful properties.

I one mają cudowne właściwości.

If you look at the hexagon, for instance,

Weźmy na przykład sześciokąt.

it's like an amoeba, which is constantly changing its own profile.

Ciągle zmienia kształt, jak ameba.

You can just pull this out, this becomes a rectangle.

Po rozciągnięciu będzie czworokątem.

You give it a push, this becomes a parallelogram.

Popychamy i jest równoległobok.

But this is very shaky.

Ale jest mało stabilny.

Look at the pentagon, for instance,

Weźmy na przykład pięciokąt.

pull this out -- it becomes a boat shape trapezium.

Ciągniemy i robi się trapez.

Push it and it becomes house shaped.

Ściśniemy i powstanie domek,

This becomes an isosceles triangle --

trójkąt równoramienny.

again, very shaky.

Ciągle mało stabilny.

This square might look very square and prim.

Kwadrat wygląda na sztywny.

Give it a little push -- this becomes a rhombus.

Popchnij go lekko, a stanie się rombem.

It becomes kite-shaped.

Otrzyma kształt latawca.

But give a child a triangle,

Jak damy dziecku trójkąt,

he can't do a thing to it.

nie będzie potrafiło nic z nim zrobić.

Why use triangles?

Więc po co trójkąty?

Because triangles are the only rigid structures.

Bo to jedyne sztywne konstrukcje.

We can't make a bridge with squares

Nie zbudujemy mostu z kwadratów,

because the train would come, it would start doing a jig.

bo jakby przejechał po nim pociąg, most zacząłby się zginać.

Ordinary people know about this

Zwykli ludzie wiedzą takie rzeczy.

because if you go to a village in India,

Mieszkańcy indyjskiej wsi

they might not have gone to engineering college,

może i nie skończyli politechniki,

but no one makes a roof placed like this.

ale nikt nie zbuduje dachu w taki sposób.

Because if they put tiles on top, it's just going to crash.

Bo jak położą dachówkę, po prostu się zawali.

They always make a triangular roof.

Zawsze budują trójkątne dachy.

Now this is people science.

To jest nauka po ludzku.

And if you were to just poke a hole over here

Kiedy zrobimy tu dziurkę

and put a third matchstick,

i włożymy trzecią zapałkę,

you'll get a T joint.

otrzymamy złącze w kształcie litery T.

And if I were to poke all the three legs of this

A jeśli wetknę te trzy nóżki

in the three vertices of this triangle,

w trzy wierzchołki trójkąta,

I would make a tetrahedron.

powstanie czworościan.

So you make all these 3D shapes.

Tak robi się figury przestrzenne.

You make a tetrahedron like this.

Mamy taki czworościan.

And once you make these,

I mając takie figury,

you make a little house.

możecie zbudować domek.

Put this on top.

Postawmy to na górze.

You can make a joint of four. You can make a joint of six.

Łącze może być z czterech, sześciu.

You just need a ton.

Potrzebne są tylko składniki.

Now this was -- you make a joint of six,

Dzięki złączu z sześciu zapałek

you make an icosahedron.

możemy zrobić dwudziestościan.

You can play around with it.

Można się tym bawić.

This makes an igloo.

A to iglo.

Now this is in 1978.

Tak było w 1978.

I was a 24-year-old young engineer.

Byłem 24-letnim, młodym inżynierem.

And I thought this was so much better than making trucks.

Stwierdziłem, że to o niebo lepsze od budowania ciężarówek.

(Applause)

(Brawa)

If you, as a matter of fact, put four marbles inside,

Jeśli włożymy do tego cztery szklane kulki,

you simulate the molecular structure of methane, CH4.

powstanie model cząsteczki metanu, CH4.

Four atoms of hydrogen, the four points of the tetrahedron,

Cztery atomy wodoru, to cztery wierzchołki,

which means the little carbon atom.

oraz atom węgla pośrodku.

Well since then,

I tak, od tego czasu,

I just thought that I've been really privileged

miałem wielki zaszczyt

to go to over 2,000 schools in my country --

odwiedzić ponad 2000 szkół w moim kraju,

village schools, government schools,

szkoły wiejskie, państwowe,

municipal schools, Ivy League schools --

miejskie, elitarne...

I've been invited by most of them.

Większość z nich sama mnie zaprasza.

And every time I go to a school,

Zawsze, gdy odwiedzam szkołę,

I see a gleam in the eyes of the children.

widzę blask w oczach dzieci.

I see hope. I see happiness in their faces.

Widzę nadzieję. Widzę po ich twarzach, że są szczęśliwe.

Children want to make things. Children want to do things.

Dzieci chcą tworzyć. Chcą działać.

Now this, we make lots and lots of pumps.

Wracając - robimy mnóstwo pompek.

Now this is a little pump

Mam tu małą pompkę,

with which you could inflate a balloon.

którą można napompować balonik.

It's a real pump. You could actually pop the balloon.

To prawdziwa pompka, balonik może pęknąć.

And we have a slogan

I mamy pewne hasło:

that the best thing a child can do with a toy is to break it.

"najlepiej dla dziecka jest zepsuć zabawkę".

So all you do is --

Wystarczy zrobić tak.

it's a very kind of provocative statement --

Wiem, to kontrowersyjne stwierdzenie.

this old bicycle tube and this old plastic [unclear]

Mamy starą dętkę i plastykową zatyczkę.

This filling cap will go very snugly into an old bicycle tube.

Zatyczka wchodzi wygodnie w dętkę.

And this is how you make a valve.

I tak się robi wentyl.

You put a little sticky tape.

Dodamy trochę taśmy klejącej

This is one-way traffic.

i mamy ruch jednokierunkowy.

Well we make lots and lots of pumps.

Robimy wiele pompek.

And this is the other one --

A tu jeszcze coś innego.

that you just take a straw, and you just put a stick inside

Przebijamy słomkę patyczkiem,

and you make two half-cuts.

nacinamy dwa razy pod kątem.

Now this is what you do,

Następnie zaginamy obie nóżki w trójkąt

is you bend both these legs into a triangle,

Następnie zaginamy obie nóżki w trójkąt,

and you just wrap some tape around.

owijamy odrobiną taśmy

And this is the pump.

i mamy pompkę.

And now, if you have this pump,

A taka pompka...

it's like a great, great sprinkler.

Działa jak wspaniały zraszacz.

It's like a centrifuge.

Jak wirówka.

If you spin something, it tends to fly out.

Kiedy się czymś kręci, wylatuje na zewnątrz.

(Applause)

(Brawa)

Well in terms of -- if you were in Andhra Pradesh,

W stanie Andhra Pradesh

you would make this with the palmyra leaf.

robi się to z liścia winodani.

Many of our folk toys

Wiele z ludowych zabawek

have great science principles.

opiera się na zasadach naukowych.

If you spin-top something, it tends to fly out.

Coś się kręci i odsuwa się od środka.

If I do it with both hands, you can see this fun Mr. Flying Man.

Chwycę to dwiema rękami i zobaczycie, jak lata.

Right.

Prawda?

This is a toy which is made from paper. It's amazing.

A to niesamowita zabawka z papieru.

There are four pictures.

Są cztery obrazki.

You see insects,

Widzicie owady,

you see frogs, snakes, eagles, butterflies,

żaby, węże, orły, motylki,

frogs, snakes, eagles.

żaby, węże, orły.

Here's a paper which you could [unclear] --

Zaprojektował to w roku 1928

designed by a mathematician at Harvard in 1928,

matematyk z Harvardu, Arthur Stone,

Arthur Stone,

matematyk z Harvardu, Arthur Stone,

documented by Martin Gardner in many of his many books.

co udokumentował w wielu książkach Martin Gardner.

But this is great fun for children.

Dla dzieci to wspaniała zabawa.

They all study about the food chain.

Uczą o łańcuchu pokarmowym.

The insects are eaten by the frogs; the frogs are eaten by the snakes;

Owady zjadane przez żaby, żaby przez węże,

the snakes are eaten by the eagles.

węże przez orły.

And this can be, if you had a whole photocopy paper --

Wystarczy kartka A4 z ksero,

A4 size paper --

Wystarczy kartka A4 z ksero,

you could be in a municipal school, you could be in a government school --

możecie być w szkole miejskiej, państwowej.

a paper, a scale and a pencil -- no glue, no scissors.

Kartka, linijka i ołówek, nie trzeba kleju ani nożyczek.

In three minutes, you just fold this up.

Można to złożyć w trzy minuty,

And what you could use it for is just limited by your imagination.

a możliwości ogranicza tylko wyobraźnia.

If you take a smaller paper, you make a smaller flexagon.

Z mniejszej kartki będzie mniejszy fleksagon.

With a bigger one, you make a bigger one.

Z większej zrobimy większy.

Now this is a pencil with a few slots over here.

To ołówek z paroma rowkami.

And you put a little fan here.

Tu dam mały wiatraczek.

And this is a hundred-year-old toy.

Ta zabawka ma sto lat.

There have been six major research papers on this.

Napisano o tym sześć poważnych artykułów naukowych.

There's some grooves over here, you can see.

Widzicie, tu jest kilka wyżłobień.

And if I take a reed -- if I rub this,

Jak teraz wezmę trzcinkę i potrę,

something very amazing happens.

dzieje się rzecz niezwykła.

Six major research papers on this.

Sześć poważnych artykułów.

As a matter of fact, Feynman, as a child, was very fascinated by this.

Feynman fascynował się tym jako dziecko.

He wrote a paper on this.

On także o tym pisał.

And you don't need the three billion-dollar Hadron Collider

Do tego nie potrzeba zderzacza hadronów za miliardy dolarów.

for doing this. (Laughter) (Applause)

Do tego nie potrzeba zderzacza hadronów za miliardy dolarów.

This is there for every child,

To jest przeznaczone dla każdego dziecka,

and every child can enjoy this.

każde dziecko może się tym cieszyć.

If you want to put a colored disk,

Można też założyć kolorową tarczę,

well all these seven colors coalesce.

a siedem kolorów się zjednoczy.

And this is what Newton talked about 400 years back,

400 lat temu mówił o tym Newton.

that white light's made of seven colors,

Białe światło składa się z 7 kolorów,

just by spinning this around.

wystarczy tylko tym pokręcić.

This is a straw.

Oto słomka.

What we've done, we've just sealed both the ends with tape,

Zamknęliśmy tylko oba końce taśmą,

nipped the right corner and the bottom left corner,

i ucięliśmy prawy i dolny lewy róg.

so there's holes in the opposite corners, there's a little hole over here.

Mamy otwory w przeciwległych rogach, a tu dziurkę.

This is a kind of a blowing straw.

To taka słomka do dmuchania.

I just put this inside this.

Włożę to tutaj.

There's a hole here, and I shut this.

Tu jest dziurka, a tu przytrzymuję.

And this costs very little money to make --

Kosztuje to bardzo niewiele,

great fun for children to do.

a dzieci mają świetną zabawę.

What we do

Można też zrobić prosty silnik elektryczny.

is make a very simple electric motor.

Można też zrobić prosty silnik elektryczny.

Now this is the simplest motor on Earth.

To najprostszy silnik na Ziemi.

The most expensive thing is the battery inside this.

Najdroższą częścią jest bateryjka.

If you have a battery, it costs five cents to make it.

Jeżeli mamy bateryjkę, wykonanie kosztuje pięć centów.

This is an old bicycle tube,

To jest stara dętka,

which gives you a broad rubber band, two safety pins.

z której mamy szeroką gumę, i dwie agrafki.

This is a permanent magnet.

Tu mamy trwały magnes.

Whenever current flows through the coil, this becomes an electromagnet.

Kiedy prąd płynie przez cewkę, powstaje elektromagnes.

It's the interaction of both these magnets

Chodzi o współoddziaływanie obu magnesów,

which makes this motor spin.

ono obraca motorem.

We made 30,000.

Zrobiliśmy takich 30 000.

Teachers who have been teaching science for donkey years,

Nauczyciele przedmiotów ścisłych

they just muck up the definition and they spit it out.

od lat tylko psują definicję i recytują ją z pamięci.

When teachers make it, children make it.

A kiedy budują to razem z dziećmi,

You can see a gleam in their eye.

widać blask w ich oczach.

They get a thrill

Czują ekscytację, na myśl o tym,

of what science is all about.

o co chodzi w naukach ścisłych.

And this science is not a rich man's game.

A ta nauka to nie zabawa dla bogaczy.

In a democratic country,

W demokratycznym państwie

science must reach to our most oppressed,

nauka musi dotrzeć do najbardziej zgnębionych

to the most marginalized children.

i zmarginalizowanych dzieci.

This program started with 16 schools

Program rozpoczęto w 16 szkołach,

and spread to 1,500 government schools.

a rozprzestrzenił się do 1500 szkół państwowych.

Over 100,000 children learn science this way.

Ponad 100 000 dzieci uczy się tak przedmiotów ścisłych.

And we're just trying to see possibilities.

A ciągle znajdujemy coś nowego.

Look, this is the tetrapak --

To jest kartonik po soku.

awful materials from the point of view of the environment.

Materiał strasznie uciążliwy dla środowiska.

There are six layers -- three layers of plastic, aluminum --

Ma sześć warstw, trzy warstwy plastyku, aluminium,

which are are sealed together.

wszystkie połączone ze sobą.

They are fused together, so you can't separate them.

Są stopione, nie można ich rozdzielić.

Now you can just make a little network like this

Ale można zrobić taką konstrukcję,

and fold them and stick them together

potem złożyć, skleić,

and make an icosahedron.

i mamy dwudziestościan.

So something which is trash,

Więc coś co jest śmieciem,

which is choking all the seabirds,

co dusi nadmorskie ptactwo,

you could just recycle this into a very, very joyous --

można wtórnie wykorzystać jako źródło radości.

all the platonic solids can be made with things like this.

Tak można zrobić wszystkie wielościany foremne.

This is a little straw,

To znowu słomka.

and what you do is you just nip two corners here,

Wystarczy uciąć te dwa rogi.

and this becomes like a baby crocodile's mouth.

Wygląda teraz jak pyszczek małego krokodyla.

You put this in your mouth, and you blow.

Wsadza się to do ust i dmucha.

(Honk)

(Trąbnięcie)

It's children's delight, a teacher's envy, as they say.

Zachwyt dziecka, zazdrość nauczyciela.

You're not able to see how the sound is produced,

Nie widać, jak ten dźwięk powstaje,

because the thing which is vibrating goes inside my mouth.

ponieważ wibrującą część mam w ustach.

I'm going to keep this outside, to blow out. I'm going to suck in air.

Teraz wyciągnę tę stronę i będę wciągał powietrze.

(Honk)

(Trąbnięcie)

So no one actually needs to muck up the production of sound

Nie trzeba niejasno tłumaczyć produkcji dźwięku

with wire vibrations.

wibracjami w ośrodku sprężystym.

The other is that you keep blowing at it,

Możemy też, dmuchając,

keep making the sound,

ciągle wydając dźwięk,

and you keep cutting it.

ucinać słomkę po kawałku.

And something very, very nice happens.

I dzieje się coś bardzo fajnego.

(Honk)

(Trąbnięcie)

(Applause)

(Brawa)

And when you get a very small one --

A jak już się ma bardzo małą...

(Honk)

(Trąbnięcie)

This is what the kids teach you. You can also do this.

Tego uczą nas dzieci. Sami spróbujcie!

Well before I go any further,

Zanim będę kontynuował,

this is something worth sharing.

chciałem się czymś podzielić.

This is a touching slate meant for blind children.

To tabliczka dotykowa dla niewidomych dzieci.

This is strips of Velcro, this is my drawing slate,

Pokrywa z rzepów, moja tabliczka do rysowania,

and this is my drawing pen,

a to mój pisak do rysowania,

which is basically a film box.

z pudełka po filmie do aparatu.

It's basically like a fisherman's line,

W zasadzie to działa jak wędka i żyłka.

a fishing line.

W zasadzie to działa jak wędka i żyłka.

And this is wool over here.

A tu mamy wełnę.

If I crank the handle, all the wool goes inside.

Kręcę gałką i wełna się chowa.

And what a blind child can do is to just draw this.

Niewidome dzieci mogą po tym rysować.

Wool sticks on Velcro.

Wełna przyczepia się do rzepów.

There are 12 million blind children in our country --

W naszym kraju jest 12 milionów niewidomych dzieci...

(Applause)

(Brawa)

who live in a world of darkness.

One żyją w świecie ciemności.

And this has come as a great boon to them.

To jest dla nich wielki dar.

There's a factory out there making our children blind,

Jest taka fabryka, która oślepia nasze dzieci,

not able to provide them with food,

zarazem nie zapewnia im jedzenia, witaminy A.

not able to provide them with vitamin A.

zarazem nie zapewnia im jedzenia, witaminy A.

But this has come as a great boon for them.

Ale to jest dla nich dobrodziejstwo.

There are no patents. Anyone can make it.

Nie ma patentów, każdy może takie coś zrobić.

This is very, very simple.

To bardzo proste.

You can see, this is the generator. It's a crank generator.

To jest generator prądu na korbę.

These are two magnets.

Tu mamy dwa magnesy.

This is a large pulley made by sandwiching rubber between two old CDs.

Duży kołowrót to 2 płyty CD przedzielone gumą.

Small pulley and two strong magnets.

To mały kołowrót i dwa silne magnesy.

And this fiber turns a wire attached to an LED.

Ta nić obraca przewodem podłączonym do diody.

If I spin this pulley, the small one's going to spin much faster.

Mały kręci się szybciej, niż wielki.

There will be a spinning magnetic field.

Powstaje obracające się pole magnetyczne.

Lines, of course, would be cut, the force will be generated.

Jego linie będą się przecinały, zostanie wytworzona siła.

And you can see, this LED is going to glow.

Jak widać, dioda świeci.

So this is a small crank generator.

Więc to jest mały generator korbowy.

Well, this is, again,

A to znowu coś prostego,

it's just a ring, a steel ring with steel nuts.

stalowa obręcz ze stalowymi nakrętkami.

And what you can do

Możemy nimi zakręcić,

is just, if you give it a twirl,

Możemy nimi zakręcić,

well they just keep going on.

a one się nie zsuną.

And imagine a bunch of kids

Wyobraźcie sobie grupkę dzieci stojących w kółku,

standing in a circle

Wyobraźcie sobie grupkę dzieci stojących w kółku,

and just waiting for the steel ring to be passed on.

każde czeka na obręcz.

And they'd be absolutely joyous playing with this.

To dla nich wielka frajda.

Well in the end, what we can also do:

A na koniec weźmiemy stare gazety

we use a lot of old newspapers

A na koniec weźmiemy stare gazety

to make caps.

i zrobimy czapki.

This is worthy of Sachin Tendulkar.

To jest godne Sachina Tendulkara.

It's a great cricket cap. (Laughter) (Applause)

Świetna czapka do krykieta.

When first you see Nehru and Gandhi,

Gdy pierwszy raz się widzi Nehru i Gandhiego,

this is the Nehru cap -- just half a newspaper.

to czapka Nehru, wystarczy pół gazety.

We make lots of toys with newspapers,

Robimy dużo zabawek z gazet,

and this is one of them.

a to jedna z nich.

And this is -- you can see --

A to ptaszek machający skrzydłami.

this is a flapping bird.

A to ptaszek machający skrzydłami.

All of our old newspapers, we cut them into little squares.

Wszystkie stare gazety kroimy na kwadraciki.

And if you have one of these birds --

A jeden taki ptaszek...

children in Japan have been making this bird for many, many years.

Dzieci w Japonii robią je od wielu lat.

And you can see,

I widzicie, to mały ptaszek wachlarzówka.

this is a little fantail bird.

I widzicie, to mały ptaszek wachlarzówka.

Well in the end, I'll just end with a story.

Na koniec opowiem historyjkę.

This is called "The Captain's Hat Story."

Nazywa się "Historia Kapitańskiej Czapki".

The captain was a captain of a sea-going ship.

Kapitan pracował na liniowcu,

It goes very slowly.

który płynął bardzo powoli.

And there were lots of passengers on the ship,

Pasażerowie się nudzili,

and they were getting bored, so the captain invited them on the deck.

więc kapitan zaprosił ich na pokład.

"Wear all your colorful clothes and sing and dance,

"Ubierzcie się kolorowo, tańczcie,

and I'll provide you with good food and drinks."

a ja zapewnię dobre jedzenie i picie".

And the captain would wear a cap everyday

Codziennie kapitan zakładał inną czapkę

and join in the regalia.

i włączał się do zabawy.

The first day, it was a huge umbrella cap,

Pierwsza była czapka-parasol,

like a captain's cap.

jak czapka kapitańska.

That night, when the passengers would be sleeping,

Tej nocy, gdy pasażerowie spali,

he would give it one more fold,

złożył ją jeszcze w jednym miejscu

and the second day, he would be wearing a fireman's cap --

i miał czapkę strażacką,

with a little shoot just like a designer cap,

z wypustką, jak czapka designerska,

because it protects the spinal cord.

chroniącą rdzeń kręgowy.

And the second night, he would take the same cap

Następnej nocy wziął czapkę

and give it another fold.

i złożył w jeszcze innym miejscu.

And the third day, it would be a Shikari cap --

Trzeciego dnia miał czapkę Shikariego,

just like an adventurer's cap.

odkrywcy znanego z komiksów.

And the third night, he would give it two more folds --

A trzeciej nocy złożył jeszcze w dwóch miejscach.

and this is a very, very famous cap.

To jest bardzo znana czapka,

If you've seen any of our Bollywood films,

jeśli widzieliście jakiś bollywoodzki film.

this is what the policeman wears,

Takie czapki noszą policjanci,

it's called a zapalu cap.

nazywają się zapalu.

It's been catapulted to international glory.

Zdobyły międzynarodową sławę.

And we must not forget that he was the captain of the ship.

Nie zapominajmy, że to kapitan statku.

So that's a ship.

Więc mamy statek.

And now the end:

A teraz zakończenie.

everyone was enjoying the journey very much.

Wszystkim bardzo się rejs podobał.

They were singing and dancing.

Śpiewano i tańczono.

Suddenly there was a storm and huge waves.

Lecz nagle zerwał się sztorm z wielkimi falami.

And all the ship can do is to dance and pitch along with the waves.

Statek tańczył i kołysał się na wodzie.

A huge wave comes and slaps the front

Wielka fala uderzyła w dziób

and knocks it down.

i oderwała go.

And another one comes and slaps the aft and knocks it down.

Jeszcze jedna uderzyła w rufę i ją oderwała.

And there's a third one over here.

A tu była trzecia.

This swallows the bridge and knocks it down.

Połknęła i powaliła mostek.

And the ship sinks,

I statek zatonął,

and the captain has lost everything,

kapitan stracił wszystko,

but for a life jacket.

prócz swej kamizelki ratunkowej.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)