Why you should talk to strangers | Kio Stark

Çeviri: Gokhan Yilmazturk Gözden geçirme: Yunus ASIK

There are things we say

Bir yabancıyla veya

when we catch the eye of a stranger

yanımızdan geçen bir komşumuzla göz göze geldiğimizde,

or a neighbor walking by.

söylediğimiz şeyler vardır:

We say, "Hello, how are you?

''Merhaba, Nasılsınız?

It's a beautiful day.

Güzel bir gün.

How do you feel?"

Nasıl hissediyorsunuz?''

These sound kind of meaningless, right? And, in some ways, they are.

Bunlar kulağa oldukça anlamsız geliyor, değil mi? Ve bazı açılardan, öyleler de.

They have no semantic meaning.

Bunların anlamsal hiçbir değeri yok.

It doesn't matter how you are or what the day is like.

Önemli olan nasıl olduğunuz veya havanın nasıl olduğu değil.

They have something else.

Başka bir şeyleri var.

They have social meaning.

Bunların sosyal anlamı var.

What we mean when we say those things is:

Bunları söylediğimizde:

I see you there.

Seni tanıyorum.

I'm obsessed with talking to strangers.

Yabancılarla konuşmaktan zevk alıyorum.

I make eye contact, say hello,

Göz teması kurarım, merhaba derim,

I offer help, I listen.

yardım teklif ederim, dinlerim.

I get all kinds of stories.

Her türlü hikâyeyi duyarım.

About seven years ago, I started documenting my experiences

Yaklaşık 7 yıl önce tecrübelerimi, nedenini anlamak için

to try to figure out why.

belgelemeye başladım.

What I found was that something really beautiful was going on.

Bulduğum şey güzel bir şeyin devam ettiğiydi.

This is almost poetic.

Bu neredeyse şiirsel.

These were really profound experiences.

Bunlar gerçekten önemli deneyimlerdi.

They were unexpected pleasures.

Beklenmedik zevklerdi.

They were genuine emotional connections.

Gerçek duygusal bağlardı.

They were liberating moments.

Özgürleştirici anlardı.

So one day, I was standing on a corner waiting for the light to change,

Bu yüzden bir gün, köşede trafik ışığının değişmesini bekliyordum,

which, I'm a New Yorker,

New Yorklu olduğum için

so that means I was actually standing in the street on the storm drain,

aslında bu yolda rögarın üstünde durduğum anlamına geliyor,

as if that could get me across faster.

sanki beni daha çabuk karşıya geçirecekmiş gibi.

And there's an old man standing next to me.

Yanımda yaşlı bir adam vardı.

So he's wearing, like, a long overcoat and sort of an old-man hat,

Uzun bir palto giyiyordu ve bir tür yaşlı adam şapkası vardı

and he looked like somebody from a movie.

ve bir filmden çıkmış biri gibiydi.

And he says to me,

Bana,

"Don't stand there. You might disappear."

''Orada durma. Kaybolabilirsin.'' dedi.

So this is absurd, right?

Yani bu saçma, değil mi?

But I did what he said. I stepped back onto the sidewalk.

Ama dediğini yaptım ve kaldırıma çıktım.

And he smiled, and he said,

Bana güldü ve dedi ki:

"Good. You never know.

'' Güzel. Asla bilemezsin.

I might have turned around,

Arkamı döndüğümde,

and zoop, you're gone."

hoop, kaybolmuşsun.''

This was weird,

Bu garipti,

and also really wonderful.

ayrıca gerçekten harikaydı.

He was so warm, and he was so happy that he'd saved me.

Çok sıcakkanlıydı ve beni kurtardığı için çok mutluydu.

We had this little bond.

Bu küçük bağı oluşturduk.

For a minute, I felt like my existence as a person

Bir dakika boyunca, insan olarak varoluşumun

had been noticed,

fark edildiğini

and I was worth saving.

ve kurtarılmaya değer olduğumu hissettim.

The really sad thing is,

Asıl üzücü olan şey,

in many parts of the world,

dünyanın çoğu bölgesinde

we're raised to believe that strangers are dangerous by default,

yabancıların hükmen tehlikeli olduğuna,

that we can't trust them, that they might hurt us.

onlara güvenemeyeceğimize, bize zarar vereceklerine inanarak büyütüldük.

But most strangers aren't dangerous.

Ama çoğu yabancı zararsız.

We're uneasy around them because we have no context.

Onların yanında huzursuzuz, çünkü onlar hakkında bir bilgimiz yok.

We don't know what their intentions are.

Niyetlerini bilmiyoruz.

So instead of using our perceptions and making choices,

Kendi algılarımızı kullanmak ve kendimiz karar vermek yerine

we rely on this category of "stranger."

''yabancı'' kategorisine inanıyoruz.

I have a four-year-old.

4 yaşında bir kızım var.

When I say hello to people on the street,

Ne zaman sokakta insanlara selam versem,

she asks me why.

bana nedenini soruyor.

She says, "Do we know them?"

''Onları tanıyor muyuz?'' diyor.

I say, "No, they're our neighbor."

''Hayır, onlar bizim komşularımız.'' diyorum.

"Are they our friend?"

''Arkadaşlarımız mı?''

"No, it's just good to be friendly."

''Hayır, sadece sıcakkanlı olmak güzel.''

I think twice every time I say that to her,

Bunu ona söyleyeceğim her zaman iki defa düşünüyorum,

because I mean it, but as a woman, particularly,

çünkü bunu demek istiyorum, bilhassa da bir kadın olarak

I know that not every stranger on the street has the best intentions.

biliyorum ki sokaktaki her yabancının niyeti iyi değil.

It is good to be friendly, and it's good to learn when not to be,

Sıcakkanlı olmak güzeldir, ne zaman olmamak gerektiğini bilmek de

but none of that means we have to be afraid.

ama bunların hiçbiri korkmamız gerektiği anlamına gelmez.

There are two huge benefits

Korkularımız yerine hislerimizi kullanmanın

to using our senses instead of our fears.

iki büyük yararı vardır.

The first one is that it liberates us.

Birincisi bizi özgür kılar.

When you think about it,

Düşündüğünüzde,

using perception instead of categories

kategoriler yerine algıları kullanmayı

is much easier said than done.

söylemek kolay.

Categories are something our brains use.

Kategoriler beynimizin kullandığı şeylerdir.

When it comes to people,

İnsanlara geldiğinde,

it's sort of a shortcut for learning about them.

onlar hakkında bilgi edinmek için bir tür kısa yoldur.

We see male, female, young, old,

Erkek, kadın, genç, yaşlı

black, brown, white, stranger, friend,

siyahi, esmer, beyaz, yabancı, arkadaşlarımızı görürüz

and we use the information in that box.

ve o kutudaki bilgiyi kullanırız.

It's quick, it's easy

Hızlı, basit

and it's a road to bias.

ve önyargıya giden bir yol.

And it means we're not thinking about people as individuals.

Bu bizim insanlar hakkında bireysel olarak düşünmediğimiz anlamına gelir.

I know an American researcher who travels frequently

Orta Asya ve Afrika'ya sık sık yalnız giden

in Central Asia and Africa, alone.

Amerikalı bir araştırmacı tanıyorum.

She's entering into towns and cities

Kasabalara ve şehirlere

as a complete stranger.

tamamen bir yabancı olarak giriyor.

She has no bonds, no connections.

Hiçbir bağlantısı, ilişkisi yok.

She's a foreigner.

Bir yabancı.

Her survival strategy is this:

Hayatta kalma stratejisi bu:

get one stranger to see you as a real, individual person.

Bir yabancının seni gerçek, birey olarak görmesini sağla.

If you can do that, it'll help other people see you that way, too.

Bunu yapabilirsen, diğer insanların da

seni aynı şekilde görmesine yardımcı olacak.

The second benefit of using our senses has to do with intimacy.

Hislerimizi kullanmanın ikinci yararı samimiyetle alakalı.

I know it sounds a little counterintuitive,

Biliyorum samimiyet ve yabancılar

intimacy and strangers,

biraz kulağa mantıksız geliyor

but these quick interactions can lead to a feeling

fakat bu hızlı etkileşimler sosyologların

that sociologists call "fleeting intimacy."

''anlık samimiyet'' dedikleri bir duyguya neden olabilir.

So, it's a brief experience that has emotional resonance and meaning.

Yani, bu duygusal yankılaşımlı ve anlamlı kısa bir deneyim.

It's the good feeling I got

Bu rögarın ölüm tuzağından

from being saved from the death trap of the storm drain by the old man,

yaşlı bir adam tarafından kurtarılmamın

or how I feel like part of a community

veya trende işe giderken birisiyle konuştuğumda,

when I talk to somebody on my train on the way to work.

toplumun bir parçası olmaktan aldığım haz.

Sometimes it goes further.

Bazen daha ileriye gider.

Researchers have found that people often feel more comfortable

Araştırmacılar insanların sıklıkla dürüst olmakta

being honest and open about their inner selves with strangers

ve içlerini yabancılara açmakta

arkadaşlarından ve ailelerinden daha rahat hissetiklerini buldular --

than they do with their friends and their families --

that they often feel more understood by strangers.

ki insanlar sıklıkla yabancılar tarafından daha iyi anlaşıldıklarını hissederler.

This gets reported in the media with great lament.

Bu medyada harika ağıtlarla bildiriliyor.

"Strangers communicate better than spouses!"

''Yabancılar eşlerden daha iyi iletişim kuruyor!''

It's a good headline, right?

İyi bir başlık, değil mi?

I think it entirely misses the point.

Bence bu amacı tamamen kaçırıyor.

The important thing about these studies

Bu çalışmalar hakkında asıl önemli şey

is just how significant these interactions can be;

yalnızca bu etkileşimlerin ne kadar anlamlı olabileceği;

how this special form of closeness

yakınlığın bu özel formunun bizim arkadaşlarımıza ve ailemize

gives us something we need as much as we need our friends

ihtiyacımız olduğu kadar ihtiyacımız olan şeyi

and our families.

bize nasıl verdiğidir.

So how is it possible that we communicate so well with strangers?

O zaman nasıl oluyor da yabancılarla çok iyi iletişim kurabiliyoruz?

There are two reasons.

İki sebebi var.

The first one is that it's a quick interaction.

İlki hızlı etkileşim olması.

It has no consequences.

Hiçbir önemi yok.

It's easy to be honest with someone you're never going to see again, right?

Tekrar görmeyeceğin birine karşı dürüst olmak kolay, değil mi?

That makes sense.

Bu mantıklı.

The second reason is where it gets more interesting.

İkinci sebepte daha ilginçleşiyor.

We have a bias when it comes to people we're close to.

İş yakın olduğumuz insanlara geldiğinde önyargımız oluyor.

We expect them to understand us.

Bizi anlamalarını bekliyoruz.

We assume they do,

Anladıklarını düşünüyoruz

and we expect them to read our minds.

ve zihinlerimizi okumalarını bekliyoruz.

So imagine you're at a party,

Düşünün ki partidesiniz

and you can't believe that your friend or your spouse

ve arkadaşınız veya eşinizin partiden erken çıkmayı istediğinizi

isn't picking up on it that you want to leave early.

fark etmediğine inanamıyorsunuz.

And you're thinking,

Düşünüyorsunuz,

"I gave you the look."

''Sana bakış attım.''

With a stranger, we have to start from scratch.

Bir yabancıyla, sıfırdan başlamamız gerek.

We tell the whole story,

Tüm hikâyeyi anlatırız,

we explain who the people are, how we feel about them;

insanları, onlar hakkında nasıl hissettiğimizi anlatırız;

we spell out all the inside jokes.

içimizdeki tüm muzipliği teker teker anlatırız.

And guess what?

Ve tahmin edin?

Sometimes they do understand us a little better.

Bazen bizi biraz daha iyi anlarlar.

OK.

Tamam.

So now that we know that talking to strangers matters,

Yani şimdi biliyoruz ki yabancılarla konuşmak önem taşıyor,

how does it work?

nasıl oluyor?

There are unwritten rules we tend to follow.

Takip etmeye meyilli olduğumuz yazılmamış kurallar vardır.

The rules are very different depending on what country you're in,

Bu kurallar çok farklı olduğunuz ülkeye,

what culture you're in.

kültüre göre değişiyor.

In most parts of the US,

ABD'nin çoğu bölgesinde,

the baseline expectation in public

toplumdaki temel beklenti

is that we maintain a balance between civility and privacy.

nezaket ve mahremiyet arasındaki dengeyi korumak.

This is known as civil inattention.

Bu uygar ilgisizlik diye bilinir.

So, imagine two people are walking towards each other on the street.

Yani, iki insanın sokakta birbirlerine doğru yürüdüklerini düşünün.

They'll glance at each other from a distance.

Uzaktan birbirlerine göz atacaklar.

That's the civility, the acknowledgment.

Bu nezaket, onay.

And then as they get closer, they'll look away,

Daha da yaklaştıklarında birbirlerine

to give each other some space.

biraz boşluk vermek için uzağa bakacaklar.

In other cultures,

Diğer kültürlerde,

people go to extraordinary lengths not to interact at all.

insanlar hiç etkileşmemek için alışılmamış şekilde uzağa gidiyorlar.

People from Denmark tell me

Danimarka'dan insanlar bana

that many Danes are so averse to talking to strangers,

çoğu Danimarkalı yabancılarla konuşmaya o kadar isteksizler ki,

that they would rather miss their stop on the bus

etrafından dolanmaları gereken birine ''affedersiniz'' demektense,

than say "excuse me" to someone that they need to get around.

otobüste duraklarını kaçırmayı tercih ettiklerini söylediler.

Instead, there's this elaborate shuffling of bags

Bunun yerine, çantaların fark edilemeyecek şekilde karışması

and using your body to say that you need to get past,

ve vücudunu kullanarak geçmek istediğini söylemek;

instead of using two words.

iki kelime söylemek yerine.

In Egypt, I'm told,

Mısır'da, bana

it's rude to ignore a stranger,

yabancı birini görmezden gelmenin kabalık olduğu söylendi

and there's a remarkable culture of hospitality.

ve olağanüstü bir misafirperverlik kültürü var.

Strangers might ask each other for a sip of water.

Yabancılar birbirlerinden bir yudum su isteyebilirler.

Or, if you ask someone for directions,

Veya birine yol soracak olursanız,

they're very likely to invite you home for coffee.

sizi büyük ihtimal kahve içmeye evlerine davet ederler.

We see these unwritten rules most clearly when they're broken,

Bu yazılı olmayan kuralları en rahat bozulduklarında

or when you're in a new place

veya yeni bir yere gittiğinizde

and you're trying to figure out what the right thing to do is.

ve yapılacak doğru şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırken görüyoruz.

Sometimes breaking the rules a little bit is where the action is.

Bazen hareketin olduğu yer kuralları biraz bozduğumuz yerdir.

In case it's not clear, I really want you to do this. OK?

Açık olmadıysa, bunu gerçekten yapmanızı istiyorum. Tamam mı?

So here's how it's going to go.

İşte böyle olacak.

Find somebody who is making eye contact.

Göz teması kuran birini bulun.

That's a good signal.

Bu iyi bir sinyal.

The first thing is a simple smile.

İlk iş basit bir gülümseme.

If you're passing somebody on the street or in the hallway here, smile.

Eğer sokakta veya burada koridorda birinin yanından geçiyorsanız, gülümseyin.

See what happens.

Bakın neler olacak.

Another is triangulation.

Diğeri üçgenleştirme.

There's you, there's a stranger,

Burada siz, buradaki de bir yabancı,

there's some third thing that you both might see and comment on,

burada ikinizin de görebileceği ve yorum yapabileceği

like a piece of public art

toplum sanatının bir parçası gibi

or somebody preaching in the street

veya sokakta öğüt veren birisi

or somebody wearing funny clothes.

veya komik kıyafetler giymiş birisi var.

Give it a try.

Bir deneyin.

Make a comment about that third thing, and see if starts a conversation.

O üçüncü şey hakkında bir yorum yapın ve bakın bakalım bir konuşma başlayacak mı.

Another is what I call noticing.

Diğeri benim deyişimle fark etme.

This is usually giving a compliment.

Bu genellikle bir iltifat.

I'm a big fan of noticing people's shoes.

İnsanların ayakkabılarına bakmaya bayılırım.

I'm actually not wearing fabulous shoes right now,

Şu anda aslında mükemmel ayakkabılar giymiyorum,

but shoes are fabulous in general.

ama ayakkabılar genelde mükemmeldir.

And they're pretty neutral as far as giving compliments goes.

Beğeninizi belirttiğiniz sürece oldukça normaller.

People always want to tell you things about their awesome shoes.

İnsanlar her zaman yeni ayakkabılarınız hakkında bir şeyler söylemek isterler.

You may have already experienced the dogs and babies principle.

Köpekler ve bebekler prensiplerini çoktan yaşamış olabilirsiniz.

It can be awkward to talk to someone on the street;

Sokakta biriyle konuşmak garip olabilir;

you don't know how they're going to respond.

size nasıl karşılık vereceklerini bilmiyorsunuz.

Ama köpekleriyle veya bebekleriyle her zaman konuşabilirsiniz.

But you can always talk to their dog or their baby.

The dog or the baby

Köpek veya bebek,

is a social conduit to the person,

kişiye bir sosyal yoldur

and you can tell by how they respond

ve insanların tepkilerinden

whether they're open to talking more.

konuşmaya açık olup olmadıklarını söyleyebilirsiniz.

The last one I want to challenge you to

Sizden isteyeceğim son zor iş,

is disclosure.

sırlarınızı paylaşmak.

This is a very vulnerable thing to do,

Bu yapılabilecek çok hassas bir şey

and it can be very rewarding.

ve çok faydalı olabilir.

So next time you're talking to a stranger

Yani gelecek sefer bir yabancıyla konuşurken

and you feel comfortable,

ve rahat hissediyorsanız,

tell them something true about yourself,

onlara kendiniz hakkında doğru,

something really personal.

gerçekten kişisel bir şeyinizi söyleyin.

You might have that experience I talked about of feeling understood.

Hakkında konuştuğum anlaşılmışlık hissini tecrübe etmiş olablirsiniz.

Sometimes in conversation, it comes up,

Bazen konuşmada, insanların

people ask me, "What does your dad do?" or, "Where does he live?"

''Babanız ne iş yapıyor?'' veya ''Nerede yaşıyor?'' sorularıyla karşılaşıyorum.

And sometimes I tell them the whole truth,

Bazen onlara babamın ben bir çocukken,

which is that he died when I was a kid.

öldüğü gerçeğini söylüyorum.

Always in those moments,

O anlarda her zaman,

they share their own experiences of loss.

onlar da kendi kayıplarından bahsediyorlar.

We tend to meet disclosure with disclosure,

Yabancılarla bile sırlarımızı paylaştığımızda,

even with strangers.

sırla karşılaşma eğilimindeyiz.

So, here it is.

İşte böyle.

When you talk to strangers, you're making beautiful interruptions

Yabancılarla konuşurken, günlük hayatınızın

into the expected narrative of your daily life

veya hayatlarının beklenen anlatılarına

and theirs.

güzel aralar veriyorsunuz.

You're making unexpected connections.

Beklenmedik bağlar kuruyorsunuz.

If you don't talk to strangers, you're missing out on all of that.

Eğer yabancılarla konuşmazsanız, bunun bütün fırsatını kaçırıyorsunuz.

We spend a lot of time

Çocuklarımıza yabancılar hakkında

teaching our children about strangers.

bir şeyler öğretmek için çok zaman harcıyoruz.

What would happen if we spent more time teaching ourselves?

Kendimize öğretmek için daha fazla zaman harcasaydık ne olurdu?

We could reject all the ideas that make us so suspicious of each other.

Bize, birbirimize karşı şüpheli olmamızı söyleyen tüm fikirleri reddederdik.

We could make a space for change.

Değişiklik için biraz boşluk yaratabilirdik.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)