David Bismark: E-voting without fraud

David Bismark: Hilesiz E-oylama

Çeviri: YELDA ERISKEN Gözden geçirme: osman oguz ahsen

So there are a few things

Seçimlerin yaptığı gibi, biz insanları

that bring us humans together in the way that an election does.

bir araya getiren çok az şey vardır.

We stand in elections; we vote in elections;

Seçimlere katılıyoruz, oy veriyoruz,

we observe elections.

seçimleri takip ediyoruz.

Our democracies rely on elections.

Demokrasilerimiz seçimlere dayanıyor.

We all understand why we have elections,

Hepimiz neden seçim yapıldığını biliyoruz

and we all leave the house on the same day

ve hepimiz evimizden aynı gün çıkıp

to go and vote.

oy vermeye gidiyoruz.

We cherish the opportunity to have our say,

Ülkenin geleceğine karar vermede

to help decide the future of the country.

söz sahibi olma fırsatının önemini biliyoruz.

The fundamental idea is that politicians

Burada esas düşünce, politikacılara,

are given mandate to speak for us,

bizi temsil etme

to make decisions on our behalf

ve bizim adımıza hepimizi etkileyecek kararları

that affect us all.

alma yetkisi verilmesidir.

Without that mandate, they would be corrupt.

Onlara bu yetki verilmese yozlaşma olurdu.

Well unfortunately, power corrupts,

Ama ne yazık ki yetki kötüye kullanılıyor ve

and so people will do lots of things

insanlar güç sağlamak ve iktidarda kalabilmek için,

to get power and to stay in power,

seçimlere hile karıştırmak gibi

including doing bad things to elections.

bir çok şey yapacaklardır.

You see, even if the idea

Görüyorsunuz, seçim fikrinin kendisi

of the election is perfect,

müthiş de olsa

running a countrywide election is a big project,

ülke çapında bir seçim yapmak büyük bir projedir

and big projects are messy.

ve büyük projeler her zaman karmakarışıktır.

Whenever there is an election,

Ne zaman bir seçim olsa

it seems like something always goes wrong,

sanki birşeyler hep ters gider,

someone tries to cheat,

birileri hile yapmaya çalışır

or something goes accidentally awry --

ya da kazara birşeyler ters gider--

a ballot box goes missing here,

bir yerde bir oy sandığı kaybolur,

chads are left hanging over here.

başka bir yerde oy pusulası tam delinmez.

To make sure as few things as possible go wrong,

Seçim zamanı, aksilikleri mümkün olduğunca

we have all these procedures around the election.

en aza indirmek için prosedürler vardır.

So for example, you come to the polling station,

Mesela, oy merkezine gittiğinizde

and a poll station worker asks for your ID

oradaki bir görevli

before giving you a ballot form

size oy pusulasını verip

and asking you to go into a voting booth

oy verme kabininde oyunuzu kullandırtmadan önce

to fill out your vote.

sizden kimliğinizi göstermenizi ister.

When you come back out, you get to drop your vote

Kabinden çıktığınızda

into the ballot box

oyunuzu diğer oyların bulunduğu

where it mixes with all the other votes,

bir sandığa atarsınız ki

so that no one knows how you voted.

kimse ne oy verdiğinizi bilmesin.

Well, what I want us to think about for a moment

Şimdi biraz, bundan sonra ne olduğunu,

is what happens after that,

yani oyunuzu sandığa attıktan sonraki

after you drop your vote into the ballot box.

kısmı düşünelim.

And most people would go home

Bir çok kişi oylarının sayıldığından emin

and feel sure that their vote has been counted,

evlerine giderler

because they trust

çünkü seçim sisteminin

that the election system works.

doğru işlediğine inanırlar.

They trust that election workers and election observers

Seçim görevlileri ve seçim gözcülerinin

do their jobs and do their jobs correctly.

işlerini doğru yaptıklarına inanırlar.

The ballot boxes go to counting places.

Seçim sandıkları oy sayımı yapılan yerlere iletilir.

They're unsealed and the votes are poured out

Mühürleri açılır, oylar sandıklardan çıkartılır

and laboriously counted.

ve harıl harıl sayılır.

Most of us have to trust

Çoğumuz, kendi oyumuzun

that that happens correctly for our own vote,

ve aynı şekilde

and we all have to trust that that happens correctly

diğer oyların da

for all the votes in the election.

doğru sayıldığına inanmak durumunda kalırız.

So we have to trust a lot of people.

Yani birsürü kişiye güvenmemiz gerekir.

We have to trust a lot of procedures.

Prosedürlere de itimat etmemiz gerekir.

And sometimes we even have to trust computers.

Ve bazen bilgisayarlara bile güvenmemiz gerekir.

So imagine hundreds of millions of voters

Düşünsenize, yüz milyonlarca seçmen var

casting hundreds of millions of votes,

ve yüz milyonlarca oy kullanılıyor.

all to be counted correctly

Oyların hepsinin doğru sayılması bekleniliyor.

and all the things that can possibly go wrong

Bütün o hoş olmayan manşetlerin atılmasına sebebiyet veren

causing all these bad headlines,

olabilecek aksilikleri düşünün.

and you cannot help but feel exhausted at the idea

Ve elinizden, seçimlerin daha iyi bir hale getirilememesine

of trying to make elections better.

üzülmekten başka birşey gelmez.

Well in the face of all these bad headlines,

Araştırmacılar, bütün bu hoş olmayan manşetlerin karşısında

researchers have taken a step back

geri çekilip seçimleri

and thought about how we can do elections differently.

nasıl daha farklı yapabiliriz diye uzun uzun düşündüler.

They've zoomed out and looked at the big picture.

Resmin bütününe uzaktan baktılar.

And the big picture is this:

Ve büyük resim şuydu:

elections should be verifiable.

seçimler doğrulanabilir olmalı.

Voters should be able to check

Oy verenler, seçimlerdeki gizliliği bozmadan

that their votes are counted correctly,

--ki bu çok önemli-

without breaking election secrecy,

oylarının doğru sayıldığını

which is so very important.

kontrol edebilmeliler.

And that's the tough part.

Ve burası zor olan kısım:

How do we make an election system completely verifiable

Oyları tamamen gizli tutup,

while keeping the votes

seçim sistemini

absolutely secret?

tümüyle nasıl doğrulanabilir kılabiliriz?

Well, the way we've come up with

Bizim bulduğumuz yöntem

uses computers

bilgisayarlardan yararlanıyor ama

but doesn't depend on them.

onlara bel bağlamıyor.

And the secret is the ballot form.

Ve işin sırrı oy pusulasında.

And if you look closely at these ballot forms,

Bu oy pusulası formlarına dikkatlice bakarsanız

you'll notice that the candidate list

aday listesindeki sıralamanın

is in a different order on each one.

herbir formda farklı olduğunu göreceksiniz.

And that means, if you mark your choices on one of them

Bu da demek oluyor ki

and then remove the candidate list,

herhangi bir formda seçeneğinizi işaretleyip

I won't be able to tell from the bit remaining

sonra da formdaki aday listesi kısmını ayırırsanız

what your vote is for.

geri kalan parçaya bakarak kime oy verdiğinizi söylemem mümkün olmayacaktir.

And on each ballot form there is this encrypted value

Ve herbir oy pusulası formunda,

in the form of this 2D barcode

sağ tarafta, 2D barkod şeklinde

on the right.

şifrelenmiş bir sayı var.

And there's some complicated cryptography

Ve burada karmaşık bir

going on in there,

şifreleme var.

but what's not complicated

Ancak bu formlarla oy kullanma işlemi

is voting with one of these forms.

hiç de karmaşık değil.

So we can let computers do all the complicated cryptography for us,

Böylece karmaşık şifrelemeyi bilgisayarlara yaptırıp

and then we'll use the paper for verification.

sonra da kağıdı, doğrulama için kullanabiliriz.

So this is how you vote.

İşte bu oylamayı nasıl yaptığınızı gösteriyor:

You get one of these ballot forms at random,

Rastgele bu oy pusulası formlarından birini alıyorsunuz

and then you go into the voting booth,

ve oy verme kabinine gidip

and you mark your choices,

şeçiminizi işaretliyorsunuz

and you tear along a perforation.

ve formu delikli yerinden yırtıyorsunuz.

And you shred the candidate list.

Aday listesini kağıt doğrayıcıdan geçiriyorsunuz.

And the bit that remains, the one with your marks --

İşaretleme yaptığınız geri kalan kısım

this is your encrypted vote.

sizin şifreli oyunuzdur.

So you let a poll station worker

Seçim merkezindeki görevli

scan your encrypted vote.

şifreli oyunuzu tarayıcıdan geçirir.

And because it's encrypted,

Oyunuz şifreli olduğu için

it can be submitted, stored

merkezi olarak yüklenebilir,

and counted centrally

depolanabilir, sayılabilir

and displayed on a website

ve siz dahil herkesin görebilmesi için

for anyone to see, including you.

bir web sitesinde ilan edilebilir.

So you take this encrypted vote

Bu şifreli oyu

home as your receipt.

makbuz olarak evinize götürürsünüz.

And after the close of the election,

Ve seçimler tamamlandıktan sonra

you can check that your vote was counted

elinizdeki makbuzla

by comparing your receipt

web sitesindeki oyu karşılaştırarak

to the vote on the website.

oyunuzun sayılıp sayılmadığını kontrol edebilirsiniz.

And remember, the vote is encrypted

Unutmayın, seçim kabininden ayrıldığınız andan itibaren

from the moment you leave the voting booth,

oyunuz şifrelenmiştir

so if an election official wants to find out how you voted,

ve hatta bir seçim görevlisi

they will not be able to.

ne oy kullandığınızı öğrenmek istese bile öğrenemeyecektir.

If the government wants to find out how you voted,

Hükümet de ne oy kullandığınızı

they won't be able to.

öğrenemeyecektir.

No hacker can break in

Bilgisayar korsanları da

and find out how you voted.

sisteme girip oyunuzun ne olduğunu öğrenemez.

No hacker can break in and change your vote,

Hiç bir korsan sisteme girip oyunuzu değiştiremez

because then it won't match your receipt.

çünkü bu durumda, sistemdeki oy makbuzdakiyle uyuşmayacaktır.

Votes can't go missing

Oyların kaybolması mümkün değildir

because then you won't find yours when you look for it.

çünkü, o zaman, siz kendiniz baktığınızda da oyunuzu bulamazsınız.

But the election magic doesn't stop there.

Ancak bu seçimin cazibesi burada bitmiyor.

Instead, we want to make the whole process

Aksine, bütün işlemi öyle şeffaf

so transparent

bir hale getirmek istiyoruz ki

that news media and international observers

haber yayın organları ve uluslararası gözlemciler

and anyone who wants to

ve isteyen herkes

can download all the election data

seçim verilerini kendi bilgisayarına aktarabilsin

and do the count themselves.

ve kendileri sayım yapabilsin.

They can check that all the votes were counted correctly.

Oyların dogru sayılıp sayılmadığını kontrol edebilirler.

They can check

Açıklanan seçim sonuçlarının

that the announced result of the election

doğru olup olmadığını

is the correct one.

kontrol edebilirler.

And these are elections

Ve bunlar, insanlar tarafindan

by the people, for the people.

insanlar için yapılan seçimler.

So the next step for our democracies

Dolayısıyla, demokrasilerimiz için

are transparent

bir sonraki aşama

and verifiable elections.

şeffaf ve doğrulanabilir seçimler olmalıdır.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

Alkış.