David Bismark: E-voting without fraud

David Bismark nói về Bỏ phiếu điện tử không gian lận

Translator: Dang Trang Nguyen Reviewer: Anh Tran

So there are a few things

Có một số thứ

that bring us humans together in the way that an election does.

đưa chúng ta hoạt động có tính cộng đồng, theo cách mà một cuộc bầu cử được thực hiện.

We stand in elections; we vote in elections;

Chúng ta tham gia các cuộc bầu cử, chúng ta bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử,

we observe elections.

chúng ta quan sát các cuộc bầu cử.

Our democracies rely on elections.

Nền dân chủ của chúng ta dựa trên các cuộc bầu cử.

We all understand why we have elections,

Chúng ta đủ hiểu tại sao chúng ta lại có các cuộc bầu cử,

and we all leave the house on the same day

và chúng ta đều ra khỏi nhà vào cùng một ngày

to go and vote.

để đi bỏ phiếu.

We cherish the opportunity to have our say,

Chúng ta ấp ủ một cơ hội để có tiếng nói của mình,

to help decide the future of the country.

để góp phần quyết định tương lai của đất nước.

The fundamental idea is that politicians

Ý tưởng cơ bản là các chính trị gia

are given mandate to speak for us,

được ủy thác để đại diện cho tiếng nói của chúng ta,

to make decisions on our behalf

để đưa ra những quyết định đại diện cho chúng ta

that affect us all.

chúng có ảnh hưởng tới tất cả chúng ta.

Without that mandate, they would be corrupt.

Không có sự ủy quyền đó, họ sẽ tham nhũng.

Well unfortunately, power corrupts,

Thật không may, quyền lực ăn hối lộ,

and so people will do lots of things

và vì vậy nhiều người sẽ làm nhiều thủ đoạn

to get power and to stay in power,

để có được quyền lực và giữ quyền lực,

including doing bad things to elections.

bao gồm cả làm những việc gian lận trong bầu cử.

You see, even if the idea

Bạn thấy đấy, về mặt ý tưởng

of the election is perfect,

của bầu cử là hoàn hảo,

running a countrywide election is a big project,

điều hành một cuộc bầu cử trên phạm vi cả nước là một dự án lớn,

and big projects are messy.

và những dự án lớn thường lộn xộn.

Whenever there is an election,

Bất cứ khi nào có một cuộc bầu cử,

it seems like something always goes wrong,

dường như luôn có cái gì đó không đúng,

someone tries to cheat,

ai đó cố gắng gian dối,

or something goes accidentally awry --

hoặc có gì đó vô tình bị sai lệch --

a ballot box goes missing here,

chỗ này thì một hộp bỏ phiếu kín bị thất lạc,

chads are left hanging over here.

chỗ kia thì giấy vụn rơi vương vãi.

To make sure as few things as possible go wrong,

Để chắc chắn ràng một số thứ có thể đã có vấn đề,

we have all these procedures around the election.

chúng ta có tất cả những thủ tục này quanh một cuộc bầu cử.

So for example, you come to the polling station,

Vì vậy ví dụ, bạn đến một điểm bỏ phiếu,

and a poll station worker asks for your ID

và các nhân viên ở đây hỏi bạn về số chứng minh nhân dân

before giving you a ballot form

trước khi đưa cho bạn bản phiếu kín

and asking you to go into a voting booth

và yêu cầu bạn vào trong một phòng bỏ phiếu

to fill out your vote.

để điền tờ phiếu.

When you come back out, you get to drop your vote

khi bạn trở ra, bạn bỏ tờ phiếu của bạn

into the ballot box

vào trong hộp phiếu kín

where it mixes with all the other votes,

trong đó lá phiếu của bạn lẫn với tất cả các lá phiếu khác,

so that no one knows how you voted.

vì vậy không ai biết về chi tiết lá phiếu của bạn.

Well, what I want us to think about for a moment

Tôi muốn chúng ta nghĩ một lát

is what happens after that,

về điều gì sẽ xảy ra sau đó,

after you drop your vote into the ballot box.

sau khi bạn bỏ lá phiếu của bạn vào thùng phiếu.

And most people would go home

Và phần lớn mọi người sẽ về nhà

and feel sure that their vote has been counted,

và họ nghĩ chắc chắn rằng lá phiếu của họ đã được tính đến,

because they trust

bởi vì họ tin tưởng

that the election system works.

hệ thống bầu cử làm việc đúng.

They trust that election workers and election observers

Họ tin tưởng rằng các nhân viên bầu cử và các quan sát viên bầu cử

do their jobs and do their jobs correctly.

thực hiện đúng chức trách.

The ballot boxes go to counting places.

các thùng phiếu kín được đưa tới địa điểm kiểm phiếu.

They're unsealed and the votes are poured out

Chúng được bỏ niêm phòng và các lá phiếu được đổ ra

and laboriously counted.

và được kiểm một cách cần mẫn.

Most of us have to trust

Phần lớn chúng ta phải tin tưởng

that that happens correctly for our own vote,

quy trình đó diễn ra chính xác cho lá phiếu của chúng ta,

and we all have to trust that that happens correctly

và tất cả chúng ta phải tin rằng chúng diễn ra một cách chính xác

for all the votes in the election.

cho tất cả các lá phiếu trong cuộc bầu cử.

So we have to trust a lot of people.

Vì vậy chúng ta phải tin tưởng rất nhiều người.

We have to trust a lot of procedures.

Chúng ta phải tin tưởng rất nhiều thủ tục.

And sometimes we even have to trust computers.

Và thỉnh thoảng chúng ta phải tin tưởng cả những chiếc máy tính.

So imagine hundreds of millions of voters

Vì vậy hãy tưởng tượng hàng trăm triệu cử chi

casting hundreds of millions of votes,

thực hiện hàng trăm triệu lá phiếu,

all to be counted correctly

tất cả được kiểm một cách chính xác

and all the things that can possibly go wrong

và tất cả mọi thứ đều có khả năng không chính xác

causing all these bad headlines,

là nguyên nhân của những hàng tít xấu này.

and you cannot help but feel exhausted at the idea

Và bạn không thể không cảm thấy kiệt sức với ý tưởng

of trying to make elections better.

cố gắng tạo ra các cuộc bầu cử hiệu quả hơn.

Well in the face of all these bad headlines,

Đối diện với tất cả những hàng tít xấu này,

researchers have taken a step back

các nhà nghiên cứu đã

and thought about how we can do elections differently.

nghĩ về cách chúng ta có thể thực hiện các cuộc bầu cử theo một cách khác.

They've zoomed out and looked at the big picture.

Họ đã phóng to và nhìn vào bức tranh toàn cục.

And the big picture is this:

Và bức tranh là thế này:

elections should be verifiable.

các cuộc bầu cử nên có tính kiểm tra.

Voters should be able to check

Các cử chi nên có khả năng kiểm tra

that their votes are counted correctly,

các lá phiếu của họ có được kiểm chính xác,

without breaking election secrecy,

mà không làm hỏng tính bí mật trong bầu cử,

which is so very important.

điều đó rất quan trọng.

And that's the tough part.

Và đó là phần khó khăn.

How do we make an election system completely verifiable

Làm sao chúng ta có thể tạo ra một hệ thống bầu cử có khả năng kiểm tra một cách toàn diện,

while keeping the votes

trong khi vẫn giữ được

absolutely secret?

tính bí mật của các lá phiếu?

Well, the way we've come up with

Cách chúng tôi đưa ra

uses computers

là sử dụng máy tính,

but doesn't depend on them.

nhưng không phụ thuộc vào chúng.

And the secret is the ballot form.

Và bí mật chính là lá phiếu bầu.

And if you look closely at these ballot forms,

Và nếu bạn quan sát những chiếc phiếu bầu này,

you'll notice that the candidate list

bạn có thể nhận ra rằng danh sách các ứng cử viên

is in a different order on each one.

là theo một thứ tự khác nhau trên mỗi một chiếc.

And that means, if you mark your choices on one of them

Và có nghĩa là, nếu bạn đánh dấu lựa chọn của bạn trên một trong số chúng

and then remove the candidate list,

và sau đó bỏ đi danh sách ứng cử viên,

I won't be able to tell from the bit remaining

Tôi sẽ không thể dựa trên phần còn lại

what your vote is for.

để nói lên lá phiếu của bạn cho ai.

And on each ballot form there is this encrypted value

Và trên mỗi tờ phiếu kín có giá trị bảo mật này

in the form of this 2D barcode

trong dạng của mã số kẻ sọc 2 chiều này

on the right.

nằm bên phải.

And there's some complicated cryptography

Và có một số mật mã phức tạp

going on in there,

trong đó,

but what's not complicated

nhưng điều không phức tạp

is voting with one of these forms.

là bỏ phiếu với một trong những mẫu này.

So we can let computers do all the complicated cryptography for us,

Vì vậy chúng ta có thể dùng máy tính để thực hiện tất cả những mật mã phức tạp này cho chúng ta,

and then we'll use the paper for verification.

và sau đó chúng ta sẽ sử dụng giấy tờ để kiểm chứng.

So this is how you vote.

Vì vậy đây là cách bạn bỏ phiếu.

You get one of these ballot forms at random,

Bạn lấy một trong số những mẫu phiếu kín một cách ngẫu nhiên,

and then you go into the voting booth,

và bạn vào trong phòng bỏ phiếu,

and you mark your choices,

và bạn đánh dấu lựa chọn của bạn,

and you tear along a perforation.

và bạn xé theo đường đục lỗ này.

And you shred the candidate list.

Và bạn xé thành mảnh danh sách ứng cử viên.

And the bit that remains, the one with your marks --

Và phần nhỏ còn lại, với đánh dấu của bạn,

this is your encrypted vote.

đây là mật mã bỏ phiếu của bạn.

So you let a poll station worker

Vì vậy bạn bảo nhân viên phòng phiếu

scan your encrypted vote.

scan lại mật mã bỏ phiếu của bạn.

And because it's encrypted,

Và vì nó được mã hóa,

it can be submitted, stored

nó có thể được gửi, lưu giữ

and counted centrally

và kiểm tra ở trung tâm

and displayed on a website

và được hiển thị trên trang web

for anyone to see, including you.

cho bất cứ ai cũng có thể thấy, trong đó có bạn.

So you take this encrypted vote

Vì vậy bạn cầm tờ mật mã bỏ phiếu này

home as your receipt.

về nhà như là giấy biên nhận.

And after the close of the election,

Và sau khi cuộc bầu cử hoàn thành,

you can check that your vote was counted

bạn có thể kiểm tra lá phiếu của bạn đã được kiểm hay chưa

by comparing your receipt

bằng cách so sánh giấy biên nhận của bạn

to the vote on the website.

với lá phiếu trên website.

And remember, the vote is encrypted

Và nhớ rằng, lá phiếu được mã hóa

from the moment you leave the voting booth,

từ thời điểm bạn rời khỏi phòng bỏ phiếu,

so if an election official wants to find out how you voted,

do đó, trong thực tế, nhân viên bầu cử muốn tìm hiểu bạn bỏ phiếu cho ai,

they will not be able to.

họ sẽ không thể thực hiện được.

If the government wants to find out how you voted,

Nếu chính phủ muốn tìm hiểu bạn bỏ phiếu cho ai,

they won't be able to.

họ sẽ không thể thực hiện được.

No hacker can break in

Không harker nào có thể đột nhập

and find out how you voted.

và tìm được bạn bỏ phiếu cho ai.

No hacker can break in and change your vote,

Không hacker nào có thể đột nhập và thay đổi lá phiếu của bạn,

because then it won't match your receipt.

bỏi vì sau đó chúng sẽ không thể ghép được với giấy biên nhận của bạn.

Votes can't go missing

Các lá phiếu không thể mất,

because then you won't find yours when you look for it.

bởi vì sau đó bạn sẽ không thể tìm thấy phiếu của bạn khi bạn tìm kiếm nó.

But the election magic doesn't stop there.

Nhưng sự bầu cử kỳ diệu không dừng lại ở đó.

Instead, we want to make the whole process

Thay vào đó, chúng ta muốn thực hiện tòa bộ quy trình

so transparent

trong suốt

that news media and international observers

mà các phương tiện truyền thông và các nhà quan sát quốc tế

and anyone who wants to

và bất cứ ai muốn

can download all the election data

đều có thể tải về tất cả dữ liệu bầu cử

and do the count themselves.

và thực hiện tự kiểm phiếu.

They can check that all the votes were counted correctly.

Họ có thể kiểm tra tất cả lá phiếu đã được kiểm chính xác chưa.

They can check

Họ có thể kiểm tra

that the announced result of the election

kết quả được thông báo của cuộc bầu cử

is the correct one.

có là kết quả chính xác không.

And these are elections

Và đây là các cuộc bầu cử

by the people, for the people.

bởi mọi người, cho mọi người,

So the next step for our democracies

vì vậy bước tiếp theo cho nền dân chủ của chúng ta

are transparent

là trong suốt

and verifiable elections.

và bầu cử có thể kiểm tra được.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)