Kenneth Shinozuka: My simple invention, designed to keep my grandfather safe

Translator: Abdul Ameti Reviewer: Helena Bedalli

What's the fastest growing threat to Americans' health?

Cili është kërcënimi më në rritje për shëndetin amerikan?

Cancer? Heart attacks? Diabetes?

Kanceri? Sulmi kardiak? Diabeti?

The answer is actually none of these;

Në fakt, nuk është asnjëri nga këto.

it's Alzheimer's disease.

Është sëmundja e Alzheimerit.

Every 67 seconds,

Çdo 67 sekonda

someone in the United States is diagnosed with Alzheimer's.

dikush në SHBA është i diagnostikuar me Alzheimer.

As the number of Alzheimer's patients triples by the year 2050,

Duke qenë që numri i pacientëve me Alzheimer trefishohet në vitin 2050

caring for them, as well as the rest of the aging population,

kujdesja ndaj këtyre, dhe kujdesja ndaj pjesës tjetër të popullatës së moshuar,

will become an overwhelming societal challenge.

do të bëhet një sfide shoqërore e pakalueshme.

My family has experienced firsthand

Familja ime është përballur drejtëpërdrejt

the struggles of caring for an Alzheimer's patient.

me vështirësitë e kujdesjes, për një pacient me Alzheimer.

Growing up in a family with three generations,

I rritur në një familje me mbi tre gjenerata,

I've always been very close to my grandfather.

gjithmonë kam qenë i afërt me gjyshin tim.

When I was four years old,

Kur isha 4 vjeç,

my grandfather and I were walking in a park in Japan

gjyshi im dhe unë po shëtisnim në një park në Japoni

when he suddenly got lost.

kur ai papritmas humbi.

It was one of the scariest moments I've ever experienced in my life,

Ishte një nga momentet më të frikshme që kam përjetuar në jetën time.

and it was also the first instance that informed us

gjithashtu ishte momenti i parë që na informoi që gjyshi im

that my grandfather had Alzheimer's disease.

kishte sëmundjen e Alzheimerit.

Over the past 12 years, his condition got worse and worse,

Gjatë 12 viteve të fundit,

gjendja e tij vinte duke u përkeqësuar

and his wandering in particular caused my family a lot of stress.

dhe sidomos ecjet e tij në gjumë natën

i shkaktuan sidomos shumë stres familjes time.

My aunt, his primary caregiver,

Tezja ime, kujdestarja e tij kryesore

really struggled to stay awake at night to keep an eye on him,

ka hequr keq duke qëndruar natën vonë për ta mbajtur nën vëzhgim

and even then often failed to catch him leaving the bed.

e megjithatë, shpeshherë nuk ia dilte ta kapte kur po lëshonte shtratin.

I became really concerned about my aunt's well-being

Fillova të shqetësohem me mirëqenien e tezes sime

as well as my grandfather's safety.

si dhe për sigurinë e gjyshit tim.

I searched extensively for a solution that could help my family's problems,

Kam kërkuar shumë për një zgjidhje

me të cilën do të mund të ndihmoja familjen time,

por nuk ia dilja.

but couldn't find one.

Then, one night about two years ago,

Derisa një natë, para dy vitesh

po kujdesesha për gjyshin tim

I was looking after my grandfather and I saw him stepping out of the bed.

dhe e pashë duke u çuar nga shtrati.

Në momentin që këmba e tij preku dyshemenë

The moment his foot landed on the floor,

Thash me vete : " pse nuk vë një sensor presioni në thembrën e tij?"

I thought, why don't I put a pressure sensor on the heel of his foot?

Once he stepped onto the floor and out of the bed,

Sapo të ecte mbi dysheme dhe të çohej nga shtrati

the pressure sensor would detect an increase in pressure caused by body weight

Sensori shtypës do të detektonte rritje presioni

të shkaktuar nga rëndesa e trupit dhe pastaj, me anë të valëve wifi,

and then wirelessly send an audible alert to the caregiver's smartphone.

t'i dërgoje një sinjal me zë smartfonit të kujdestarit.

That way, my aunt could sleep much better at night

Në këtë mënyrë, tezja do të mund të flinte shumë më mirë natën,

without having to worry about my grandfather's wandering.

pa u shqetësuar me ecjet në gjumë të gjyshit.

Dhe tani do të doja të ju bëj një demonstrim të kësaj çorapeje.

So now I'd like to perform a demonstration of this sock.

Could I please have my sock model on the stage?

A mund të ma jepni një çorape në skenë, ju lutem ?

(Të qeshura)

Great.

Shkëlqyeshëm.

Pra, sapo të shkelë pacienti mbi dysheme...

So once the patient steps onto the floor --

(Ringing) --

(Zile)

an alert is sent to the caregiver's smartphone.

sinjali i dërgohet smartfonit të kujdestarit.

Thank you. (Applause)

Ju falemnderit. (Duartrokitje)

Thank you, sock model.

Faleminderit, vajza e çorapes.

Ky është një vizatim i dizajnit fillestar.

So this is a drawing of my preliminary design.

My desire to create a sensor-based technology

Dëshira ime për të krijuar një teknologji të bazuar në sensorë

perhaps stemmed from my lifelong love for sensors and technology.

ndoshta buronte nga një dashuri e përjetshme për sensorët dhe teknologjinë.

When I was six years old,

Kur isha 6 vjeç,

an elderly family friend fell down in the bathroom

një mik i moshuar i familjes u rrëzua në banjë

and suffered severe injuries.

dhe pësoi lëndime të rënda.

I became concerned about my own grandparents

Aty nisa të shqetësohem për gjyshërit e mi

and decided to invent a smart bathroom system.

dhe vendosa të shpik një sistem banjoje të mençur

Motion sensors would be installed inside the tiles of bathroom floors

Sensorë lëvizjesh që do të instaloheshin

brenda pllakave të dyshemesë së banjos kurdo që ato të rrëzoheshin në të.

to detect the falls of elderly patients whenever they fell down in the bathroom.

Meqenëse isha vetëm 6 vjeç në atë kohë dhe nuk kisha dalur ende nga kopshti,

Since I was only six years old at the time

and I hadn't graduated from kindergarten yet,

I didn't have the necessary resources and tools to translate my idea into reality,

Nuk i kisha burimet dhe mjetet e nevojshme për ta kthyer idenë time në realitet,

but nonetheless, my research experience

por megjithatë, hulumtimet e mia me të vërtetë më dhanë një

really implanted in me a firm desire to use sensors to help the elderly people.

dëshirë të çeliktë për të përdorur sensorët që të ndihmoj të moshuarit.

I really believe that sensors can improve the quality of life of the elderly.

Vërtet besoj që sensorët mund t'ua përmirësojnë jetën të moshuarve.

When I laid out my plan, I realized that I faced three main challenges:

Kur paraqita planin tim, e kuptova që po përballesha me tre sfida kryesore :

first, creating a sensor;

e para, të krijoj sensorin;

second, designing a circuit;

e dyta, të dizenjoj një qark;

and third, coding a smartphone app.

dhe e treta, të programoj një aplikacion për smartfon.

This made me realize that my project was actually much harder to realize

Kjo më shtyu të kuptoj që projekti im ishte në fakt shumë më i vështirë për t'u realizuar

than I initially had thought it to be.

se sa e kisha menduar në fillim.

First, I had to create a wearable sensor that was thin and flexible enough

E para, mu desh që të krijoj një sensor që vishet e që ishte i hollë

dhe mjaft fleksibël për t'u mbajtur në thembrën e pacientit.

to be worn comfortably on the bottom of the patient's foot.

After extensive research and testing of different materials like rubber,

Pas shumë hulumtimeve dhe testimeve, në materiale si goma,

which I realized was too thick to be worn snugly on the bottom of the foot,

që doli të ishte shumë i trashë për t'u veshur fiks në thembër

vendosa të printoj një film-sensor

I decided to print a film sensor

with electrically conductive pressure-sensitive ink particles.

me grimca përçuesish elektrikë.

Once pressure is applied, the connectivity between the particles increases.

Sapo të aplikohet presioni, lidhja në mes grimcave zmadhohet.

Therefore, I could design a circuit that would measure pressure

Ndaj, munda të dizenjoj një qark që do të maste presionin

duke e matur rezistencën elektrike.

by measuring electrical resistance.

Next, I had to design a wearable wireless circuit,

Pastaj, m'u desh të dizenjoj një qark wifi që mund të vishet lehtë.

but wireless signal transmission consumes lots of power

por, transmisioni i sinjalit wifi konsumon shumë energji

and requires heavy, bulky batteries.

dhe kërkon bateri të rënda dhe voluminoze.

Thankfully, I was able to find out about the Bluetooth low energy technology,

Fatmirësisht, munda të mësoj mbi teknologjinë Bluetooth,

which consumes very little power and can be driven by a coin-sized battery.

e cila konsumon shumë pak energji dhe mund të përçohet me bateri të vogla.

This prevented the system from dying in the middle of the night.

Kjo parandaloi që aparati të harxhohet në mes të natës.

Lastly, I had to code a smartphone app that would essentially transform

Së fundi, m'u desh të kodoj një aplikacion për smartfonë

që do të transformonte thelbësisht

the care-giver's smartphone into a remote monitor.

smartfonin e kujdestarit në një monitorues nga larg.

For this, I had to expand upon my knowledge of coding with Java and XCode

Për këtë, m'u desh që të zgjeroj njohuritë e mia mbi kodimin Java dhe XCode

and I also had to learn about how to code for Bluetooth low energy devices

dhe poashtu, si të programoj për aparate bluetooth të vogla në energji

by watching YouTube tutorials and reading various textbooks.

duke parë kurse në Youtube dhe duke lexuar libra të ndryshëm.

Integrating these components, I was able to successfully create two prototypes,

Duke i bashkuar gjitha këto, isha i aftë të krijoj dy prototipe

one in which the sensor is embedded inside a sock,

në njërin, sensori është i futur brenda në çorape

and another that's a re-attachable sensor assembly

dhe tjetri që është një sensor i montueshëm

that can be adhered anywhere that makes contact

që mund të ngjitet kudo ku mund të ketë kontakt

with the bottom of the patient's foot.

me thembrën e pacientit.

I've tested the device on my grandfather for about a year now,

E kam testuar këtë aparat tek gjyshi im për gati një vit

and it's had a 100 percent success rate

dhe ka pasur 100 përqind sukses,

in detecting the over 900 known cases of his wandering.

duke detektuar mbi 900 raste të të ecurit e tij në gjumë.

Last summer, I was able to beta test my device

Verën e shkuar munda të bëj një beta testim aparatit tim

at several residential care facilities in California,

në shumë shtëpi kujdestarie në Kaliforni

and I'm currently incorporating the feedback

dhe aktualisht jam duke grumbulluar reagimet

to further improve the device into a marketable product.

në mënyrë që të përmirësoj aparatin në një produkt që mund të shitet.

Testing the device on a number of patients

Duke e testuar aparatin në shumë pacientë

made me realize that I needed to invent solutions

më bëri të kuptoj që duhet të gjeja nje zgjidhje

for people who didn't want to wear socks to sleep at night.

për njerëz të cilët nuk donin të vishnin çorape natën në gjumë.

So sensor data, collected on a vast number of patients,

Pra, të dhënat e sensorit, të grumbulluara në shumë pacientë

can be useful for improving patient care

mund të jenë të vlefshme për të përmirësuar kujdesjen ndaj pacientit.

and also leading to a cure for the disease, possibly.

dhe poashtu, ndoshta duke e çuar atë drejt kurimit.

For example, I'm currently examining

Për shembull, tani për tani po shqyrtoj

correlations between the frequency of a patient's nightly wandering

ndërlidhjet në mes shpeshtësisë së zgjuarjeve në gjumë të pacientit

and his or her daily activities and diet.

aktivitetet e tij ditore, dhe dietës.

One thing I'll never forget is when my device first caught

Një gjë që s'do ta harroj kurrë është kur aparati im,

my grandfather's wandering out of bed at night.

për herë të parë, zuri gjyshin tim duke ecur në gjumë.

At that moment, I was really struck by the power of technology

Në atë moment, isha i shtangur nga fuqia e teknologjisë

to change lives for the better.

e cila e përmirëson jetën.

People living happily and healthfully --

Njerëzit që jetojnë të lumtur dhe të shëndetshëm...

that's the world that I imagine.

Kjo është bota që ëndërroj.

Thank you very much.

Falemnderit shumë.

(Applause)

(Duartrokitje).