Shilo Shiv Suleman: Using tech to enable dreaming

Translator: Bujar Bala Reviewer: Helena Bedalli

My story begins right here actually in Rajasthan

Tregimi im fillon mu këtu në Rajasthan

about two years ago.

diku para dy viteve

I was in the desert, under the starry skies

isha në shkretirë, nën qiellin e ndriçuar nga yjet

with the Sufi singer Mukhtiar Ali.

me Sufi këngëtarin, Mukhtiar Ali.

And we were in conversation

Dhe ishim duke biseduar

about how nothing had changed

se si asgjë nuk ka ndryshuar

since the time of the ancient Indian epic "The Mahabharata."

që nga koha e lashtë e epikut Indian "Mahabharata."

So back in the day, when us Indians wanted to travel

Duke u kthyer mbrapa në ditët kur ne Indianët dëshironim të udhëtonim

we'd jump into a chariot and we'd zoom across the sky.

ne hynim në karroca dhe fluturonim për gjatë qiellit.

Now we do the same with airplanes.

Ne tani e bëjmë të njejtën gjë me avionet.

Back then,

Në ate kohë,

when Arjuna, the great Indian warrior prince,

kur Arjuna, princi dhe luftëtari i madh Indian,

when he was thirsty, he'd take out a bow,

ishte i etur, ai nxirrte harkun e shigjetën

he'd shoot it into the ground and water would come out.

shtime shigjete në tokë dhe uji shpërthente jashtë.

Now we do the same

Tani bëjmë te njejtën

with drills and machines.

me makinat e shpimit.

The conclusion that we came to

Konkluzioni qe arritem

was that magic had been replaced

është se magjia është zëvendësuar

by machinery.

nga makineria.

And this made me really sad.

Dhe kjo më bëri shumë të mërzitur.

I found myself becoming a little bit of a technophobe.

E pash vetën që jam duke u bërë paksa teknofobe.

I was terrified by this idea

Isha e trishtuar nga idea

that I would lose the ability

që do të humb aftësine

to enjoy and appreciate the sunset

për tu kënaqur dhe për të çmuar perendimin e diellit

without having my camera on me, without tweeting it to my friends.

pa e pas kamerën time me mua, pa dërguar "tweet-a" miqëve te mi.

And it felt like technology

Ndjenja ishte se thuajse teknologjia

should enable magic, not kill it.

duhet ta mundësoje magjinë, e jo ta vrase ate.

When I was a little girl,

Kur isha vajzë e vogël,

my grandfather gave me his little silver pocket watch.

gjyshi im me dha orën e tij të xhepit prej argjendi.

And this piece of 50-year-old technology

Dhe kjo copë e teknologjisë 50 vjecare

became the most magical thing to me.

u bë gjëja më magjike për mua.

It became a gilded gateway

U bë portë e praruar

into a world full of pirates and shipwrecks

në botën plot me piratë, anije te përmbysura

and images in my imagination.

dhe imazhe në imagjinatën time.

So I felt like our cellphones

Kështu që u ndjeva sikur telefonat celularë që i kemi

and our fancy watches and our cameras

dhe orët tona moderne, dhe kamerat tona

had stopped us from dreaming.

i kanë ndërprerë ëndërrimet tona.

They stopped us from being inspired.

Na kanë ndërprerë inspirimet.

And so I jumped in, I jumped into this world of technology,

Dhe kërceva, kërceva në këtë botën e teknologjisë,

to see how I could use it to enable magic

për të parë se si mund ta përdor, që të mundësoj magjinë

as opposed to kill it.

ne vend që ta vrisja ate.

I've been illustrating books since I was 16.

Unë kam ilustruar libra që kur isha 16 vjeç.

And so when I saw the iPad,

Dhe kur e pash iPad-in,

I saw it as a storytelling device

e pash si një paisje për të treguar përralla

that could connect readers all over the world.

që mund të lidhe lexuesit në tërë botën.

It can know how we're holding it.

Kjo paisje e di se si jemi duke e mbajtur,

It can know where we are.

mund të dijë se ku gjendemi ne.

It brings together image and text

I bën bashkë fotografitë me tekste

and animation and sound and touch.

me animacione, me tinguj dhe me prekje.

Storytelling is becoming

Tregimi i përallave po bëhet

more and more multi-sensorial.

shumë e më shumë multi-sensor.

But what are we doing with it?

Por çka po bëjmë ne në lidhje me këtë?

So I'm actually just going to go in and launch Khoya,

Pra, unë tani do të startoj Khoya-n,

an interactive app for the iPad.

një app interaktiv për iPad.

So it says, "Place your fingers

Pra ajo thotë, "Vendosi gishtat e tu

upon each light."

mbi çdo dritë."

And so --

Dhe pastaj --

(Music)

(Muzikë)

It says, "This box belongs to ... "

thotë, "Kjo kuti është e ..."

And so I type in my name.

Dhe unë do te shkruaj emrin tim.

And actually I become a character in the book.

Dhe tani jam bërë një personazh në këtë libër.

At various points, a little letter drops down to me --

Në pika të ndryshme, një letër e vogël pikon mbi mua --

and the iPad knows where you live because of GPS --

dhe iPad e din se ku jetoj në bazë të GPS --

which is actually addressed to me.

që është adresuar në emrin tim.

The child in me is really excited

Fëmija brenda meje është me te vërtetë i entuziazmuar

by these kinds of possibilities.

me këto mundësi.

Now I've been talking a lot about magic.

Tani unë kam folur shumë për magjinë.

And I don't mean wizards and dragons,

Dhe nuk po mendoj për magjistarë dhe dragojt

I mean the kind of childhood magic,

mendoj për magjinë e fëmijërisë

those ideas that we all harbored as children.

idetë që të gjithë i kemi ushqyer si fëmijë,

This idea of fireflies in a jar, for some reason,

Idetë e xixëllonjave në shishe qelqi, që për një arsye

was always really exciting to me.

gjithmonë kanë qenë emocionuese për mua.

And so over here you need to tilt your iPad,

Dhe këtu ju duhet ta rrotulloni pak iPad-in tuaj

take the fireflies out.

për ti lënë xixëllonjat që të dalin jashtë.

And they actually illuminate your way through the rest of the book.

Dhe ato do të ndriçojnë rrugën tënde gjatë pjesës tjetër të librit.

Another idea that really fascinated me as a child

Një ide tjetër e cila vërtetë më ka fashinuar si fëmijë

was that an entire galaxy could be contained

është që e tërë galaksia mund të përmbahej

within a single marble.

brenda një copë të vetme mermeri

And so over here,

Dhe kështu,

each book and each world

çdo libër dhe çdo fjalë

becomes a little marble

bëhet një mermer i vogël

that I drag in

që unë do ta fus

to this magical device within the device.

në këtë paisje magjike brenda paisjes.

And it opens up a map.

Dhe kjo hapet si një hartë.

All along, all fantasy books have always had maps,

Gjithmonë, të gjitha librat me fantazi kanë pasur harta

but these maps have been static.

por këto harta kanë qenë statike.

This is a map that grows and glows

kjo është një hartë që rritet dhe ndriçon

and becomes your navigation for the rest of the book.

dhe bëhet një navigim për pjesën tjetër të librit.

It reveals itself to you at certain points in the book as well.

Dhe e zbulon vetvetën në një pikë të veçantë të librit.

So I'm just going to enter in.

Pra unë vetëm do të hyj.

Another thing that's actually really important to me

Një gjë tjetër që është shumë me rëndësi për mua

is creating content that is Indian

është krijimi i përmbajtjës që është indiane

and yet very contemporary.

por edhe shumë bashkëkohore.

Over here, these are the Apsaras.

Ja këtu, këto janë Apsaras,

So we've all heard about fairies and we've all heard about nymphs,

Të gjithë kemi dëgjuar për zanat dhe të gjithë kemi dëgjuar për nimfat,

but how many people outside of India

por sa njerëz jashtë Indise

know about their Indian counterparts, the Apsaras?

kanë ndëgjuar për homologet e tyre, Apsaras?

These poor Apsaras have been trapped inside Indra's chambers for thousands of years

Këto Apsaras te gjora kanë qenë të mbyllura ne dhoma të Indra-s me mijëra vite

in an old and musty book.

në një libër të vjetër dhe të mykur.

And so we're bringing them back

Dhe ne tani i kthejmë prapa

in a contemporary story for children.

në një përrallë bashkëkohore për fëmijë.

And a story that actually deals with new issues

Dhe tregimi që ka të bëjë me çështje të reja

like the environmental crisis.

sic janë krizat që kanë të bëjnë me ndotjen e ambientit.

(Music)

(Muzikë)

Speaking of the environmental crisis,

Duke folur për krizat ambientale,

I think a big problem has been in the last 10 years

mendoj që problemi i madh që ka qenë në 10 vitet e fundit

is that children have been locked inside their rooms,

është se fëmijët kanë qenë të mbyllur në dhomat e tyre,

glued to their PCs, they haven't been able to get out.

ngjitur te kompjuterët e tyre, pa ndjerë nevojen të dalin jashtë.

But now with mobile technology,

Por tani me teknologjinë mobile,

we can actually take our children outside into the natural world

mund ti marrim fëmijët tanë jashtë në natyrë

with their technology.

bashkë me teknologjinë e tyre.

One of the interactions in the book

Një nga interaksionet në këtë libër

is that you're sent off on this quest

është që ju dërgoni kërkesën

where you need to go outside,

ku ju duhet të dilni jashtë,

take out your camera on the iPad

perdorni kamerën tuaj të iPad

and collect pictures of different natural objects.

dhe mbledhni fotot nga objektet e ndryshme në natyrë.

When I was a child, I had multiple collections

Kur unë isha fëmijë, kisha koleksione të shumta

of sticks and stones and pebbles and shells.

të shkopinjëve dhe gurëve.

And somehow kids don't do that anymore.

Por sot, fëmijët këtë nuk e bëjnë më.

So in bringing back this childhood ritual,

Dhe duke e kthyer këtë ritual nga fëmijëria,

you need to go out

ju duhet të dilni jashtë

and, in one chapter, take a picture of a flower

dhe, në një kapitull, të fotografoni lule

and then tag it.

dhe pastaj ti shënjoni ato.

In another chapter, you need to take a picture of a piece of bark

Në një kapitull tjetër, ju duhet të fotografoni një copë lëvore të drurit

and then tag that.

dhe pastaj ta shënjoni ate.

And what happens

Dhe çka ndodh

is that you actually create a digital collection of photographs

ju krijoni një koleksion digjital të fotografive

that you can then put up online.

të cilat pastaj mund ti publikoni ne internet.

A child in London puts up a picture of a fox

Fëmiu nga Londra mund të publikoje foto të dhelprës

and says, "Oh, I saw a fox today."

dhe mund të thotë, "O e kam pa dhelprën sot."

A child in India says, "I saw a monkey today."

Fëmiu nga India thotë, "Une kam parë majmunin sot."

And it creates this kind of social network

Dhe krijohet një rrjet i tillë social

around a collection of digital photographs

përrreth kolekcionit të fotove digjitale

that you've actually taken.

të cilat ju i keni fotografuar.

In the possibilities of linking together

Në mundësinë e të lidhurit në mes të

magic, the earth and technology,

magjisë, tokës dhe teknologjisë,

there are multiple possibilities.

janë mundësi të shumta.

In the next book, we plan on having an interaction

Ne librin tjetër, planifikojmë që të kemi një interaksion

where you take your iPad out with the video on

ku ju mund të merrni iPad-in jashtë me Video

and through augmented reality,

dhe duke shtuar mbi realitetin

you see this layer of animated pixies

ju shihni shtresat e "pikseleve" të animuara

appear on a houseplant that's outside your house.

që shfaqën në bimët përreth shtëpisë suaj.

At one point, your screen is filled up with leaves.

Në një pikë, monitori juaj është i mbushur me gjethe.

And so you need to make the sound of wind and blow them away

Dhe ju duhet të krijoni zhurmën e erës që fryn për ti larguar gjethet

and read the rest of the book.

dhe për të lexuar pjesën tjetër të librit.

We're moving, we're all moving here,

Ne jemi duke lëvizur, të gjithë jemi duke lëvizur këtu,

to a world where the forces of nature

drejt botës ku fuqia e natyrës

come closer together to technology,

po afrohet me teknologjinë,

and magic and technology can come closer together.

dhe ku magjia dhe teknologjia mund të vijnë më afër njëra tjetrës.

We're harnessing energy from the sun.

Ne jemi duke shfrytëzuar energjinë nga dielli.

We're bringing our children and ourselves

ne jemi duke e afruar vetën dhe fëmijët tanë

closer to the natural world

më afër natyrës

and that magic and joy

dhe magjia, gëzimi

and childhood love that we had

dhe fëmijëria e duan ate që ne e kemi

through the simple medium of a story.

në mediumin e thjeshtë të përrallave.

Thank you.

Ju faliminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)