How fake news does real harm | Stephanie Busari

Tłumaczenie: Sylwia Gliniewicz Korekta: Magda Komorowska

I want to tell you a story about a girl.

Chcę opowiedzieć historię dziewczyny,

But I can't tell you her real name.

ale nie mogę wyjawić jej imienia.

So let's just call her Hadiza.

Nazwijmy ją po prostu Hadiza.

Hadiza is 20.

Hadiza ma 20 lat.

She's shy,

Jest nieśmiała,

but she has a beautiful smile that lights up her face.

ale ma piękny uśmiech rozświetlający jej twarz.

But she's in constant pain.

Jednak żyje w ciągłym bólu

And she will likely be on medication for the rest of her life.

i prawdopodobnie będzie uzależniona od lekarstw przez resztę życia.

Do you want to know why?

Chcecie wiedzieć dlaczego?

Hadiza is a Chibok girl,

Hadiza jest dziewczyną z Chibok.

and on April 14, 2014, she was kidnapped

14 kwietnia 2014 roku została porwana

by Boko Haram terrorists.

przez terrorystów z Boko Haram.

She managed to escape, though,

Udało jej się uciec,

by jumping off the truck that was carrying the girls.

wyskakując z ciężarówki wiozącej dziewczyny.

But when she landed, she broke both her legs,

Kiedy upadła na ziemię, złamała obie nogi,

and she had to crawl on her tummy to hide in the bushes.

i czołgała się na brzuchu, żeby ukryć się w krzakach.

She told me she was terrified that Boko Haram would come back for her.

Powiedziała mi, że bała się, że Boko Haram po nią wrócą.

She was one of 57 girls who would escape by jumping off trucks that day.

Była jedną z 57 dziewczyn, które uciekły, wyskakując z ciężarówek tamtego dnia.

This story, quite rightly, caused ripples

Ta historia, całkiem słusznie, wywołała poruszenie

around the world.

na całym świecie.

People like Michelle Obama, Malala and others

Takie osoby jak Michelle Obama, Malala, a także i inni,

lent their voices in protest,

przyłączyli się do protestu.

and at about the same time -- I was living in London at the time --

W tym samym czasie, a mieszkałam wtedy w Londynie,

I was sent from London to Abuja to cover the World Economic Forum

zostałam wysłana z Londynu do Abudży,

żeby zdać relację ze Światowego Forum Ekonomicznego

that Nigeria was hosting for the first time.

organizowanego przez Nigerię po raz pierwszy.

But when we arrived, it was clear that there was only one story in town.

Kiedy tam przyjechałam, mówiło się tylko o jednym.

We put the government under pressure.

Postawiliśmy rząd pod presją.

We asked tough questions about what they were doing

Zadaliśmy trudne pytania o to, co zrobili,

to bring these girls back.

żeby uwolnić te dziewczyny.

Understandably,

Co zrozumiałe,

they weren't too happy with our line of questioning,

nie podobały im się nasze pytania

and let's just say we received our fair share of "alternative facts."

i zasypano nas "alternatywnymi faktami".

(Laughter)

(Śmiech)

Influential Nigerians were telling us at the time

Wpływowi Nigeryjczycy mówili nam wtedy,

that we were naïve,

że jesteśmy naiwni,

we didn't understand the political situation in Nigeria.

że nie rozumiemy sytuacji politycznej w Nigerii.

But they also told us

Powiedzieli nam również,

that the story of the Chibok girls

że historia dziewczyn z Chibok

was a hoax.

jest zmyślona.

Sadly, this hoax narrative has persisted,

Niestety część osób w to uwierzyło.

and there are still people in Nigeria today

W Nigerii nadal są ludzie,

who believe that the Chibok girls were never kidnapped.

którzy wierzą, że dziewczyny z Chibok nie zostały porwane.

Yet I was talking to people like these --

Pomimo że rozmawiałam z takimi ludźmi,

devastated parents,

zdruzgotanymi rodzicami,

who told us that on the day Boko Haram kidnapped their daughters,

którzy opowiadali, że w dniu porwania ich córek przez Boko Haram

they ran into the Sambisa Forest after the trucks carrying their daughters.

pobiegli do lasu Sambisa za ciężarówkami wiozącymi ich dzieci.

They were armed with machetes, but they were forced to turn back

Byli uzbrojeni w maczety, ale zostali zmuszeni do odwrotu,

because Boko Haram had guns.

bo Boko Haram mieli broń palną.

For two years, inevitably, the news agenda moved on,

Przez dwa lata, co oczywiste, priorytety mediów się zmieniły,

and for two years,

i przez dwa lata

we didn't hear much about the Chibok girls.

niewiele słyszeliśmy o dziewczynach z Chibok.

Everyone presumed they were dead.

Wszyscy uznali, że nie żyją.

But in April last year,

Jednak w kwietniu zeszłego roku

I was able to obtain this video.

udało mi się uzyskać to nagranie.

This is a still from the video

To kadr z tego nagrania,

that Boko Haram filmed as a proof of life,

który Boko Haram sfilmowali jako dowód życia zakładniczek,

and through a source, I obtained this video.

a dostałam ten film od swojego źródła.

But before I could publish it,

Zanim je opublikowałam,

I had to travel to the northeast of Nigeria

musiałam udać się do północno-wschodniej Nigerii,

to talk to the parents, to verify it.

żeby porozmawiać z rodzicami i je zweryfikować.

I didn't have to wait too long for confirmation.

Nie musiałam zbyt długo czekać na potwierdzenie.

One of the mothers, when she watched the video, told me

Jedna z matek po zobaczeniu nagrania powiedziała,

that if she could have reached into the laptop

że jeśli mogłaby włożyć rękę w ekran laptopa

and pulled our her child from the laptop,

i wyciągnąć z niego swoje dziecko,

she would have done so.

to zrobiłaby to.

For those of you who are parents, like myself, in the audience,

Ci z was, którzy jak ja, są rodzicami,

you can only imagine the anguish

mogą sobie tylko wyobrazić cierpienie,

that that mother felt.

które czuła ta matka.

This video would go on to kick-start negotiation talks with Boko Haram.

To nagranie ożywiło negocjacje z Boko Haram.

And a Nigerian senator told me that because of this video

Nigeryjski senator powiedział, że z powodu tego nagrania

they entered into those talks,

wzięli udział w tych rozmowach,

because they had long presumed that the Chibok girls were dead.

choć przedtem przypuszczali, że dziewczyny z Chibok nie żyją.

Twenty-one girls were freed in October last year.

W październiku zeszłego roku uwolniono 23 dziewczyny.

Sadly, nearly 200 of them still remain missing.

Niestety nadal brakuje 200.

I must confess that I have not been a dispassionate observer

Przyznaję, że nie byłam obojętnym obserwatorem

covering this story.

relacjonującym historię.

I am furious when I think about the wasted opportunities

Wściekam się, gdy myślę o zmarnowanych szansach

to rescue these girls.

na uratowanie tych dziewczyn.

I am furious when I think about what the parents have told me,

Wściekam się, gdy myślę o tym, co powiedzieli mi rodzice,

that if these were daughters of the rich and the powerful,

że gdyby były to córki ludzi wpływowych i bogatych,

they would have been found much earlier.

to odszukano by je o wiele wcześniej.

And I am furious

Wściekam się,

that the hoax narrative,

gdy uznaje się tę historię za zmyśloną,

I firmly believe,

bo wierzę,

caused a delay;

że właśnie to spowodowało opóźnienie,

it was part of the reason for the delay in their return.

to było częściowo powodem opóźnienia ich powrotu.

This illustrates to me the deadly danger of fake news.

To pokazuje śmiertelne niebezpieczeństwo, jakie niosą ze sobą fałszywe informacje.

So what can we do about it?

Co można z tym zrobić?

There are some very smart people,

Jest kilku mądrych ludzi,

smart engineers at Google and Facebook,

inżynierów z Google'a i Facebooka,

who are trying to use technology to stop the spread of fake news.

którzy chcą za pomocą technologii zatrzymać nieprawdziwe informacje.

But beyond that, I think everybody here -- you and I --

Poza tym myślę, że każdy, wy i ja,

we have a role to play in that.

mamy na to wpływ.

We are the ones who share the content.

To my udostępniamy informacje.

We are the ones who share the stories online.

To my udostępniamy historie w sieci.

In this day and age, we're all publishers,

W tych czasach wszyscy jesteśmy wydawcami

and we have responsibility.

i ponosimy odpowiedzialność.

In my job as a journalist,

Jako dziennikarka

I check, I verify.

sprawdzam, weryfikuję.

I trust my gut, but I ask tough questions.

Ufam sobie, ale zadaję trudne pytania.

Why is this person telling me this story?

Dlaczego ktoś opowiada mi tę historię?

What do they have to gain by sharing this information?

Co może osiągnąć, dzieląc się tą informacją?

Do they have a hidden agenda?

Czy ma ukryty cel?

I really believe that we must all start to ask tougher questions

Musimy zacząć zadawać trudniejsze pytania

of information that we discover online.

o informacje znalezione w Internecie.

Research shows that some of us don't even read beyond headlines

Badania pokazują, że niektórzy z nas nie czytają nic poza nagłówkami,

before we share stories.

zanim podzielą się wiadomościami.

Who here has done that?

Kto z nas tego nie zrobił?

I know I have.

Wiem, że ja tak zrobiłam.

But what if

Co byłoby,

we stopped taking information that we discover at face value?

gdybyśmy przestali ślepo wierzyć w prawdziwość informacji?

What if we stop to think about the consequence

Gdybyśmy pomyśleli o konsekwencjach

of the information that we pass on

przekazywania informacji

and its potential to incite violence or hatred?

i o tym, że mogą prowadzić do przemocy czy nienawiści?

What if we stop to think about the real-life consequences

Gdybyśmy pomyśleli o prawdziwych skutkach

of the information that we share?

informacji, które udostępniamy?

Thank you very much for listening.

Dziękuję bardzo za uwagę.

(Applause)

(Brawa)