What it was like to grow up under China's one-child policy | Nanfu Wang

Translator: Rajjat Garg Reviewer: TED Translators admin

My name is Nanfu.

ਮੇਰਾ ਨਾਮ Nanfu ਹੈ।

In Chinese, "nan" means "man."

ਚੀਨੀ ਵਿੱਚ, "nan" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਆਦਮੀ।"

And "fu" means "pillar."

ਅਤੇ "fu" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਥੰਮ੍ਹ।"

My family had hoped for a boy,

ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਇਕ ਲੜਕੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ,

who would grow up to be the pillar of the family.

ਜੋ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਥੰਮ੍ਹ ਬਣੇਗਾ

And when I turned out to be a girl,

ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਬਣ ਗਈ,

they named me Nanfu anyway.

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਵੀ ਮੇਰਾ ਨਾਮ Nanfu ਰੱਖਿਆ।

(Laughter)

(ਹਾਸਾ)

I was born in 1985,

ਮੇਰਾ ਜਨਮ 1985 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ,

six years before China announced its one-child policy.

ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

Right after I was born,

ਮੇਰੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਠੀਕ ਬਾਅਦ,

the local officials came and ordered my mom to be sterilized.

ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਏ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਨਸਬੰਦੀ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

My grandpa stood up to the officials,

ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅੱਗੇ ਖੜੇ ਹੋਏ,

because he wanted a grandson to carry on the family name.

ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਪੋਤਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇ।

Eventually, my parents were allowed to have a second child,

ਆਖਿਰਕਾਰ, ਮੇਰੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਦੂਸਰਾ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ,

but they had to wait for five years

ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਿਆ

and pay a substantial fine.

ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਅਦਾ ਕੀਤਾ।

Growing up, my brother and I

ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ, ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਅਤੇ ਮੈਂ

were surrounded by children from one-child families.

ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਸੀ।

I remember feeling a sense of shame

ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਸ਼ਰਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ

because I had a younger brother.

ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ।

I felt like our family did something wrong for having two children.

ਮੈਂਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਦੋ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਕੁਝ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

At the time, I didn't question

ਉਸ ਸਮੇਂ, ਮੈਂ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ

where this sense of shame and guilt came from.

ਇਹ ਸ਼ਰਮ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ।

A year and a half ago, I had my own first child.

ਡੇਢ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਬੱਚਾ ਹੋਇਆ।

It was the best thing that ever happened in my life.

ਇਹ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਚੀਜ਼ ਸੀ।

Becoming a mother

ਮਾਂ ਬਣਨ ਨੇ

gave me a totally new perspective on my own childhood,

ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਵਾਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਿੱਤਾ,

and it brought back my memories of early life in China.

ਅਤੇ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਮੁੱਢਲੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਗਿਆ।

For the past three decades,

ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ,

everyone in my family had to apply for a permission from the government

ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣੀ ਪਈ

to have a child.

ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ।

And I wondered

ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ

what it was like for people who lived under the one-child policy.

ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕੀ ਸੀ ਜੋ ਇਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

So I decided to make a documentary about it.

ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਇਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

One of the people I interviewed

ਜਿਸਦਾ ਮੈਂ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕੀਤਾ ਉਹ

was the midwife who delivered all of the babies born in my village,

ਇੱਕ ਦਾਈ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ,

including myself.

ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ।

She was 84 years old when I interviewed her.

ਉਹ 84 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਿਆ।

I asked her,

ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ,

"Do you remember how many babies you delivered throughout your career?"

“ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਿਲੀਵਰ ਕੀਤਾ?"

She didn't have a number for deliveries.

ਜਣੇਪੇ ਲਈ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।

She said she had performed

ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਹੈ

60,000 forced abortions and sterilizations.

ਉਹ 60,000 ਜ਼ਬਰਨ ਗਰਭਪਾਤ ਅਤੇ ਨਸਬੰਦੀ ਹੈ।

Sometimes, she said,

ਕਈ ਵਾਰ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ,

a late-term fetus would survive an abortion,

ਇੱਕ ਦੇਰ-ਸਮੇਂ ਦਾ ਭਰੂਣ ਜੋ ਗਰਭਪਾਤ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ,

and she would kill the baby after delivering it.

ਅਤੇ ਉਹ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਰ ਦੇਵੇਗੀ।

She remembered how her hands would tremble

ਉਸਨੂੰ ਯਾਦ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਕੰਬਦੇ ਸੀ

as she did the work.

ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।

Her story shocked me.

ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ|

When I set out to make the film,

ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਫਿਲਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਕਲੀ,

I expected it would be a simple story of perpetrators and victims.

ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅਪਰਾਧੀ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਕਹਾਣੀ ਹੋਵੇਗੀ।

People who carried out the policy

ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ

and people who are living with the consequences.

ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜੀ ਰਹੇ ਲੋਕ।

But that wasn't what I saw.

ਪਰ ਇਹ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ।

As I was finishing my interview with the midwife,

ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਦਾਈ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ,

I noticed an area in her house

ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਨੋਟਿਸ ਕੀਤਾ

that was decorated with elaborate homemade flags.

ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਾਲ ਘਰੇਲੂ ਝੰਡੇ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

And each flag has a picture of a baby on it.

ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਝੰਡੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ।

These were flags that were sent by families

ਇਹ ਉਹ ਝੰਡੇ ਸਨ ਜੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ

whom she helped treat their infertility problems.

ਜਿਸਦੀ ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਂਝਪਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।

She explained that she had had enough

ਉਸਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕਾਫ਼ੀ

of performing abortions and sterilizations --

ਗਰਭਪਾਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਸਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਹੈ --

that the only work she did now was to help families have babies.

ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਕੰਮ ਸੀ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ।

She said she was full of guilt

ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਰਮ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ

for carrying out the one-child policy,

ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ,

and she hoped that by helping families have babies,

ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਕੇ,

she could counteract what she did in the past.

ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤਾ ਉਸ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

It became clear to me she, too, was a victim of the policy.

ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ, ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਹੈ।

Every voice was telling her

ਹਰ ਆਵਾਜ਼ ਉਸਨੂੰ ਦੱਸ ਰਹੀ ਸੀ

that what she did was right and necessary for China's survival.

ਕਿ ਉਸਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਸਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।

And she did what she thought was right for her country.

ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਝਿਆ।

I know how strong that message was.

ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ|

It was everywhere around myself when I grew up.

ਇਹ ਮੇਰੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ।

It was printed on matches,

ਇਹ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਮਾਚਿਸਾਂ 'ਤੇ,

playing cards,

ਤਾਸ਼ 'ਤੇ,

textbooks, posters.

ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ, ਪੋਸਟਰਾਂ 'ਤੇ।

The propaganda praising the one-child policy

ਇੱਕ-ਬੱਚਾ ਨੀਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਚਾਰ

was everywhere around us.

ਸਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ।

[Anyone who refuses to sterilize will be arrested.]

[ਜੋ ਨਸਬੰਦੀ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰਦਾ ਉਹ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।]

And so were the threats against disobeying it.

ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾ ਮੰਨਣ ਦਾ ਡਰ ਵੀ ਸੀ।

The message seeped into our minds

ਜੋ ਸੁਨੇਹਾ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁੱਤ ਡੂੰਗਾ

so much so that I grew up feeling embarrassed

ਗੱਡ ਗਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ

for having a younger brother.

ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ।

With each person I filmed,

ਹਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸਨੂੰ ਮੈਂ ਫਿਲਮਾਇਆ,

I saw how their minds and hearts can be influenced by the propaganda,

ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਮੁੱਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਸਨ,

and how their willingness to make sacrifices for the greater good

ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧੇਰੇ ਭਲਾਈ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਛਾ

can be twisted into something very dark and tragic.

ਇੱਕ ਹਨੇਰੇ ਅਤੇ ਦੁਖਦਾਈ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।

China is not the only place where this happens.

ਚੀਨ ਇਕਲੌਤੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

There is no country on earth where propaganda isn't present.

ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮੁੱਦਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ।

And in societies that are supposed to be more open and free than China,

ਅਤੇ ਉਸ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲਾ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,

it can be even harder to recognize what propaganda looks like.

ਇਹ ਪਛਾਣਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਦਾ ਕਿਵੇਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

It hides in plain sight as news reports,

ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ,

TV commercials, political campaigning

TV ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰ

and in our social media feeds.

ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਫੀਡ ਵਿੱਚ।

It works to change our minds without our knowledge.

ਇਹ ਸਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।

Every society is vulnerable to accepting propaganda as truth,

ਹਰ ਸਮਾਜ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੂੰ ਸੱਚ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ,

and no society where propaganda replaces the truth

ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਮਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸੱਚ ਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਹੈ

can be truly free.

'ਤੇ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸੁਤੰਤਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Thank you.

ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ।

(Applause)

(ਤਾੜੀਆਂ)