Jarreth Merz: Filming democracy in Ghana

Vertaald door: Phillip Stanley-Marbell Nagekeken door: Els De Keyser

I was born in Switzerland

Ik ben in Zwitserland geboren

and raised in Ghana, West Africa.

en opgegroeid in Ghana, in West-Afrika.

Ghana felt safe to me as a child.

Als kind voelde ik me veilig in Ghana.

I was free, I was happy.

Ik was vrij, ik was blij.

The early 70s

Het begin van de jaren zeventig

marked a time of musical and artistic excellence in Ghana.

markeerde een tijd van muzikale en artistieke glorie in Ghana.

But then by the end of the decade,

Maar dan, tegen het einde van het decennium,

the country had fallen back into political instability

verviel het land terug in politieke instabiliteit

and mismanagement.

en wanbestuur.

In 1979,

In 1979

I witnessed my first military coup.

was ik getuige van mijn eerste militaire staatsgreep.

We the children had gathered at a friend's house.

Wij, de kinderen, hadden ons bij de woning van een vriend verzameld.

It was a dimly lit shack.

Het was een donkere schuur.

There was a beaten up black and white television

Er was een oude zwart-wit-televisie,

flickering in the background,

flikkerend in de achtergrond,

and a former head of state and general

waarop een voormalig staatshoofd en generaal

was being blindfolded

werd geblinddoekt

and tied to the pole.

en vastgebonden aan een stok.

The firing squad aimed, fired --

Het executiepeloton mikte, vuurde --

the general was dead.

de generaal was dood.

Now this was being broadcast live.

En dit werd live uitgezonden.

And shortly after, we left the country,

Kort daarna verlieten we het land,

and we returned to Switzerland.

en kwamen we terug in Zwitserland.

Now Europe came as a shock to me,

Europa kwam als een schok voor mij,

and I think I started feeling the need

en ik denk dat ik de behoefte begon te voelen

to shed my skin in order to fit in.

om mijn huid af te werpen om erin te passen.

I wanted to blend in like a chameleon.

Ik wilde erin opgaan als een kameleon.

I think it was a tactic of survival.

Ik denk dat het een tactiek was om te overleven.

And it worked, or so I believed.

Het werkte, of tenminste, dat geloofde ik.

So here I was in 2008

Dus hier was ik dan in 2008

wondering where I was in my life.

en ik vroeg me af waar ik stond in mijn leven.

And I felt I was being typecast as an actor.

En ik voelde dat ik werd getypecast als acteur.

I was always playing the exotic African.

Ik speelde altijd de exotische Afrikaan.

I was playing the violent African,

Ik speelde de gewelddadige Afrikaan,

the African terrorist.

de Afrikaanse terrorist.

And I was thinking,

En ik dacht:

how many terrorists could I possibly play

hoeveel terroristen kan ik spelen

before turning into one myself?

voordat ik er zelf een word?

And I had become ashamed of the other,

Ik was beschaamd geworden om de ander,

the African in me.

de Afrikaan in mij.

And fortunately I decided in 2008

Gelukkig heb ik besloten om in 2008

to return to Ghana,

terug te keren naar Ghana,

after 28 years of absence.

na 28 jaar afwezigheid.

I wanted to document on film

Ik wilde de presidentsverkiezingen van 2008

the 2008 presidential elections.

op film documenteren.

And there, I started by searching

Daar begon ik met een zoektocht

for the footprints in my childhood.

naar de voetafdrukken uit mijn jeugd.

And before I even knew it,

Voor ik er erg in had,

I was suddenly on a stage

stond ik ineens op een podium

surrounded by thousands of cheering people

omringd door duizenden juichende mensen

during a political rally.

tijdens een politieke bijeenkomst.

And I realized that, when I'd left the country,

Ik realiseerde me dat, toen ik het land had verlaten,

free and fair elections in a democratic environment

vrije en eerlijke verkiezingen in een democratische omgeving

were a dream.

een droom waren.

And now that I'd returned, that dream had become reality,

Nu ik terug was, was die droom werkelijkheid geworden,

though a fragile reality.

een fragiele werkelijkheid weliswaar.

And I was thinking,

Ik dacht:

was Ghana searching for its identity

was Ghana op zoek naar zijn identiteit

like I was looking for my identity?

zoals ik op zoek was naar mijn identiteit?

Was what was happening in Ghana a metaphor

Was wat er gebeurde in Ghana een metafoor

for what was happening in me?

voor wat er gebeurde in mij?

And it was as if through the standards of my Western life,

Het was alsof ik, door de normen van mijn westerse leven,

I hadn't lived up to my full potential.

mijn volle potentieel niet had verwezenlijkt.

I mean, nor had Ghana,

Ik bedoel, Ghana had dat ook niet,

even though we had been trying very hard.

hoewel we dat heel hard hadden geprobeerd.

Now in 1957,

In 1957

Ghana was the first sub-Saharan country

was Ghana het eerste land uit de sub-Sahara

to gain its independence.

dat onafhankelijk werd.

In the late 50s,

In de late jaren '50

Ghana and Singapore had the same GDP.

hadden Ghana en Singapore hetzelfde bbp.

I mean, today, Singapore is a First World country

Vandaag de dag is Singapore een eerstewereldland

and Ghana is not.

en Ghana is dat niet.

But maybe it was time to prove to myself,

Maar misschien was het tijd om mezelf te bewijzen.

yes, it's important to understand the past,

Ja, het is belangrijk om het verleden te begrijpen.

it is important to look at it in a different light,

Het is belangrijk om ernaar te kijken in een ander licht,

but maybe we should look at the strengths in our own culture

maar misschien moeten we kijken naar de sterke punten in onze eigen cultuur

and build on those foundations in the present.

en bouwen op die fundamenten.

So here I was, December 7th, 2008.

Daar was ik dan, op 7 december 2008.

The polling stations opened to the voters at 7:00 AM,

De stemlokalen gingen open voor de kiezers om 7u,

but voters, eager to take their own political fate into their hands,

maar de kiezers, die popelden om hun eigen politieke lot in handen te nemen,

were starting to line up at 4:00 AM in the morning.

gingen al om 4u in de ochtend in de rij staan.

And they had traveled from near, they had traveled from far,

Ze waren van heinde en ver gekomen

because they wanted to make their voices heard.

om hun stem te laten horen.

And I asked one of the voters, I said, "Whom are you going to vote for?"

Ik vroeg een van de kiezers: "Op wie ga je stemmen?"

And he said, "I'm sorry, I can't tell you."

Hij zei: "Het spijt me, ik wil je dat niet vertellen."

He said that his vote was in his heart.

Hij zei dat zijn stem in zijn hart was.

And I understood, this was their election,

Ik begreep: dit waren hun verkiezingen,

and they weren't going to let anyone

en ze waren niet van plan om zich dat door

take it away from them.

iemand te laten ontnemen.

Now the first round of the voting didn't bring forth a clear winner --

Na de eerste verkiezingsronde was er geen duidelijke winnaar --

so nobody had achieved the absolute majority --

niemand had de volstrekte meerderheid bereikt en

so voting went into a second round three weeks later.

dus was er een tweede ronde drie weken later.

The candidates were back on the road; they were campaigning.

De kandidaten waren terug onderweg met hun campagne.

The rhetoric of the candidates, of course, changed.

De retoriek van de kandidaten veranderde natuurlijk.

The heat was on.

Het was het heetst van de strijd.

And then the cliche came to haunt us.

En dan kwam het cliché ons achtervolgen.

There were claims of intimidation

Er waren beschuldigingen van intimidatie

at the polling stations,

in de stemlokalen,

of ballot boxes being stolen.

en van gestolen stembussen.

Inflated results started coming in

Overdreven resultaten begonnen binnen te komen

and the mob was starting to get out of control.

en de menigte begon te ontsporen.

We witnessed the eruption of violence in the streets.

We zagen de uitbarsting van geweld in de straten.

People were being beaten brutally.

Mensen werden brutaal geslagen.

The army started firing their guns. People were scrambling.

Het leger begon te schieten. Mensen vluchtten weg.

It was complete chaos.

Het was complete chaos.

And my heart sank,

En mijn hart zonk,

because I thought, here we are again.

omdat ik dacht: hier zijn we weer.

Here is another proof

Hier is nog meer bewijs

that the African is not capable of governing himself.

dat de Afrikaan zichzelf niet kan besturen.

And not only that, I am documenting it --

En niet alleen dat. Ik maakte er een documentaire van --

documenting my own cultural shortcomings.

ik documenteerde mijn eigen culturele tekortkomingen.

So when the echo of the gunshots

Dus toen de echo van de geweerschoten

had lingered,

was stilgevallen,

it was soon drowned by the chanting of the mob,

werd hij al snel overstemd door het zingen van de menigte,

and I didn't believe what I was hearing.

en ik geloofde niet wat ik hoorde.

They were chanting, "We want peace.

Ze waren aan het zingen: "Wij willen vrede.

We want peace."

We willen vrede."

And I realized it had to come from the people.

Ik realiseerde me dat het moest komen van de mensen.

After all, they decide,

Immers, zij beslissen,

and they did.

en dat deden ze.

So the sounds that were before distorted and loud,

Dus de geluiden, eerst onverstaanbaar en luid,

were suddenly a melody.

werden plotseling een melodie.

The sounds of the voices were harmonious.

Het geluid van de stemmen was harmonieus.

So it could happen.

Dus het zou kunnen gebeuren.

A democracy could be upheld peacefully.

Een democratie kon vreedzaam in stand worden gehouden.

It could be, by the will of the masses

Het zou kunnen gebeuren, door de wil van de massa

who were now urgently pressing

die nu dringend,

with all their heart and all their will

met al hun hart en hun wilskracht,

for peace.

om vrede vroegen.

Now here's an interesting comparison.

Hier is een interessante vergelijking.

We in the West,

Wij in het Westen,

we preach the values,

wij prediken de waarden,

the golden light of democracy,

het gouden licht van de democratie,

that we are the shining example of how it's done.

dat wij het ​​lichtend voorbeeld zijn van hoe het moet.

But when it comes down to it,

Maar als het erop aan komt,

Ghana found itself in the same place

bevond Ghana zich op dezelfde plaats

in which the U.S. election stalled

waar de Amerikaanse verkiezingen vastliepen

in the 2000 presidential elections --

tijdens de presidentsverkiezingen van 2000 --

Bush versus Gore.

Bush versus Gore.

But instead of the unwillingness of the candidates

Maar in plaats van de onwil van de kandidaten

to allow the system to proceed and the people to decide,

om het systeem laten te werken en de mensen om te beslissen,

Ghana honored democracy

vereerde Ghana de democratie

and its people.

en zijn mensen.

It didn't leave it up to the Supreme Court to decide;

Ghana liet het niet aan het Hoogste Gerechtshof om te beslissen,

the people did.

maar aan de mensen.

Now the second round of voting

De tweede stemronde

did not bring forth a clear winner either.

bracht ook geen duidelijke winnaar voort.

I mean, it was so incredibly close.

Ik bedoel, het verschil was zo ongelooflijk klein.

The electoral commissioner declared,

De verkiezingscommissaris besliste,

with the consent of the parties,

met instemming van de partijen,

to run an unprecedented

tot een nooit geziene

second re-run.

tweede herhaling.

So the people went back to the polls

Dus de mensen gingen terug naar de stembus

to determine their own president,

om hun eigen president te kiezen,

not the legal system.

in plaats van het te laten bepalen door het juridische systeem.

And guess what, it worked.

En wat denk je, het werkte.

The defeated candidate

De verslagen kandidaat

gave up power

gaf de macht op

and made way for Ghana to move into a new democratic cycle.

en maakte plaats zodat Ghana een nieuwe democratische cyclus kon starten.

I mean, at the absolute time

Precies op het juiste moment,

for the absolute need of democracy,

terwijl de democratie het absoluut nodig had,

they did not abuse their power.

misbruikten zij hun macht niet.

The belief in true democracy and in the people runs deep,

Het geloof in echte democratie en in de mensen zit diep,

proving that the African is capable of governing himself.

waaruit blijkt dat Afrikanen in staat zijn zichzelf te besturen.

Now the uphill battle for Ghana and for Africa

De zware strijd voor Ghana en voor Afrika

is not over,

is nog niet voorbij,

but I have proof that the other side of democracy exists,

maar ik heb het bewijs dat de andere kant van de democratie bestaat,

and that we must not take it for granted.

en dat we die niet vanzelfsprekend moeten vinden.

Now I have learned

Ik heb geleerd

that my place is not just in the West or in Africa,

dat mijn plaats niet alleen in het Westen of in Afrika is,

and I'm still searching

en ik ben nog steeds op zoek

for my identity,

naar mijn identiteit,

but I saw Ghana

maar ik zag Ghana

create democracy better.

de democratie beter maken.

Ghana taught me

Ghana heeft me geleerd

to look at people differently

om anders te kijken naar mensen

and to look at myself differently.

en om anders te kijken naar mezelf.

And yes,

En ja,

we Africans can.

wij Afrikanen kunnen het.

Thank you.

Dank u.

(Applause)

(Applaus)