Marla Spivak: Why bees are disappearing

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Els De Keyser

This is our life with bees,

Dit is ons leven met bijen...

and this is our life without bees.

en dit is ons leven zonder bijen.

Bees are the most important pollinators

Bijen zijn de belangrijkste bestuivers

of our fruits and vegetables and flowers

van ons fruit, onze groenten en bloemen

and crops like alfalfa hay that feed our farm animals.

en gewassen als luzerne, die ons vee voeden.

More than one third of the world's crop production

Ruim de helft van 's werelds gewasopbrengst

is dependent on bee pollination.

is afhankelijk van bestuiving door bijen.

But the ironic thing is that bees are not out there

Ironisch genoeg bestuiven bijen onze gewassen niet met opzet.

pollinating our food intentionally.

They're out there because they need to eat.

Ze doen dat omdat ze moeten eten.

Bees get all of the protein they need in their diet

Bijen krijgen alle benodigde proteïnen van stuifmeel

from pollen

and all of the carbohydrates they need from nectar.

en alle koolhydraten van nectar.

They're flower-feeders,

Bloemen leveren hen voeding

and as they move from flower to flower,

en terwijl ze van bloem tot bloem trekken

basically on a shopping trip at the local floral mart,

tijdens hun boodschappen in hun bontgekleurde winkelcentrum,

they end up providing this valuable pollination service.

leveren zij ons een waardevolle dienst: bestuiving.

In parts of the world where there are no bees,

In delen van de wereld waar geen bijen zijn,

or where they plant varieties that are not attractive to bees,

of waar men soorten plant die geen bijen aantrekken,

people are paid to do the business of pollination by hand.

worden mensen betaald voor handmatige bestuiving.

These people are moving pollen from flower to flower

Deze mensen verplaatsen stuifmeel van bloem tot bloem

with a paintbrush.

met een verfkwast.

Now this business of hand pollination

Handmatige bestuiving

is actually not that uncommon.

is niet eens zo ongebruikelijk.

Tomato growers often pollinate their tomato flowers

Tomatentelers bestuiven hun tomatenbloemen vaak

with a hand-held vibrator.

handmatig met een vibrator.

Now this one's the tomato tickler. (Laughter)

Deze heet de 'tomatenkietelaar'. (Gelach)

Now this is because the pollen within a tomato flower

Dit is omdat het stuifmeel in een tomatenbloem

is held very securely within

heel goed wordt vastgehouden

the male part of the flower, the anther,

in het mannelijke deel van de bloem, de helmknop.

and the only way to release this pollen is to vibrate it.

De enige manier om het stuifmeel te bevrijden, is door vibratie.

So bumblebees are one of the few kinds of bees in the world

Hommels zijn een van de weinige soorten bijen

that are able to hold onto the flower and vibrate it,

die de bloem kunnen vasthouden en vibreren.

and they do this by shaking their flight muscles

Dat doen ze door hun vliegspieren te bewegen

at a frequency similar to the musical note C.

met een frequentie die lijkt op de muzieknoot C.

So they vibrate the flower, they sonicate it,

Ze vibreren dus de bloem, ze masseren haar met klank.

and that releases the pollen in this efficient swoosh,

Dat bevrijdt het stuifmeel in een efficiënte stortbui

and the pollen gathers all over the fuzzy bee's body,

en het stuifmeel belandt over het hele pluizige bijenlichaam

and she takes it home as food.

en ze neemt het mee naar huis als voedsel.

Tomato growers now put bumblebee colonies

Tomatentelers halen nu hommelvolken

inside the greenhouse to pollinate the tomatoes

naar hun kassen om de tomaten te bestuiven

because they get much more efficient pollination

want de bestuiving is veel efficiënter

when it's done naturally

als het natuurlijk gedaan wordt

and they get better quality tomatoes.

en dat levert betere tomaten op.

So there's other, maybe more personal reasons,

Je kan ook om andere, misschien meer persoonlijke redenen, om bijen geven.

to care about bees.

There's over 20,000 species of bees in the world,

Er zijn ruim 20.000 soorten bijen in de wereld

and they're absolutely gorgeous.

en ze zijn absoluut verrukkelijk.

These bees spend the majority of their life cycle

Deze bijen zitten het grootste deel van hun levenscyclus

hidden in the ground or within a hollow stem

verstopt onder de grond of in een holle stam

and very few of these beautiful species

en slechts enkele van deze prachtige soorten

have evolved highly social behavior like honeybees.

vertonen hoogontwikkeld sociaal gedrag, zoals de honingbij.

Now honeybees tend to be the charismatic representative

Honingbijen zijn meestal de charismatische vertegenwoordigers

for the other 19,900-plus species

voor de overige ruim 19.900 soorten

because there's something about honeybees

want de honingbij heeft iets

that draws people into their world.

wat mensen hun wereld binnenlokt.

Humans have been drawn to honeybees

De mens voelt zich al sinds de vroege opgetekende geschiedenis

since early recorded history,

aangetrokken tot honingbijen.

mostly to harvest their honey,

Vaak vanwege hun honing, een geweldige natuurlijke zoetstof.

which is an amazing natural sweetener.

I got drawn into the honeybee world

Ik kwam door puur toeval in de ban van de honingbij.

completely by a fluke.

I was 18 years old and bored,

Ik was 18 jaar en verveeld me.

and I picked up a book in the library on bees

In de bibliotheek leende ik een boek over bijen

and I spent the night reading it.

en las tot diep in de nacht.

I had never thought about insects

Ik had nooit nagedacht over insecten

living in complex societies.

in complexe samenlevingsverbanden.

It was like the best of science fiction come true.

Alsof de beste science fiction werkelijkheid werd.

And even stranger, there were these people,

Nog vreemder: er bestonden mensen,

these beekeepers, that loved their bees like they were family,

imkers, die hun bijen liefhadden als ware het hun familie.

and when I put down the book, I knew I had to see this for myself.

Toen ik het boek uit had, moest ik het met eigen ogen zien.

So I went to work for a commercial beekeeper,

Ik ging voor een commerciële imker werken,

a family that owned 2,000 hives of bees in New Mexico.

een familie in New Mexico die 2.000 korven met bijen bezat.

And I was permanently hooked.

Ik was voor altijd in de ban.

Honeybees can be considered a super-organism,

Honingbijen kun je beschouwen als een superorganisme.

where the colony is the organism

Het volk is het organisme

and it's comprised of 40,000 to 50,000

dat bestaat uit 40.000 of 50.000

individual bee organisms.

individuele bij-organismen.

Now this society has no central authority.

Deze samenleving heeft geen centraal gezag.

Nobody's in charge.

Niemand bezit de macht.

So how they come to collective decisions,

Dus hoe ze tot hun gezamenlijke beslissingen komen,

and how they allocate their tasks and divide their labor,

hun taken verdelen en communiceren waar de bloemen zijn,

how they communicate where the flowers are,

all of their collective social behaviors are mindblowing.

al hun gezamenlijke gedrag is verbluffend.

My personal favorite, and one that I've studied for many years,

Mijn persoonlijke favoriet, die ik jarenlang heb bestudeerd,

is hun systeem van gezondheidszorg.

is their system of healthcare.

So bees have social healthcare.

Bijen hebben gezondheidszorg.

So in my lab, we study how bees keep themselves healthy.

In mijn lab bestuderen we hoe bijen zichzelf gezond houden.

For example, we study hygiene,

We bestuderen bijvoorbeeld hygiëne.

where some bees are able to locate and weed out

Sommige bijen kunnen zieke individuen opsporen

sick individuals from the nest, from the colony,

en uit het nest verwijderen

and it keeps the colony healthy.

en dit houdt het volk gezond.

And more recently, we've been studying resins

Recenter bestudeerden we harsen die bijen verzamelen bij planten.

that bees collect from plants.

Bijen vliegen naar bepaalde planten

So bees fly to some plants and they scrape

en schrapen buitengewoon kleverige hars van de bladeren.

these very, very sticky resins off the leaves,

and they take them back to the nest

Die brengen ze naar het nest,

where they cement them into the nest architecture

waar ze het in de nest-architectuur verwerken.

where we call it propolis.

Wij noemen het dan propolis.

We've found that propolis is a natural disinfectant.

We merkten dat propolis een natuurlijke ontsmetter is.

It's a natural antibiotic.

Het is een natuurlijk antibioticum.

It kills off bacteria and molds and other germs

Het verdelgt bacteriën, schimmels en andere ziekteverwekkers

within the colony,

binnen het nest

and so it bolsters the colony health and their social immunity.

en versterkt zo de gezondheid van het volk en hun sociale immuniteit.

Humans have known about the power of propolis

De mens kent de kracht van propolis al sinds de oudheid.

since biblical times.

We've been harvesting propolis out of bee colonies

We verzamelden propolis uit bijennesten

for human medicine,

voor menselijke geneeskunde,

but we didn't know how good it was for the bees.

maar wisten niet hoe goed het was voor de bijen.

So honeybees have these remarkable natural defenses

Honingbijen hebben dus opmerkelijke natuurlijke afweersystemen

that have kept them healthy and thriving

die hen al 50 miljoen jaar gezond houden.

for over 50 million years.

So seven years ago, when honeybee colonies

Dus toen 7 jaar geleden berichten kwamen

were reported to be dying en masse,

dat honingbijvolken massaal uitstierven --

first in the United States,

eerst in de Verenigde Staten --

it was clear that there was something really, really wrong.

was het duidelijk dat er iets vreselijk mis was.

In our collective conscience, in a really primal way,

In ons collectieve onderbewuste weten we op een basaal niveau

we know we can't afford to lose bees.

dat we bijen nodig hebben.

So what's going on?

Wat is er aan de hand?

Bees are dying from multiple and interacting causes,

Bijen sterven aan meerdere oorzaken die op elkaar inwerken.

and I'll go through each of these.

Ik zal elk daarvan behandelen.

The bottom line is,

De kernboodschap: stervende bijen reflecteren

bees dying reflects a flowerless landscape

een landschap zonder bloemen

and a dysfunctional food system.

en een disfunctioneel voedselsysteem.

Now we have the best data on honeybees,

We hebben de beste gegevens over honingbijen

so I'll use them as an example.

dus die zal ik gebruiken als voorbeeld.

In the United States, bees in fact have been

In de Verenigde Staten lopen de bijenpopulaties

in decline since World War II.

in feite al achteruit sinds de Tweede Wereldoorlog.

We have half the number of managed hives

We hebben in de VS nog maar de helft van de korven

in the United States now compared to 1945.

die we in 1945 hadden.

We're down to about two million hives of bees, we think.

We denken dat we er nog maar 2 miljoen hebben.

And the reason is, after World War II,

De reden hiervoor is dat we na de Tweede Wereldoorlog

we changed our farming practices.

onze landbouwpraktijken hebben veranderd.

We stopped planting cover crops.

We hielden op met het verbouwen van groenbemesting.

We stopped planting clover and alfalfa,

We plantten geen klaver en luzerne meer.

which are natural fertilizers that fix nitrogen in the soil,

Dat zijn natuurlijke meststoffen die stikstof in de grond vasthouden.

and instead we started using synthetic fertilizers.

In plaats daarvan zijn we kunstmest gaan gebruiken.

Clover and alfalfa are highly nutritious food plants for bees.

Klaver en luzerne zijn zeer voedzame planten voor bijen.

And after World War II, we started using herbicides

Na de Tweede Wereldoorlog begonnen we herbiciden te gebruiken

to kill off the weeds in our farms.

om het onkruid te verdelgen op onze boerderijen.

Many of these weeds are flowering plants

Vele soorten onkruid zijn bloeiende planten

that bees require for their survival.

die bijen nodig hebben voor hun voortbestaan.

And we started growing larger and larger crop monocultures.

We begonnen met monocultuur op steeds grotere schaal.

Now we talk about food deserts,

We praten over 'voedselwoestijnen',

places in our cities, neighborhoods that have no grocery stores.

buurten in onze steden zonder winkels met levensmiddelen.

The very farms that used to sustain bees

Dezelfde boerderijen waar de bijen ooit hun voeding vonden,

are now agricultural food deserts,

zijn nu agrarische voedselwoestijnen

dominated by one or two plant species

die gedomineerd worden door een of twee plantensoorten

like corn and soybeans.

zoals maïs en soyabonen.

Since World War II, we have been systematically

Sinds de Tweede Wereldoorlog

hebben we systematisch veel van de planten laten verdwijnen

eliminating many of the flowering plants

that bees need for their survival.

die bijen nodig hebben voor hun overleven.

And these monocultures extend even to crops

Deze monoculturen omvatten ook gewassen

that are good for bees, like almonds.

die goed zijn voor bijen, zoals amandelen.

Fifty years ago, beekeepers would take a few colonies,

Vijftig jaar geleden brachten imkers enkele volken, korven

hives of bees into the almond orchards, for pollination,

naar de amandelboomgaarden voor bestuiving

and also because the pollen in an almond blossom

en ook omdat het stuifmeel in amandelbloesem

is really high in protein. It's really good for bees.

heel proteïnerijk is. Het is erg goed voor bijen.

Now, the scale of almond monoculture

De schaal waarop nu amandel-monocultuur plaatsvindt

demands that most of our nation's bees,

vereist dat de meeste bijen in ons land --

over 1.5 million hives of bees,

ruim 1,5 miljoen bijenkorven --

be transported across the nation

door het hele land vervoerd moeten worden

to pollinate this one crop.

om dit ene gewas te bevruchten.

And they're trucked in in semi-loads,

Ze worden aangevoerd op vrachtwagens

and they must be trucked out,

en moeten na de bloei weer weggevoerd worden,

because after bloom, the almond orchards

want dan veranderen de amandelboomgaarden

are a vast and flowerless landscape.

in immense bloemenloze landschappen.

Bees have been dying over the last 50 years,

Bijen zijn al 50 jaar aan het sterven

and we're planting more crops that need them.

en wij planten steeds meer gewassen die hen nodig hebben.

There has been a 300 percent increase in crop production

Er was een toename van 300% in gewassenteelt

that requires bee pollination.

die bestuiving door bijen behoeft.

And then there's pesticides.

En dan zijn er de pesticiden.

After World War II, we started using pesticides

Na de Tweede Wereldoorlog begonnen we op grote schaal pesticiden te gebruiken.

on a large scale, and this became necessary

Dit werd noodzaak omdat de monoculturen

because of the monocultures that put out a feast

een feestmaal vormden voor gewas-etende insecten.

for crop pests.

Recently, researchers from Penn State University

Recentelijk zijn onderzoekers van de Penn State-universiteit

have started looking at the pesticide residue

gaan kijken naar sporen van pesticiden

in the loads of pollen that bees carry home as food,

in de ladingen stuifmeel die bijen meenemen als voedsel,

and they've found that every batch of pollen

en ze vonden in elke lading

that a honeybee collects

die een honingbij verzamelt

has at least six detectable pesticides in it,

minstens zes detecteerbare pesticiden.

and this includes every class of insecticides,

Dit omvat elke klasse insecticiden,

herbicides, fungicides,

herbiciden, fungiciden

and even inert and unlabeled ingredients

en zelfs inerte, ongelabelde ingrediënten

that are part of the pesticide formulation

die deel uitmaken van de pesticide-formule

that can be more toxic than the active ingredient.

die nog giftiger kunnen zijn dan het actieve ingrediënt.

This small bee is holding up a large mirror.

De kleine bij houdt ons een grote spiegel voor.

How much is it going to take to contaminate humans?

Hoe veel is nodig om mensen te besmetten?

One of these class of insecticides,

Een van deze klassen insecticiden,

the neonicontinoids,

de neonicotinoïden,

is making headlines around the world right now.

is momenteel over de hele wereld veel in het nieuws .

You've probably heard about it.

Je hebt er waarschijnlijk over gehoord.

This is a new class of insecticides.

Dit is een nieuwe klasse insecticiden.

It moves through the plant so that a crop pest,

Ze verspreidt zich door de plant zodat een ongedierte,

a leaf-eating insect,

een blad-etend insect

would take a bite of the plant

dat hap van de plant neemt,

and get a lethal dose and die.

sterft aan een dodelijke dosis.

If one of these neonics, we call them,

Als een van die neonics, zoals we ze noemen,

is applied in a high concentration,

wordt gebruikt in een hoge concentratie,

such as in this ground application,

zoals in deze grondtoepassing,

enough of the compound moves through the plant

verspreidt zich genoeg van de stof door de plant

and gets into the pollen and the nectar,

naar het stuifmeel en de nectar,

where a bee can consume, in this case,

om een bij voldoende van de neurotoxische stof

a high dose of this neurotoxin

te laten binnenkrijgen om stuiptrekkend te sterven.

that makes the bee twitch and die.

In most agricultural settings, on most of our farms,

In de meeste landbouwomgevingen, op de meeste van onze boerderijen,

it's only the seed that's coated with the insecticide,

wordt alleen het zaad bedekt met de insecticide,

and so a smaller concentration moves through the plant

dus een kleinere hoeveelheid verspreidt zich door de plant

and gets into the pollen and nectar,

en komt in het stuifmeel en de nectar.

and if a bee consumes this lower dose,

Als een bij deze lagere dosis consumeert,

either nothing happens

gebeurt er ofwel niets,

or the bee becomes intoxicated and disoriented

of de bij raakt bedwelmd en gedesoriënteerd

and she may not find her way home.

en vindt wellicht haar weg niet naar huis.

And on top of everything else, bees have

Daarbij hebben bijen ook nog hun eigen ziektes en parasieten.

their own set of diseases and parasites.

Public enemy number one for bees is this thing.

Vijand nummer één voor bijen is dit ding.

It's called varroa destructor.

Het heet varroa destructor.

It's aptly named.

Een toepasselijke naam.

It's this big, blood-sucking parasite

Het is een grote, bloedzuigende parasiet

that compromises the bee's immune system

die het immuunsysteem van de bij verstoort

and circulates viruses.

en virussen doet circuleren.

Let me put this all together for you.

Laat me dit alles even samenvatten.

I don't know what it feels like to a bee

Ik weet niet hoe het voelt om als bij

to have a big, bloodsucking parasite running around on it,

een grote, bloedzuigende parasiet met je mee te dragen.

and I don't know what it feels like to a bee to have a virus,

Ook weet ik niet hoe een bij zich voelt als ze een virus heeft,

but I do know what it feels like when I have a virus, the flu,

maar ik weet wel hoe het voelt als ik een virus heb, de griep,

and I know how difficult it is for me to get

en ik weet hoe moeilijk het is om dan

to the grocery store to get good nutrition.

naar een winkel te gaan om goed voedsel te kopen.

But what if I lived in a food desert?

Maar stel dat ik dan in een voedselwoestijn leefde.

And what if I had to travel a long distance

Stel dat ik ver zou moeten reizen

to get to the grocery store,

om bij een winkel te komen

and I finally got my weak body out there

en als ik mijn zwakke lichaam eindelijk daarheen gesleept heb

and I consumed, in my food,

krijg ik met mijn voedsel

enough of a pesticide, a neurotoxin,

genoeg van een pesticide, een neurogif, binnen

that I couldn't find my way home?

dat ik de weg naar huis niet meer weet.

And this is what we mean by multiple

Dat bedoelen we met meerdere doodsoorzaken die op elkaar inwerken.

and interacting causes of death.

And it's not just our honeybees.

En het zijn niet alleen onze honingbijen.

All of our beautiful wild species of bees

Al onze prachtige wilde bijensoorten

are at risk, including those tomato-pollinating bumblebees.

zijn in gevaar, inclusief die tomatenbevruchtende hommels.

These bees are providing backup for our honeybees.

Deze bijen ondersteunen onze honingbijen.

They're providing the pollination insurance

Ze leveren de bevruchtingsverzekering

alongside our honeybees.

samen met onze honingbijen.

We need all of our bees.

We hebben al onze bijen nodig.

So what are we going to do?

Wat gaan we hieraan doen?

What are we going to do about this big bee bummer

Hoe gaan we dit grote bijenfiasco aanpakken?

that we've created?

It turns out, it's hopeful. It's hopeful.

Er blijkt hoop te zijn. Er is hoop.

Every one of you out there can help bees

Elk van jullie kan bijen helpen

in two very direct and easy ways.

op twee heel directe en makkelijke manieren.

Plant bee-friendly flowers,

Plant bij-vriendelijke bloemen,

and don't contaminate these flowers,

en vergiftig die bloemen, dit bijenvoedsel, niet met pesticiden.

this bee food, with pesticides.

So go online and search for flowers

Zoek dus op internet naar bloemen

that are native to your area and plant them.

die inheems zijn in jouw buurt, en plant die.

Plant them in a pot on your doorstep.

Plant ze in een pot voor je deur.

Plant them in your front yard, in your lawns,

Plant ze in je voortuin, in je gazon,

in your boulevards.

langs de wegen.

Campaign to have them planted in public gardens,

Zet je in om ze geplant te krijgen in openbare tuinen,

community spaces, meadows.

de openbare ruimte, weilanden.

Set aside farmland.

Reserveer er landbouwgrond voor.

We need a beautiful diversity of flowers

We hebben een prachtige verscheidenheid aan bloemen nodig

that blooms over the entire growing season,

die gedurende het hele seizoen bloeien,

from spring to fall.

van de lente tot de herfst.

We need roadsides seeded in flowers for our bees,

We hebben bermen vol bloemen nodig voor onze bijen,

but also for migrating butterflies and birds

maar ook voor migrerende vlinders en vogels

and other wildlife.

en andere wilde dieren.

And we need to think carefully about putting back in

En we moeten nadenken hoe we

cover crops to nourish our soil

groenbemesting gaan herinvoeren

and nourish our bees.

om onze grond én onze bijen te voeden.

And we need to diversify our farms.

En onze boerderijen moeten diverser worden.

We need to plant flowering crop borders and hedge rows

We moeten bloeiende akkerranden en heggen aanplanten

to disrupt the agricultural food desert

om de agrarische voedselwoestijn te onderbreken

and begin to correct the dysfunctional food system

en ons disfunctionele voedselsysteem te corrigeren.

that we've created.

So maybe it seems like a really small countermeasure

Misschien lijkt het een heel kleine respons

to a big, huge problem -- just go plant flowers --

op een immens groot probleem -- gewoon bloemen planten --

but when bees have access to good nutrition,

maar wanneer bijen goede voeding krijgen,

we have access to good nutrition

krijgen wij goede voeding door hun bestuivingsdiensten.

through their pollination services.

And when bees have access to good nutrition,

Als bijen goede voeding krijgen,

they're better able to engage their own natural defenses,

werkt hun natuurlijke afweer beter,

their healthcare,

hun gezondheidszorg

that they have relied on for millions of years.

waarop ze al miljoenen jaren vertrouwen.

So the beauty of helping bees this way, for me,

Het mooie van bijen op deze wijze te hulp schieten, is voor mij

is that every one of us needs to behave

dat elk van ons zich een beetje moet gedragen

a little bit more like a bee society, an insect society,

als in een bijenmaatschappij, een insectenmaatschappij,

where each of our individual actions

waarin elk van onze individuele acties

can contribute to a grand solution,

bijdraagt aan een grandioze oplossing,

an emergent property,

een eigenschap die naar voren komt

that's much greater than the mere sum

en die veel groter is dan enkel de som van onze individuele handelingen.

of our individual actions.

So let the small act of planting flowers

Laat dus een kleine handeling -- het planten van bloemen

and keeping them free of pesticides

en deze vrij houden van pesticiden --

be the driver of large-scale change.

de aanjager zijn van grootschalige verandering.

On behalf of the bees, thank you.

Namens de bijen: bedankt!

(Applause)

(Applaus)

Chris Anderson: Thank you. Just a quick question.

Chris Anderson: Dank je. Nog even een vraag.

The latest numbers on the die-off of bees,

De laatste cijfers over bijensterfte...

is there any sign of things bottoming out?

is er enig teken dat het eind in zicht komt?

What's your hope/depression level on this?

Hoe hoopvol / depressief ben je?

Maria Spivak: Yeah.

Maria Spivak: Ja...

At least in the United States,

In de Verenigde Staten

an average of 30 percent of all bee hives

gaan elke winter gemiddeld 30%

are lost every winter.

van alle bijenkorven verloren.

About 20 years ago,

Zo'n 20 jaar geleden

we were at a 15-percent loss.

zaten we op 15% verlies.

So it's getting precarious.

De situatie wordt dus penibel.

CA: That's not 30 percent a year, that's -- MS: Yes, thirty percent a year.

CA: Dat is toch niet 30% per jaar? MS: Ja, 30% per jaar.

CA: Thirty percent a year. MS: But then beekeepers are able to divide their colonies

MS: Maar imkers kunnen hun korven opdelen,

and so they can maintain the same number,

zodat ze dezelfde hoeveelheid behouden

they can recuperate some of their loss.

en wat herstellen van hun verlies.

We're kind of at a tipping point.

We zitten op een omslagpunt.

We can't really afford to lose that many more.

We kunnen het ons niet veroorloven er nog veel meer te verliezen.

We need to be really appreciative

Onze imkers verdienen al onze waardering.

of all the beekeepers out there. Plant flowers.

Plant bloemen.

CA: Thank you.

CA: Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)