Marla Spivak: Why bees are disappearing

Marla Spivak: Arılar neden yok oluyor

Çeviri: Serap Çakıl Gözden geçirme: Sevkan Uzel

This is our life with bees,

Arılarla yaşam böyle bir şey

and this is our life without bees.

ve bu ise arılar olmadan yaşamımız.

Bees are the most important pollinators

Arılar, meyvelerimizin ve sebzelerimizin,

of our fruits and vegetables and flowers

çiçeklerimizin ve çiftlik hayvanları için

and crops like alfalfa hay that feed our farm animals.

besin olan yonca gibi ekinlerin en önemli polen taşıyıcısıdır.

More than one third of the world's crop production

Tüm dünyanın tahıl üretiminin üçte birinden fazlası

is dependent on bee pollination.

arıların polen taşımasına bağlıdır.

But the ironic thing is that bees are not out there

İronik olan şu ki, arılar bizim besinlerimizi

pollinating our food intentionally.

bilinçli olarak polenlemiyor.

They're out there because they need to eat.

Bunu yapıyorlar çünkü beslenmeleri gerek.

Bees get all of the protein they need in their diet

Arılar beslenmelerinde ihtiyaç duydukları proteini

from pollen

polenden alırlar

and all of the carbohydrates they need from nectar.

ve gereken tüm karbonhidratı da çiçeğin özsuyundan.

They're flower-feeders,

Çiçeklerden beslenirler

and as they move from flower to flower,

ve çiçekten çiçeğe konarken,

basically on a shopping trip at the local floral mart,

aslında buna çiçek pazarında alışverişe çıkmak denilebilir,

they end up providing this valuable pollination service.

neticede bu değerli polen taşıma hizmetini verirler.

In parts of the world where there are no bees,

Dünyanın arıların olmadığı köşelerinde

or where they plant varieties that are not attractive to bees,

ya da arılar için cazip olmayan bitkilerin dikildiği yerlerde,

people are paid to do the business of pollination by hand.

insanlar polen taşıma işini elle yapmak için ücret alıyor.

These people are moving pollen from flower to flower

Bu insanlar çiçekten çiçeğe bir fırça ile polen

with a paintbrush.

taşıyorlar.

Now this business of hand pollination

Şimdi bu elle polen taşıma işi

is actually not that uncommon.

aslında o kadar da alışılmadık bir şey değil.

Tomato growers often pollinate their tomato flowers

Domates yetiştiricileri, domates çiçeklerini çoğu zaman

with a hand-held vibrator.

ellerindeki titreştirici ile döllüyor.

Now this one's the tomato tickler. (Laughter)

İşte bu bir domates gıdıklayıcı. (Gülüşmeler)

Now this is because the pollen within a tomato flower

Bunun nedeni domates çiçeğinin içindeki polenin,

is held very securely within

çiçeğin erkek kısmı olan Anter tarafından

the male part of the flower, the anther,

çok güvenli bir şekilde saklanması ve

and the only way to release this pollen is to vibrate it.

bu poleni ortaya çıkarmanın tek yolunun titreştirmek olmasıdır.

So bumblebees are one of the few kinds of bees in the world

Dolayısıyla yabanarıları bu çiçeğe tutunup onu sarsabilecek

that are able to hold onto the flower and vibrate it,

birkaç arı türünden bir tanesidir ve bunu kendi

and they do this by shaking their flight muscles

uçuş kaslarını müzikteki Do notasına

at a frequency similar to the musical note C.

benzer bir frekansta çırparak yaparlar.

So they vibrate the flower, they sonicate it,

Böylece çiçeği titreştirirler, ses dalgası yollarlar

and that releases the pollen in this efficient swoosh,

ve bu etkili vınlamayla polen serbest kalır.

and the pollen gathers all over the fuzzy bee's body,

Polen arının tüylü bedeninde toplanır

and she takes it home as food.

ve balarısı bunu eve yiyecek olarak götürür.

Tomato growers now put bumblebee colonies

Domates yetiştiricileri artık yabanarısı kolonilerini

inside the greenhouse to pollinate the tomatoes

domatesleri döllemek için seraların içine yerleştiriyor.

because they get much more efficient pollination

Çünkü doğal yollardan yapıldığında çok daha etkili

when it's done naturally

bir polenleme elde ediyorlar.

and they get better quality tomatoes.

Domatesler de daha kaliteli oluyor.

So there's other, maybe more personal reasons,

Yani arıları umursamanın başka, belki daha kişisel

to care about bees.

nedenleri var.

There's over 20,000 species of bees in the world,

Dünyada 20 binden fazla arı türü var

and they're absolutely gorgeous.

ve hepsi kesinlikle muhteşem.

These bees spend the majority of their life cycle

Bu arılar yaşam döngülerinin çoğunu yerde saklanarak

hidden in the ground or within a hollow stem

ya da ağaç diplerinde geçiriyor.

and very few of these beautiful species

Bu güzel yaratıkların çok azı

have evolved highly social behavior like honeybees.

balarıları gibi yüksek sosyal davranış göstermek üzere evrilmiştir.

Now honeybees tend to be the charismatic representative

Balarıları bu diğer 19 bin 900 kusür türün

for the other 19,900-plus species

en karizmatik temsilcisi olma eğilimindedir

because there's something about honeybees

çünkü insanları kendi dünyalarına çeken

that draws people into their world.

özel bir şey var.

Humans have been drawn to honeybees

İnsanların balarıları tarafından cezbedilmesi

since early recorded history,

erken yazılı tarihe dayanıyor.

mostly to harvest their honey,

Çoklukla amaç ballarını toplamak,

which is an amazing natural sweetener.

çünkü bal harika bir doğal tatlandırıcıdır.

I got drawn into the honeybee world

Benim balarılarının dünyasına çekilme

completely by a fluke.

nedenim tamamen şans eseri.

I was 18 years old and bored,

18 yaşındaydım ve sıkılmıştım.

and I picked up a book in the library on bees

Kütüphaneden arılar hakkında bir kitap aldım

and I spent the night reading it.

ve geceyi onu okuyarak geçirdim.

I had never thought about insects

Karmaşık toplumlarda yaşayan

living in complex societies.

böcekler hakkında hiç düşünmemiştim.

It was like the best of science fiction come true.

Bu sanki bilim kurgunun en iyisinin gerçekleşmesi gibiydi.

And even stranger, there were these people,

Daha da ilginci, şu insanlar vardı,

these beekeepers, that loved their bees like they were family,

şu arıcılar, arılarını ailelerini sever gibi seven insanlar.

and when I put down the book, I knew I had to see this for myself.

Kitabı elimden bıraktığımda, bunu kendi gözlerimle görmem gerekiyordu.

So I went to work for a commercial beekeeper,

Ben de ticari bir arıcı için çalışmaya başladım,

a family that owned 2,000 hives of bees in New Mexico.

New Mexico'da 2 binden fazla kovana sahip bir aile için.

And I was permanently hooked.

Temelli olarak bu işe bağlandım.

Honeybees can be considered a super-organism,

Balarıları, koloninin bir organizma olduğu,

where the colony is the organism

ve 40 bin ilâ 50 bin arasında

and it's comprised of 40,000 to 50,000

bireysel arı organizmasından oluşan

individual bee organisms.

bir süper-organizma olarak düşünülebilir.

Now this society has no central authority.

Bu toplumun hiçbir merkezi otoritesi yoktur.

Nobody's in charge.

Başta kimse yoktur.

So how they come to collective decisions,

Dolayısıyla, nasıl olup da ortak kararlar aldıkları,

and how they allocate their tasks and divide their labor,

nasıl görev ayrımı ve iş bölümü yaptıkları,

how they communicate where the flowers are,

çiçeklerin yerini nasıl birbirlerine bildirdikleri,

all of their collective social behaviors are mindblowing.

tüm bu ortak sosyal davranışları akıllara durgunluk verici.

My personal favorite, and one that I've studied for many years,

Benim kişisel favorim ve yıllardır üzerinde çalıştığım,

is their system of healthcare.

onların sağlık sistemleridir.

So bees have social healthcare.

Yani arılar sosyal sağlık hizmetine sahiptir.

So in my lab, we study how bees keep themselves healthy.

Laboratuvarımda arıların kendilerini nasıl sağlıklı tuttukları konusunda çalışıyoruz.

For example, we study hygiene,

Örneğin, hijyen konusunu çalışıyoruz.

where some bees are able to locate and weed out

Bazı arıların yuvadaki, kolonideki hasta bireyleri

sick individuals from the nest, from the colony,

tespit edebildiği ve ayıkladığı, böylece

and it keeps the colony healthy.

koloniyi sağlıklı tutabildiği konusunu.

And more recently, we've been studying resins

Son zamanlarda, arıların bitkilerden topladıkları

that bees collect from plants.

reçineler konusunda çalışıyoruz.

So bees fly to some plants and they scrape

Arılar bazı bitkilere uçar ve bu çok yapışkan

these very, very sticky resins off the leaves,

reçineyi yapraklardan kazıyarak,

and they take them back to the nest

bunları yuvaya getirirler.

where they cement them into the nest architecture

Reçineyi, yuva mimarisininde tutkal olarak kullanırlar,

where we call it propolis.

buna Propolis diyoruz.

We've found that propolis is a natural disinfectant.

Propolisin doğal bir dezenfektan olduğunu öğrendik.

It's a natural antibiotic.

Doğal bir antibiyotik.

It kills off bacteria and molds and other germs

Kolonideki bakterileri ve küfleri

within the colony,

ve diğer mikropları öldürür.

and so it bolsters the colony health and their social immunity.

Böylece koloninin sağlığı ve toplu bağışıklığını destekler.

Humans have known about the power of propolis

İnsanlar milattan beridir propolisin gücünü

since biblical times.

bilmektedir.

We've been harvesting propolis out of bee colonies

Propolisi insanlar için ilaç yapmak amacıyla

for human medicine,

arı kolonilerinden toplamaktaydık,

but we didn't know how good it was for the bees.

ama bunun arılar için ne kadar iyi olduğunu bilmiyorduk.

So honeybees have these remarkable natural defenses

Yani arılar onları 50 milyon yıldır sağlıklı

that have kept them healthy and thriving

ve kuvvetli kılan bu inanılmaz doğal

for over 50 million years.

koruyucuya sahipler.

So seven years ago, when honeybee colonies

Yedi yıl önce, balarısı kolonilerinin

were reported to be dying en masse,

toplu halde öldükleri haberi

first in the United States,

ilk olarak ABD'den geldiğinde,

it was clear that there was something really, really wrong.

birşeyin gerçekten, gerçekten kötü gittiği çok açıktı.

In our collective conscience, in a really primal way,

Ortak bilincimizde, gerçekten ilkel bir şekilde,

we know we can't afford to lose bees.

arıları kaybetmeyi göze alamayacağımızı biliyorduk.

So what's going on?

O zaman neler oluyor?

Bees are dying from multiple and interacting causes,

Arılar bir çok ve birbiriyle ilişkili nedenden ölüyor

and I'll go through each of these.

ve bunların herbirinin üzerinden geçeceğim.

The bottom line is,

Uzun lafın kısası,

bees dying reflects a flowerless landscape

arıların ölmesi çiçeksiz bir tabiat ve

and a dysfunctional food system.

işlemeyen bir gıda sistemini göstermektedir.

Now we have the best data on honeybees,

Elimizdeki en iyi veriler balarıları hakkında olduğundan

so I'll use them as an example.

örnek olarak onları kullanacağım.

In the United States, bees in fact have been

ABD'de, aslında arıların sayısı II. Dünya Savaşından

in decline since World War II.

bu yana azalmakta.

We have half the number of managed hives

1945 ile karşılaştırıldığında şu anda ABD'de

in the United States now compared to 1945.

bakılan kovan sayısı yarı yarıya inmiştir.

We're down to about two million hives of bees, we think.

Yaklaşık iki milyon kovan arıya kadar indiğimizi düşünüyoruz.

And the reason is, after World War II,

Ve bunun nedeni, II. Dünya Savaşından sonra,

we changed our farming practices.

tarım uyglamalarımızı değiştirmemiz.

We stopped planting cover crops.

Koruyucu bitkiler ekmeyi bıraktık.

We stopped planting clover and alfalfa,

Yonca ve kabayonca ekmeyi bıraktık.

which are natural fertilizers that fix nitrogen in the soil,

Bunlar topraktaki nitrojeni sabitleyen doğal gübrelerdir

and instead we started using synthetic fertilizers.

ama bunun yerine sentetik gübreler kullanmaya başladık.

Clover and alfalfa are highly nutritious food plants for bees.

Yonca ve kabayonca arılar için yüksek besin değeri olan bitkilerdir.

And after World War II, we started using herbicides

II. Dünya Savaşından sonra, çiftliklerdeki yabani

to kill off the weeds in our farms.

bitkileri öldürmek için bitki öldürücüler kullanmaya başladık.

Many of these weeds are flowering plants

Bu yabani bitkilerin çoğu arıların yaşamlarını

that bees require for their survival.

sürdürmek için ihtiyaç duydukları çiçekli bitkilerdi.

And we started growing larger and larger crop monocultures.

Giderek daha fazla tek türlü ürün üreten tarım yapmaya başladık.

Now we talk about food deserts,

Şimdi gıda erişimi olmayan yerlerden bahsediyoruz,

places in our cities, neighborhoods that have no grocery stores.

şehirlermizdeki bölgeler, manavları olmayan mahalleler.

The very farms that used to sustain bees

Arıları olan çiftliklerin tam da kendileri

are now agricultural food deserts,

bugün artık tarımsal gıda çölleri.

dominated by one or two plant species

Mısır ya da soya gibi bir-iki ürün türünün

like corn and soybeans.

boyunduruğuna girmiş çiftlikler.

Since World War II, we have been systematically

II. Dünya Savaşından beri, arıların yaşamak için

eliminating many of the flowering plants

ihtiyaç duyduğu çiçek veren bitkilerin çoğunu

that bees need for their survival.

sistematik olarak yok ediyoruz.

And these monocultures extend even to crops

Tek tip tarım kültürü arılar için iyi olan

that are good for bees, like almonds.

ekinlere kadar yayıldı, örneğin badem.

Fifty years ago, beekeepers would take a few colonies,

Elli yıl önce, arıcılar polenleme işlemi için

hives of bees into the almond orchards, for pollination,

sadece bir kaç kovan arı götürürdü bademliklere.

and also because the pollen in an almond blossom

Hem badem çiçeklerindeki polenler protein açısından

is really high in protein. It's really good for bees.

gerçekten zengindir. Arılar için gerçekten iyidir.

Now, the scale of almond monoculture

Şimdiyse, tek tip badem tarımı kültürünün boyutları,

demands that most of our nation's bees,

ulusumuzun arılarının çoğunun

over 1.5 million hives of bees,

ki bu 1.5 milyon kovan arının üstünde,

be transported across the nation

bu tek ekini polenlemek için tüm ülkede

to pollinate this one crop.

dolaştırılmasını gerektiriyor.

And they're trucked in in semi-loads,

Kamyonlara yükleniyorlar, sonra da

and they must be trucked out,

kamyonlardan indirilmeleri gerekiyor,

because after bloom, the almond orchards

çünkü çiçekten sonra, bademlikler

are a vast and flowerless landscape.

engin ve çiçeksiz arazilerdir.

Bees have been dying over the last 50 years,

Arılar son 50 yıldan fazla bir zamandır ölüyor

and we're planting more crops that need them.

ve biz onlara ihtiyaç duyan daha fazla ürün ekiyoruz.

There has been a 300 percent increase in crop production

Ekin üretiminde arıların polenlemesine ihtiyaç duyan

that requires bee pollination.

yüzde 300'lük bir artış var.

And then there's pesticides.

Ayrıca böcek ilaçları var.

After World War II, we started using pesticides

II. Dünya Savaşından sonra böcek ilaçlarını

on a large scale, and this became necessary

büyük çapta kullanmaya başladık, çünkü tek tip

because of the monocultures that put out a feast

tarım, ekin zararlılarına bir ziyafet

for crop pests.

sunuyordu.

Recently, researchers from Penn State University

Yakın zamanda, Penn State Üniversitesi'nden araştırmacılar

have started looking at the pesticide residue

arıların evlerine yiyecek olarak taşıdıkları

in the loads of pollen that bees carry home as food,

polenlerde böcek ilacı kalıntıları aramaya başladılar.

and they've found that every batch of pollen

Arıların topladığı her bir polen kümesinde

that a honeybee collects

en azından altı farklı

has at least six detectable pesticides in it,

tespit edilebilen böcek ilacına rastladılar.

and this includes every class of insecticides,

Her çeşit böcek zehri, bitki öldürücü,

herbicides, fungicides,

mantar öldürücü ve hatta

and even inert and unlabeled ingredients

aktif içerikten daha fazla toksik olabilen,

that are part of the pesticide formulation

böcek ilacı förmülünün bir parçası olup

that can be more toxic than the active ingredient.

tepkimeye girmeyen ve etikete yazılmayan bileşenler de vardı.

This small bee is holding up a large mirror.

Bu küçük arı büyük bir ayna tutuyor.

How much is it going to take to contaminate humans?

İnsanlara bulaştırması için ne miktarda olması gerekiyor?

One of these class of insecticides,

Bu böcek öldürücülerin bir sınıfı,

the neonicontinoids,

neonikontinoidler,

is making headlines around the world right now.

şu anda dünyanın her yerinde başlıkları süslüyor.

You've probably heard about it.

Muhtemelen duymuşsunuzdur.

This is a new class of insecticides.

Bu yeni bir böcek öldürücü sınıfı.

It moves through the plant so that a crop pest,

Bitkide ilerliyor ve böylece bir ürün zararlısı,

a leaf-eating insect,

yaprak yiyen bir böcek,

would take a bite of the plant

bitkiden bir ısırık alıyor

and get a lethal dose and die.

ve ölümcül dozu alarak ölüyor.

If one of these neonics, we call them,

Eğer bu neoniklerden biri, böyle adlandırılıyorlar,

is applied in a high concentration,

yüksek konsantrasyonlarda uygulanırsa,

such as in this ground application,

bu toprak uygulamasında olduğu gibi,

enough of the compound moves through the plant

yeteri kadar bileşim bitki boyunca ilerleyerek

and gets into the pollen and the nectar,

polen ve nektara ulaşır.

where a bee can consume, in this case,

Bu durumda, arı yüksek dozda nörotoksin

a high dose of this neurotoxin

tüketmiş olur ve bu da

that makes the bee twitch and die.

arının seğirip ölmesine neden olur.

In most agricultural settings, on most of our farms,

Çoğu tarım yerleşimlerinde, çoğu çiftliklerde,

it's only the seed that's coated with the insecticide,

sadece tohum böcek öldürücü ile kaplanmıştır.

and so a smaller concentration moves through the plant

Dolayısıyla küçük bir miktar bitki içinde ilerler

and gets into the pollen and nectar,

ve polen ile nektara geçer.

and if a bee consumes this lower dose,

Arı bu düşük dozu tükettiğinde

either nothing happens

ya hiçbir şey olmaz

or the bee becomes intoxicated and disoriented

ya da arı zehirlenir ve yönünü kaybeder

and she may not find her way home.

ve eve dönüş yolunu bulamayabilir.

And on top of everything else, bees have

Herşeyin ötesinde, arılar kendilerine

their own set of diseases and parasites.

özgü hastalık ve parazitlere sahiptir.

Public enemy number one for bees is this thing.

Arıların bir numaralı halk düşmanı bu şeydir.

It's called varroa destructor.

Varroa Yıkıcısı adı verilir.

It's aptly named.

Uygun bir şekilde isimlendirilmiştir.

It's this big, blood-sucking parasite

Bu büyük, kan emici parazit

that compromises the bee's immune system

arının bağışıklık sistemini tehlikeye atar

and circulates viruses.

ve virüsleri dolaşıma sokar.

Let me put this all together for you.

Hepsini sizin için bir araya getirmeme izin verin.

I don't know what it feels like to a bee

Büyük, kan emici bir parazitin üzerinde dolaştığı

to have a big, bloodsucking parasite running around on it,

bir arı olmanın nasıl bir his olduğunu bilmiyorum.

and I don't know what it feels like to a bee to have a virus,

Virüs sahibi bir arı olmanın da ne demek olduğunu bilmiyorum.

but I do know what it feels like when I have a virus, the flu,

Ama vücudumda bir virüs olmasının ne demek olduğunu, grip olmanın

and I know how difficult it is for me to get

ne demek olduğunu biliyorum ve iyi besin almak için

to the grocery store to get good nutrition.

manava gitmenin ne kadar zor olduğunu biliyorum.

But what if I lived in a food desert?

Peki eğer bir gıda çölünde yaşıyor olsaydım?

And what if I had to travel a long distance

Manava gitmek için uzun bir mesafe

to get to the grocery store,

katetmek zorunda kalsam ve

and I finally got my weak body out there

nihayet zayıf vücudumu oraya ulaştırıp

and I consumed, in my food,

böcek ilacı dolu yemeğimi

enough of a pesticide, a neurotoxin,

yiyerek nörotoksin tükettiğimde

that I couldn't find my way home?

eve dönüş yolunu bulamasaydım?

And this is what we mean by multiple

Çoklu ve birbirini etkileyen

and interacting causes of death.

ölüm nedenleri derken kastettiğimiz bu.

And it's not just our honeybees.

Sadece balarıları için değil.

All of our beautiful wild species of bees

Tüm o harika yabani arı türlerimiz

are at risk, including those tomato-pollinating bumblebees.

risk altında, domates polenlemesini sağlayan yabanarıları dahil.

These bees are providing backup for our honeybees.

Bu arılar balarılarımız için destek sağlıyorlar.

They're providing the pollination insurance

Balarılarımızın yanı sıra polenleme sigortası

alongside our honeybees.

sağlıyorlar.

We need all of our bees.

Bizim tüm arılarımıza ihtiyacımız var.

So what are we going to do?

Peki o zaman ne yapacağız?

What are we going to do about this big bee bummer

Yarattığımız bu büyük arı laneti konusunda

that we've created?

ne yapacağız?

It turns out, it's hopeful. It's hopeful.

Anlaşılan o ki hala ümit var. Ümit var.

Every one of you out there can help bees

Her biriniz arılara doğrudan ve kolay

in two very direct and easy ways.

iki farklı yolla yardım edebilirsiniz.

Plant bee-friendly flowers,

Arı-dostu çiçekler ekin,

and don't contaminate these flowers,

ve bu çiçekleri, yani arıların gıdasını

this bee food, with pesticides.

böcek öldürücülerle kirletmeyin.

So go online and search for flowers

İnternete girin ve yaşadığınız bölgedeki

that are native to your area and plant them.

çiçekleri araştırın ve onları ekin.

Plant them in a pot on your doorstep.

Kapınızın önüne bir saksı içine ekin.

Plant them in your front yard, in your lawns,

Evinizin girişine ekin, arka bahçenize ekin,

in your boulevards.

bulvarlarınıza ekin.

Campaign to have them planted in public gardens,

Parklara, kamusal alanlara, çayırlık alanlara

community spaces, meadows.

ekilmesi için kampanyalar düzenleyin.

Set aside farmland.

Çiftlik alanlarını bir yana koyun.

We need a beautiful diversity of flowers

İlkbahardan sonbahara, tüm bir büyüme mevsimi

that blooms over the entire growing season,

süresince açacak mükemmel çeşitlilikte çiçeklere

from spring to fall.

ihtiyacımız var.

We need roadsides seeded in flowers for our bees,

Arılarımız için, ama aynı zamanda göç eden kelebekler,

but also for migrating butterflies and birds

kuşlar ve diğer yabani yaşam için yol kenarlarının çiçeklerle donatılmasına

and other wildlife.

ihtiyacımız var.

And we need to think carefully about putting back in

Topraklarımızı ve arılarımızı besleyecek koruyucu bitkileri

cover crops to nourish our soil

yeniden ekme konusunda

and nourish our bees.

dikkatlice düşünmeliyiz.

And we need to diversify our farms.

Çiftliklerimizi çeşitlendirmeliyiz.

We need to plant flowering crop borders and hedge rows

Tarımsal gıda çöllerini engellemek için çiçekli bitkileri

to disrupt the agricultural food desert

sınırlara ve çitlere ekmeliyiz.

and begin to correct the dysfunctional food system

Yarattığımız bu işlemeyen gıda sistemini düzeltmeye

that we've created.

başlamalıyız.

So maybe it seems like a really small countermeasure

Bu büyük, devasa bir soruna çok küçük bir karşı-önlem

to a big, huge problem -- just go plant flowers --

gibi görünüyor olabilir -gidip çiçek ekmek-

but when bees have access to good nutrition,

ama arılar iyi beslenmeye eriştiklerinde

we have access to good nutrition

onların polenleme hizmetleri aracılığıyla

through their pollination services.

biz de iyi beslenmeye erişebileceğiz.

And when bees have access to good nutrition,

Ayrıca arılar iyi besinlere eriştiklerinde,

they're better able to engage their own natural defenses,

milyonlarca yıldır güvendikleri kendi doğal korumalarını,

their healthcare,

kendi sağlık hizmetlerini

that they have relied on for millions of years.

daha kolay bir şekilde kullanabileceklerdir.

So the beauty of helping bees this way, for me,

Dolayısıyla arılara böyle yardım etmenin güzelliği şu ki,

is that every one of us needs to behave

her birimizin bir arı ya da böcek toplumuna

a little bit more like a bee society, an insect society,

daha benzer davranışlarda bulunmamız gerek.

where each of our individual actions

Yani, hepimizin bireysel eylemleri

can contribute to a grand solution,

üstün bir çözüme katkıda bulunabilir.

an emergent property,

Bireysel eylemlerimizin

that's much greater than the mere sum

toplamından çok daha büyük bir özellik

of our individual actions.

ortaya koyabilir.

So let the small act of planting flowers

Öyleyse gelin, çiçek ekmek ve onları

and keeping them free of pesticides

böcek ilacından uzak tutmak gibi küçük eylemleri

be the driver of large-scale change.

büyük ölçekteki değişimin itici gücü yapalım.

On behalf of the bees, thank you.

Arılar adına, sizlere teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)

Chris Anderson: Thank you. Just a quick question.

Chris Anderson: Teşekkürler. Kısa bir soru.

The latest numbers on the die-off of bees,

Arıların ölümlerine dair en son rakamlar,

is there any sign of things bottoming out?

bunlarda herhangi bir düşüş var mı?

What's your hope/depression level on this?

Sizin ümit/depresyon düzeyiniz nedir bu konuda?

Maria Spivak: Yeah.

Maria Spivak: Evet.

At least in the United States,

En azından ABD'de

an average of 30 percent of all bee hives

tüm arı kovanlarının ortalama yüzde 30'u

are lost every winter.

her kış kaybediliyor.

About 20 years ago,

Yaklaşık 20 yıl önce,

we were at a 15-percent loss.

yüzde 15 kayıp düzeyindeydik.

So it's getting precarious.

Yani giderek tehlikeli oluyor.

CA: That's not 30 percent a year, that's -- MS: Yes, thirty percent a year.

CA: Yılda yüzde 30, bu - MS: Evet, yılda yüzde 30.

CA: Thirty percent a year. MS: But then beekeepers are able to divide their colonies

CA: Yılda yüzde 30. MS: Ama sonra arıcılar kolonilerini bölmeyi başardılar

and so they can maintain the same number,

ve böylece aynı sayıyı koruyabiliyorlar,

they can recuperate some of their loss.

bazı kayıplarını tekrar kazanabiliyorlar.

We're kind of at a tipping point.

Bir tür taşma noktasına geldik.

We can't really afford to lose that many more.

Bu kadar fazla sayıda kaybetmeyi göze alamayız.

We need to be really appreciative

Etrafımızdaki tüm arıcılar için

of all the beekeepers out there. Plant flowers.

gerçekten minnet duymalıyız. Çiçek ekin.

CA: Thank you.

CA: Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)