Marla Spivak: Why bees are disappearing

Translator: viktoryia smatrytskaya Reviewer: Hanna Baradzina

This is our life with bees,

Гэта наша жыццё з пчоламі,

and this is our life without bees.

а гэта наша жыццё без пчол.

Bees are the most important pollinators

Пчолы з'яўляюцца самымі важнымі апыляльнікамі

of our fruits and vegetables and flowers

нашай садавіны, гародніны і кветак,

and crops like alfalfa hay that feed our farm animals.

раслін тыпу люцэрна, якой мы кормім наша пагалоўе жывёлы.

More than one third of the world's crop production

Больш за траціну вытворчасці сельскагаспадарчых культур у свеце

is dependent on bee pollination.

залежыць ад апылення пчоламі.

But the ironic thing is that bees are not out there

Але іронія ў тым, што пчолы не

pollinating our food intentionally.

апыляюць нашу ежу наўмысна.

They're out there because they need to eat.

Яны там таму што павінны харчавацца.

Bees get all of the protein they need in their diet

Пчолы атрымліваюць увесь патрэбны ў іх рацыёне бялок

from pollen

з пылку,

and all of the carbohydrates they need from nectar.

а ўсе вугляводы - з нектару.

They're flower-feeders,

Яны кармільцы кветак,

and as they move from flower to flower,

бо, калі яны перамяшчаюцца з кветкі на кветку,

basically on a shopping trip at the local floral mart,

па сутнасці, паход па мясцовы кветкавы кірмаш,

they end up providing this valuable pollination service.

яны прадастаўляюць гэту каштоўную паслугу - апыленне.

In parts of the world where there are no bees,

У некаторых частках свету, дзе няма пчол,

or where they plant varieties that are not attractive to bees,

або дзе гатункі раслін не з'яўляюцца прывабнымі для пчол,

people are paid to do the business of pollination by hand.

людзі плацяць, каб зрабіць апыленне ўручную.

These people are moving pollen from flower to flower

Гэтыя людзі пераносяць пылок з кветкі на кветку

with a paintbrush.

з дапамогай пэндзліка.

Now this business of hand pollination

Зараз гэты працэс ручнога апылення,

is actually not that uncommon.

як ні дзіўна, не з'яўляецца рэдкасцю.

Tomato growers often pollinate their tomato flowers

Часта памідоры апыляюцца

with a hand-held vibrator.

з дапамогай ручнога вібратара.

Now this one's the tomato tickler. (Laughter)

Ён казытае таматы. (Смех)

Now this is because the pollen within a tomato flower

Гэта адбываецца таму, што пылок ў кветцы тамату

is held very securely within

трымаецца вельмі надзейна

the male part of the flower, the anther,

ў мужчынскай часцы кветкі- пыльніку,

and the only way to release this pollen is to vibrate it.

таму адзіны спосаб вызваліць гэты пылок - прымусіць вібрыраваць.

So bumblebees are one of the few kinds of bees in the world

Так чмялі з'яўляюцца адным з нешматлікіх відаў пчол у свеце,

that are able to hold onto the flower and vibrate it,

якія здольныя трымацца за кветку і адначасова вібрыраваць яе,

and they do this by shaking their flight muscles

а робяць яны гэта за кошт ваганняў лятальных мышцаў

at a frequency similar to the musical note C.

на частаце падобнай да музычнай ноты До.

So they vibrate the flower, they sonicate it,

Яны вібруюць, уздзейнічаюць на кветку ўльтрагукам,

and that releases the pollen in this efficient swoosh,

і падчас гэтага вызваляецца пылок,

and the pollen gathers all over the fuzzy bee's body,

які збіраецца вакол варсістага цела пчалы,

and she takes it home as food.

а яна бярэ яго дадому ў якасці ежы.

Tomato growers now put bumblebee colonies

Зараз людзі, якія вырошчваюць памідоры, змяшчаюць калоніі чмялёў

inside the greenhouse to pollinate the tomatoes

унутры цяпліцы для апылення таматаў,

because they get much more efficient pollination

таму што апыленне будзе значна эфектыўнейшым,

when it's done naturally

калі гэта робіцца натуральна,

and they get better quality tomatoes.

павышаецца таксама і якасць памідораў.

So there's other, maybe more personal reasons,

Але ёсць іншыя, магчыма,больш асабістыя прычыны,

to care about bees.

каб клапаціцца пра пчол.

There's over 20,000 species of bees in the world,

У свеце больш за 20,000 відаў пчол,

and they're absolutely gorgeous.

і яны, безумоўна, цудоўныя.

These bees spend the majority of their life cycle

Пчолы праводзяць большую частку свайго жыццёвага цыклу

hidden in the ground or within a hollow stem

схаваныя ў зямлі або полым сцяблі,

and very few of these beautiful species

і толькі нешматлікія прадстаўнікі гэтага прыгожага віду

have evolved highly social behavior like honeybees.

наладжваюць сацыяльныя паводзіны як меданосная пчала, напрыклад.

Now honeybees tend to be the charismatic representative

У гэтых харызматычных прадстаўнікоў меданосных пчол,

for the other 19,900-plus species

якія налічваюць больш за 19,000 відаў,

because there's something about honeybees

ёсць штосьці асаблівае,

that draws people into their world.

што прыцягвае людзей ва ўсім свеце.

Humans have been drawn to honeybees

Пчолы цікавілі людзей

since early recorded history,

з пачатку гісторыі чалавецтва,

mostly to harvest their honey,

у асноўным, каб атрымаць мёд,

which is an amazing natural sweetener.

які з'яўляецца цудоўным натуральным замяшчальнікам цукру.

I got drawn into the honeybee world

Меданосныя пчолы прыцягнулі мяне ў свой свет

completely by a fluke.

зусім выпадкова.

I was 18 years old and bored,

Мне было 18 гадоў, калі я неяк ад нудоты

and I picked up a book in the library on bees

ўзяла кнігу ў бібліятэцы пра пчол

and I spent the night reading it.

і чытала яе ўсю ноч.

I had never thought about insects

Я ніколі не думала, што насякомыя

living in complex societies.

могуць жыць у складаных таварыствах.

It was like the best of science fiction come true.

Як быццам лепшыя стварэнні навуковай фантастыкі ажылі.

And even stranger, there were these people,

Але яшчэ больш дзіўным былі гэтыя людзі -

these beekeepers, that loved their bees like they were family,

бортнікі, якія любілі свіах пчол і ставіліся да іх як да сям'і,

and when I put down the book, I knew I had to see this for myself.

таму, калі я адклала кнігу, я ўжо ведала, што павінна сама гэта ўбачыць.

So I went to work for a commercial beekeeper,

Я пачала працаваць на бортніка,

a family that owned 2,000 hives of bees in New Mexico.

сям'я прадпрымальнікаў валодала 2,000 вуллямі пчол у штаце Нью-Мексіка.

And I was permanently hooked.

Гэта захапіла мяне назаўсёды.

Honeybees can be considered a super-organism,

Меданосных пчол можна лічыць супер-арганізмам,

where the colony is the organism

дзе калонія з'яўляецца гэтым арганізмам і

and it's comprised of 40,000 to 50,000

складаецца з 40 000 да 50 000

individual bee organisms.

асобных арганізмаў - пчол.

Now this society has no central authority.

Гэта грамадства не мае цэнтральнай улады.

Nobody's in charge.

Тут няма галоўнага.

So how they come to collective decisions,

Тое, як яны прымаюць агульныя рашэнні,

and how they allocate their tasks and divide their labor,

размяркоўваюць свае задачы і падзяляюць працу,

how they communicate where the flowers are,

як яны паведамляюць аб знаходжанні кветак -

all of their collective social behaviors are mindblowing.

гэтыя супольныя грамадскія паводзіны проста ашаламляльныя.

My personal favorite, and one that I've studied for many years,

Мне асабіста падабаецца, і я вывучала гэта на працягу многіх гадоў -

is their system of healthcare.

гэта іх сістэма аховы здароўя.

So bees have social healthcare.

Пчолы маюць сацыяльную ахову здароўя.

So in my lab, we study how bees keep themselves healthy.

У маёй лабараторыі мы вывучаем, як пчолы падтрымліваюць сваё здароўе.

For example, we study hygiene,

Напрыклад, праз іх гігіену мы высветлілі,

where some bees are able to locate and weed out

што некаторыя пчолы могуць знайсці і адсеяць

sick individuals from the nest, from the colony,

хворых асобін з гнязда, з калоніі,

and it keeps the colony healthy.

каб захаваць калонію здаровай.

And more recently, we've been studying resins

А зусім нядаўна мы вывучалі смолы,

that bees collect from plants.

якія пчолы збіраюць з раслін.

So bees fly to some plants and they scrape

Так пчолы ляцяць да раслін, дзе яны саскрабаюць

these very, very sticky resins off the leaves,

гэтыя вельмі, вельмі ліпкія смолы з лісця

and they take them back to the nest

і нясуць іх у гняздо,

where they cement them into the nest architecture

каб убудаваць іх у страенне гнязда,

where we call it propolis.

а мы называем гэта пропалісам.

We've found that propolis is a natural disinfectant.

Мы выявілі, што пропаліс з'яўляецца натуральным дэзінфікуючым сродкам.

It's a natural antibiotic.

Гэта натуральны антыбіётык.

It kills off bacteria and molds and other germs

Ён забівае бактэрыі і плесневыя грыбкі, а таксама іншыя мікробы

within the colony,

ў калоніі,

and so it bolsters the colony health and their social immunity.

умацоўваючы здароўе калоніі і грамадскі імунітэт.

Humans have known about the power of propolis

Чалавецтва ведала пра сілу пропалісу

since biblical times.

з біблейскіх часоў.

We've been harvesting propolis out of bee colonies

Мы збіралі пропаліс ад пчаліных сем'яў

for human medicine,

для нашай медыцыны,

but we didn't know how good it was for the bees.

але мы не ведалі наколькі карысны ён для пчол.

So honeybees have these remarkable natural defenses

Так меданосныя пчолы маюць гэты выдатны, натуральны ахоўны сродак,

that have kept them healthy and thriving

які падтрымлівае іх здаровымі і моцнымі

for over 50 million years.

на працягу ўжо больш за 50 мільёнаў гадоў.

So seven years ago, when honeybee colonies

Каля сямі гадоў таму стала вядома, што калоніі

were reported to be dying en masse,

меданосных пчол выміраюць у масавым парадку,

first in the United States,

спачатку ў Злучаных Штатах,

it was clear that there was something really, really wrong.

і было зразумела, што адбываецца штосьці дрэннае.

In our collective conscience, in a really primal way,

У нашай свядомасці, на прымітыўным узроўні,

we know we can't afford to lose bees.

мы разумеем, што не можам дазволіць сабе страціць пчол.

So what's going on?

Дык што ж адбываецца?

Bees are dying from multiple and interacting causes,

Пчолы памiраюць ад шматлiкiх i ўзаемаабумоўленых прычын,

and I'll go through each of these.

i я паведамлю вам пра кожную з iх.

The bottom line is,

Сутнасць у тым,

bees dying reflects a flowerless landscape

што смяротнасць адлюстроўвае бяскветкавы пейзаж

and a dysfunctional food system.

i дысфункцыянальнасць нашай харчовай сiстэмы.

Now we have the best data on honeybees,

Зараз мы маем самыя лепшыя дадзеныя пра меданосных пчол,

so I'll use them as an example.

таму я буду выкарыстоўваць іх у якасці прыкладу.

In the United States, bees in fact have been

У Злучаных Штатах пчолы, на самай справе, былі

in decline since World War II.

ў заняпадзе з часоў Другой сусветнай вайны.

We have half the number of managed hives

Колькасць кіраваных вулляў складае

in the United States now compared to 1945.

ў Злучаных Штаттах палову ў параўнанні з 1945.

We're down to about two million hives of bees, we think.

Зараз колькасць вулляў скарацiлася прыкладна да двух мiльёнаў.

And the reason is, after World War II,

А прычына ў тым, што пасля Другой сусветнай вайны,

we changed our farming practices.

мы змянілі нашы метады вядзення сельскай гаспадаркі.

We stopped planting cover crops.

Мы больш не засяваем зялёнае ўгнаенне.

We stopped planting clover and alfalfa,

Мы спынілі пасадку канюшыны і люцэрны,

which are natural fertilizers that fix nitrogen in the soil,

якія з'яўляюцца натуральнымі ўгнаеннямі i захоўваюць азот у глебе,

and instead we started using synthetic fertilizers.

замест гэтага мы пачалі выкарыстоўваць сінтэтычныя ўгнаенні.

Clover and alfalfa are highly nutritious food plants for bees.

Канюшына і люцэрна з'яўляюцца высока пажыўнымi кармавымi раслінамi для пчол.

And after World War II, we started using herbicides

А пасля Другой сусветнай вайны мы пачалі выкарыстоўваць гербіцыды,

to kill off the weeds in our farms.

каб пазбавіцца ад пустазелля на нашых фермах.

Many of these weeds are flowering plants

Некаторае пустазелле - гэта квітнеючыя расліны,

that bees require for their survival.

якiя неабходны пчолам для выжывання.

And we started growing larger and larger crop monocultures.

А мы ўсе больш і больш гадуем монакультуры.

Now we talk about food deserts,

Зараз мы гаворым пра харчовыя пустыні -

places in our cities, neighborhoods that have no grocery stores.

раёны, месцы ў нашых гарадах , у якіх няма прадуктовых крамаў.

The very farms that used to sustain bees

Самі фермы, якія падтрымлівалі пчол,

are now agricultural food deserts,

зараз ператварыліся ў сельскагаспадарчыя харчовыя пустыні,

dominated by one or two plant species

дзе дамінуюць адзін ці два віды раслін

like corn and soybeans.

як кукуруза і соевыя бабы.

Since World War II, we have been systematically

Пасля Другой сусветнай вайны мы сістэматычна

eliminating many of the flowering plants

знішчаем шматлікія квітнеючыя расліны,

that bees need for their survival.

якія патрэбны для выжывання пчол.

And these monocultures extend even to crops

Гэтыя монакультуры можна сустрэць і сярод культур,

that are good for bees, like almonds.

якія з'яўляюцца карыснымі для пчол.

Fifty years ago, beekeepers would take a few colonies,

Пяцьдзесят гадоў таму пчаляры ўзялі б некалькі калоній

hives of bees into the almond orchards, for pollination,

вулляў у міндальны сад для апылення,

and also because the pollen in an almond blossom

таксама таму, што пылка ў кветкі міндаля

is really high in protein. It's really good for bees.

характарызуецца сапраўды высокім утрыманнем бялку. Гэта вельмі добра для пчол.

Now, the scale of almond monoculture

Зараз маштаб монакультуры міндаля

demands that most of our nation's bees,

патрабуе, каб большая частка пчол у нашай краіне,

over 1.5 million hives of bees,

а гэта больш за 1,5 млн. вулляў пчол,

be transported across the nation

была дастаўлена праз усю краіну

to pollinate this one crop.

для апылення гэтай культуры.

And they're trucked in in semi-loads,

Перавозяць пчол у грузавіках,

and they must be trucked out,

а пасля дастаўляюць назад,

because after bloom, the almond orchards

таму што пасля цвіцення міндальныя сады

are a vast and flowerless landscape.

ўяўляюць сабой велізарны, але бяскветкавы ландшафт.

Bees have been dying over the last 50 years,

Пчолы паміраюць апошнія 50 гадоў,

and we're planting more crops that need them.

а мы саджаем больш сельскагаспадарчых культур, якім неабходны пчолы.

There has been a 300 percent increase in crop production

Назіраецца 300-працэнтнае павелічэнне вытворчасці сельскагаспадарчых культур,

that requires bee pollination.

якім неабходна апыленне.

And then there's pesticides.

А тут пестыцыды.

After World War II, we started using pesticides

Пасля Другой сусветнай вайны мы пачалі выкарыстоўваць пестыцыды

on a large scale, and this became necessary

ў вялікай колькасці, што было зроблена для

because of the monocultures that put out a feast

монакультур, а з другога боку, каб пакласці канец

for crop pests.

шкоднікам сельскагаспадарчых культур.

Recently, researchers from Penn State University

Нядаўна даследчыкі з Універсітэта штата Пенсільванія

have started looking at the pesticide residue

даследвалі рэшткі пестыцыдаў

in the loads of pollen that bees carry home as food,

у ношы пылку, што пчолы нясуць дадому ў якаксці ежы,

and they've found that every batch of pollen

яны выявілі, што кожная партыя пылку,

that a honeybee collects

якую збіраюць меданосныя пчолы,

has at least six detectable pesticides in it,

мае, па меншай меры, шэсць яўных пестыцыдаў,

and this includes every class of insecticides,

і гэта ўключае ўсялякія інсектыцыды,

herbicides, fungicides,

гербіцыды, фунгіцыды,

and even inert and unlabeled ingredients

і нават інэртныя і непазначаныя інгрэдыенты,

that are part of the pesticide formulation

якія з'яўляюцца часткай пестыцыднай рэакцыі і

that can be more toxic than the active ingredient.

могуць быць больш таксічнымі, чым актыўны інгрэдыент.

This small bee is holding up a large mirror.

Гэтая маленькая пчала адлюстроўвае нашы дзеянні.

How much is it going to take to contaminate humans?

Колькі часу cпатрэбіцца, каб атруціць людзей?

One of these class of insecticides,

Адзін з гэтых класаў інсектыцыдаў -

the neonicontinoids,

неанікантынойд,

is making headlines around the world right now.

зараз зрабіўся шырока вядомым у свеце.

You've probably heard about it.

Вы, напэўна, ужо чулі пра яго.

This is a new class of insecticides.

Гэта новы клас інсектыцыдаў.

It moves through the plant so that a crop pest,

Ён рухаецца праз расліну, каб шкоднік ураджаю -

a leaf-eating insect,

насякомае-лістагрыз,

would take a bite of the plant

надкусіўшы расліну,

and get a lethal dose and die.

атрымала смяротную дозу і памёрла.

If one of these neonics, we call them,

Калі адзін з гэтых неоніксаў, як мы іх называем,

is applied in a high concentration,

ужываецца ў высокай канцэнтрацыі,

such as in this ground application,

як у гэтым прымяненні на глебе,

enough of the compound moves through the plant

дастатковая колькасць злучэння перамяшчаецца праз расліну

and gets into the pollen and the nectar,

і трапляе ў пылок і нектар,

where a bee can consume, in this case,

дзе пчолы спажываюць, у дадзеным выпадку,

a high dose of this neurotoxin

высокія дозы гэтага нейратаксіну,

that makes the bee twitch and die.

і гэта вядзець да сутарах і смерці пчалы.

In most agricultural settings, on most of our farms,

У сельскагаспадарчым акружэнні, на большасці нашых гаспадарак,

it's only the seed that's coated with the insecticide,

толькі насенне пакрыта інсектыцыдам,

and so a smaller concentration moves through the plant

таму меншая канцэнтрацыя рухаецца праз расліну

and gets into the pollen and nectar,

і трапляе ў пылок і нектар,

and if a bee consumes this lower dose,

калі пчала спажывае гэтую нізкую дозу,

either nothing happens

альбо нічога не адбываецца,

or the bee becomes intoxicated and disoriented

або пчала робіцца ап'янёнай і траціць арыентацыю ў прасторы,

and she may not find her way home.

таму ёй цяжка знайсці дарогу дадому.

And on top of everything else, bees have

У дадатак да ўсяго, пчолы маюць

their own set of diseases and parasites.

свой уласны набор захворванняў і паразітаў.

Public enemy number one for bees is this thing.

Вораг грамадства нумар адзін для пчол - гэта вось гэта штука.

It's called varroa destructor.

Яна завецца - клешч вароа дэстрактар.

It's aptly named.

Ён вельмі трапна названы.

It's this big, blood-sucking parasite

Менавіта гэты крывасмактальны паразіт

that compromises the bee's immune system

ставіць пад пагрозу імунную сістэму пчол

and circulates viruses.

і распаўсюджвае вірусы.

Let me put this all together for you.

Дазвольце мне злучыць усё гэта разам.

I don't know what it feels like to a bee

Я не ведаю, што адчувае пчала,

to have a big, bloodsucking parasite running around on it,

калі вялікія крывасмактальныя паразіты бегаюць на ёй,

and I don't know what it feels like to a bee to have a virus,

і я не ведаю, што яна адчувае, калі ў яе вірус,

but I do know what it feels like when I have a virus, the flu,

але мне дакладна вядома, што я адчуваю, калі ў мяне вірус - грып,

and I know how difficult it is for me to get

і як цяжка дабрацца да

to the grocery store to get good nutrition.

харчовай крамы, каб атрымаць добрае харчаванне.

But what if I lived in a food desert?

Але што, калі б я жыла ў харчовай пустыні?

And what if I had to travel a long distance

І што, калі б мне было неабходна падарожнічаць на вялікія адлегласці,

to get to the grocery store,

каб дабрацца да крамы,

and I finally got my weak body out there

і калі я, нарэшце, даставіла б сваё слабое цела туды -

and I consumed, in my food,

я спажыла б ў якасці ежы

enough of a pesticide, a neurotoxin,

столькі пестыцыдаў, нейратаксінаў,

that I couldn't find my way home?

каб не знайсці дарогу дадому?

And this is what we mean by multiple

І гэта тое, што мы разумеем пад шматлікімі

and interacting causes of death.

і ўзаемаабумоўленымі прычынамі смерці.

And it's not just our honeybees.

І гэта не толькі нашы меданосныя пчолы.

All of our beautiful wild species of bees

Усе нашы цудоўныя віды дзікіх пчол

are at risk, including those tomato-pollinating bumblebees.

у небяспецы, у тым ліку чмялі - апыляльнікі таматаў.

These bees are providing backup for our honeybees.

Яны замяшчаюць меданосных пчол.

They're providing the pollination insurance

Чмялі страхуюць апыленне,

alongside our honeybees.

працуючы разам з пчоламі.

We need all of our bees.

Нам патрэбныя ўсе нашыя пчолы.

So what are we going to do?

Дык што ж нам рабіць?

What are we going to do about this big bee bummer

Што мы будзем рабіць з гэтай вялізнай і прыкрай пчалінай праблемай,

that we've created?

якую мы самі стварылі?

It turns out, it's hopeful. It's hopeful.

Аказваецца, ёсць надзея. І гэта абнадзейвае.

Every one of you out there can help bees

Кожны з нас можа дапамагчы пчолам

in two very direct and easy ways.

двума даволі прамымі і лёгкімі шляхамі.

Plant bee-friendly flowers,

Саджайце чыстыя меданосныя кветкі,

and don't contaminate these flowers,

і не забруджвайце іх пестыцыдамі,

this bee food, with pesticides.

бо гэта пчаліная ежа.

So go online and search for flowers

Выходзьце ў інтэрнэт і шукайце кветкі,

that are native to your area and plant them.

звычайныя для вашай мясцовасці і гадуйце іх.

Plant them in a pot on your doorstep.

Пасадзіце іх у гаршчок на ганку.

Plant them in your front yard, in your lawns,

Саджайце іх у двары, у кветніку,

in your boulevards.

на клумбе.

Campaign to have them planted in public gardens,

Заклікайце садзіць іх у скверах,

community spaces, meadows.

грамадскіх зонах, лугах.

Set aside farmland.

Вылучыце сяльгасугоддзе.

We need a beautiful diversity of flowers

Нам патрэбная прыгожая разнастайнасць кветак,

that blooms over the entire growing season,

якая квітнее на працягу ўсяго вегетацыйнага перыяду -

from spring to fall.

ад вясны да восені.

We need roadsides seeded in flowers for our bees,

Нашыя абочыны павінны быць усеяны кветкамі для нашых пчол,

but also for migrating butterflies and birds

а таксама мігруючых матылькоў і птушак,

and other wildlife.

ды іншых прадстаўнікоў жывой прыроды.

And we need to think carefully about putting back in

Мы павінны думаць, што мы закладваем у

cover crops to nourish our soil

покрыўныя культуры, каб сілкаваць нашу глебу

and nourish our bees.

і сілкаваць нашых пчол.

And we need to diversify our farms.

Нам небходна рабіць нашы фермы разнастайнымі.

We need to plant flowering crop borders and hedge rows

Нам патрэбныя квітнеючыя межы пасеваў і жывая агароджа,

to disrupt the agricultural food desert

каб разарваць сельскагаспадарчую харчовую пустыню

and begin to correct the dysfunctional food system

і пачаць выпраўляць дысфункцыянальную сістэму харчавання,

that we've created.

якую мы стварылі.

So maybe it seems like a really small countermeasure

Можа здавацца, што гэта, на самой справе, невялікія контрмеры

to a big, huge problem -- just go plant flowers --

для такой вялікай, велізарнай праблемы - проста ісці саджаць кветкі,

but when bees have access to good nutrition,

але, калі пчолы маюць доступ да добрага харчавання,

we have access to good nutrition

мы атрымліваем добрае харчаванне

through their pollination services.

праз іх паслугі апылення.

And when bees have access to good nutrition,

Калі пчолы набываюць добрае харчаванне,

they're better able to engage their own natural defenses,

яны больш падрыхтаваныя займацца сваёй прыроднай, уласцівай ім абаронай,

their healthcare,

сваёй аховай здароўя,

that they have relied on for millions of years.

на якую яны спадзяваліся на працягу мільёнаў гадоў.

So the beauty of helping bees this way, for me,

Такім чынам, прыгажосць дапамогі пчолам для мяне

is that every one of us needs to behave

у тым, што кожны з нас павінен паводзіць сябе

a little bit more like a bee society, an insect society,

крыху больш як частка пчалінага грамадства, грамадства насякомых,

where each of our individual actions

дзе кожнае з нашых індывідуальных дзеянняў

can contribute to a grand solution,

можа ўнесці ўклад у важнае рашэнне,

an emergent property,

новы набытак,

that's much greater than the mere sum

які значна большы, чым простая сума

of our individual actions.

нашых індывідуальных дзеянняў.

So let the small act of planting flowers

Таму няхай маленькая справа пасадкі кветак

and keeping them free of pesticides

і ўтрымання іх без пестыцыдаў

be the driver of large-scale change.

будзе рухавіком буйнамаштабных зменаў.

On behalf of the bees, thank you.

Ад імя пчол, дзякуй.

(Applause)

(Апладысменты)

Chris Anderson: Thank you. Just a quick question.

Крыс Андэрсан: "Дзякуй. Маленькае пытанне.

The latest numbers on the die-off of bees,

Поводле апошніх лічбаў па выміранню пчол,

is there any sign of things bottoming out?

ці ёсць прыкметы паляпшэння?

What's your hope/depression level on this?

Які ўзровень надзеі/смутку вы бачыце з гэтай нагоды?"

Maria Spivak: Yeah.

Марыя Співак: "Так.

At least in the United States,

Толькі ў Злучаных Штатах

an average of 30 percent of all bee hives

у сярэднім 30 працэнтаў ад усіх вулляў,

are lost every winter.

мы губляем кожную зіму.

About 20 years ago,

20 гадоў таму

we were at a 15-percent loss.

мы мелі 15- працэнтную страту.

So it's getting precarious.

Таму гэта сітуацыя робіцца небяспечнай."

CA: That's not 30 percent a year, that's -- MS: Yes, thirty percent a year.

КА: "Гэта не 30 працэнтаў у год , гэта..." МС: "Так , трыццаць працэнтаў у год."

CA: Thirty percent a year. MS: But then beekeepers are able to divide their colonies

КА: "Трыццаць працэнтаў у год." МС: "Пчаляры могуць падзяліць свае калоніі,

and so they can maintain the same number,

каб захаваць колькасць

they can recuperate some of their loss.

і, такім чынам, аднавіць частку сваіх страт.

We're kind of at a tipping point.

Але мы ўжо дасягнулі пераломны момант.

We can't really afford to lose that many more.

Мы не можам сабе дазволіць страціць яшчэ больш.

We need to be really appreciative

Мы павінны быць удзячнымі

of all the beekeepers out there. Plant flowers.

ўсім пчалярам. Саджаць кветкі. "

CA: Thank you.

КА: "Дзякуй."

(Applause)

(Апладысменты)