Marla Spivak: Why bees are disappearing

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

This is our life with bees,

Tak wygląda nasze życie dzięki pszczołom.

and this is our life without bees.

Tak wyglądałoby bez nich.

Bees are the most important pollinators

Pszczoły zapylają owoce, warzywa, kwiaty

of our fruits and vegetables and flowers

Pszczoły zapylają owoce, warzywa, kwiaty

and crops like alfalfa hay that feed our farm animals.

oraz lucernę siewną, która jest paszą dla zwierząt.

More than one third of the world's crop production

Ponad 1/3 światowej produkcji rolniczej

is dependent on bee pollination.

zależy od pracy pszczół.

But the ironic thing is that bees are not out there

Oczywiście pszczoły nie robią tego celowo.

pollinating our food intentionally.

Oczywiście pszczoły nie robią tego celowo.

They're out there because they need to eat.

Pyłek to ich jedzenie.

Bees get all of the protein they need in their diet

Dzięki niemu otrzymują niezbędne proteiny.

from pollen

Dzięki niemu otrzymują niezbędne proteiny.

and all of the carbohydrates they need from nectar.

Nektar dostarcza im węglowodanów.

They're flower-feeders,

Żywią się kwiatmi.

and as they move from flower to flower,

Latają z kwiatu na kwiat,

basically on a shopping trip at the local floral mart,

jakby robiły zakupy na targu,

they end up providing this valuable pollination service.

a przy okazji zapewniają bezcenne zapylanie.

In parts of the world where there are no bees,

Tam gdzie nie ma pszczół

or where they plant varieties that are not attractive to bees,

lub rośliny nie są dla nich atrakcyjne,

people are paid to do the business of pollination by hand.

ludzie zapylają kwiaty ręcznie.

These people are moving pollen from flower to flower

Przenoszą pyłek z kwiatu na kwiat

with a paintbrush.

za pomocą pędzelka.

Now this business of hand pollination

Zapylanie ręczne

is actually not that uncommon.

nie jest rzadkością.

Tomato growers often pollinate their tomato flowers

Uprawy pomidorów często zapyla się

with a hand-held vibrator.

za pomocą ręcznego wibratora.

Now this one's the tomato tickler. (Laughter)

Oto pobudzacz pomidorów. (Śmiech)

Now this is because the pollen within a tomato flower

Pyłek jest ukryty w pylniku,

is held very securely within

męskiej części kwiatu, która jest trudno dostępna.

the male part of the flower, the anther,

męskiej części kwiatu, która jest trudno dostępna.

and the only way to release this pollen is to vibrate it.

Jedyny sposób na uwolnienie go to wibracja.

So bumblebees are one of the few kinds of bees in the world

Trzmiele to jedne z nielicznych pszczół na świecie,

that are able to hold onto the flower and vibrate it,

które umieją wibrować kwiatem.

and they do this by shaking their flight muscles

Potrząsają mięśniami odpowiedzialnymi za lot

at a frequency similar to the musical note C.

z częstotliwością podobną do dźwięku C.

So they vibrate the flower, they sonicate it,

Wibrują kwiatem i poddają go działaniu dźwięków.

and that releases the pollen in this efficient swoosh,

Ten zgrabny szum uwalnia pyłek,

and the pollen gathers all over the fuzzy bee's body,

który osiada na puchatym ciele owada

and she takes it home as food.

i służy mu jako jedzenie.

Tomato growers now put bumblebee colonies

Wewnątrz szklarni rolnicy hodują trzmiele,

inside the greenhouse to pollinate the tomatoes

aby naturalnie zapylały pomidory.

because they get much more efficient pollination

Takie zapylanie jest znacznie efektywniejsze.

when it's done naturally

Takie zapylanie jest znacznie efektywniejsze.

and they get better quality tomatoes.

Pomidory uzyskują wyższą jakość.

So there's other, maybe more personal reasons,

Są też bardziej osobiste powody,

to care about bees.

by dbać o pszczoły.

There's over 20,000 species of bees in the world,

Na świecie jest ponad 20 tys. gatunków pszczół.

and they're absolutely gorgeous.

Wszystkie są cudowne.

These bees spend the majority of their life cycle

Spędzają większość życia

hidden in the ground or within a hollow stem

ukryte w ziemi lub wewnątrz pustych łodyg.

and very few of these beautiful species

Bardzo niewiele gatunków

have evolved highly social behavior like honeybees.

wykształciło zachowania społeczne jak u pszczół miodnych,

Now honeybees tend to be the charismatic representative

które są charyzmatycznymi reprezentantami

for the other 19,900-plus species

pozostałych 19 900-kilku gatunków.

because there's something about honeybees

Świat pszczół miodnych

that draws people into their world.

wciąż nas intryguje.

Humans have been drawn to honeybees

Ludzie interesowali się tymi owadami

since early recorded history,

od najdawniejszych czasów,

mostly to harvest their honey,

głównie z powodu miodu,

which is an amazing natural sweetener.

który jest wspaniałym, naturalnym słodzikiem.

I got drawn into the honeybee world

Zostałam wciągnięta w świat pszczół

completely by a fluke.

przez przypadek.

I was 18 years old and bored,

Miałam 18 lat i nudziłam się.

and I picked up a book in the library on bees

Pożyczyłam z biblioteki książkę o pszczołach.

and I spent the night reading it.

Czytałam ją przez całą noc.

I had never thought about insects

Nigdy nie myślałam o owadach

living in complex societies.

jak o złożonych społecznościach.

It was like the best of science fiction come true.

Zupełnie jakby najwspanialsza fantazja stała się prawdą.

And even stranger, there were these people,

Okazało się, że pszczelarze

these beekeepers, that loved their bees like they were family,

kochali swoje pszczoły jak własną rodzinę.

and when I put down the book, I knew I had to see this for myself.

Odkładając książkę, wiedziałam, że muszę zobaczyć to na własne oczy.

So I went to work for a commercial beekeeper,

Zaczęłam pracę u komercyjnego pszczelarza,

a family that owned 2,000 hives of bees in New Mexico.

rodziny posiadającej 2000 uli w Nowym Meksyku.

And I was permanently hooked.

Zafascynowało mnie to.

Honeybees can be considered a super-organism,

Pszczoły można uznać za superorganizm.

where the colony is the organism

Ich kolonia to taki organizm,

and it's comprised of 40,000 to 50,000

który składa się z 40-50 tys.

individual bee organisms.

indywidualnych organizmów.

Now this society has no central authority.

To społeczeństwo nie ma żadnej centralnej władzy.

Nobody's in charge.

Nikt tam nie rządzi.

So how they come to collective decisions,

Jak podejmują wspólne decyzje,

and how they allocate their tasks and divide their labor,

jak przydzielają zadania i rozdzielają pracę?

how they communicate where the flowers are,

Jak zawiadamiają, gdzie szukać kwiatów?

all of their collective social behaviors are mindblowing.

Wszystkie ich społeczne zachowania wprawiają w osłupienie.

My personal favorite, and one that I've studied for many years,

Moje ulubione, które studiowałam przez lata,

is their system of healthcare.

to system ich opieki zdrowotnej.

So bees have social healthcare.

Pszczoły mają społeczne centrum zdrowia.

So in my lab, we study how bees keep themselves healthy.

W laboratorium badamy, jak dbają o zdrowie.

For example, we study hygiene,

Badamy na przykład higienę.

where some bees are able to locate and weed out

Pszczoły umieją odnaleźć i usunąć

sick individuals from the nest, from the colony,

chore osobniki z gniazda, kolonii,

and it keeps the colony healthy.

dzięki czemu reszta kolonii jest zdrowa.

And more recently, we've been studying resins

Ostatnio badaliśmy żywice,

that bees collect from plants.

które pszczoły zbierają z roślin.

So bees fly to some plants and they scrape

Pszczoły podlatują do pewnych roślin,

these very, very sticky resins off the leaves,

zdrapują bardzo lepkie żywice z liści

and they take them back to the nest

i zabierają je do gniazda.

where they cement them into the nest architecture

Przekształcają je tam w budulec gniazda,

where we call it propolis.

nazywany propolis.

We've found that propolis is a natural disinfectant.

Odkryliśmy, że jest to naturalny środek dezynfekujący.

It's a natural antibiotic.

Naturalny antybiotyk.

It kills off bacteria and molds and other germs

Zabija bakterie, grzyby i inne zarazki

within the colony,

wewnątrz kolonii.

and so it bolsters the colony health and their social immunity.

Wzmacnia to zdrowie i odporność całej kolonii.

Humans have known about the power of propolis

Ludzie wiedzieli o mocy propolisu

since biblical times.

już od czasów biblijnych.

We've been harvesting propolis out of bee colonies

Zbieraliśmy propolis z pszczelich kolonii

for human medicine,

na potrzeby medycyny,

but we didn't know how good it was for the bees.

ale nie wiedzieliśmy, jak ważny jest on dla pszczół.

So honeybees have these remarkable natural defenses

Pszczoły mają znakomitą naturalną ochronę,

that have kept them healthy and thriving

która utrzymuje je w zdrowiu i dobrej formie

for over 50 million years.

od ponad 50 milionów lat.

So seven years ago, when honeybee colonies

Kiedy 7 lat temu kolonie pszczół

were reported to be dying en masse,

zaczęły masowo wymierać,

first in the United States,

najpierw w USA,

it was clear that there was something really, really wrong.

było jasne, że dzieje się coś bardzo niedobrego.

In our collective conscience, in a really primal way,

W naszej zbiorowej świadomości wiemy,

we know we can't afford to lose bees.

że nie możemy sobie pozwolić na utratę pszczół.

So what's going on?

Co się właściwie dzieje?

Bees are dying from multiple and interacting causes,

Pszczoły wymierają przez wiele uzupełniających się czynników.

and I'll go through each of these.

Omówimy je po kolei.

The bottom line is,

Przede wszystkim,

bees dying reflects a flowerless landscape

wymieranie pszczół to skutek krajobrazu pozbawionego kwiatów

and a dysfunctional food system.

i dysfunkcyjnego systemu żywieniowego.

Now we have the best data on honeybees,

Mamy najlepsze dane dotyczące pszczół,

so I'll use them as an example.

użyję ich jako przykładu.

In the United States, bees in fact have been

W USA ilość pszczół

in decline since World War II.

malała od II wojny światowej.

We have half the number of managed hives

W USA działa teraz

in the United States now compared to 1945.

o połowę mniej uli niż w 1945 roku.

We're down to about two million hives of bees, we think.

Ich ilość spadła o około 2 miliony.

And the reason is, after World War II,

Powodem jest fakt, że po wojnie

we changed our farming practices.

zmieniliśmy sposoby uprawy roli.

We stopped planting cover crops.

Przestaliśmy sadzić tzw. międzyplony.

We stopped planting clover and alfalfa,

Nie sadzimy już koniczyny ani lucerny siewnej,

which are natural fertilizers that fix nitrogen in the soil,

które są naturalnymi nawozami, wiążącymi azot w glebie.

and instead we started using synthetic fertilizers.

Zamiast tego używamy syntetycznych nawozów.

Clover and alfalfa are highly nutritious food plants for bees.

Koniczyna i lucerna to wysoko odżywcze pożywienie dla pszczół.

And after World War II, we started using herbicides

Po II wojnie światowej zaczęliśmy używać herbicydów,

to kill off the weeds in our farms.

aby wyplenić chwasty.

Many of these weeds are flowering plants

Wiele z tych chwastów to rośliny kwitnące,

that bees require for their survival.

których pszczoły potrzebują do przeżycia.

And we started growing larger and larger crop monocultures.

Zaczęliśmy też hodować coraz większe monokultury.

Now we talk about food deserts,

Porozmawiajmy o pustyniach żywieniowych.

places in our cities, neighborhoods that have no grocery stores.

To okolice miast, gdzie nie ma sklepów spożywczych.

The very farms that used to sustain bees

Farmy, które do tej pory utrzymywały pszczoły

are now agricultural food deserts,

stały się teraz rolniczymi pustyniami żywieniowymi,

dominated by one or two plant species

zdominowanymi przez jeden lub dwa gatunki roślin,

like corn and soybeans.

na przykład kukurydzę czy soję.

Since World War II, we have been systematically

Od czasów wojny systematycznie

eliminating many of the flowering plants

eliminowaliśmy wiele roślin kwiatowych,

that bees need for their survival.

które są dla pszczół niezbędne.

And these monocultures extend even to crops

Monokultury przeważają nawet w plonach

that are good for bees, like almonds.

pożytecznych dla pszczół, np. migdałach.

Fifty years ago, beekeepers would take a few colonies,

50 lat temu pszczelarze założyliby kilka kolonii,

hives of bees into the almond orchards, for pollination,

kilka uli w sadzie migdałowym, aby zapylać te rośliny.

and also because the pollen in an almond blossom

Także dlatego, że pyłek kwiatów migdałowca

is really high in protein. It's really good for bees.

jest bogaty w proteiny. Jest bardzo dobry dla pszczół.

Now, the scale of almond monoculture

Dziś skala migdałowej monokultury

demands that most of our nation's bees,

powoduje, że większość pszczół z USA,

over 1.5 million hives of bees,

ponad 1,5 miliona uli,

be transported across the nation

jest transportowanych przez cały kraj,

to pollinate this one crop.

aby zapylać ten jeden rodzaj plonów.

And they're trucked in in semi-loads,

Są przywożone ciężarówkami,

and they must be trucked out,

a potem trzeba je odwieźć.

because after bloom, the almond orchards

Po przekwitnieniu, sady migdałowe

are a vast and flowerless landscape.

to ogromny, bezkwietny obszar.

Bees have been dying over the last 50 years,

Pszczoły wymierały przez ostatnie 50 lat,

and we're planting more crops that need them.

a my sadzimy coraz więcej plonów, które potrzebują pszczół.

There has been a 300 percent increase in crop production

Produkcja plonów, wymagających zapylania, wzrosła o 300%.

that requires bee pollination.

Produkcja plonów, wymagających zapylania, wzrosła o 300%.

And then there's pesticides.

Wreszcie pestycydy.

After World War II, we started using pesticides

Po wojnie zaczęliśmy ich używać

on a large scale, and this became necessary

na ogromną skalę. Było to konieczne,

because of the monocultures that put out a feast

bo monokultury to prawdziwa uczta

for crop pests.

dla szkodników.

Recently, researchers from Penn State University

Ostatnio naukowcy z Penn State University

have started looking at the pesticide residue

zaczęli szukać pozostałości pestycydów

in the loads of pollen that bees carry home as food,

w porcjach pyłku, które pszczoły transportują do uli.

and they've found that every batch of pollen

Odkryli, że w każdej porcji pyłku,

that a honeybee collects

który zbierze pszczoła,

has at least six detectable pesticides in it,

można wykryć przynajmniej 6 rodzajów pestycydów.

and this includes every class of insecticides,

W tym wszelkiego rodzaju środki owadobójcze,

herbicides, fungicides,

herbicydy, fungicydy

and even inert and unlabeled ingredients

a także inne, nieopisane składniki,

that are part of the pesticide formulation

stanowiące skład pestycydów,

that can be more toxic than the active ingredient.

czasem bardziej toksyczne niż aktywne składniki.

This small bee is holding up a large mirror.

Ta mała pszczółka trzyma lustro, w którym widać naszą przyszłość.

How much is it going to take to contaminate humans?

Jak wiele potrzeba, by w końcu zatruć ludzi?

One of these class of insecticides,

Jeden ze środków owadobójczych, neonikotynoid,

the neonicontinoids,

Jeden ze środków owadobójczych, neonikotynoid,

is making headlines around the world right now.

króluje w nagłówkach prasy na całym świecie.

You've probably heard about it.

Na pewno o nim słyszeliście. To nowa klasa środków owadobójczych.

This is a new class of insecticides.

Na pewno o nim słyszeliście. To nowa klasa środków owadobójczych.

It moves through the plant so that a crop pest,

Przemieszcza się po roślinie, przez co owad żerujący na liściach,

a leaf-eating insect,

Przemieszcza się po roślinie, przez co owad żerujący na liściach,

would take a bite of the plant

w jednym kęsie dostaje śmiertelną dawkę i umiera.

and get a lethal dose and die.

w jednym kęsie dostaje śmiertelną dawkę i umiera.

If one of these neonics, we call them,

Jeśli jeden z tych neonikotynoidów

is applied in a high concentration,

jest w dużym stężeniu,

such as in this ground application,

tak jak w tym gruncie, to wystarczy, aby poprzez roślinę

enough of the compound moves through the plant

tak jak w tym gruncie, to wystarczy, aby poprzez roślinę

and gets into the pollen and the nectar,

dostał się do pyłku oraz nektaru.

where a bee can consume, in this case,

Tam pszczoła go zjada.

a high dose of this neurotoxin

Wysoka dawka tej neurotoksyny

that makes the bee twitch and die.

powoduje u niej drgawki i śmierć.

In most agricultural settings, on most of our farms,

Na większości farm

it's only the seed that's coated with the insecticide,

jedynie nasiona są pokryte środkiem owadobójczym.

and so a smaller concentration moves through the plant

Mniejsza koncentracja tej substancji przemieszcza się w roślinie

and gets into the pollen and nectar,

i dociera do pyłku i nektaru. Jeśli pszczoła zje mniejszą dawkę

and if a bee consumes this lower dose,

i dociera do pyłku i nektaru. Jeśli pszczoła zje mniejszą dawkę

either nothing happens

albo nic się nie stanie,

or the bee becomes intoxicated and disoriented

albo będzie zatruta i zdezorientowana,

and she may not find her way home.

przez co może nie odnaleźć drogi do domu.

And on top of everything else, bees have

Prócz tego pszczoły mają też

their own set of diseases and parasites.

własne choroby i pasożyty.

Public enemy number one for bees is this thing.

Oto wróg publiczny numer jeden dla pszczół.

It's called varroa destructor.

Nazywa się varroa destructor.

It's aptly named.

Jest dość trafnie nazwany. To wielki, wysysający krew pasożyt,

It's this big, blood-sucking parasite

Jest dość trafnie nazwany. To wielki, wysysający krew pasożyt,

that compromises the bee's immune system

który uszkadza system odpornościowy pszczół

and circulates viruses.

i wprowadza w nie wirusy.

Let me put this all together for you.

Pozwólcie, że to wyjaśnię.

I don't know what it feels like to a bee

Nie wiem, jak to jest być pszczołą,

to have a big, bloodsucking parasite running around on it,

która ma na sobie ogromnego, wypijającego krew pasożyta.

and I don't know what it feels like to a bee to have a virus,

Nie wiem też, co to za uczucie, kiedy pszczoła ma wirusa.

but I do know what it feels like when I have a virus, the flu,

Wiem za to, jakie to uczucie, kiedy mam wirusa grypy.

and I know how difficult it is for me to get

Jak trudno mi się wtedy zebrać

to the grocery store to get good nutrition.

i iść do sklepu kupić coś do jedzenia.

But what if I lived in a food desert?

A jeśli mieszkałabym na pustyni żywieniowej?

And what if I had to travel a long distance

Albo gdybym musiała jechać bardzo daleko,

to get to the grocery store,

żeby dostać się do sklepu,

and I finally got my weak body out there

zawlec tam moje osłabione ciało

and I consumed, in my food,

i zjeść przy okazji tyle

enough of a pesticide, a neurotoxin,

pestycydów, neurotoksyn,

that I couldn't find my way home?

że nie mogłabym potem trafić z powrotem do domu?

And this is what we mean by multiple

To miałam na myśli, mówiąc, że wiele czynników

and interacting causes of death.

wpływających na siebie nawzajem, powoduje śmierć pszczół.

And it's not just our honeybees.

Nie chodzi tylko o nasze pszczoły.

All of our beautiful wild species of bees

Wszystkie piękne gatunki dzikich pszczół

are at risk, including those tomato-pollinating bumblebees.

są zagrożone, w tym także trzmiele zapylające pomidory.

These bees are providing backup for our honeybees.

Te owady stanowią wsparcie dla naszych pszczół.

They're providing the pollination insurance

Zapewniają asystę przy zapylaniu, pomagając naszym pszczołom.

alongside our honeybees.

Zapewniają asystę przy zapylaniu, pomagając naszym pszczołom.

We need all of our bees.

Wszyscy potrzebujemy pszczół.

So what are we going to do?

Co zrobimy?

What are we going to do about this big bee bummer

Co zrobimy z pszczelą katastrofą,

that we've created?

którą sami stworzyliśmy?

It turns out, it's hopeful. It's hopeful.

Okazuje się, że jest nadzieja.

Every one of you out there can help bees

Każdy z nas może pomóc pszczołom.

in two very direct and easy ways.

Są dwa bardzo proste sposoby.

Plant bee-friendly flowers,

Wystarczy posadzić kwiaty przyjazne pszczołom,

and don't contaminate these flowers,

i nie zatruwać tych roślin,

this bee food, with pesticides.

czyli ich pożywienia, pestycydami.

So go online and search for flowers

Poszukajcie w Internecie kwiatów,

that are native to your area and plant them.

rodzimych dla waszej okolicy i posadźcie je.

Plant them in a pot on your doorstep.

Posadźcie w doniczce przed drzwiami.

Plant them in your front yard, in your lawns,

W ogródkach, na trawniku,

in your boulevards.

na bulwarach.

Campaign to have them planted in public gardens,

Promujcie ten pomysł w parkach,

community spaces, meadows.

miejscach publicznych, na łąkach

Set aside farmland.

i polach uprawnych.

We need a beautiful diversity of flowers

Potrzebujemy bogatej różnorodności kwiatów,

that blooms over the entire growing season,

które kwitną przez cały okres wzrostu,

from spring to fall.

od wiosny po jesień.

We need roadsides seeded in flowers for our bees,

Potrzebujemy przydrożnych kwiatów dla naszych pszczół,

but also for migrating butterflies and birds

a także dla migrujących motyli, ptaków

and other wildlife.

i innych dzikich zwierząt.

And we need to think carefully about putting back in

Powinniśmy rozważyć powrót

cover crops to nourish our soil

międzyplonów, aby odżywiać glebę

and nourish our bees.

i odżywiać nasze pszczoły.

And we need to diversify our farms.

Powinniśmy bardziej zróżnicować rolnictwo.

We need to plant flowering crop borders and hedge rows

Trzeba obsadzać kwiatami miedze i żywopłoty,

to disrupt the agricultural food desert

aby zniwelować rolniczą pustynię żywieniową.

and begin to correct the dysfunctional food system

Trzeba naprawić wadliwy system żywieniowy,

that we've created.

który stworzyliśmy.

So maybe it seems like a really small countermeasure

Może wydaje się, że to niewielki środek zaradczy

to a big, huge problem -- just go plant flowers --

na tak duży problem. Po prostu posadzić kwiaty.

but when bees have access to good nutrition,

Ale kiedy pszczoły mają dostęp do dobrego pożywienia,

we have access to good nutrition

my także zyskujemy dostęp do dobrego pożywienia.

through their pollination services.

Wszystko dzięki ich zapylaniu.

And when bees have access to good nutrition,

Kiedy pszczoły mają dostęp do dobrego pożywienia,

they're better able to engage their own natural defenses,

mogą lepiej stosować naturalne metody ochrony,

their healthcare,

opiekę zdrowotną,

that they have relied on for millions of years.

na której polegały przez miliony lat.

So the beauty of helping bees this way, for me,

Całe piękno w pomaganiu pszczołom

is that every one of us needs to behave

polega na tym, że każdy z nas staje się

a little bit more like a bee society, an insect society,

tak jakby członkiem pszczelej społeczności,

where each of our individual actions

gdzie nasze indywidualne działania

can contribute to a grand solution,

przyczyniają się do wielkiego sukcesu,

an emergent property,

który jest większy

that's much greater than the mere sum

niż tylko suma

of our individual actions.

naszych własnych działań.

So let the small act of planting flowers

Niech ten drobny akt sadzenia kwiatów,

and keeping them free of pesticides

nieskażonych pestycydami,

be the driver of large-scale change.

stanie się motorem do zmian na większą skalę.

On behalf of the bees, thank you.

W imieniu pszczół, dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)

Chris Anderson: Thank you. Just a quick question.

Chris Anderson: Dziękuję. Szybkie pytanie.

The latest numbers on the die-off of bees,

Ostatnie dane dotyczące wymierania pszczół,

is there any sign of things bottoming out?

czy osiągnęliśmy już jakiś punkt krytyczny?

What's your hope/depression level on this?

Jakie są twoje przewidywania?

Maria Spivak: Yeah.

Marla Spivak: Tak, przynajmniej w USA, średnio około 30% uli

At least in the United States,

Marla Spivak: Tak, przynajmniej w USA, średnio około 30% uli

an average of 30 percent of all bee hives

Marla Spivak: Tak, przynajmniej w USA, średnio około 30% uli

are lost every winter.

znika każdej zimy.

About 20 years ago,

20 lat temu traciliśmy około 15%.

we were at a 15-percent loss.

20 lat temu traciliśmy około 15%.

So it's getting precarious.

Robi się niebezpiecznie.

CA: That's not 30 percent a year, that's -- MS: Yes, thirty percent a year.

CA: 30% rocznie... MS: Tak, 30%.

CA: Thirty percent a year. MS: But then beekeepers are able to divide their colonies

MS: Ale jednocześnie pszczelarze mogą dzielić swoje kolonie.

and so they can maintain the same number,

Dzięki temu zachowują tę samą liczbę, mogą odzyskać część swoich strat.

they can recuperate some of their loss.

Dzięki temu zachowują tę samą liczbę, mogą odzyskać część swoich strat.

We're kind of at a tipping point.

Jesteśmy w punkcie zwrotnym.

We can't really afford to lose that many more.

Nie możemy sobie pozwolić na kolejne straty.

We need to be really appreciative

Musimy doceniać

of all the beekeepers out there. Plant flowers.

pracę pszczelarzy, sadzić kwiaty.

CA: Thank you.

CA: Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)