Joan Halifax: Compassion and the true meaning of empathy

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Axel Saffran

I want to address the issue of compassion.

Ik wil het hebben over het vraagstuk van het medeleven.

Compassion has many faces.

Medeleven heeft vele gezichten.

Some of them are fierce; some of them are wrathful;

Sommige zijn fel, andere zijn vertoornd.

some of them are tender; some of them are wise.

Sommige zijn teder, andere zijn wijs.

A line that the Dalai Lama once said,

De Dalai Lama zei ooit:

he said, "Love and compassion are necessities.

"Liefde en medeleven zijn noodzakelijke dingen.

They are not luxuries.

Het zijn geen luxegoederen.

Without them,

Zonder hen

humanity cannot survive."

kan de mensheid niet overleven."

And I would suggest,

Mijn suggestie is

it is not only humanity that won't survive,

dat het niet alleen de mensheid is die niet zal overleven,

but it is all species on the planet,

maar alle soorten op de planeet,

as we've heard today.

zoals we vandaag hebben gehoord.

It is the big cats,

Het zijn de grote katachtigen

and it's the plankton.

en het plankton.

Two weeks ago, I was in Bangalore in India.

Twee weken geleden was ik in Bangalore, in India.

I was so privileged

Ik had het voorrecht

to be able to teach in a hospice

om les te geven in een verzorgingstehuis

on the outskirts of Bangalore.

in de rand van Bangalore.

And early in the morning,

Vroeg in de ochtend

I went into the ward.

ging ik naar de ziekenzaal.

In that hospice,

In dat verzorgingstehuis

there were 31 men and women

waren er 31 mannen en vrouwen

who were actively dying.

die actief aan het sterven waren.

And I walked up to the bedside

Ik liep naar het bed

of an old woman

van een oude vrouw

who was breathing very rapidly, fragile,

die erg snel ademde, kwetsbaar,

obviously in the latter phase

duidelijk in de laatste fase

of active dying.

van het actieve sterven.

I looked into her face.

Ik keek haar aan,

I looked into the face

en ik keek haar zoon aan,

of her son sitting next to her,

die naast haar zat.

and his face was just riven

Zijn gelaat was vertrokken

with grief and confusion.

van verdriet en verwarring.

And I remembered

Ik herinnerde me

a line from the Mahabharata,

een regel uit de Mahabharata,

the great Indian epic:

het grote Indische epos:

"What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?"

"Wat is het meest wonderlijke ding op aarde, Yudhisthira?"

And Yudhisthira replied,

Yudhisthira antwoordde:

"The most wondrous thing in the world

"Het meest wonderlijke ding op aarde

is that all around us

is dat er overal rondom ons

people can be dying

mensen aan het sterven kunnen zijn

and we don't realize

terwijl wij niet beseffen

it can happen to us."

dat het ons kan overkomen."

I looked up.

Ik keek op.

Tending those 31 dying people

De zorg voor deze 31 stervende mensen

were young women

lag bij jonge vrouwen

from villages around Bangalore.

uit dorpen rondom Bangalore.

I looked into the face of one of these women,

Ik keek één van deze vrouwen aan,

and I saw in her face

en in haar gelaat zag ik

the strength that arises

de kracht die opkomt

when natural compassion is really present.

als natuurlijk medeleven daadwerkelijk aanwezig is.

I watched her hands

Ik keek naar haar handen

as she bathed an old man.

terwijl ze een oude man waste.

My gaze went to another young woman

Mijn blik ging naar een andere jonge vrouw

as she wiped the face

die het gelaat bette

of another dying person.

van een andere stervende mens.

And it reminded me

Het herinnerde me

of something that I had just been present for.

aan iets dat ik net had meegemaakt.

Every year or so,

Elk jaar ongeveer

I have the privilege of taking clinicians

heb ik het voorrecht om dokters mee te nemen

into the Himalayas and the Tibetan Plateau.

naar de Himalaya en het plateau van Tibet.

And we run clinics

We hebben ziekenhuizen

in these very remote regions

in deze zeer afgelegen regio's

where there's no medical care whatsoever.

waar er geen enkele medische zorg is.

And on the first day at Simikot in Humla,

Op de eerste dag in Simikot in Humla,

far west of Nepal,

in het verre westen van Nepal,

the most impoverished region of Nepal,

de meest verarmde regio van Nepal,

an old man came in

kwam er een oude man aan

clutching a bundle of rags.

met een bundeltje lompen.

And he walked in, and somebody said something to him,

Hij kwam binnen. Iemand zei iets tegen hem,

we realized he was deaf,

We beseften dat hij doof was.

and we looked into the rags,

We keken in de lompen.

and there was this pair of eyes.

Daar waren twee ogen.

The rags were unwrapped

Uit de lompen

from a little girl

haalden we een meisje

whose body was massively burned.

wier lichaam zwaar verbrand was.

Again,

Nogmaals,

the eyes and hands

de ogen en handen

of Avalokiteshvara.

van Avalokiteshvara.

It was the young women, the health aids,

Het waren de jonge vrouwen, de gezondheidswerkers,

who cleaned the wounds of this baby

die de wonden van deze baby schoonmaakten

and dressed the wounds.

en verzorgden.

I know those hands and eyes;

Ik ken die handen en ogen.

they touched me as well.

Ze raakten mij ook.

They touched me at that time.

Ze raakten me toen.

They have touched me throughout my 68 years.

Ze hebben me al de 68 jaren van mijn leven geraakt.

They touched me when I was four

Ze raakten me toen ik vier was

and I lost my eyesight

en mijn zicht verloor

and was partially paralyzed.

en gedeeltelijk verlamd werd.

And my family brought in

Mijn familie deed beroep op

a woman whose mother had been a slave

een vrouw wier moeder slavin was geweest,

to take care of me.

om me te verzorgen.

And that woman

Die vrouw

did not have sentimental compassion.

had geen sentimenteel medeleven.

She had phenomenal strength.

Ze had een fenomenale kracht.

And it was really her strength, I believe,

Ik geloof dat het haar kracht was,

that became the kind of mudra and imprimatur

die het soort mudur voor mij werd,

that has been a guiding light in my life.

die een lichtend voorbeeld was in mijn leven.

So we can ask:

We kunnen dus de vraag stellen:

What is compassion comprised of?

waaruit bestaat medeleven?

And there are various facets.

Het heeft verschillende facetten.

And there's referential and non-referential compassion.

Er is referentieel en niet-referentieel medeleven.

But first, compassion is comprised

Maar bovenal bestaat medeleven

of that capacity

uit dat vermogen

to see clearly

om duidelijk te zien

into the nature of suffering.

wat de aard van het lijden is.

It is that ability

Dat vermogen

to really stand strong

om echt sterk te staan

and to recognize also

en ook te erkennen

that I'm not separate from this suffering.

dat ik niet buiten dat lijden sta.

But that is not enough,

Maar dat is niet genoeg,

because compassion,

want medeleven --

which activates the motor cortex,

dat de bewegingscortex activeert --

means that we aspire,

betekent dat we ergens naar streven.

we actually aspire to transform suffering.

We streven ernaar om lijden te transformeren.

And if we're so blessed,

Als het ons gegund is,

we engage in activities

engageren we ons in activiteiten

that transform suffering.

die lijden transformeren.

But compassion has another component,

Maar lijden heeft nog een component,

and that component is really essential.

en die is echt essentieel.

That component

Die component

is that we cannot be attached to outcome.

is dat we niet aan de afloop gehecht mogen zijn.

Now I worked with dying people

Ik heb met stervende mensen gewerkt,

for over 40 years.

al meer dan 40 jaar lang.

I had the privilege of working on death row

Ik had het voorrecht in de dodengang te werken,

in a maximum security [prison] for six years.

in een zwaarbewaakte gevangenis, zes jaar lang.

And I realized so clearly

Ik besefte zo duidelijk,

in bringing my own life experience,

op basis van mijn eigen levenservaring,

from working with dying people

mijn werk met stervende mensen,

and training caregivers,

en met het opleiden van zorgverleners,

that any attachment to outcome

dat elke gehechtheid aan de afloop

would distort deeply

een grote invloed zou hebben

my own capacity to be fully present

op mijn eigen vermogen om er volledig te zijn

to the whole catastrophe.

bij de hele katastrofe.

And when I worked in the prison system,

Toen ik in het gevangeniswezen werkte,

it was so clear to me, this:

was dit zo duidelijk voor mij:

that many of us

dat velen van ons

in this room,

in deze zaal,

and almost all of the men that I worked with on death row,

en bijna alle mannen met wie ik werkte op de dodengang,

the seeds of their own compassion had never been watered.

nooit het zaad van hun eigen medeleven hadden besproeid.

That compassion is actually

Dat medeleven is

an inherent human quality.

een inherente menselijke kwaliteit.

It is there within every human being.

Het is aanwezig in elk menselijk wezen.

But the conditions

Maar de omstandigheden

for compassion to be activated,

waaronder medeleven wordt geactiveerd,

to be aroused,

wordt opgewekt,

are particular conditions.

die omstandigheden zijn bijzonder.

I had that condition, to a certain extent,

Ik kende die omstandigheden in zekere mate

from my own childhood illness.

tijdens de ziekte in mijn jeugd.

Eve Ensler, whom you'll hear later,

Voor Eve Ensler, die je later zal horen,

has had that condition activated

werd de omstandigheid geactiveerd,

amazingly in her

op ongelooflijke wijze,

through the various waters of suffering

door de diverse wateren van het lijden

that she has been through.

die ze doorzwommen heeft.

And what is fascinating

Wat fascinerend is,

is that compassion has enemies,

is dat medeleven vijanden heeft,

and those enemies are things like pity,

en die vijanden zijn dingen als medelijden,

moral outrage,

morele verontwaardiging,

fear.

angst.

And you know, we have a society, a world,

Onze maatschappij, onze wereld

that is paralyzed by fear.

is verlamd door angst.

And in that paralysis, of course,

Door die verlamming

our capacity for compassion

is ons vermogen tot medeleven

is also paralyzed.

natuurlijk ook verlamd.

The very word terror

Het woord terreur zelf

is global.

is wereldwijd.

The very feeling of terror is global.

Het gevoel zelf van terreur is wereldwijd.

So our work, in a certain way,

Ons werk is dus, in zekere zin,

is to address this imago,

om dit imago aan te pakken,

this kind of archetype

dit soort archetype

that has pervaded the psyche

dat de psyche van onze hele wereld

of our entire globe.

heeft doordrongen.

Now we know from neuroscience

We weten uit de neurowetenschap

that compassion has

dat medeleven een paar

some very extraordinary qualities.

werkelijk uitzonderlijke kwaliteiten heeft.

For example:

Bijvoorbeeld:

A person who is cultivating compassion,

een mens die medeleven cultiveert,

when they are in the presence of suffering,

zal, als hij met lijden wordt geconfronteerd,

they feel that suffering a lot more

dat lijden veel meer ervaren

than many other people do.

dan vele andere mensen.

However,

Anderzijds

they return to baseline a lot sooner.

bekomen ze er ook veel sneller van.

This is called resilience.

Dat heet weerbaarheid.

Many of us think that compassion drains us,

Velen van ons denken dat medeleven ons uitput,

but I promise you

maar ik beloof je,

it is something that truly enlivens us.

het is iets waarvan je werkelijk opleeft.

Another thing about compassion

Nog iets over medeleven:

is that it really enhances what's called neural integration.

het versterkt de zogenaamde neurale integratie.

It hooks up all parts of the brain.

Het verbindt alle delen van het brein.

Another, which has been discovered

Een ander ding, een ontdekking

by various researchers

van verschillende onderzoekers,

at Emory and at Davis and so on,

onder andere in Emory en Davis,

is that compassion enhances our immune system.

is dat medeleven ons immuunsysteem versterkt.

Hey,

Hey,

we live in a very noxious world.

we leven in een erg schadelijke wereld.

(Laughter)

(Gelach)

Most of us are shrinking

De meesten van ons gaan ten onder

in the face of psycho-social and physical poisons,

aan psychosociaal en fysiek vergif,

of the toxins of our world.

aan de toxines van onze wereld.

But compassion, the generation of compassion,

Maar medeleven, het opwekken van medeleven,

actually mobilizes

mobiliseert

our immunity.

onze immuniteit.

You know, if compassion is so good for us,

Als medeleven zo goed is voor ons,

I have a question.

dan heb ik een vraag.

Why don't we train our children

Waarom trainen we onze kinderen niet

in compassion?

in medeleven?

(Applause)

(Applaus)

If compassion is so good for us,

Als medeleven zo goed is voor ons,

why don't we train our health care providers in compassion

waarom trainen we onze zorgverstrekkers dan niet in medeleven,

so that they can do what they're supposed to do,

zodat ze kunnen doen wat ze moeten doen,

which is to really transform suffering?

namelijk lijden transformeren?

And if compassion is so good for us,

Als medeleven zo goed is voor ons,

why don't we vote on compassion?

waarom stemmen we dan niet over medeleven?

Why don't we vote for people in our government

Waarom stemmen we niet voor mensen in onze regering

based on compassion,

op basis van medeleven?

so that we can have

Zodat we

a more caring world?

een zorgzamer wereld krijgen.

In Buddhism,

In het boeddhisme zeggen we:

we say, "it takes a strong back and a soft front."

"Je hebt een sterke rug nodig en een zacht aangezicht."

It takes tremendous strength of the back

Je hebt een heel sterke rug nodig

to uphold yourself in the midst of conditions.

om stand te houden te midden van de omstandigheden.

And that is the mental quality of equanimity.

Dat is de mentale kracht van gelijkmoedigheid.

But it also takes a soft front --

Maar je hebt ook een zacht aangezicht nodig --

the capacity to really be open to the world as it is,

het vermogen om echt open te staan voor de wereld zoals hij is --

to have an undefended heart.

om een onverdedigd hart te hebben.

And the archetype of this in Buddhism

Het archetype daarvan in het boeddhisme

is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

It's a female archetype:

Het is een vrouwelijk archetype:

she who perceives

zij die oor heeft

the cries of suffering in the world.

voor de kreten van het lijden in de wereld.

She stands with 10,000 arms,

Ze staat daar met 10.000 armen,

and in every hand,

en in elke hand

there is an instrument of liberation,

houdt ze een instrument van bevrijding,

and in the palm of every hand, there are eyes,

en in de palm van elke hand heeft ze ogen.

and these are the eyes of wisdom.

De ogen van de wijsheid.

I say that, for thousands of years,

Ik zeg dat vrouwen duizenden jaren lang

women have lived,

het archetype van Avalokiteshvara

exemplified, met in intimacy,

hebben beleefd, uitgedragen,

the archetype of Avalokitesvara,

en in beslotenheid hebben ontmoet.

of Kuan-Yin,

Kuan-Yin:

she who perceives

zij die oor heeft

the cries of suffering in the world.

voor de kreten van lijden in de wereld.

Women have manifested for thousands of years

Vrouwen hebben duizenden jaren lang

the strength arising from compassion

de kracht vertoond die voortkomt uit medeleven,

in an unfiltered, unmediated way

op ongefilterde, rechtstreekse wijze,

in perceiving suffering

door het lijden gewaar te worden

as it is.

zoals het is.

They have infused societies with kindness,

Ze hebben samenlevingen van genegenheid doordrongen.

and we have really felt that

Dat hebben we echt gevoeld,

as woman after woman

bij elke vrouw

has stood on this stage

die op het podium stond

in the past day and a half.

de afgelopen anderhalve dag.

And they have actualized compassion

Zij hebben medeleven verwezenlijkt

through direct action.

door toedoen van directe actie.

Jody Williams called it:

Jody Williams noemde het:

It's good to meditate.

het is goed om te mediteren.

I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody.

Sorry, Jody, daar zou je wat aan moeten doen, Jody.

Step back, give your mother a break, okay.

Neem gas terug, laat je moeder op adem komen.

(Laughter)

(Gelach)

But the other side of the equation

Maar de andere kant van de medaille

is you've got to come out of your cave.

is dat je uit je grot moet komen.

You have to come into the world

Je moet de wereld ingaan,

like Asanga did,

zoals Asanga,

who was looking to realize Maitreya Buddha

die Maitreya Boeddha wilde realiseren

after 12 years sitting in the cave.

nadat hij 12 jaar in de grot had gezeten.

He said, "I'm out of here."

Hij zei: "Ik ben hier weg."

He's going down the path.

Hij loopt het pad af.

He sees something in the path.

Hij ziet iets op het pad.

He looks, it's a dog, he drops to his knees.

Hij kijkt. Het is een hond. Hij knielt.

He sees that the dog has this big wound on its leg.

Hij ziet dat de hond een grote wonde op zijn poot heeft.

The wound is just filled with maggots.

De wonde zit vol maden.

He puts out his tongue

Hij steekt zijn tong uit

in order to remove the maggots,

om de maden te verwijderen,

so as not to harm them.

zonder ze te kwetsen.

And at that moment,

Op dat moment

the dog transformed

veranderde de hond

into the Buddha of love and kindness.

in de Boeddha van liefde en genegenheid.

I believe

Ik geloof

that women and girls today

dat vrouwen en meisjes vandaag

have to partner in a powerful way with men --

een krachtig partnerschap met mannen moeten aangaan --

with their fathers,

met hun vaders,

with their sons, with their brothers,

met hun zonen, met hun broers,

with the plumbers, the road builders,

met de loodgieters, de wegenbouwers,

the caregivers, the doctors, the lawyers,

de zorgverstrekkers, de dokters, de advocaten,

with our president,

met onze president,

and with all beings.

en met alle wezens.

The women in this room

De vrouwen in deze zaal

are lotuses in a sea of fire.

zijn lotussen in een vuurzee.

May we actualize that capacity

Mogen we dit vermogen waar maken

for women everywhere.

voor vrouwen overal.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)