Joan Halifax: Compassion and the true meaning of empathy

Translator: Julia Kalaputi Reviewer: ALEKSANDAR MITEVSKI

I want to address the issue of compassion.

Сакам да зборувам на тема сочувство.

Compassion has many faces.

Сочувството има повеќе лица.

Some of them are fierce; some of them are wrathful;

Некои се безмилосни, некои гневни,

some of them are tender; some of them are wise.

некои нежни, а некои мудри.

A line that the Dalai Lama once said,

Далај Лама има речено

he said, "Love and compassion are necessities.

„Љубовта и сочувството се потреба.“

They are not luxuries.

Тие не се луксуз.

Without them,

Без нив,

humanity cannot survive."

човештвото нема да опстане.

And I would suggest,

А јас би рекла,

it is not only humanity that won't survive,

не е само опстанокот на човештвото,

but it is all species on the planet,

туку на сите суштества на планетава,

as we've heard today.

како што чувме денес.

It is the big cats,

Тоа се големите мачки,

and it's the plankton.

тоа се планктоните.

Two weeks ago, I was in Bangalore in India.

Пред 2 недели бев во Бангалор во Индија.

I was so privileged

Имав можност

to be able to teach in a hospice

да работам во едно прифатилиште

on the outskirts of Bangalore.

во предградието на Бангалор.

And early in the morning,

Рано наутро,

I went into the ward.

влегов во одделението.

In that hospice,

Во прифатилиштето

there were 31 men and women

имаше мажи и жени, вкупно 31.

who were actively dying.

Тие буквално умираа.

And I walked up to the bedside

Отидов до постелата

of an old woman

на една стара жена

who was breathing very rapidly, fragile,

која дишеше забрзано и испрекинато,

obviously in the latter phase

очигледно беше во краен стадиум

of active dying.

на умирање.

I looked into her face.

Ја погледнав во лицето.

I looked into the face

Погледнав во лицето

of her son sitting next to her,

на нејзиниот син кој седеше до неа,

and his face was just riven

и неговото лице беше скршено

with grief and confusion.

од болка и збунетост.

And I remembered

Се сетив

a line from the Mahabharata,

на еден стих од Махабхарата,

the great Indian epic:

славниот индиски еп:

"What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?"

„Која е најчудесната работа на светот, Јудхистара?“

And Yudhisthira replied,

Јудхистара одговорил:

"The most wondrous thing in the world

“Најчудесната работа на светот

is that all around us

е тоа што околу нас

people can be dying

луѓето умираат, а

and we don't realize

ние не сфаќаме дека тоа

it can happen to us."

може и нам да ни се случи.“

I looked up.

Погледнав наоколу,

Tending those 31 dying people

оние кои се грижеа за луѓето кои умираа

were young women

беа млади жени

from villages around Bangalore.

од околните села на Бангалор.

I looked into the face of one of these women,

Погледнав во лицето на една од жените

and I saw in her face

и на нејзиното лице видов

the strength that arises

сила која се појавува само во присуство

when natural compassion is really present.

на автентично сочувство.

I watched her hands

Ги погледнав нејзините раце

as she bathed an old man.

додека го миеше телото на еден старец.

My gaze went to another young woman

Потоа погледнав во една друга млада жена

as she wiped the face

како го брише лицето

of another dying person.

на друг човек кој умираше.

And it reminded me

Тоа ме потсети

of something that I had just been present for.

на нешто што неодамна го доживеав.

Every year or so,

Речиси секоја година,

I have the privilege of taking clinicians

ја имам привилегијата да носам лекари

into the Himalayas and the Tibetan Plateau.

на Хималаите и Тибетантската висорамнина.

And we run clinics

Имаме отворено болници

in these very remote regions

во тие далечни региони

where there's no medical care whatsoever.

каде што не постои медицинска нега.

And on the first day at Simikot in Humla,

Првиот ден во Симикот, во Хумла

far west of Nepal,

на далечниот запад од Непал

the most impoverished region of Nepal,

најсиромашниот дел на Непал,

an old man came in

дојде еден старец

clutching a bundle of rags.

облечен во искинати алишта.

And he walked in, and somebody said something to him,

Тој влезе и некој нешто му рече,

we realized he was deaf,

свативме дека е глувонем

and we looked into the rags,

и погледнавме во парталавите алишта

and there was this pair of eyes.

и тука ги видовме очите.

The rags were unwrapped

Во парталите беше завиткано

from a little girl

едно мало девојче

whose body was massively burned.

со ужасни изгореници по телото

Again,

Повторно,

the eyes and hands

на сцена стапија очите и рацете

of Avalokiteshvara.

на Авалокитешвара.

It was the young women, the health aids,

Младата медицинска сестра,

who cleaned the wounds of this baby

му ги исчисти раните на девојчето

and dressed the wounds.

и ги превитка раните.

I know those hands and eyes;

Ги познавам тие очи и раце;

they touched me as well.

и јас бев допрена од нив.

They touched me at that time.

Бев допрена од нив еднаш.

They have touched me throughout my 68 years.

Ме допираат изминативе 68 години.

They touched me when I was four

Ме допреа кога имав четири години.

and I lost my eyesight

Го изгубив видот

and was partially paralyzed.

и бев делумно парализирана.

And my family brought in

Моето семејство доведе

a woman whose mother had been a slave

една жена, чија мајка била робинка,

to take care of me.

да се грижи за мене.

And that woman

И таа жена

did not have sentimental compassion.

немаше сентиментално сочувство.

She had phenomenal strength.

Таа имаше невидена сила.

And it was really her strength, I believe,

И токму нејзината сила, верувам

that became the kind of mudra and imprimatur

ме водеше

that has been a guiding light in my life.

низ животниот тек.

So we can ask:

Па да се запрашаме:

What is compassion comprised of?

Од што се состои сочувството?

And there are various facets.

Постојат разни аспекти.

And there's referential and non-referential compassion.

Постои конкретно сочувство и генерално.

But first, compassion is comprised

Но, првенствено сочувството се состои

of that capacity

од способноста

to see clearly

да се погледне јасно

into the nature of suffering.

во природата на страдањето.

It is that ability

Тоа е способноста

to really stand strong

да застанеме цврсто

and to recognize also

и да препознаеме дека

that I'm not separate from this suffering.

не сме одвоени од страдањата на другите.

But that is not enough,

Но тоа не е доволно,

because compassion,

бидејќи сочувството,

which activates the motor cortex,

кое го активира моторниот кортекс,

means that we aspire,

значи дека ние се стремиме,

we actually aspire to transform suffering.

се стремиме да го промениме страдањето.

And if we're so blessed,

И ако сме благословени,

we engage in activities

стануваме дел од дејствија

that transform suffering.

кои го менуваат страдањето.

But compassion has another component,

Но сочувството има и друга компонента,

and that component is really essential.

и таа компонента е од суштинско значење.

That component

Таа компонента

is that we cannot be attached to outcome.

вели дека не смееме да се приврземе за исходот.

Now I worked with dying people

Работам со луѓе кои умираат

for over 40 years.

веќе 40 години.

I had the privilege of working on death row

Имав прилика да работам со осуденици на смрт

in a maximum security [prison] for six years.

во најстрогите затвори околу 6 години.

And I realized so clearly

И сватив сосема јасно,

in bringing my own life experience,

преку моето искуство,

from working with dying people

преку мојата работа со луѓе кои умираат

and training caregivers,

и преку обучување на тие кои се грижат за нив,

that any attachment to outcome

дека приврзаност за исходот

would distort deeply

само ќе ја наруши

my own capacity to be fully present

мојата способност да бидам целосно присутна

to the whole catastrophe.

во сета таа катастрофа.

And when I worked in the prison system,

И додека работев во затворскиот систем

it was so clear to me, this:

ми стана сосема јасно

that many of us

дека кај многумина од нас

in this room,

и речиси кај сите со кои

работев зо затворите.

and almost all of the men that I worked with on death row,

Всушност, нивното сочувство

the seeds of their own compassion had never been watered.

никогаш не било пробудено на вистински начин.

That compassion is actually

Тоа сочувство всушност, претставува

an inherent human quality.

вродена човечка особина.

It is there within every human being.

Постои кај секое човечко суштество.

But the conditions

Но, условите

for compassion to be activated,

кои се потребни да го активираат сочувството,

to be aroused,

да го разбудат,

are particular conditions.

се посебни услови.

I had that condition, to a certain extent,

Јас ги имав тие услови до одреден степен.

from my own childhood illness.

Болеста низ која поминав во детството.

Eve Ensler, whom you'll hear later,

Ив Енслер, за кого ќе чуете подоцна,

has had that condition activated

кај себе го пробудил сочувството

amazingly in her

на чудесен начин

through the various waters of suffering

поминувајќи низ секакви

that she has been through.

страдања.

And what is fascinating

И тоа што е зачудувачко

is that compassion has enemies,

е дека сочувството има непријатели,

and those enemies are things like pity,

а тоа се сожалувањето,

moral outrage,

моралната осуда,

fear.

стравот.

And you know, we have a society, a world,

Знаете, ние имаме општество и свет

that is paralyzed by fear.

кои се парализирани од страв.

And in that paralysis, of course,

И во таа парализа, се разбира,

our capacity for compassion

нашата способност за сочувство

is also paralyzed.

е исто така парализирана.

The very word terror

Самиот збор терор

is global.

е глобален.

The very feeling of terror is global.

Самото чувство на терор е глобално.

So our work, in a certain way,

Оттука, наша цел е да

is to address this imago,

се спротиставиме на ваквата тенденција,

this kind of archetype

на ваквиот архетип

that has pervaded the psyche

кој е проткаен во психата

of our entire globe.

на целиот свет.

Now we know from neuroscience

Познато ни е од областа на невро-науката

that compassion has

дека сочувството има

some very extraordinary qualities.

одредени исклучителни карактеристики.

For example:

На пример,

A person who is cultivating compassion,

Луѓе кои негуваат сочувство,

when they are in the presence of suffering,

кога се во присуство на оние кои страдаат,

they feel that suffering a lot more

многу повеќе го чувствуваат страдањето

than many other people do.

за разлика од повеќето луѓе.

However,

Меѓутоа,

they return to baseline a lot sooner.

тие побрзо се враќаат на почетната состојба.

This is called resilience.

Тоа се вика отпорност.

Many of us think that compassion drains us,

Многумина мислат дека сочувството нé исцрпува,

but I promise you

Но, ви тврдам

it is something that truly enlivens us.

тоа е нешто што нé оживува.

Another thing about compassion

Друга работа. Сочувството

is that it really enhances what's called neural integration.

доведува до т.н. невронска интеграција.

It hooks up all parts of the brain.

Ги поврзува сите делови на мозокот.

Another, which has been discovered

Понатаму, неколку научници

by various researchers

од универзитетите Емори и Дејвис,

at Emory and at Davis and so on,

открија дека сочувството

is that compassion enhances our immune system.

го подобрува нашиот имунолошки систем.

Hey,

Еј,

we live in a very noxious world.

живееме во нездрав свет.

(Laughter)

(смеа)

Most of us are shrinking

Повеќето од нас се повлекуваме

in the face of psycho-social and physical poisons,

пред психо-социјалните и физички проблеми

of the toxins of our world.

од отровите на светот.

But compassion, the generation of compassion,

Но, сочувството, создавањето на сочувство,

actually mobilizes

всушност го мобилизира

our immunity.

нашиот имунитет.

You know, if compassion is so good for us,

I have a question.

Знаете, ако сочувството е толку добро за нас,

имам едно прашање:

Why don't we train our children

Зошто не ги подучуваме нашите деца

in compassion?

да бидат сочувствителни?

(Applause)

(аплауз)

If compassion is so good for us,

Ако сочувството е толку добро за нас,

why don't we train our health care providers in compassion

зошто не ги подучуваме медицинските лица на сочувство

so that they can do what they're supposed to do,

за да го работат она што треба да го работат ?

which is to really transform suffering?

A тоа е да го променат страдањето.

And if compassion is so good for us,

И ако сочувството е толку добро за нас,

why don't we vote on compassion?

зошто не гласаме водени од сочувство?

Why don't we vote for people in our government

Зошто не гласаме за луѓето во нашите влади

based on compassion,

врз основа на сочувство,

so that we can have

за да можеме да имаме

a more caring world?

еден погрижлив свет?

In Buddhism,

Во Будизмот,

we say, "it takes a strong back and a soft front."

велиме: „Треба силен грб и, мека предница.“

It takes tremendous strength of the back

Потребен е многу силен `рбет за

to uphold yourself in the midst of conditions.

да останеш исправен во секакви околности.

And that is the mental quality of equanimity.

Тоа е менталниот квалитет на сталоженоста.

But it also takes a soft front --

Но, треба и мека предница -

the capacity to really be open to the world as it is,

способност да бидеш отворен кон светот онаков каков што е,

to have an undefended heart.

да имаш широко срце.

And the archetype of this in Buddhism

Архетипот на ова во Будизмот

is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

е Авалокитешвара, Куан-Јин.

It's a female archetype:

Тоа е женскиот архетип:

she who perceives

таа која ги восприема

the cries of suffering in the world.

криците на страдањата во светот.

She stands with 10,000 arms,

Таа стои со 10.000 раце,

and in every hand,

и во секоја рака,

there is an instrument of liberation,

има алат за ослободување,

and in the palm of every hand, there are eyes,

и во дланката на секоја рака има очи,

and these are the eyes of wisdom.

и тоа се очите на мудроста.

I say that, for thousands of years,

Велам дека илјадници години,

women have lived,

жените живееле

exemplified, met in intimacy,

како пример и олицетворение

the archetype of Avalokitesvara,

на архетипот на Авалокитешвара,

of Kuan-Yin,

на Куан-Јин,

she who perceives

таа која ги восприема

the cries of suffering in the world.

криците на страдањата во светот.

Women have manifested for thousands of years

Илјадници години жените ја покажуваат

the strength arising from compassion

силата која се раѓа од сочувство

in an unfiltered, unmediated way

на отворен и непосреден начин

in perceiving suffering

низ восприемањето на страдањето

as it is.

онакво какво што е.

They have infused societies with kindness,

Тие влеваат добрина во општествата,

and we have really felt that

а тоа вистински го почуствувавме

as woman after woman

додека жените една по една

has stood on this stage

застануваа на оваа сцена

in the past day and a half.

во изминатиот ден и половина.

And they have actualized compassion

Тие го отелотворија сочувството

through direct action.

преку непосредно дејство.

Jody Williams called it:

Џоди Вилијамс рече:

It's good to meditate.

„Добро е да се медитира.“

I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody.

Жал ми е Џоди, мораш малку и тоа.

Step back, give your mother a break, okay.

Повлечи се, дај ѝ прилика на мајка ти.

(Laughter)

(Смеа)

But the other side of the equation

Но другата страна на равенката

is you've got to come out of your cave.

е што мораш да излезеш од твојата пештера.

You have to come into the world

Треба да влезеш во светот

like Asanga did,

како што направи Асанга.

who was looking to realize Maitreya Buddha

Кој сакал да го спознае Буда Мајтреја

after 12 years sitting in the cave.

после 12 месеци седење во пештерата.

He said, "I'm out of here."

Тој рекол: „Излегувам одовде.“

He's going down the path.

Тој одел по патот.

He sees something in the path.

Одејќи забележал нешто на патот.

He looks, it's a dog, he drops to his knees.

Погледнал, тоа било куче, се наведнал на колена.

He sees that the dog has this big wound on its leg.

Видел голема рана на ногата на кучето.

The wound is just filled with maggots.

Раната била преполна со ларви.

He puts out his tongue

Тој го испружил јазикот

in order to remove the maggots,

за да ги тргне ларвите

so as not to harm them.

на начин за да не ги повреди.

And at that moment,

И во тој момент,

the dog transformed

кучето се претворило во Буда

into the Buddha of love and kindness.

во Буда на љубовта и добрината.

I believe

Верувам

that women and girls today

дека девојките и жените денес

have to partner in a powerful way with men --

треба на силен начин да се поврзат со мажите-

with their fathers,

со нивните татковци,

with their sons, with their brothers,

синови, браќа,

with the plumbers, the road builders,

со занаетчиите и маjсторите,

the caregivers, the doctors, the lawyers,

со оние кои пружаат нега, со адвокатите,

with our president,

со нашиот претседател

and with all beings.

и со сите човечки суштества.

The women in this room

Жените во оваа просторија

are lotuses in a sea of fire.

се лотоси во морето на огнот.

May we actualize that capacity

Да ја отелотвориме таа способнсост

for women everywhere.

на жените во целиот свет.

Thank you.

Благодарам!

(Applause)

(аплауз)