Joan Halifax: Compassion and the true meaning of empathy

Tłumaczenie: Agata Leśnicka Korekta: Marta Boniśniak

I want to address the issue of compassion.

Chcę zająć się kwestią współczucia,

Compassion has many faces.

Współczucie ma wiele twarzy.

Some of them are fierce; some of them are wrathful;

Niektóre z nich są srogie, niektóre z nich są gniewne,

some of them are tender; some of them are wise.

niektóre z nich są czułe, niektóre mądre.

A line that the Dalai Lama once said,

Dalajlama raz powiedział:

he said, "Love and compassion are necessities.

"Miłość i współczucie są potrzebami.

They are not luxuries.

Nie są luksusem.

Without them,

Bez nich,

humanity cannot survive."

ludzkość nie może przetrwać."

And I would suggest,

A ja uważam,

it is not only humanity that won't survive,

że nie tylko ludzkość nie przetrwa,

but it is all species on the planet,

ale żaden gatunek na ziemi

as we've heard today.

jak dziś słyszeliśmy.

It is the big cats,

I wielkie koty

and it's the plankton.

i plankton.

Two weeks ago, I was in Bangalore in India.

Dwa tygodnie temu byłam w Bangalore w Indiach.

I was so privileged

Miałam ten przywilej

to be able to teach in a hospice

uczenia w hospicjum

on the outskirts of Bangalore.

na przedmieściach Bangalore.

And early in the morning,

I wcześnie rano

I went into the ward.

poszłam na ten oddział.

In that hospice,

W tamtym hospicjum

there were 31 men and women

było 31 mężczyzn i kobiet,

who were actively dying.

którzy właśnie umierali.

And I walked up to the bedside

I podeszłam do łóżka

of an old woman

starszej kobiety,

who was breathing very rapidly, fragile,

która oddychała bardzo gwałtownie, słabo,

obviously in the latter phase

w późnej fazie

of active dying.

umierania.

I looked into her face.

Spojrzałam na jej twarz.

I looked into the face

Spojrzałam na twarz

of her son sitting next to her,

jej syna siedzącego obok

and his face was just riven

i jego twarz była wprost rozdarta

with grief and confusion.

żalem i dezorientacją.

And I remembered

I przypomniałam sobie

a line from the Mahabharata,

wers z Mahabharata,

the great Indian epic:

wielkiego hinduskiego utworu:

"What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?"

"Co jest najcudowniejszą rzeczą na świecie,Yudhisthira?"

And Yudhisthira replied,

I Yudhisthira odpowiedział:

"The most wondrous thing in the world

"Najcudowniejszą rzeczą na świecie

is that all around us

jest to, że wokół nas

people can be dying

ludzie mogą umierać,

and we don't realize

a my nie zdajemy sobie sprawy,

it can happen to us."

że to może się przydarzyć nam."

I looked up.

Rozejrzałam się.

Tending those 31 dying people

Tych 31 umierających doglądały

were young women

młode kobiety

from villages around Bangalore.

z wiosek wokół Bangalore.

I looked into the face of one of these women,

Spojrzałam na twarz jednej z tych kobiet

and I saw in her face

i ujrzałam siłę,

the strength that arises

która pojawia się,

when natural compassion is really present.

gdy naturalne współczucie jest naprawdę obecne.

I watched her hands

Patrzyłam na jej ręce,

as she bathed an old man.

gdy kąpała starszego człowieka.

My gaze went to another young woman

Moje spojrzenie powędrowało do innej młodej kobiety,

as she wiped the face

gdy wycierała twarz

of another dying person.

innej umierającej osoby.

And it reminded me

I to mi przypomniało,

of something that I had just been present for.

po co tam byłam.

Every year or so,

Każdego roku

I have the privilege of taking clinicians

mam przywilej podejmowania misji

into the Himalayas and the Tibetan Plateau.

w Himalaje i do Tybetu.

And we run clinics

Prowadzimy kliniki

in these very remote regions

w tych bardzo odległych regionach,

where there's no medical care whatsoever.

gdzie nie ma żadnej opieki medycznej.

And on the first day at Simikot in Humla,

I pierwszego dnia w Simikot w Humla,

far west of Nepal,

daleko na zachód od Nepalu,

the most impoverished region of Nepal,

w najbiedniejszym regionie Nepalu,

an old man came in

przyszedł starszy człowiek

clutching a bundle of rags.

trzymając kłębek szmat.

And he walked in, and somebody said something to him,

I wszedł, a ktoś powiedział coś do niego,

we realized he was deaf,

zdaliśmy sobie sprawę, że był głuchy

and we looked into the rags,

i zajrzeliśmy do szmat,

and there was this pair of eyes.

a tam była ta para oczu.

The rags were unwrapped

Odwinięto szmaty

from a little girl

z małej dziewczynki,

whose body was massively burned.

której ciało doznało znacznych oparzeń.

Again,

Znów,

the eyes and hands

oczy i ręce

of Avalokiteshvara.

Avalokiteshvary.

It was the young women, the health aids,

To młode kobiety, pomocniczki,

who cleaned the wounds of this baby

oczyściły rany dziecka

and dressed the wounds.

i opatrzyły je.

I know those hands and eyes;

Znam te ręce i oczy;

they touched me as well.

dotknęły także mnie.

They touched me at that time.

Dotknęły mnie wtedy.

They have touched me throughout my 68 years.

Dotykały mnie przez 68 lat życia.

They touched me when I was four

Dotykały mnie kiedy miałam cztery lata

and I lost my eyesight

i straciłam wzrok

and was partially paralyzed.

oraz byłam częściowo sparaliżowana.

And my family brought in

Rodzina sprowadziła kobietę,

a woman whose mother had been a slave

której matka była niewolnicą,

to take care of me.

by się mną opiekowała.

And that woman

I ta kobieta

did not have sentimental compassion.

nie miała sentymentalnego współczucia.

She had phenomenal strength.

Miała fenomenalną siłę.

And it was really her strength, I believe,

I wierzę, że to jej siła

that became the kind of mudra and imprimatur

stała się rodzajem przedwczesnej dojrzałości,

that has been a guiding light in my life.

która prowadziła mnie przez życie.

So we can ask:

Więc możemy zapytać:

What is compassion comprised of?

Z czego składa się współczucie?

And there are various facets.

I są różne wymiary.

And there's referential and non-referential compassion.

I istnieje odnoszące i nieodnoszące współczucie.

But first, compassion is comprised

Ale po pierwsze, współczucie składa się

of that capacity

z możliwości

to see clearly

jasnego widzenia

into the nature of suffering.

natury cierpienia.

It is that ability

To ta zdolność

to really stand strong

do stąpania mocno po ziemi,

and to recognize also

a także by rozpoznać,

that I'm not separate from this suffering.

że nie jestem odrębna od tego cierpienia.

But that is not enough,

Ale to nie wystarcza,

because compassion,

ponieważ współczucie,

which activates the motor cortex,

które aktywuje korę ruchową,

means that we aspire,

oznacza, że dążymy

we actually aspire to transform suffering.

do przekształcania cierpienia.

And if we're so blessed,

I jeśli jesteśmy tak błogosławieni,

we engage in activities

angażujemy się w czynności,

that transform suffering.

które przekształcają cierpienie.

But compassion has another component,

Ale współczucie ma też inny składnik

and that component is really essential.

i ten składnik jest naprawdę istotny.

That component

On zakłada

is that we cannot be attached to outcome.

brak przywiązania do wyniku.

Now I worked with dying people

Pracowałam z umierającymi ludźmi

for over 40 years.

przez przeszło 40 lat.

I had the privilege of working on death row

Miałam przywilej pracowania z osobami skazanymi na śmierć

in a maximum security [prison] for six years.

w celi śmierci o największym rygorze przez sześć lat.

And I realized so clearly

Zdałam sobie jasno sprawę,

in bringing my own life experience,

wnosząc moje własne doświadczenie życiowe,

from working with dying people

z pracy z umierającymi ludźmi

and training caregivers,

i szkolenia opiekunów,

that any attachment to outcome

że przywiązanie do rezultatów

would distort deeply

głęboko by zaburzyło

my own capacity to be fully present

moją własną zdolność do bycia w pełni obecną

to the whole catastrophe.

przy całym nieszczęściu.

And when I worked in the prison system,

I kiedy pracowałam w systemie więziennictwa

it was so clear to me, this:

było dla mnie jasne,

that many of us

że wielu z nas

in this room,

w tym pomieszczeniu

and almost all of the men that I worked with on death row,

i prawie wszyscy mężczyźni, z którymi pracowałam w celi śmierci,

the seeds of their own compassion had never been watered.

nasiona ich własnego współczucia nigdy nie były podlewane.

That compassion is actually

To współczucie jest właściwie

an inherent human quality.

nieodłączną właściwością człowieka.

It is there within every human being.

Jest w każdym człowieku.

But the conditions

Ale warunki

for compassion to be activated,

odczucia współczucia,

to be aroused,

jego wzbudzenia,

are particular conditions.

są szczególnymi warunkami.

I had that condition, to a certain extent,

Miałam takie warunki, do pewnego stopnia,

from my own childhood illness.

z powodu mojej choroby w dzieciństwie.

Eve Ensler, whom you'll hear later,

U Eve Ensler, którą usłyszycie później,

has had that condition activated

zaistniały te warunki,

amazingly in her

zadziwiająco,

through the various waters of suffering

przez różne fale cierpienia,

that she has been through.

które przeszła.

And what is fascinating

I co fascynujące,

is that compassion has enemies,

współczucie ma wrogów,

and those enemies are things like pity,

a tymi wrogami są rzeczy takie jak litość,

moral outrage,

moralnie oburzenie,

fear.

strach.

And you know, we have a society, a world,

I wiecie, mamy społeczeństwo, świat,

that is paralyzed by fear.

który jest sparaliżowany przez strach.

And in that paralysis, of course,

I w tym paraliżu, oczywiście,

our capacity for compassion

nasza zdolność współczucia

is also paralyzed.

także jest sparaliżowana.

The very word terror

Samo słowo "terror"

is global.

jest znane na całym świecie.

The very feeling of terror is global.

Samo uczucie strachu jest globalne.

So our work, in a certain way,

Więc naszą pracą, w pewnym sensie,

is to address this imago,

jest zajęcie się tym wizerunkiem,

this kind of archetype

rodzajem archetypu,

that has pervaded the psyche

który przeniknął psychikę

of our entire globe.

całego globu.

Now we know from neuroscience

Wiemy z neuronauki,

that compassion has

że współczucie ma

some very extraordinary qualities.

pewne bardzo niezwykłe właściwości.

For example:

Na przykład:

A person who is cultivating compassion,

osoba, która pielęgnuje współczucie,

when they are in the presence of suffering,

kiedy jest w obecności cierpienia,

they feel that suffering a lot more

odczuwa to cierpienie znacznie bardziej

than many other people do.

niż wiele innych osób.

However,

Jednak

they return to baseline a lot sooner.

wraca do stanu wyjściowego znacznie szybciej.

This is called resilience.

Jest to nazywane elastycznością.

Many of us think that compassion drains us,

Wielu z nas myśli, że współczucie nas wyczerpuje,

but I promise you

ale obiecuję wam,

it is something that truly enlivens us.

że jest czymś, co nas naprawdę oświeca.

Another thing about compassion

Inną rzeczą dotyczącą współczucia,

is that it really enhances what's called neural integration.

jest to, że ono naprawdę wspomaga to, co jest nazywane integracją nerwową.

It hooks up all parts of the brain.

Łączy wszystkie obszary mózgu.

Another, which has been discovered

Inną, odkrytą

by various researchers

przez różnych badaczy

at Emory and at Davis and so on,

w Emory i Davis i tak dalej,

is that compassion enhances our immune system.

jest to, że współczucie wzmacnia nasz układ odpornościowy.

Hey,

Przecież

we live in a very noxious world.

żyjemy w bardzo szkodliwym świecie.

(Laughter)

(Śmiech)

Most of us are shrinking

Większość z nas cofa się

in the face of psycho-social and physical poisons,

w obliczu trucizn psychospołecznych i fizycznych,

of the toxins of our world.

toksyn naszego świata.

But compassion, the generation of compassion,

Ale współczucie, wzbudzanie współczucia,

actually mobilizes

w rzeczywistości mobilizuje

our immunity.

naszą odporność.

You know, if compassion is so good for us,

Jeśli współczucie jest dla nas tak dobre,

I have a question.

to mam pytanie.

Why don't we train our children

Dlaczego nie uczymy naszych dzieci

in compassion?

współczucia?

(Applause)

(Oklaski)

If compassion is so good for us,

Jeśli współczucie jest dla nas tak dobre,

why don't we train our health care providers in compassion

dlaczego nie uczymy go pracowników ochrony zdrowia

so that they can do what they're supposed to do,

by robili to, co powinni,

which is to really transform suffering?

czyli przekształcali cierpienie?

And if compassion is so good for us,

I jeśli współczucie jest dla nas tak dobre,

why don't we vote on compassion?

dlaczego na nie nie głosujemy?

Why don't we vote for people in our government

Dlaczego nie głosujemy na ludzi w rządzie

based on compassion,

kierując się współczuciem?

so that we can have

Aby mieć

a more caring world?

bardziej troskliwy świat.

In Buddhism,

W buddyzmie

we say, "it takes a strong back and a soft front."

mówimy "trzeba mieć twardy tył i miękki przód."

It takes tremendous strength of the back

Wymaga ogromnej siły pleców,

to uphold yourself in the midst of conditions.

by utrzymać się w trudnych warunkach.

And that is the mental quality of equanimity.

I to jest psychiczna jakość spokoju umysłu.

But it also takes a soft front --

Ale wymaga to także miękkiego przodu --

the capacity to really be open to the world as it is,

umiejętności autentycznego otwierania się na świat taki, jakim jest,

to have an undefended heart.

by mieć wrażliwe serce.

And the archetype of this in Buddhism

I archetypem tego w buddyzmie

is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

jest Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

It's a female archetype:

To żeński archetyp:

she who perceives

ta, która dostrzega

the cries of suffering in the world.

wołania cierpiących na świecie.

She stands with 10,000 arms,

Stoi z 10 000 ramion,

and in every hand,

a w każdej ręce,

there is an instrument of liberation,

ma narzędzie wyzwolenia,

and in the palm of every hand, there are eyes,

a na dłoni każdej ręki są oczy

and these are the eyes of wisdom.

i są to oczy mądrości.

I say that, for thousands of years,

Przez tysiące lat,

women have lived,

kobiety żyły,

exemplified, met in intimacy,

były przykładem, spotykały się w ciszy

the archetype of Avalokitesvara,

z archetypem Avalokitesvary,

of Kuan-Yin,

Kuan-Yin,

she who perceives

tej, która widzi

the cries of suffering in the world.

wołania cierpiących na świecie.

Women have manifested for thousands of years

Kobiety wyrażały od tysięcy lat

the strength arising from compassion

siłę wyrastająca ze współczucia

in an unfiltered, unmediated way

w niecenzurowany, niezapośredniczony sposób,

in perceiving suffering

w postrzeganiu cierpienia

as it is.

takim, jakie ono jest.

They have infused societies with kindness,

Natchnęły społeczeństwa dobrocią

and we have really felt that

i naprawdę czuliśmy,

as woman after woman

że kobieta za kobietą

has stood on this stage

stały na tej scenie

in the past day and a half.

w przeszłości.

And they have actualized compassion

Urzeczywistniały współczucie

through direct action.

poprzez konkretne działania.

Jody Williams called it:

Jody Williams nazwała to:

It's good to meditate.

Dobrze jest medytować.

I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody.

Przepraszam, powinnaś się tym zająć Jody.

Step back, give your mother a break, okay.

Wycofaj się, pozwól matce odpocząć, ok?

(Laughter)

(Śmiech)

But the other side of the equation

Ale po drugiej stronie równania

is you've got to come out of your cave.

jest potrzeba wyjścia z własnej jaskini.

You have to come into the world

Trzeba wyjść na świat,

like Asanga did,

jak zrobił Asanga,

who was looking to realize Maitreya Buddha

który chciał pojąć Maitreya Buddha

after 12 years sitting in the cave.

po 12 latach siedzenia w jaskini.

He said, "I'm out of here."

Powiedział: "Wychodzę."

He's going down the path.

Schodzi ścieżką.

He sees something in the path.

Widzi coś na ścieżce.

He looks, it's a dog, he drops to his knees.

Patrzy, to pies, pada na kolana.

He sees that the dog has this big wound on its leg.

Widzi, że pies ma wielką ranę na nogach.

The wound is just filled with maggots.

Ta rana jest wypełniona robakami.

He puts out his tongue

Wysuwa język,

in order to remove the maggots,

by usunąć robaki,

so as not to harm them.

tak aby ich nie uszkodzić.

And at that moment,

I w tym momencie,

the dog transformed

pies zamienia się

into the Buddha of love and kindness.

w Buddę miłości i dobroci.

I believe

Wierzę,

that women and girls today

że współczesne kobiety i dziewczęta

have to partner in a powerful way with men --

powinny zawiązać silne przymierze z mężczyznami -

with their fathers,

ze swymi ojcami,

with their sons, with their brothers,

ze swymi synami, braćmi,

with the plumbers, the road builders,

z hydraulikami, robotnikami drogowymi,

the caregivers, the doctors, the lawyers,

opiekunami, lekarzami, prawnikami,

with our president,

z naszym prezydentem

and with all beings.

i wszystkimi istotami.

The women in this room

Kobiety w tym pomieszczeniu

are lotuses in a sea of fire.

są lotosami w morzu ognia.

May we actualize that capacity

Urzeczywistniajmy tę umiejętność

for women everywhere.

u kobiet wszędzie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)