Joan Halifax: Compassion and the true meaning of empathy

Μετάφραση: Evgenia Miskou Επιμέλεια: Manos Androulakakis

I want to address the issue of compassion.

Θέλω να μιλήσω για το ζήτημα της συμπόνιας.

Compassion has many faces.

Η συμπόνια έχει πολλά πρόσωπα.

Some of them are fierce; some of them are wrathful;

Κάποια απ' αυτά είναι άγρια. Kάποια απ' αυτά είναι οργισμένα.

some of them are tender; some of them are wise.

Κάποια απ' αυτά είναι στοργικά. Kάποια απ' αυτά είναι σοφά.

A line that the Dalai Lama once said,

Κάποτε ο Δαλάι Λάμα είχε πει

he said, "Love and compassion are necessities.

ότι "η αγάπη κι η συμπόνια είναι ανάγκες".

They are not luxuries.

"Δεν είναι πολυτέλειες".

Without them,

"Χωρίς αυτές,

humanity cannot survive."

η ανθρωπότητα δεν μπορεί να επιβιώσει."

And I would suggest,

Και θα πρόσθετα,

it is not only humanity that won't survive,

ότι δεν είναι μόνο η ανθρωπότητα που δεν θα επιβιώσει,

but it is all species on the planet,

αλλά είναι όλα τα είδη στον πλανήτη,

as we've heard today.

όπως ακούσαμε σήμερα.

It is the big cats,

Είναι τα μεγάλα αιλουροειδή

and it's the plankton.

και είναι και το πλαγκτόν.

Two weeks ago, I was in Bangalore in India.

Πριν δύο εβδομάδες, ήμουνα στο Μπανγκαλόρ στην Ινδία.

I was so privileged

Ήμουν τόσο τυχερή

to be able to teach in a hospice

που μπορούσα να διδάσκω σ' ένα άσυλο

on the outskirts of Bangalore.

στα προάστια του Μπανγκαλόρ.

And early in the morning,

Και νωρίς το πρωί,

I went into the ward.

πήγα στο θάλαμο.

In that hospice,

Σ' αυτό το άσυλο,

there were 31 men and women

υπήρχαν 31 άνδρες και γυναίκες,

who were actively dying.

που όδευαν προς τον θάνατο.

And I walked up to the bedside

Και πήγα στην άκρη του κρεβατιού

of an old woman

μιας γριάς γυναίκας

who was breathing very rapidly, fragile,

η οποία ανάσαινε πολύ γρήγορα, ήταν εύθραυστη,

obviously in the latter phase

εμφανώς στο τελευταίο στάδιο

of active dying.

της προθανάτιας κατάστασης.

I looked into her face.

Κοίταξα το πρόσωπο της.

I looked into the face

Κοίταξα το πρόσωπο

of her son sitting next to her,

του γιου της που καθόταν δίπλα της

and his face was just riven

και το πρόσωπό του ήταν γεμάτο

with grief and confusion.

από θλίψη και σύγχυση.

And I remembered

Και θυμήθηκα

a line from the Mahabharata,

ένα στίχο από το Μαχαμπχαράτα,

the great Indian epic:

το μεγάλο ινδικό έπος:

"What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?"

"Ποιο είναι το πιο θαυμαστό πράγμα στον κόσμο, Γιουντισθίρα;"

And Yudhisthira replied,

Και ο Γιουντισθίρα απάντησε:

"The most wondrous thing in the world

"Το πιο θαυμαστό πράγμα στον κόσμο

is that all around us

είναι το ότι γύρω μας

people can be dying

άνθρωποι μπορεί να πεθαίνουν

and we don't realize

και δεν συνειδητοποιούμε

it can happen to us."

ότι μπορεί να συμβεί και σε μας."

I looked up.

Κοίταξα πάνω.

Tending those 31 dying people

Τους 31 ετοιμοθάνατους ανθρώπους φρόντιζαν

were young women

νεαρές γυναίκες

from villages around Bangalore.

από τα γύρω χωριά του Μπανγκαλόρ.

I looked into the face of one of these women,

Κοίταξα το πρόσωπο μιας απ' αυτές τις γυναίκες

and I saw in her face

και είδα στο πρόσωπο της

the strength that arises

τη δύναμη που εμφανίζεται

when natural compassion is really present.

όταν η φυσική συμπόνια είναι πραγματικά παρούσα.

I watched her hands

Παρακολουθούσα τα χέρια της

as she bathed an old man.

καθώς έπλενε έναν γέρο άνδρα.

My gaze went to another young woman

Το βλέμμα μου στράφηκε σε μια άλλη νεαρή γυναίκα

as she wiped the face

όταν σκούπιζε το πρόσωπο

of another dying person.

ενός ετοιμοθάνατου ανθρώπου.

And it reminded me

Και μου θύμισε

of something that I had just been present for.

κάτι στο οποίο είχα γίνει μάρτυρας.

Every year or so,

Περίπου κάθε χρόνο,

I have the privilege of taking clinicians

έχω το προνόμιο να πηγαίνω γιατρούς

into the Himalayas and the Tibetan Plateau.

στα Ιμαλάϊα και στο Θιβετιανό Οροπέδιο.

And we run clinics

Και λειτουργούμε κλινικές

in these very remote regions

σ' αυτές τις αποκρυμασμένες περιοχές

where there's no medical care whatsoever.

όπου δεν υπάρχει κανενός είδους ιατρική περίθαλψη.

And on the first day at Simikot in Humla,

Και την πρώτη μέρα στο Simikot στην Humla,

far west of Nepal,

δυτικά στην άκρη του Νεπάλ

the most impoverished region of Nepal,

την πιο εξαθλιωμένη περιοχή του Νεπάλ,

an old man came in

μπήκε μέσα ένας γέρος άνδρας

clutching a bundle of rags.

κρατώντας σφιχτά ένα μπόγο με κουρέλια.

And he walked in, and somebody said something to him,

Και μπήκε μέσα, και κάποιος του είπε κάτι,

we realized he was deaf,

καταλάβαμε ότι ήταν κουφός

and we looked into the rags,

και κοιτάξαμε μέσα στα κουρέλια

and there was this pair of eyes.

κι εκεί υπήρχαν δυο μάτια.

The rags were unwrapped

Τα κουρέλια τα είχαν πάρει

from a little girl

από ένα κοριτσάκι

whose body was massively burned.

του οποίου το σώμα είχε σοβαρά εγκαύματα.

Again,

Πάλι,

the eyes and hands

τα μάτια και τα χέρια

of Avalokiteshvara.

του Αβαλοκιτεσβάρα.

It was the young women, the health aids,

Ήταν οι νέες γυναίκες, οι νοσηλεύτριες,

who cleaned the wounds of this baby

που καθάρισαν τις πληγές αυτού του μωρού

and dressed the wounds.

και έντυσαν τις πληγές.

I know those hands and eyes;

Γνωρίζω αυτά τα χέρια και τα μάτια.

they touched me as well.

Μ' έχουν αγγίξει κι εμένα.

They touched me at that time.

Με άγγιξαν τότε.

They have touched me throughout my 68 years.

Με άγγιζαν σ' όλη τη διάρκεια των 68 χρόνων της ζωής μου.

They touched me when I was four

Με άγγιξαν όταν ήμουν τεσσάρων

and I lost my eyesight

κι είχα χάσει την όραση μου

and was partially paralyzed.

κι είχα μερική παράλυση.

And my family brought in

Και η οικογένεια μου έφερε

a woman whose mother had been a slave

μια γυναίκα της οποίας η μητέρα ήταν σκλάβα

to take care of me.

να με φροντίσει.

And that woman

Κι εκείνη η γυναίκα

did not have sentimental compassion.

δεν είχε συναισθηματική συμπόνια.

She had phenomenal strength.

Είχε εκπληκτική δύναμη.

And it was really her strength, I believe,

Και πραγματικά ήταν η δύναμή της, πιστεύω,

that became the kind of mudra and imprimatur

που έγινε εκείνο το είδος δύναμης

that has been a guiding light in my life.

που ήταν το φως που με οδηγούσε στη ζωή μου.

So we can ask:

Κι έτσι αναρωτιόμαστε:

What is compassion comprised of?

Από τι αποτελείται η συμπόνια;

And there are various facets.

Και υπάρχουν διάφορες όψεις.

And there's referential and non-referential compassion.

Υπάρχει η αναφορική και η μη-αναφορική συμπόνια.

But first, compassion is comprised

Αλλά, αρχικά, η συμπόνια αποτελείται

of that capacity

από εκείνη την ικανότητα

to see clearly

να βλέπεις ξεκάθαρα

into the nature of suffering.

την φύση του πόνου.

It is that ability

Είναι εκείνη η ικανότητα

to really stand strong

να παραμένεις πραγματικά δυνατός

and to recognize also

και ν' αναγνωρίζεις επίσης

that I'm not separate from this suffering.

ότι δεν χωρίζεσαι από τον πόνο.

But that is not enough,

Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό,

because compassion,

επειδή η συμπόνια,

which activates the motor cortex,

η οποία ενεργοποιεί τον κινητικό φλοιό,

means that we aspire,

σημαίνει ότι επιδιώκουμε

we actually aspire to transform suffering.

πραγματικά επιδιώκουμε να μεταμορφώσουμε τον πόνο.

And if we're so blessed,

Κι αν είμαστε τόσο ευλογημένοι,

we engage in activities

ασχολούμαστε με δραστηριότητες

that transform suffering.

που μεταμορφώνουν τον πόνο.

But compassion has another component,

Αλλά η συμπόνια έχει κι ένα άλλο συστατικό,

and that component is really essential.

το οποίο είναι πραγματικά ουσιώδες.

That component

Αυτό το συστατικό

is that we cannot be attached to outcome.

είναι ότι δεν μπορούμε να προσκολληθούμε στο αποτέλεσμα.

Now I worked with dying people

Έχω δουλέψει με ετοιμοθάνατους ανθρώπους

for over 40 years.

για περισσότερο από 40 χρόνια.

I had the privilege of working on death row

Είχα το προνόμιο να δουλέψω με θανατοποινίτες

in a maximum security [prison] for six years.

σε φυλακές υψίστης ασφαλείας για έξι χρόνια.

And I realized so clearly

Και συνειδητοποίησα τόσο καθαρά

in bringing my own life experience,

ότι μέσα από την προσωπική μου εμπειρία στη ζωή,

from working with dying people

από τη δουλειά με τους ετοιμοθάνατους

and training caregivers,

και την εκπαίδευση ανθρώπων που προσφέρουν φροντίδα,

that any attachment to outcome

ότι κάθε προσκόλληση στο αποτέλεσμα

would distort deeply

θα στρέβλωνε βαθιά

my own capacity to be fully present

τη δική μου ικανότητα να είμαι πλήρως παρούσα

to the whole catastrophe.

σε όλη τη καταστροφή.

And when I worked in the prison system,

Κι όταν δούλεψα στο σωφρονιστικό σύστημα

it was so clear to me, this:

μου ήταν τόσο ξεκάθαρο ότι:

that many of us

Σε πολλούς από μας

in this room,

σ' αυτό το δωμάτιο

and almost all of the men that I worked with on death row,

και σχεδόν σε όλους τους θανατοποινίτες με τους οποίους δούλεψα,

the seeds of their own compassion had never been watered.

οι σπόροι της δικής τους συμπόνιας δεν είχαν ποτέ ποτιστεί.

That compassion is actually

Ότι η συμπόνια είναι στην ουσία

an inherent human quality.

μια εγγενής ανθρώπινη ιδιότητα.

It is there within every human being.

Είναι εκεί, μέσα σε κάθε ανθρώπινο πλάσμα.

But the conditions

Αλλά οι συνθήκες

for compassion to be activated,

για να ενεργοποιηθεί η συμπόνια,

to be aroused,

να αφυπνιστεί,

are particular conditions.

είναι συγκεκριμένες συνθήκες.

I had that condition, to a certain extent,

Πέρασα μια τέτοια κατάσταση, μέχρις ενός σημείου,

from my own childhood illness.

από την δική μου ασθένεια στα παιδικά μου χρόνια.

Eve Ensler, whom you'll hear later,

Η Eve Ensler, την οποία θα ακούσετε αργότερα,

has had that condition activated

είχε ενεργοποιήσει αυτή την συνθήκη

amazingly in her

καταπληκτικά στο

through the various waters of suffering

πέρασμά της από τα διάφορα επίπεδα πόνου

that she has been through.

που έχει περάσει.

And what is fascinating

Αυτό που είναι συναρπαστικό

is that compassion has enemies,

είναι το ότι η συμπόνια έχει εχθρούς

and those enemies are things like pity,

κι αυτοί οι εχθροί είναι πράγματα όπως ο οίκτος,

moral outrage,

η ηθική προσβολή,

fear.

ο φόβος.

And you know, we have a society, a world,

Και ξέρετε, έχουμε μια κοινωνία, έναν κόσμο,

that is paralyzed by fear.

που έχει παραλύσει από τον φόβο.

And in that paralysis, of course,

Και σ' αυτή τη παράλυση, φυσικά,

our capacity for compassion

η ικανότητά μας για συμπόνια

is also paralyzed.

έχει επίσης παραλύσει.

The very word terror

H ίδια η λέξη τρόμος

is global.

είναι παγκόσμια.

The very feeling of terror is global.

Το ίδιο το συναίσθημα του τρόμου είναι παγκόσμιο.

So our work, in a certain way,

Έτσι η δουλειά μας, κατά ένα τρόπο,

is to address this imago,

είναι να μιλήσουμε γι' αυτή την εξιδανίκευση,

this kind of archetype

αυτό το είδος αρχέτυπου

that has pervaded the psyche

που έχει εισχωρήσει στην ψυχή

of our entire globe.

ολόκληρης της υφηλίου.

Now we know from neuroscience

Τώρα ξέρουμε από την νευρολογία

that compassion has

ότι η συμπόνια έχει

some very extraordinary qualities.

κάποιες αξιοσημείωτες ιδιότητες.

For example:

Για παράδειγμα:

A person who is cultivating compassion,

Ένας άνθρωπος που καλλιεργεί την συμπόνια,

when they are in the presence of suffering,

όταν βρίσκεται σε κατάσταση πόνου,

they feel that suffering a lot more

νιώθει ότι ο πόνος του είναι πολύ μεγαλύτερος

than many other people do.

απ' αυτόν των άλλων ανθρώπων.

However,

Παρόλ' αυτά,

they return to baseline a lot sooner.

επιστρέφουν στην αρχική κατάσταση πολύ νωρίτερα.

This is called resilience.

Αυτό ονομάζεται προσαρμοστικότητα.

Many of us think that compassion drains us,

Πολλοί από μας πιστεύουν ότι η συμπόνια μάς εξαντλεί,

but I promise you

αλλά σας υπόσχομαι

it is something that truly enlivens us.

ότι είναι κάτι που μας αναζωογονεί.

Another thing about compassion

Κάτι άλλο για την συμπόνια

is that it really enhances what's called neural integration.

είναι ότι ενισχύει αυτό που ονομάζεται ολοκλήρωση των νεύρων.

It hooks up all parts of the brain.

Συνδέει όλα τα μέρη του εγκεφάλου.

Another, which has been discovered

Κάτι άλλο που ανακαλύφθηκε

by various researchers

από διάφορους ερευνητές

at Emory and at Davis and so on,

στο Emory και στο Davis και λοιπά,

is that compassion enhances our immune system.

είναι ότι η συμπόνια ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Hey,

Ε,

we live in a very noxious world.

ζούμε σ' ένα βλαβερό κόσμο.

(Laughter)

(Γέλιο)

Most of us are shrinking

Οι περισσότεροι από μας συρρικνωνόμαστε

in the face of psycho-social and physical poisons,

μπροστά στα ψυχο-κοινωνικά και σωματικά δηλητήρια,

of the toxins of our world.

στις τοξίνες του κόσμου μας.

But compassion, the generation of compassion,

Αλλά η συμπόνια, η παραγωγή συμπόνιας,

actually mobilizes

στην πραγματικότητα κινητοποιεί

our immunity.

την ανοσία μας.

You know, if compassion is so good for us,

Ξέρετε, αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για εμάς,

I have a question.

έχω μια απορία.

Why don't we train our children

Γιατί δεν εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας

in compassion?

στην συμπόνια;

(Applause)

(Χειροκρότημα)

If compassion is so good for us,

Αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για μας,

why don't we train our health care providers in compassion

γιατί δεν εκπαιδεύουμε τους ειδικούς υγείας στην συμπόνια

so that they can do what they're supposed to do,

έτσι ώστε να κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν,

which is to really transform suffering?

που στην πραγματικότητα είναι να μεταμορφώσουν τον πόνο;

And if compassion is so good for us,

Κι αν η συμπόνια είναι τόσο καλή για μας,

why don't we vote on compassion?

γιατί δεν ψηφίζουμε την συμπόνια;

Why don't we vote for people in our government

Γιατί δεν ψηφίζουμε ανθρώπους να μας κυβερνήσουν

based on compassion,

με βάση την συμπόνια;

so that we can have

Έτσι ώστε να έχουμε

a more caring world?

έναν καλύτερο κόσμο.

In Buddhism,

Στον Βουδισμό,

we say, "it takes a strong back and a soft front."

λέμε: "χρειάζεται δυνατή πλάτη και μαλακό πρόσωπο".

It takes tremendous strength of the back

Χρειάζεται τρομερή δύναμη στην πλάτη

to uphold yourself in the midst of conditions.

για να κρατηθείς εν μέσω των καταστάσεων.

And that is the mental quality of equanimity.

Κι αυτή είναι η πνευματική αρετή της γαλήνης.

But it also takes a soft front --

Αλλά επίσης χρειάζεται και μαλακό πρόσωπο --

the capacity to really be open to the world as it is,

την ικανότητα να μπορείς να είσαι ανοιχτός στον κόσμο ως έχει,

to have an undefended heart.

να έχεις μια καρδιά χωρίς άμυνες.

And the archetype of this in Buddhism

Και το αρχέτυπο αυτό στο Βουδισμό

is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.

είναι το Αβαλοκιτεσβάρα, της Κουάν Γιν.

It's a female archetype:

Είναι ένα θηλυκό αρχέτυπο:

she who perceives

εκείνη που αντιλαμβάνεται

the cries of suffering in the world.

τις κραυγές του πόνου στον κόσμο.

She stands with 10,000 arms,

Στέκεται με 10.000 χέρια

and in every hand,

και σε κάθε χέρι,

there is an instrument of liberation,

υπάρχει ένα όργανο απελευθέρωσης

and in the palm of every hand, there are eyes,

και στην παλάμη του κάθε χεριού, υπάρχουν μάτια

and these are the eyes of wisdom.

κι αυτά είναι τα μάτια της σοφίας.

I say that, for thousands of years,

Το λέω αυτό, για χιλιάδες χρόνια,

women have lived,

υπήρξαν γυναίκες που έζησαν

exemplified, met in intimacy,

και έγιναν υπόδειγμα και πλησίασαν

the archetype of Avalokitesvara,

το αρχέτυπο του Αβαλοκιτεσβάρα,

of Kuan-Yin,

της Κουάν Γιν,

she who perceives

εκείνης που αφουγκράζεται

the cries of suffering in the world.

τις κραυγές του κόσμου που υποφέρει.

Women have manifested for thousands of years

Οι γυναίκες, εδώ και χιλιάδες χρόνια, έχουν δείξει

the strength arising from compassion

τη δύναμη που πηγάζει από την συμπόνια

in an unfiltered, unmediated way

μ' έναν αφιλτράριστο, άμεσο τρόπο

in perceiving suffering

στο να αντιλαμβάνονται τον πόνο

as it is.

όπως είναι.

They have infused societies with kindness,

Έχουν τροφοδοτήσει τις κοινωνίες με καλοσύνη,

and we have really felt that

κι έχουμε πραγματικά νιώσει ότι

as woman after woman

καθώς όλες οι γυναίκες

has stood on this stage

που στάθηκαν σ' αυτή τη σκηνή

in the past day and a half.

την τελευταία μιάμιση μέρα.

And they have actualized compassion

Κι έχουν πραγματοποιήσει την συμπόνια

through direct action.

μέσα από την άμεση πράξη.

Jody Williams called it:

Η Jody Williams το ονόμασε:

It's good to meditate.

Είναι καλό να διαλογιζόμαστε.

I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody.

Λυπάμαι, Jody, αλλά θα πρέπει να κάνεις κάτι παραπάνω απ' αυτό.

Step back, give your mother a break, okay.

Κάνε λίγο πίσω κι άφησε ήσυχη την μητέρα σου, εντάξει.

(Laughter)

(Γέλιο)

But the other side of the equation

Αλλά η άλλη πλευρά της εξίσωσης

is you've got to come out of your cave.

είναι ότι πρέπει να βγεις από την σπηλιά σου.

You have to come into the world

Πρέπει να βγεις έξω στον κόσμο

like Asanga did,

όπως έκανε ο Ασάνγκα,

who was looking to realize Maitreya Buddha

ο οποίος προσπαθούσε να συναντήσει τον Μαϊτρέγια Βούδα

after 12 years sitting in the cave.

μετά από 12 χρόνια στη σπηλιά.

He said, "I'm out of here."

Είπε: "Φεύγω από δω".

He's going down the path.

Ακολουθεί το μονοπάτι.

He sees something in the path.

Βλέπει κάτι στο μονοπάτι.

He looks, it's a dog, he drops to his knees.

Βλέπει ότι είναι ένας σκύλος, πέφτει στα γόνατα.

He sees that the dog has this big wound on its leg.

Βλέπει ότι ο σκύλος έχει μια μεγάλη πληγή στο πόδι του.

The wound is just filled with maggots.

Αυτή η πληγή είναι γεμάτη μόνο με σκουλήκια.

He puts out his tongue

Βγάζει έξω τη γλώσσα του,

in order to remove the maggots,

έτσι ώστε ν' απομακρύνει τα σκουλήκια,

so as not to harm them.

χωρίς να τα βλάψει.

And at that moment,

Κι εκείνη τη στιγμή,

the dog transformed

ο σκύλος μετατράπηκε

into the Buddha of love and kindness.

στο Βούδα της αγάπης και της καλοσύνης.

I believe

Πιστεύω

that women and girls today

ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια σήμερα

have to partner in a powerful way with men --

πρέπει να συνεργαστούν με έναν ισχυρό τρόπο με τους άνδρες --

with their fathers,

με τους πατεράδες τους,

with their sons, with their brothers,

τους γιους τους, τους αδερφούς τους,

with the plumbers, the road builders,

τους υδραυλικούς, τους εργάτες,

the caregivers, the doctors, the lawyers,

τους ανθρώπους που φροντίζουν, τους γιατρούς, τους δικηγόρους,

with our president,

με τον πρόεδρο μας,

and with all beings.

με όλα τα πλάσματα.

The women in this room

Οι γυναίκες μέσα σ' αυτό το δωμάτιο

are lotuses in a sea of fire.

είναι λωτοί σε μια θάλασσα φωτιάς.

May we actualize that capacity

Μακάρι να ενεργοποιήσουμε αυτή την ικανότητα

for women everywhere.

για τις γυναίκες παντού.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)