Mother and daughter doctor-heroes: Hawa Abdi + Deqo Mohamed

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

Hawa Abdi: Many people -- 20 years for Somalia --

Hawa Abdi: Al 20 jaar werd er in Somalië -

[were] fighting.

gevochten.

So there was no job, no food.

Daardoor was er geen werk, geen voedsel.

Children, most of them,

Kinderen, zoals dit kind hier,

became very malnourished, like this.

waren erg ondervoed.

Deqo Mohamed: So as you know,

Deqo Mohamed: Zoals u weet,

always in a civil war,

hebben in een burgeroorlog

the ones affected most [are] the women and children.

de vrouwen en kinderen altijd het meest te lijden.

So our patients are women and children.

Onze patiënten zijn dus vrouwen en kinderen.

And they are in our backyard.

En ze bevinden zich in onze omgeving.

It's our home. We welcome them.

Het is ons huis; ze zijn welkom.

That's the camp that we have in now

Dat is het kamp waar nu

90,000 people,

90.000 mensen leven.

where 75 percent of them are women and children.

75 procent van hen zijn vrouwen en kinderen.

Pat Mitchell: And this is your hospital. This is the inside.

Pat Mitchell: Dit is in jullie ziekenhuis.

HA: We are doing C-sections and different operations

HA: We doen hier keizersneden en allerlei operaties

because people need some help.

omdat de mensen hulp nodig hebben.

There is no government to protect them.

Er is geen enkele regering om hen te beschermen.

DM: Every morning we have about 400 patients,

DM: Elke ochtend zien we ongeveer 400 patiënten,

maybe more or less.

misschien meer of minder.

But sometimes we are only five doctors

Maar soms zijn er slechts vijf artsen

and 16 nurses,

en 16 verpleegkundigen,

and we are physically getting exhausted to see all of them.

en we geraken uitgeput van het vele werk.

But we take the severe ones,

We behandelen de ergste gevallen,

and we reschedule the other ones the next day.

en we verzetten de anderen naar de volgende dag.

It is very tough.

Het is erg hard.

And as you can see, it's the women who are carrying the children;

Zoals jullie hier zien, zijn het vrouwen die de kinderen brengen,

it's the women who come into the hospitals;

vrouwen die naar de ziekenhuizen komen,

it's the women [are] building the houses.

en ook de vrouwen die de onderkomens hebben gebouwd.

That's their house.

Dat is hun huis.

And we have a school. This is our bright --

We hebben een school.

we opened [in the] last two years [an] elementary school

In de laatste twee jaar openden we een basisschool

where we have 850 children,

waar we 850 kinderen hebben,

and the majority are women and girls.

en de meesten zijn vrouwen en meisjes.

(Applause)

(Applaus)

PM: And the doctors have some very big rules

PM: De artsen hebben een aantal regels opgesteld

about who can get treated at the clinic.

over wie behandeld kan worden in de kliniek.

Would you explain the rules for admission?

Willen jullie dat even toelichten?

HA: The people who are coming to us,

HA: Wij verwelkomen de mensen die naar ons toe komen,

we are welcoming.

wij zijn gastvrij.

We are sharing with them

We delen met hen

whatever we have.

wat we hebben.

But there are only two rules.

Er zijn slechts twee regels.

First rule:

Eerste regel:

there is no clan distinguished and political division

Er is geen clanonderscheid en politieke verdeeldheid

in Somali society.

in de Somalische samenleving.

[Whomever] makes those things we throw out.

Wie zich daar niet aan houdt, zetten we buiten.

The second:

De tweede:

no man can beat his wife.

niemand mag zijn vrouw slaan.

If he beat,

Als hij dat wel doet,

we will put [him] in jail,

zetten we hem in de gevangenis,

and we will call the eldest people.

en roepen we de oudsten bij elkaar.

Until they identify this case,

En we laten hem niet gaan

we'll never release him.

voordat zijn geval is uitgeklaard.

That's our two rules.

Dat zijn onze twee regels.

(Applause)

(Applaus)

The other thing that I have realized,

Wat ik me ook heb gerealiseerd,

that the woman is the most strong person

is dat de vrouw de sterkste persoon

all over the world.

ter wereld is.

Because the last 20 years,

Omdat de laatste 20 jaar,

the Somali woman has stood up.

de Somalische vrouw is opgestaan.

They were the leaders,

Zij waren de leiders,

and we are the leaders

en wij zijn de leiders

of our community

van onze gemeenschap

and the hope of our future generations.

en de hoop van onze toekomstige generaties.

We are not just the helpless

We zijn niet alleen maar de hulpelozen

and the victims of the civil war.

en de slachtoffers van de burgeroorlog.

We can reconcile.

Wij kunnen verzoenen.

We can do everything.

We kunnen alles doen.

(Applause)

(Applaus)

DM: As my mother said, we are the future hope,

DM: Zoals mijn moeder zei, zijn wij de toekomstige hoop,

and the men are only killing in Somalia.

en de mannen in Somalië zijn alleen maar bezig met doden.

So we came up with these two rules.

Dus kwamen we met deze twee regels.

In a camp with 90,000 people,

In een kamp met 90.000 mensen,

you have to come up with some rules or there is going to be some fights.

moet je een aantal regels afspreken of er zal worden gevochten.

So there is no clan division,

Dus is er geen clandivisie,

and no man can beat his wife.

en geen man mag zijn vrouw slaan.

And we have a little storage room

We hebben een kleine bergruimte

where we converted a jail.

ingericht als gevangenis.

So if you beat your wife, you're going to be there.

Dus als je je vrouw slaat, kom je daar terecht.

(Applause)

(Applaus)

So empowering the women and giving the opportunity --

Het gaat erom dat wij vrouwen bijstaan in hun ontvoogding.

we are there for them. They are not alone for this.

Wij zijn er voor hen, ze staan er niet alleen voor.

PM: You're running a medical clinic.

PM: Jij runt een medische kliniek.

It brought much, much needed medical care

Daardoor krijgen veel mensen medische zorg

to people who wouldn't get it.

die dat vroeger niet kregen.

You're also running a civil society.

Je runt ook een maatschappij.

You've created your own rules,

Je hebt je eigen regels gemaakt,

in which women and children

waardoor vrouwen en kinderen

are getting a different sense of security.

een ander gevoel van veiligheid kunnen krijgen.

Talk to me about your decision, Dr. Abdi,

Leg eens uit hoe dat in zijn werk ging, Dr Abdi

and your decision, Dr. Mohamed,

en Dr Mohamed,

to work together --

om samen te gaan werken -

for you to become a doctor

voor jou om arts te worden

and to work with your mother in these circumstances.

en met je moeder te gaan samenwerken in deze omstandigheden.

HA: My age --

HA: Ik ben geboren

because I was born in 1947 --

in 1947.

we were having, at that time,

We hadden toen nog

government, law and order.

een regering, recht en orde.

But one day, I went to the hospital --

Maar op een dag ging ik naar het ziekenhuis -

my mother was sick --

mijn moeder was ziek -

and I saw the hospital, how they [were] treating the doctors,

en ik zag in het ziekenhuis hoe de dokters er werkten,

how they [are] committed

en hoe ze hun best deden

to help the sick people.

om de zieken te helpen.

I admired them,

Ik bewonderde hen

and I decided to become a doctor.

en besloot om ook arts te worden.

My mother died, unfortunately,

Mijn moeder is helaas overleden

when I was 12 years [old].

toen ik 12 jaar was.

Then my father allowed me

Maar mijn vader liet me toe

to proceed [with] my hope.

om mijn droom te verwezenlijken.

My mother died

Mijn moeder is overleden

in [a] gynecology complication,

aan een gynaecologische complicatie.

so I decided to become

Daarom heb ik besloten om

a gynecology specialist.

specialist in de gynaecologie te worden.

That's why I became a doctor.

Daarom werd ik arts.

So Dr. Deqo has to explain.

Nu is het de beurt aan Dr Deqo om het uit te leggen.

DM: For me, my mother was preparing [me] when I was a child

DM: Mijn moeder bereidde mij als kind al voor

to become a doctor, but I really didn't want to.

op de dokterstudie, maar ik zag dat eigenlijk niet zitten.

Maybe I should become an historian,

Ik wilde eerder historicus

or maybe a reporter.

of misschien journalist worden.

I loved it, but it didn't work.

Ik hield daarvan, maar er kwam niets van terecht.

When the war broke out -- civil war --

Toen de oorlog uitbrak - de burgeroorlog -

I saw how my mother was helping

zag ik hoe mijn moeder de mensen hielp

and how she really needed the help,

en hoe ze daarbij hulp nodig had.

and how the care is essential to the woman

Zorg voor vrouwen is zo belangrijk

to be a woman doctor in Somalia

voor een vrouwelijke arts in Somalië,

and help the women and children.

om vrouwen en kinderen te kunnen helpen.

And I thought, maybe I can be a reporter and doctor gynecologist.

Ik dacht: misschien kan ik wel tegelijkertijd journalist en arts-gynaecoloog worden.

(Laughter)

(Gelach)

So I went to Russia, and my mother also,

Dus ging ik samen met mijn moeder naar Rusland,

[during the] time of [the] Soviet Union.

in de tijd van de Sovjet-Unie.

So some of our character,

Een stuk van onze aanpak zal wel beïnvloed zijn

maybe we will come with a strong Soviet background of training.

door die sterke Sovjet-achtergrond van de opleiding.

So that's how I decided [to do] the same.

Zo ben ik ertoe gekomen hetzelfde te gaan doen.

My sister was different.

Mijn zus was anders.

She's here. She's also a doctor.

Ze is hier. Ze is ook arts.

She graduated in Russia also.

Ze studeerde ook in Rusland af.

(Applause)

(Applaus)

And to go back and to work with our mother

We kwamen terug om met onze moeder te gaan werken

is just what we saw in the civil war --

tijdens de burgeroorlog.

when I was 16, and my sister was 11,

Ik was 16 en mijn zus 11

when the civil war broke out.

toen de burgeroorlog uitbrak.

So it was the need and the people we saw

De miserie van de mensen

in the early '90s --

in de vroege jaren '90

that's what made us go back

bracht ons terug

and work for them.

om voor hen te gaan werken.

PM: So what is the biggest challenge

PM: Wat is de grootste moeilijkheid

working, mother and daughter,

voor moeder en dochter

in such dangerous

om in zulke gevaarlijke

and sometimes scary situations?

en soms enge situaties te moeten werken?

HA: Yes, I was working in a tough situation,

HA: Ja, werkte ik in een moeilijke situatie,

very dangerous.

zeer gevaarlijk.

And when I saw the people who needed me,

Maar toen ik zag hoe de mensen me nodig hadden,

I was staying with them to help,

bleef ik bij hen om te helpen,

because I [could] do something for them.

omdat ik iets doen voor hen kon doen.

Most people fled abroad.

De meesten waren naar het buitenland gevlucht.

But I remained with those people,

Maar ik bleef bij die mensen,

and I was trying to do something --

en ik probeerde om iets te doen -

[any] little thing I [could] do.

eender wat.

I succeeded in my place.

En het lukte.

Now my place is 90,000 people

Nu wonen daar 90.000 mensen

who are respecting each other,

die respect hebben voor elkaar,

who are not fighting.

en niet vechten.

But we try to stand on our feet,

We proberen zelfstandig te zijn en

to do something, little things, we can for our people.

iets, soms maar kleine dingen, voor onze mensen te doen.

And I'm thankful for my daughters.

Ik ben mijn dochters dankbaar.

When they come to me,

Ze zijn bij mij gekomen

they help me to treat the people,

om mensen te helpen behandelen,

to help.

om te helpen.

They do everything for them.

Ze doen alles voor hen.

They have done what I desire to do for them.

Ze hebben gedaan wat ik voor deze mensen wilde doen.

PM: What's the best part

PM: Wat is het fijnste

of working with your mother,

van met je moeder te werken,

and the most challenging part for you?

en ook het moeilijkste voor jou?

DM: She's very tough; it's most challenging.

DM: Ze is nogal veeleisend.

She always expects us to do more.

Ze verwacht van ons altijd meer en meer.

And really when you think [you] cannot do it,

Als je denkt dat je het niet meer aankan,

she will push you, and I can do it.

dan is zij daar om je een duwtje te geven en gaat het weer.

That's the best part.

Dat is het beste deel.

She shows us, trains us how to do

Ze leert ons

and how to be better [people]

hoe we altijd beter kunnen doen

and how to do long hours in surgery --

en hoe lange dagen te kloppen in de chirurgie -

300 patients per day,

300 patiënten per dag,

10, 20 surgeries,

10, 20 operaties,

and still you have to manage the camp --

en dan nog het kamp te beheren -

that's how she trains us.

dat is wat ze ons leert doen.

It is not like beautiful offices here,

Het gaat daar niet zoals hier in die prachtige kantoren,

20 patients, you're tired.

na 20 patiënten ben je aan rust toe.

You see 300 patients, 20 surgeries

Wij zien 300 patiënten, doen 20 operaties

and 90,000 people to manage.

en hebben 90.000 mensen te besturen.

PM: But you do it for good reasons.

PM: Maar je doet het om goede redenen.

(Applause)

(Applaus)

Wait. Wait.

Wacht even.

HA: Thank you.

HA: Dank u wel.

DM: Thank you.

DM: Dank u wel.

(Applause)

(Applaus)

HA: Thank you very much. DM: Thank you very much.

HA: Dank u zeer. (DM: Dank u wel.)