Mother and daughter doctor-heroes: Hawa Abdi + Deqo Mohamed

Tłumaczenie: Krystyna Szurmańska Korekta: Marek Kasiak

Hawa Abdi: Many people -- 20 years for Somalia --

Hawa Abdi: Od 20 lat w Somalii

[were] fighting.

wielu ludzi ze sobą walczy.

So there was no job, no food.

Nie ma więc pracy, nie ma jedzenia.

Children, most of them,

Większość dzieci, jak to na zdjęciu

became very malnourished, like this.

cierpi na poważne niedożywienie.

Deqo Mohamed: So as you know,

Deqo Mohamed: Jak wiecie,

always in a civil war,

w wyniku wojny domowej zawsze

the ones affected most [are] the women and children.

najbardziej cierpią kobiety i dzieci.

So our patients are women and children.

Naszymi pacjentami są właśnie kobiety i dzieci.

And they are in our backyard.

Przychodzą na podwórko przy naszym domu.

It's our home. We welcome them.

To jest nasz dom, przyjmujemy je z otwartymi ramionami.

That's the camp that we have in now

To jest nasz obóz, w którym obecnie

90,000 people,

mieszka 90 tysięcy ludzi,

where 75 percent of them are women and children.

z których 75 procent to kobiety i dzieci.

Pat Mitchell: And this is your hospital. This is the inside.

Pat Mitchell: A to jest wnętrze szpitala.

HA: We are doing C-sections and different operations

HA: Tutaj przeprowadzamy cesarskie cięcia i inne operacje,

because people need some help.

ponieważ ludzie potrzebują pomocy.

There is no government to protect them.

Nie ma rządu, który by ich chronił.

DM: Every morning we have about 400 patients,

DM: Każdego ranka przychodzi około 400 pacjentów,

maybe more or less.

czasem więcej, czasem mniej.

But sometimes we are only five doctors

Ale zdarza się, że mamy tylko pięciu lekarzy

and 16 nurses,

i 16 pielęgniarek. W takie dni

and we are physically getting exhausted to see all of them.

fizycznie nie jesteśmy w stanie przyjąć wszystkich oczekujących.

But we take the severe ones,

Koncentrujemy się więc na ciężkich przypadkach,

and we reschedule the other ones the next day.

a innych zapisujemy na wizytę na kolejny dzień.

It is very tough.

Jest nam bardzo ciężko.

And as you can see, it's the women who are carrying the children;

Jak widać, to kobiety opiekują się dziećmi,

it's the women who come into the hospitals;

to kobiety przychodzą do szpitala,

it's the women [are] building the houses.

to kobiety budują domy.

That's their house.

To jest ich dom.

And we have a school. This is our bright --

A to jest nasza szkoła. Dwa lata temu

we opened [in the] last two years [an] elementary school

uruchomiłyśmy podstawówkę, w której

where we have 850 children,

uczy się 850 uczniów;

and the majority are women and girls.

większość z nich to kobiety i dziewczynki.

(Applause)

(oklaski)

PM: And the doctors have some very big rules

PM: Jako lekarki stawiają panie pacjentom pewne wymagania,

about who can get treated at the clinic.

które ci muszą spełnić, by uzyskać pomoc lekarską.

Would you explain the rules for admission?

Czy mogą panie wyjaśnić, jakie to wymagania?

HA: The people who are coming to us,

HA: Witamy z otwartymi ramionami

we are welcoming.

ludzi, którzy do nas przychodzą.

We are sharing with them

Dzielimy się z nimi wszystkim,

whatever we have.

co mamy.

But there are only two rules.

I wymagamy, by przestrzegali tylko dwóch zasad.

First rule:

Pierwsza zasada:

there is no clan distinguished and political division

W społeczeństwie Somalii nie ma

in Somali society.

żadnych podziałów klanowych czy politycznych.

[Whomever] makes those things we throw out.

Wyrzucamy każdego, który wprowadza takie podziały.

The second:

Druga zasada:

no man can beat his wife.

żaden mężczyzna nie może bić żony.

If he beat,

Jeśli ją bije,

we will put [him] in jail,

to zamykamy go w więzieniu

and we will call the eldest people.

i wzywamy starszyznę.

Until they identify this case,

Trzymamy mężczyznę w więzieniu tak długo,

we'll never release him.

jak długo starszyzna bada jego sprawę.

That's our two rules.

To są nasze dwie zasady.

(Applause)

(oklaski)

The other thing that I have realized,

Inna prawda, z której zdałam sobie sprawę to

that the woman is the most strong person

to, że kobiety są najsilniejszymi osobami

all over the world.

w każdym zakątku świata.

Because the last 20 years,

W ciągu ostatnich 20 lat

the Somali woman has stood up.

kobiety w Somalii stały się aktywne,

They were the leaders,

stały się liderkami.

and we are the leaders

My też jesteśmy liderkami

of our community

w naszej społeczności;

and the hope of our future generations.

dajemy nadzieję naszym przyszłym pokoleniom.

We are not just the helpless

Jesteśmy kimś więcej niż tylko bezradnymi

and the victims of the civil war.

ofiarami wojny domowej.

We can reconcile.

Potrafimy łagodzić konflikty.

We can do everything.

Nie ma niczego, czego nie potrafiłybyśmy zrobić.

(Applause)

(oklaski)

DM: As my mother said, we are the future hope,

DM: Jak powiedziała moja matka, dajemy ludziom nadzieję,

and the men are only killing in Somalia.

podczas gdy mężczyźni w Somalii tylko się zabijają.

So we came up with these two rules.

Stworzyłyśmy więc te dwie zasady.

In a camp with 90,000 people,

W obozie, gdzie mieszka 90 tysięcy osób trzeba stworzyć

you have to come up with some rules or there is going to be some fights.

pewne zasady, bo inaczej dojdzie do konfliktów.

So there is no clan division,

Nie ma więc podziałów klanowych

and no man can beat his wife.

i żaden mężczyzna nie może bić żony.

And we have a little storage room

Mamy mały magazyn,

where we converted a jail.

który przerobiłyśmy na więzienie.

So if you beat your wife, you're going to be there.

Jeśli bijesz żonę, to trafiasz właśnie tam.

(Applause)

(oklaski)

So empowering the women and giving the opportunity --

Chcemy poprawiać sytuację kobiet, otwierać przed nimi

we are there for them. They are not alone for this.

nowe możliwości. Nie chcemy, by były zdane tylko na siebie.

PM: You're running a medical clinic.

PM: Prowadzą panie klinikę.

It brought much, much needed medical care

Gdyby nie ta klinika, wiele osób byłoby

to people who wouldn't get it.

zupełnie pozbawionych potrzebnej im opieki medycznej.

You're also running a civil society.

Są panie również liderkami swojej społeczności.

You've created your own rules,

Stworzyły panie własne zasady,

in which women and children

które zapewniają większe poczucie bezpieczeństwa

are getting a different sense of security.

kobietom i dzieciom.

Talk to me about your decision, Dr. Abdi,

Proszę panią, dr Abdi,

and your decision, Dr. Mohamed,

i panią, dr Mohamed, żebyście opowiedziały,

to work together --

jak to się stało, że postanowiłyście pracować razem.

for you to become a doctor

Jak to się stało, że postanowiła pani zostać lekarzem

and to work with your mother in these circumstances.

i pracować razem z matką w takich warunkach.

HA: My age --

HA: Kiedy byłam młoda -

because I was born in 1947 --

a urodziłam się w 1947 r. -

we were having, at that time,

istniał rząd,

government, law and order.

panował ład i porządek.

But one day, I went to the hospital --

Pewnego dnia poszłam jednak do szpitala -

my mother was sick --

ponieważ moja matka była chora -

and I saw the hospital, how they [were] treating the doctors,

zobaczyłam szpital, zobaczyłam jak pracują lekarze,

how they [are] committed

z jakim poświęceniem starają się

to help the sick people.

pomagać chorym.

I admired them,

Lekarze wzbudzili mój podziw

and I decided to become a doctor.

i postanowiłam, że sama zostanę lekarzem.

My mother died, unfortunately,

Moja matka niestety umarła,

when I was 12 years [old].

kiedy miałam 12 lat.

Then my father allowed me

Jakiś czas później mój ojciec zgodził się na to,

to proceed [with] my hope.

żebym zrealizowała swoje marzenia.

My mother died

Moja matka umarła w wyniku

in [a] gynecology complication,

powikłań ginekologicznych

so I decided to become

i dlatego postanowiłam, że

a gynecology specialist.

zostanę ginekologiem.

That's why I became a doctor.

To właśnie dlatego wybrałam zawód lekarza.

So Dr. Deqo has to explain.

Teraz kolej na dr Deqo.

DM: For me, my mother was preparing [me] when I was a child

DM: Moja matka już od dzieciństwa przygotowywała mnie

to become a doctor, but I really didn't want to.

do zawodu lekarza, chociaż nie chciałam zostać lekarzem.

Maybe I should become an historian,

Myślałam, że może powinnam zostać historykiem,

or maybe a reporter.

a może reporterem.

I loved it, but it didn't work.

Uwielbiałam to, ale nic z tego nie wyszło.

When the war broke out -- civil war --

Kiedy wybuchła wojna domowa,

I saw how my mother was helping

zobaczyłam jak moja matka udziela pomocy

and how she really needed the help,

i jak naprawdę potrzebuje wsparcia,

and how the care is essential to the woman

a także jak bardzo kobietom potrzebna jest opieka medyczna,

to be a woman doctor in Somalia

jak przydałaby się w Somalii jeszcze jedna lekarka,

and help the women and children.

która pomagałaby kobietom i dzieciom.

And I thought, maybe I can be a reporter and doctor gynecologist.

Pomyślałam, że może mogłabym być i reporterem, i ginekologiem.

(Laughter)

(śmiech)

So I went to Russia, and my mother also,

Razem z moją matką pojechałam do Rosji.

[during the] time of [the] Soviet Union.

Było to w czasach Związku Radzieckiego.

So some of our character,

Może więc nasze charaktery zostały częściowo

maybe we will come with a strong Soviet background of training.

ukształtowane przez twarde, radzieckie szkolenie.

So that's how I decided [to do] the same.

Tak właśnie zdecydowałam, że będę robić to, co moja matka.

My sister was different.

W przypadku mojej siostry było inaczej.

She's here. She's also a doctor.

Jest tutaj z nami. Również jest lekarką.

She graduated in Russia also.

Także ukończyła studia w Rosji.

(Applause)

(oklaski)

And to go back and to work with our mother

Wróciłyśmy i zaczęłyśmy pracować z naszą matką,

is just what we saw in the civil war --

bo pamiętałyśmy to, co zobaczyłyśmy podczas wojny.

when I was 16, and my sister was 11,

Wojna domowa wybuchła,

when the civil war broke out.

kiedy ja miałam 16, a moja siostra 11 lat.

So it was the need and the people we saw

Ludzie, których zobaczyłyśmy we wczesnych latach 90.

in the early '90s --

oraz zapotrzebowanie na lekarzy spowodowały,

that's what made us go back

że wróciłyśmy

and work for them.

i zaczęłyśmy pracować na rzecz tutejszych ludzi.

PM: So what is the biggest challenge

PM: Jakie jest największe wyzwanie, jakie

working, mother and daughter,

stoi przed paniami, matką i córką,

in such dangerous

kiedy pracują panie w takich niebezpiecznych

and sometimes scary situations?

i czasem przerażających warunkach?

HA: Yes, I was working in a tough situation,

HA: Tak, pracowałam w ciężkich warunkach,

very dangerous.

bardzo niebezpiecznych.

And when I saw the people who needed me,

Kiedy widziałam ludzi, którzy mnie potrzebowali,

I was staying with them to help,

zostawałam z nimi i im pomagałam,

because I [could] do something for them.

bo wiedziałam, że mogę coś dla nich zrobić.

Most people fled abroad.

Większość ludzi uciekła za granicę,

But I remained with those people,

ale ja zostałam tutaj z tymi, którzy nie uciekli

and I was trying to do something --

i próbowałam jakoś im pomagać -

[any] little thing I [could] do.

w każdy sposób, w jaki potrafiłam.

I succeeded in my place.

Odniosłam sukces w moim obozie.

Now my place is 90,000 people

Teraz w moim obozie mieszka 90 tysięcy ludzi,

who are respecting each other,

którzy nawzajem się szanują,

who are not fighting.

którzy nie walczą między sobą.

But we try to stand on our feet,

Staramy się pomagać naszym ludziom tak,

to do something, little things, we can for our people.

jak potrafimy, nawet w drobny sposób.

And I'm thankful for my daughters.

Jestem wdzięczna moim córkom za to,

When they come to me,

że razem ze mną pracują,

they help me to treat the people,

że pomagają mi leczyć ludzi,

to help.

udzielać im pomocy.

They do everything for them.

Robią dla tych ludzi wszystko.

They have done what I desire to do for them.

Robią to, co ja staram się dla nich robić.

PM: What's the best part

PM: Jaki jest dla pani najlepszy aspekt

of working with your mother,

pracy razem z matką,

and the most challenging part for you?

a jaki aspekt stanowi największe wyzwanie?

DM: She's very tough; it's most challenging.

DM: Moja matka jest bardzo twarda - to jest największe wyzwanie.

She always expects us to do more.

Zawsze oczekuje od nas, że będziemy robić więcej.

And really when you think [you] cannot do it,

I kiedy myślę, że naprawdę nie mogę zrobić nic więcej,

she will push you, and I can do it.

ona dopinguje mnie i okazuję się, że mogę.

That's the best part.

I to jest najlepszy aspekt pracy z nią.

She shows us, trains us how to do

Uczy nas, jak być lepszymi lekarkami

and how to be better [people]

i lepszymi ludźmi,

and how to do long hours in surgery --

jak pracować godzinami przy stole operacyjnym.

300 patients per day,

300 pacjentów na dzień,

10, 20 surgeries,

10, 20 operacji,

and still you have to manage the camp --

a do tego trzeba zarządzać obozem -

that's how she trains us.

to właśnie w ten sposób nas uczy.

It is not like beautiful offices here,

Nie mamy pięknych biur takich, jak tutaj.

20 patients, you're tired.

20 pacjentów na dzień i jesteś zmęczony.

You see 300 patients, 20 surgeries

My mamy 300 pacjentów na dzień, 20 operacji

and 90,000 people to manage.

i 90 tysięcy ludzi w obozie, którym zarządzamy.

PM: But you do it for good reasons.

PM: Ale robicie to wszystko w dobrym celu.

(Applause)

(oklaski)

Wait. Wait.

Chwileczkę, chwileczkę.

HA: Thank you.

HA: Dziękujemy.

DM: Thank you.

DM:Dziękujemy.

(Applause)

(oklaski)

HA: Thank you very much. DM: Thank you very much.

HA: Bardzo dziękujemy. (DM: Bardzo dziękujemy.)