One year of turning the world inside out | JR

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Christel Foncke

Twelve years ago, I was in the street writing my name

Twaalf jaar geleden schreef ik mijn naam op straat

to say, "I exist."

om te zeggen: "Ik besta."

Then I went to taking photos of people to paste them on the street

Ik ging verder met foto's van mensen die ik op straat aanplakte

to say, "They exist."

om te zeggen: "Zij bestaan."

From the suburbs of Paris to the wall of Israel and Palestine,

Van de Parijse voorsteden tot de muur van Israël en Palestina,

the rooftops of Kenya

de daken van Kenya,

to the favelas of Rio,

de favelas van Rio,

paper and glue -- as easy as that.

papier en lijm, zo eenvoudig is het.

I asked a question last year:

Vorig jaar stelde ik een vraag:

Can art change the world?

kan kunst de wereld veranderen?

Well let me tell you,

Ik kan jullie zeggen:

in terms of changing the world there has been a lot of competition this year,

wat wereldverandering betreft, was er dit jaar veel concurrentie,

because the Arab Spring is still spreading,

want de Arabische lente verspreidt zich nog steeds,

the Eurozone has collapsed ... what else?

de Eurozone is ingestort ... en verder?

The Occupy movement found a voice,

De Occupy-beweging heeft een stem gevonden,

and I still have to speak English constantly.

en ik moet nog steeds de hele tijd Engels praten.

So there has been a lot of change.

Er is dus veel veranderd.

So when I had my TED wish last year,

Toen ik vorig jaar mijn TED-wens deed,

I said, look, I'm going to switch my concept.

zei ik: "Ik ga mijn concept omkeren.

You are going to take the photos.

Jullie gaan de foto's nemen.

You're going to send them to me.

Jullie gaan ze me toesturen.

I'm going to print them and send them back to you.

Ik ga ze afdrukken en terugsturen naar jullie.

Then you're going to paste them where it makes sense

Jullie gaan ze dan aanplakken waar het zinvol is

for you to place your own statement.

voor jou om je eigen statement te maken."

This is Inside Out.

Dit is Inside Out (Binnenstebuiten).

One hundred thousand posters have been printed this year.

100.000 posters zijn er dit jaar gedrukt.

Those are the kind of posters, let me show you.

Posters van deze soort, ik toon ze even.

And we keep sending more every day.

We sturen er elke dag meer.

This is the size.

Dit zijn de afmetingen.

Just a regular piece of paper with a little bit of ink on it.

Een gewoon stuk papier met wat inkt erop.

This one was from Haiti.

Deze kwam uit Haïti.

When I launched my wish last year,

Toen ik vorig jaar mijn wens lanceerde,

hundreds of people stood up and said they wanted to help us.

meldden honderden mensen zich om ons te helpen.

But I say it has to be

Maar ik zeg dat

under the conditions I've always worked:

dit enkel kan onder mijn voorwaarden van altijd:

no credit, no logos, no sponsoring.

geen krediet, geen logo's, geen sponsoring.

A week later, a handful of people were there ready to rock

Een week later waren een handvol mensen klaar om erin te vliegen

and empower the people on the ground

en een duwtje in de rug te geven aan mensen ter plaatse

who wanted to change the world.

die de wereld wilden veranderen.

These are the people I want to talk about to you today.

Over die mensen wil ik het vandaag hebben.

Two weeks after my speech, in Tunisia,

Twee weken na mijn toespraak werden in Tunesië

hundreds of portraits were made.

honderden portretten gemaakt.

And they pasted [over] every single portrait of the dictator

Ze overplakten letterlijk elk portret van de dictator

[with] their own photos.

met hun eigen foto's.

Boom! This is what happened.

Boem! Dat gebeurde er.

Slim and his friends went through the country

Slim en zijn vrienden trokken door het land

and pasted hundreds of photos everywhere

en plakten honderden foto's, overal,

to show the diversity in the country.

om de diversiteit in het land te tonen.

They really make Inside Out their own project.

Ze maakten van Inside Out hun eigen project.

Actually, that photo was pasted in a police station,

Die foto was in een politiebureau aangeplakt.

and what you see on the ground

Op de vloer zie je

are ID cards of all the photos of people being tracked by the police.

identiteitskaarten van alle foto's van mensen die door de politie werden vervolgd.

Russia. Chad wanted to fight against homophobia in Russia.

Rusland. Chad wilde vechten tegen homofobie in Rusland.

He went with his friends in front of every Russian embassy in Europe

Hij trok met zijn vrienden naar elke Russische ambassade in Europa

and stood there with the photos

en stond daar met de foto's

to say, "We have rights."

om te zeggen: "Wij hebben rechten."

They used Inside Out as a platform for protest.

Ze gebruikten Inside Out als een protestplatform.

Karachi, Pakistan.

Karachi, Pakistan.

Sharmeen is actually here.

Sharmeen is hier vandaag.

She organized a TEDx action out there

Ze organiseerde ginder een TEDx-actie

and made all the unseen faces of the city

en zette alle ongeziene gezichten van de stad

on the walls in her town.

op de muren in haar stad.

And I want to thank her today.

Ik wil haar vandaag bedanken.

North Dakota. Standing Rock Nation,

North Dakota. Standing Rock Nation.

in this Turtle Island, [unclear name] from the Dakota Lakota tribe

Op dit Schildpaddeneiland wilde [naam onduidelijk] van de Dakota Lakotastam

wanted to show that the Native Americans are still here.

tonen dat de Native Americans hier nog steeds zijn.

The seventh generation are still fighting for their rights.

De zevende generatie vecht nog steeds voor haar rechten.

He pasted up portraits all over his reservation.

Hij plakte portretten overal in zijn reservaat.

And he's here also today.

Hij is hier vandaag ook.

Each time I get a wall in New York,

Telkens als ik een muur krijg in New York

I use his photos to continue spreading the project.

gebruik ik zijn foto's om het project verder te verspreiden.

Juarez: You've heard of the border --

Juarez: je hebt gehoord over de grens --

one of the most dangerous borders in the world.

één van de gevaarlijkste grenzen ter wereld.

Monica has taken thousands of portraits with a group of photographers

Monica heeft duizenden portretten gemaakt met een groep fotografen

and covered the entire border.

en de hele grens bedekt.

Do you know what it takes to do this?

Weet je wat daarvoor nodig is?

People, energy, make the glue, organize the team.

Mensen, energie, lijm maken, het team organiseren.

It was amazing.

Het was verbluffend.

While in Iran at the same time

Tegelijkertijd in Iran:

Abololo -- of course a nickname --

Abololo -- uiteraard een schuilnaam --

has pasted one single face of a woman

heeft één enkel portret van een vrouw aangeplakt

to show his resistance against the government.

om zijn verzet tegen de regering aan te tonen.

I don't have to explain to you what kind of risk he took for that action.

Ik moet niet uitleggen wat voor risico hij voor deze actie heeft genomen.

There are tons of school projects.

Er zijn massa's schoolprojecten.

Twenty percent of the posters we are receiving comes from schools.

Twintig procent van de posters die we krijgen, komen van scholen.

Education is so essential.

Onderwijs is zo essentieel.

Kids just make photos in a class, the teacher receives them,

Jongeren maken gewoon foto's in de klas, de leerkracht ontvangt ze

they paste them on the school.

en ze plakken ze aan op school.

Here they even got the help of the firemen.

Hier krijgen ze zelfs hulp van de brandweerlui.

There should be even more schools doing this kind of project.

Er zouden meer scholen moeten zijn die dit soort project doen.

Of course we wanted to go back to Israel and Palestine.

Natuurlijk wilden we teruggaan naar Israël en Palestina

So we went there with a truck. This is a photobooth truck.

Dus gingen we er naartoe met een fotocabine-vrachtwagen.

You go on the back of that truck, it takes your photo,

Achterin de truck wordt je foto gemaakt,

30 seconds later take it from the side, you're ready to rock.

30 seconden later komt die er langs opzij uit en kan je erin vliegen.

Thousands of people use them

Duizenden mensen gebruiken ze.

and each of them signs up for a two-state peace solution

Ze gaan allemaal akkoord met een vredesoplossing met twee staten

and then walk in the street.

en lopen dan door de straat.

This is march, the 450,000 march -- beginning of September.

Dit is de mars van de 450.000 -- begin september.

They were all holding their photo as a statement.

Ze hielden allemaal hun foto vast als statement.

On the other side, people were wrapping up streets, buildings.

Aan de andere kant pakten mensen straten in, gebouwen.

It's everywhere.

Het is overal.

Come on, don't tell me that people aren't ready for peace out there.

Komaan, vertel me niet dat mensen hier niet klaar zijn voor vrede.

These projects took thousands of actions in one year,

Voor deze projecten waren duizenden acties nodig in een jaar,

making hundreds of thousands of people participating,

met honderdduizenden deelnemers,

creating millions of views.

miljoenen keer bekeken.

This is the biggest global art participatory project that's going on.

Dit is het grootste lopende mondiale participatieproject.

So back to the question, "Can art change the world?"

Dus terug naar de vraag: kan kunst de wereld veranderen?

Maybe not in one year. That's the beginning.

Misschien niet in één jaar. Dat is het begin.

But maybe we should change the question.

Maar misschien moeten we de vraag veranderen.

Can art change people's lives?

Kan kunst het leven van de mensen veranderen?

From what I've seen this year, yes.

Op basis van wat ik dit jaar heb gezien? Ja.

And you know what? It's just the beginning.

Weet je wat? Dit is nog maar het begin.

Let's turn the world inside out together.

Laten we de wereld samen binnenstebuiten keren.

Thank you.

Hartelijk dank.

(Applause)

(Applaus)