One year of turning the world inside out | JR

جی آر: یکسال از زیر و رو کردن دنیا

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Farnaz Saghafi Reviewer: Shahram Eatezadi

Twelve years ago, I was in the street writing my name

دوازده سال پیش، من تو خیابان اسمم رو می نوشتم تا بگم که، " من وجود دارم."

to say, "I exist."

دوازده سال پیش، من تو خیابان اسمم رو می نوشتم تا بگم که، " من وجود دارم."

Then I went to taking photos of people to paste them on the street

بعدش رفتم و از مردم عکس گرفته و تو خیابون چسبوندم تا بگم که، "اونا وجود دارند."

to say, "They exist."

بعدش رفتم و از مردم عکس گرفته و تو خیابون چسبوندم تا بگم که، "اونا وجود دارند."

From the suburbs of Paris to the wall of Israel and Palestine,

از حومه های شهر پاریس گرفته تا دیوارهای اسرائیل و فلسطین،

the rooftops of Kenya

از سقف خانه های کنیا تا شهر کلبه ای فاولاس در ریو،

to the favelas of Rio,

از سقف خانه های کنیا تا شهر کلبه ای فاولاس در ریو،

paper and glue -- as easy as that.

کاغذ و چسب -- به همین راحتی.

I asked a question last year:

من سال گذشته سوالی پرسیدم:

Can art change the world?

آیا هنر می تونه دنیا رو عوض کنه؟

Well let me tell you,

خُب بزارید بهتون بگم،

in terms of changing the world there has been a lot of competition this year,

امسال رقابتهای بسیاری در زمینۀ تغییر دادن دنیا وجود داشته،

because the Arab Spring is still spreading,

چون جنبش دنیای عرب در حال گسترش است،

the Eurozone has collapsed ... what else?

منطقه یورو از هم فرو پاشیده... دیگه چی؟

The Occupy movement found a voice,

جنبش اعتراض علیه نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی، جهت گرفته

and I still have to speak English constantly.

و من هنوز باید دائم انگلیسی صحبت کنم.

So there has been a lot of change.

پس تغییرات بسیاری بوجود آمده.

So when I had my TED wish last year,

خُب وقتی من پارسال در مورد برنامه ام درTED فکر کردم،

I said, look, I'm going to switch my concept.

گفتم، ببین، من می خوام ایده ام را تغییر جهت بدم.

You are going to take the photos.

این شما هستید که عکس می گیرید

You're going to send them to me.

اونا رو برام می فرستید

I'm going to print them and send them back to you.

من اونا رو چاپ کرده و مجدد براتون می فرستم.

Then you're going to paste them where it makes sense

بعدش شما اونا رو جایی که فکر می کنید برای ابراز نظرتون مناسبه، می چسبونید.

for you to place your own statement.

بعدش شما اونا رو جایی که فکر می کنید برای ابراز نظرتون مناسبه، می چسبونید.

This is Inside Out.

این اسمش Inside Out ( از این رو به اون رو) است.

One hundred thousand posters have been printed this year.

امسال صد هزار پوستر چاپ شد.

Those are the kind of posters, let me show you.

پوستر ها اینطوری هستند، بزارید بهتون نشون بدم.

And we keep sending more every day.

و ما هر روز تعداد بیشتری می فرستیم.

This is the size.

این اندازه است.

Just a regular piece of paper with a little bit of ink on it.

خیلی ساده، یه اندازه معمولی کاغذ با مقداری جوهر روی اون.

This one was from Haiti.

این یکی از هایتی بود.

When I launched my wish last year,

وقتی پارسال خواسته ام را عنوان کردم،

hundreds of people stood up and said they wanted to help us.

صدها نفر برخواسته و اعلام کمک کردند.

But I say it has to be

اما من گفتم که باید تحت شرایطی باشه که من همیشه کار کردم:

under the conditions I've always worked:

اما من گفتم که باید تحت شرایطی باشه که من همیشه کار کردم:

no credit, no logos, no sponsoring.

هیچ عنوان یا اسم نباشه، هیچ علامت تجاری و هیچ حمایت مالی نباشه.

A week later, a handful of people were there ready to rock

یه هفته بعد، کلی آدم اونجا آماده بودند تا بترکونند

and empower the people on the ground

و به مردم روی زمین که خواهان تغییر دنیا بودند، نیرو و انرژی بدهند.

who wanted to change the world.

و به مردم روی زمین که خواهان تغییر دنیا بودند، نیرو و انرژی بدهند.

These are the people I want to talk about to you today.

اینها مردمی هستند که می خوام ازشون امروز براتون صحبت کنم.

Two weeks after my speech, in Tunisia,

دو هفته بعد از سخنرانیم در تونس،

hundreds of portraits were made.

صدها عکس درست شد.

And they pasted [over] every single portrait of the dictator

و عکس خودِ مردم روی دونه به دونه عکس دیکتاتور چسبونده شد.

[with] their own photos.

و عکس خودِ مردم روی دونه به دونه عکس دیکتاتور چسبونده شد.

Boom! This is what happened.

بوووم! این اتفاق افتاد.

Slim and his friends went through the country

اسلیم و دوستانش سرتاسر کشور رفتند

and pasted hundreds of photos everywhere

و هر جایی صدها عکس چسبوندند تا گوناگونی کشور را نشان بدهند.

to show the diversity in the country.

و هر جایی صدها عکس چسبوندند تا گوناگونی کشور را نشان بدهند.

They really make Inside Out their own project.

اونا در واقع پروژه Inside Out را از خودشون دونستند.

Actually, that photo was pasted in a police station,

اون عکس در واقع در یک ایستگاه پلیس چسبانده شد،

and what you see on the ground

و چیزی که روی زمین می بینید

are ID cards of all the photos of people being tracked by the police.

کارتهای شناسایی همه کسانی است که تحت تعقیب پلیس هستند.

Russia. Chad wanted to fight against homophobia in Russia.

روسیه. چاد می خواست علیه هوموفوبیا در روسیه مبارزه کند.

He went with his friends in front of every Russian embassy in Europe

او بهمراه دوستانش در مقابل تک تک سفارتهای روسیه در اروپا رفت

and stood there with the photos

و در حالیکه عکسهایی را در دست داشتند، اونجا ایستاده و گفتند، " ما حق و حقوق داریم."

to say, "We have rights."

و در حالیکه عکسهایی را در دست داشتند، اونجا ایستاده و گفتند، " ما حق و حقوق داریم."

They used Inside Out as a platform for protest.

اونها از این پروژه برای ابراز مخالفت خود استفاده کردند.

Karachi, Pakistan.

کراچی، پاکستان.

Sharmeen is actually here.

شارمین در واقع اینجاست.

She organized a TEDx action out there

او یک گردهمایی تد (TEDx) را در اونجا برگزار کرد

and made all the unseen faces of the city

و تمام چهره های ناشناخته شهر را روی دیوارهای شهرش قرار داد.

on the walls in her town.

و تمام چهره های ناشناخته شهر را روی دیوارهای شهرش قرار داد.

And I want to thank her today.

و امروز مایلم ازش تشکر کنم.

North Dakota. Standing Rock Nation,

داکاتای شمالی. قبیله استدینگ راک

in this Turtle Island, [unclear name] from the Dakota Lakota tribe

در این جزیره ترتل (لاک پشت)، یه نفر از قبیله داکاتا لاکوتا

wanted to show that the Native Americans are still here.

می خواست نشون بده بومیان آمریکائی هنوز اونجا هستند.

The seventh generation are still fighting for their rights.

نسل هفتم هنوز برای حق و حقوقشان در حال جنگ هستند.

He pasted up portraits all over his reservation.

او پوسترهای عکس را دور تا دور قرارگاهش نصب کرد.

And he's here also today.

و اونم امروز اینجاست.

Each time I get a wall in New York,

هر بار که دیواری در نیویورک را برای کار انتخاب می کنم،

I use his photos to continue spreading the project.

برای گسترس پروژۀ او، از عکسهایش استفاده می کنم.

Juarez: You've heard of the border --

خوارِز: چیزی در بارۀ مرز، یکی از خطرناک ترین مرزها در دنیا شنیده اید.

one of the most dangerous borders in the world.

خوارِز: چیزی در بارۀ مرز، یکی از خطرناک ترین مرزها در دنیا شنیده اید.

Monica has taken thousands of portraits with a group of photographers

مونیکا بهمراه گروهی از عکاسان، هزاران عکس گرفته و سرتاسر اون مرز را پوشاندند.

and covered the entire border.

مونیکا بهمراه گروهی از عکاسان، هزاران عکس گرفته و سرتاسر اون مرز را پوشاندند.

Do you know what it takes to do this?

می دونید چقدر کار بُرد؟

People, energy, make the glue, organize the team.

مردم، انرژی، درست کردن چسب، سازمان دادن گروه.

It was amazing.

فوق العاده بود.

While in Iran at the same time

همون زمان در ایران،

Abololo -- of course a nickname --

ابولولو -- البته اسمش مستعاره --

has pasted one single face of a woman

برای ابراز مخالفتش با حکومت، یه عکس از چهرۀ یه زن را نصب کرد.

to show his resistance against the government.

برای ابراز مخالفتش با حکومت، یه عکس از چهرۀ یه زن را نصب کرد.

I don't have to explain to you what kind of risk he took for that action.

نیازی نیست بهتون بگم که او برای انجام اینکار چه خطری را به جون خرید.

There are tons of school projects.

یه عالمه پروژه های مدارس هست.

Twenty percent of the posters we are receiving comes from schools.

20 درصد پوسترهایی که بدستمون می رسه، از طرف مدارس است.

Education is so essential.

تحصیل خیلی ضروریه.

Kids just make photos in a class, the teacher receives them,

بچه ها خیلی ساده عکسها را تو کلاس درست کرده و معلم عکسها رو گرفته و بعدش در مدرسه نصب می کنند.

they paste them on the school.

بچه ها خیلی ساده عکسها را تو کلاس درست کرده و معلم عکسها رو گرفته و بعدش در مدرسه نصب می کنند.

Here they even got the help of the firemen.

در اینجا حتی آتش نشانها بهشون کمک می کنند.

There should be even more schools doing this kind of project.

مدارس بیشتری حتما" دارند این جور پروژه ها را انجام می دهند.

Of course we wanted to go back to Israel and Palestine.

البته می خواستیم به اسرائیل و فلسطین برگردیم.

So we went there with a truck. This is a photobooth truck.

بنابراین با یک کامیون به اونجا رفتیم. این یه کامیون حامل کابین عکاسی است.

You go on the back of that truck, it takes your photo,

شما وارد عقب کامیون می شوید، اونجا عکستون گرفته می شه

30 seconds later take it from the side, you're ready to rock.

30 ثانیه بعد، اونو از درِ بغل کامیون تحویل می گیرید -- آماده اید تا بترکونید.

Thousands of people use them

هزاران نفر از اونا استفاده می کنند

and each of them signs up for a two-state peace solution

و هریک از اونا در یه راه حل صلح دو مرحله ای ثبت نام کرده و سپس در خیابانها راه می افتند.

and then walk in the street.

و هریک از اونا در یه راه حل صلح دو مرحله ای ثبت نام کرده و سپس در خیابانها راه می افتند.

This is march, the 450,000 march -- beginning of September.

این راه پیمایی است-- راه پیمایی 450,000 نفره -- اوایل سپتامبر.

They were all holding their photo as a statement.

همه اونا عکسهاشون را به نشان بیانیه بالا گرفته اند.

On the other side, people were wrapping up streets, buildings.

اونطرف، مردم در خیابانها و ساختمانها در جوش و خروش بودند.

It's everywhere.

همه جا غلغله است.

Come on, don't tell me that people aren't ready for peace out there.

خوبه دیگه، بهم نگید که مردم در اون بیرون آمادۀ صلح نیستند.

These projects took thousands of actions in one year,

هزاران نیرو در عرض یکسال صرف این پروژه ها شده.

making hundreds of thousands of people participating,

صدها هزار نیروی انسانی را برای شرکت بکار گرفته،

creating millions of views.

و میلیونها بیننده را بوجود آورده.

This is the biggest global art participatory project that's going on.

این بزرگترین پروژه شراکتی هنری جهانی است که در جریانه.

So back to the question, "Can art change the world?"

خُب برگردیم به پرسشمون:" آیا هنر قادره دنیا را تغییر بده؟"

Maybe not in one year. That's the beginning.

شاید نه در یکسال. اون شروع کاره.

But maybe we should change the question.

اما شاید باید سوال را عوض کنیم.

Can art change people's lives?

آیا هنر می تونه زندگی آدما رو تغییر بده؟

From what I've seen this year, yes.

از آنچه که در طی امسال دیدم، بله.

And you know what? It's just the beginning.

و می دونید چیه؟ این تازه شروعشه.

Let's turn the world inside out together.

بیایید دنیا را از این رو به اون رو کنیم.

Thank you.

متشکرم.

(Applause)

... تشویق حاضرین...