Where does creativity hide? | Amy Tan

455,182 views ・ 2008-04-23

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Ferhaan Kajee Nagekeken door: Felix Degenaar
00:18
The Value of Nothing: Out of Nothing Comes Something.
0
18330
4000
De waarde van niets: Uit het niets komt iets.
00:22
That was an essay I wrote when I was 11 years old
1
22330
4000
Dat was een opstel dat ik schreef toen ik 11 jaar oud was
00:26
and I got a B+. (Laughter)
2
26330
2000
en ik kreeg een 8,5. (Gelach)
00:28
What I'm going to talk about: nothing out of something, and how we create.
3
28330
4000
Ik ga het hebben over: niets uit iets, en hoe wij creëren.
00:32
And I'm gonna try and do that within
4
32330
2000
En ik probeer dit te doen binnen
00:34
the 18-minute time span that we were told to stay within,
5
34330
5000
het tijdbestek van 18 minuten waar we binnen moeten te blijven,
00:39
and to follow the TED commandments:
6
39330
2000
en om de TED geboden te volgen:
00:41
that is, actually, something that creates
7
41330
3000
dit is eigenlijk iets wat
00:44
a near-death experience,
8
44330
2000
een bijna-doodervaring creëert,
00:46
but near-death is good for creativity.
9
46330
2000
maar bijna-dood is goed voor de creativiteit.
00:48
(Laughter) OK.
10
48330
4000
(Gelach) OK.
00:52
So, I also want to explain,
11
52330
2000
Dus, ik wil me ook wat nader verklaren,
00:54
because Dave Eggers said he was going to heckle me
12
54330
3000
omdat Dave Eggers zei dat hij me steeds gaat onderbreken
00:57
if I said anything that was a lie, or not true to universal creativity.
13
57330
5000
als ik iets zeg dat een leugen is, of niet in overeenstemming is met universele creativiteit.
01:02
And I've done it this way for half the audience, who is scientific.
14
62330
3000
En ik heb het op deze wijze gedaan voor de helft van het publiek, die uit wetenschappers bestaat.
01:05
When I say we, I don't mean you, necessarily;
15
65330
4000
Als ik 'wij' zeg, bedoel ik niet noodzakelijk jullie;
01:09
I mean me, and my right brain, my left brain
16
69330
3000
Ik bedoel mezelf, en mijn rechter hersenhelft, mijn linker hersenhelft,
01:12
and the one that's in between that is the censor
17
72330
2000
en degene die ertussen zit, de censor
01:14
and tells me what I'm saying is wrong.
18
74330
2000
die mij vertelt dat wat ik zeg verkeerd is.
01:16
And I'm going do that also by looking at
19
76330
3000
En ik ga dat ook doen door te kijken naar
01:19
what I think is part of my creative process,
20
79330
3000
datgene dat volgens mij deel uitmaakt van mijn creative proces
01:22
which includes a number of things that happened, actually --
21
82330
3000
wat een aantal dingen omvat die zijn gebeurd, eigenlijk --
01:25
the nothing started even earlier than the moment
22
85330
3000
begon het niets zelfs voor het moment
01:28
in which I'm creating something new.
23
88330
3000
dat ik iets nieuws creëerde.
01:31
And that includes nature, and nurture,
24
91330
5000
En dat betekent ook natuur, en vorming,
01:36
and what I refer to as nightmares.
25
96330
3000
en wat ik als nachtmerries omschrijf.
01:39
Now in the nature area, we look at whether or not
26
99330
4000
Biologisch gezien, kijken we of we wel of niet
01:43
we are innately equipped with something, perhaps
27
103330
3000
zijn uitgerust met iets, misschien
01:46
in our brains, some abnormal chromosome
28
106330
3000
in onze hersens, een abnormale chromosoom
01:49
that causes this muse-like effect.
29
109330
4000
die dit muze-achtige effect veroorzaakt.
01:53
And some people would say that we're born with it in some other means.
30
113330
6000
En sommige mensen zouden zeggen dat we er op een andere manier mee geboren zijn,
01:59
And others, like my mother,
31
119330
2000
en anderen, zoals mijn moeder,
02:01
would say that I get my material from past lives.
32
121330
6000
zeggen dat ik mijn informatie krijg uit vorige levens.
02:07
Some people would also say that creativity
33
127330
3000
Sommigen zouden ook zeggen dat creativiteit
02:10
may be a function of some other neurological quirk --
34
130330
5000
een functie kan zijn van een andere neurologische eigenaardigheid --
02:15
van Gogh syndrome -- that you have a little bit of, you know, psychosis, or depression.
35
135330
5000
het van Gogh syndroom -- dat je een klein beetje last hebt van een psychose of een depressie.
02:20
I do have to say, somebody -- I read recently
36
140330
3000
I moet zeggen dat iemand -- heb ik onlangs gelezen
02:23
that van Gogh wasn't really necessarily psychotic,
37
143330
3000
dat van Gogh niet noodzakelijkerwijs psychotisch was,
02:26
that he might have had temporal lobe seizures,
38
146330
2000
dat hij misschien slaapkwab aanvallen had,
02:28
and that might have caused his spurt of creativity, and I don't --
39
148330
4000
en dat dit zijn uitbarsting van creativiteit zou hebben veroorzaakt, en ik wil niet --
02:32
I suppose it does something in some part of your brain.
40
152330
3000
Ik neem aan dat dit van invloed is op een deel van de hersenen.
02:35
And I will mention that I actually developed
41
155330
2000
En ik wil zeggen dat ik eigenlijk ook
02:37
temporal lobe seizures a number of years ago,
42
157330
4000
een aantal jaar geleden door slaapkwab attaques ben getroffen,
02:41
but it was during the time I was writing my last book,
43
161330
3000
maar het gebeurde toen ik mijn recentste boek schreef,
02:44
and some people say that book is quite different.
44
164330
4000
en sommige mensen zeggen dat dit boek absoluut anders is.
02:48
I think that part of it also begins with a sense of identity crisis:
45
168330
5000
Ik denk dat dit deel ook begint met een gevoel van identiteitscrisis:
02:53
you know, who am I, why am I this particular person,
46
173330
4000
je weet wel, wie ben ik, waarom ben ik deze persoon,
02:57
why am I not black like everybody else?
47
177330
5000
waarom ben ik niet zwart zoals de rest?
03:02
And sometimes you're equipped with skills,
48
182330
2000
En soms ben je behept met vaardigheden,
03:04
but they may not be the kind of skills that enable creativity.
49
184330
4000
maar wellicht niet van het soort dat creativiteit mogelijk maakt.
03:08
I used to draw. I thought I would be an artist.
50
188330
3000
Ik tekende veel. I dacht dat ik een kunstenaar zou worden.
03:11
And I had a miniature poodle.
51
191330
2000
En ik had een dwergpoedel.
03:13
And it wasn't bad, but it wasn't really creative.
52
193330
2000
En het was niet slecht, maar het was niet echt creatief.
03:15
Because all I could really do was represent in a very one-on-one way.
53
195330
5000
Omdat ik alleen maar op een één-op-één manier kon weergeven.
03:20
And I have a sense that I probably copied this from a book.
54
200330
4000
En ik heb het idee dat ik dit uit een boek heb nagetekend.
03:24
And then, I also wasn't really shining in a certain area that I wanted to be,
55
204330
6000
En ik blonk ook niet uit in een bepaald gebied waarin ik dat wilde,
03:30
and you know, you look at those scores, and it wasn't bad,
56
210330
4000
en weet je, als je naar deze cijfers kijkt, zijn ze niet slecht,
03:34
but it was not certainly predictive that I would one day make
57
214330
4000
maar er is zeker niet uit op te maken dat ik op een dag mijn
03:38
my living out of the artful arrangement of words.
58
218330
4000
brood zou verdienen met het kunstig ordenen van woorden.
03:42
Also, one of the principles of creativity is to have a little childhood trauma.
59
222330
6000
Een van de grondbeginselen van creativiteit is het hebben van een beetje jeugdtrauma.
03:48
And I had the usual kind that I think a lot of people had,
60
228330
4000
En ik had de gebruikelijke hoeveelheid, zoals velen denk ik
03:52
and that is that, you know, I had expectations placed on me.
61
232330
4000
en dat is, weet je wel, er werden me verwachtingen opgelegd.
03:56
That figure right there, by the way,
62
236330
3000
Overigens, dat lichaam daar (Gelach),
03:59
figure right there was a toy given to me when I was but nine years old,
63
239330
5000
dat speelgoed kreeg ik toen ik amper negen jaar oud was,
04:04
and it was to help me become a doctor from a very early age.
64
244330
5000
en het moest me op jonge leeftijd helpen om een arts te worden. (Gelach)
04:09
I have some ones that were long lasting: from the age of five to 15,
65
249330
5000
Er waren enkele die langer bleven hangen: van mijn vijfde tot vijftiende,
04:14
this was supposed to be my side occupation,
66
254330
3000
dit moest mijn bijbaantje worden, (Gelach)
04:17
and it led to a sense of failure.
67
257330
3000
en het leidde tot een gevoel van falen.
04:20
But actually, there was something quite real in my life
68
260330
3000
Maar eigenlijk was er werkelijk iets echt in mijn leven
04:23
that happened when I was about 14.
69
263330
2000
dat gebeurde toen ik ongeveer veertien was.
04:25
And it was discovered that my brother, in 1967, and then my father,
70
265330
5000
Toen er ontdekt werd dat mijn broer, in 1967, en daarna mij vader,
04:30
six months later, had brain tumors.
71
270330
2000
zes maanden later, hersentumoren hadden.
04:32
And my mother believed that something had gone wrong,
72
272330
5000
En mijn moeder geloofde dat er iets mis was gegaan,
04:37
and she was gonna find out what it was, and she was gonna fix it.
73
277330
3000
en ze zou er achter komen wat dat was. En ze ging het herstellen.
04:40
My father was a Baptist minister, and he believed in miracles,
74
280330
4000
Mijn vader was een doopsgezinde predikant, en hij geloofde in wonderen,
04:44
and that God's will would take care of that.
75
284330
3000
en dat God's wil daar voor zou zorgen.
04:47
But, of course, they ended up dying, six months apart.
76
287330
3000
Maar natuurlijk overleden ze, zes maanden na elkaar.
04:50
And after that, my mother believed that it was fate, or curses
77
290330
4000
En daarna geloofde mijn moeder dat het voorbestemd was, of vervloekingen
04:54
-- she went looking through all the reasons in the universe
78
294330
3000
-- ze ging op zoek naar alle beweegredenen in het universum
04:57
why this would have happened.
79
297330
2000
waarom dit moest gebeuren.
04:59
Everything except randomness. She did not believe in randomness.
80
299330
5000
Alles behalve willekeur. Ze geloofde niet in willekeur.
05:04
There was a reason for everything.
81
304330
2000
Voor alles was een reden.
05:06
And one of the reasons, she thought, was that her mother,
82
306330
2000
En een van de redenen, dacht zij, was dat haar moeder,
05:08
who had died when she was very young, was angry at her.
83
308330
5000
die stierf toen ze heel jong was, boos op haar was.
05:13
And so, I had this notion of death all around me,
84
313330
3000
En dus had ik de indruk van de dood om me heen
05:16
because my mother also believed that I would be next, and she would be next.
85
316330
5000
omdat mijn moeder ook geloofde dat ik de volgende zou zijn, en dat zij dan zou volgen.
05:21
And when you are faced with the prospect of death very soon,
86
321330
3000
En als je dood spoedig in het vooruitzicht hebt,
05:24
you begin to think very much about everything.
87
324330
5000
denk je over alles na.
05:29
You become very creative, in a survival sense.
88
329330
4000
Je wordt erg creatief, in het opzicht van overleven.
05:33
And this, then, led to my big questions.
89
333330
4000
En dit leidde toen naar mijn grote vragen.
05:37
And they're the same ones that I have today.
90
337330
3000
En tegenwoordig heb ik dezelfde vragen.
05:40
And they are: why do things happen, and how do things happen?
91
340330
5000
En die zijn: Waarom gebeuren dingen, en hoe gebeuren dingen?
05:45
And the one my mother asked: how do I make things happen?
92
345330
7000
En degene die mijn moeder vroeg: Hoe zet ik dingen in gang?
05:52
It's a wonderful way to look at these questions, when you write a story.
93
352330
5000
Het is een geweldige manier om naar deze vragen te kijken, als je een verhaal schrijft.
05:57
Because, after all, in that framework, between page one and 300,
94
357330
6000
Want uiteindelijk, in dat kader, tussen paginas 1 en 300,
06:03
you have to answer this question of why things happen, how things happen,
95
363330
4000
zal je deze vraag moeten beantwoorden; waarom gebeuren dingen, hoe gebeuren dingen,
06:07
in what order they happen. What are the influences?
96
367330
3000
in welke volgorde gebeuren ze. Wat zijn de invloeden?
06:10
How do I, as the narrator, as the writer, also influence that?
97
370330
4000
Hoe beïnvloed ik dat als verteller, als schrijver?
06:14
And it's also one that, I think, many of our scientists have been asking.
98
374330
4000
En het is ook een vraag die veel wetenschappers stellen.
06:18
It's a kind of cosmology, and I have to develop a cosmology of my own universe,
99
378330
6000
Het is een vorm van kosmologie en ik moet een kosmologie van mijn eigen wereld ontwikkelen,
06:24
as the creator of that universe.
100
384330
2000
zoals de schepper van die wereld.
06:26
And you see, there's a lot of back and forth
101
386330
4000
En zie je, er is veel interne discussie
06:30
in trying to make that happen, trying to figure it out
102
390330
3000
om dat in beweging te zetten, om het uit te vogelen
06:33
-- years and years, oftentimes.
103
393330
4000
-- soms duurt het jaren en jaren.
06:37
So, when I look at creativity, I also think that it is this sense or this inability
104
397330
7000
Dus als ik naar creativiteit kijk, denk ik dat het een gevoel of een onvermogen is
06:44
to repress, my looking at associations in practically anything in life.
105
404330
4000
om het zien van verbanden te onderdrukken in bijna alles in het leven.
06:48
And I got a lot of them during what's been going on
106
408330
4000
En ik zie er veel in de loop
06:52
throughout this conference,
107
412330
3000
van dit congres,
06:55
almost everything that's been going on.
108
415330
2000
bijna alles wat er is gebeurd.
06:57
And so I'm going to use, as the metaphor, this association:
109
417330
4000
En dus gebruik ik, als metafoor, deze vergelijking:
07:01
quantum mechanics, which I really don't understand,
110
421330
4000
kwantummechanica, wat ik eigenlijk niet begrijp
07:05
but I'm still gonna use it as the process
111
425330
2000
maar ik gebruik het toch als het proces
07:07
for explaining how it is the metaphor.
112
427330
4000
om duidelijk te maken waarom het de metafoor is.
07:11
So, in quantum mechanics, of course, you have dark energy and dark matter.
113
431330
7000
Dus met kwantummechanica heb je uiteraard, donkere energie en donkere materie.
07:18
And it's the same thing in looking at these questions of how things happen.
114
438330
4000
En dit geldt ook voor het kijken naar de vragen over hoe dingen gebeuren.
07:22
There's a lot of unknown, and you often don't know what it is except by its absence.
115
442330
6000
Veel is onbekend, en vaak weet je niet wat het is, behalve door zijn afwezigheid.
07:28
But when you make those associations,
116
448330
2000
Maar als je deze verbanden legt,
07:30
you want them to come together in a kind of synergy in the story,
117
450330
4000
wil je dat ze samenkomen in een soort synergie in het verhaal,
07:34
and what you're finding is what matters. The meaning.
118
454330
4000
en wat je ontdekt is van belang. De betekenis.
07:38
And that's what I look for in my work, a personal meaning.
119
458330
4000
En dat zoek ik in mijn werk, een persoonlijke betekenis.
07:42
There is also the uncertainty principle, which is part of quantum mechanics,
120
462330
5000
Je hebt ook het onzekerheid principe, dat deel uitmaakt van kwantummechanica,
07:47
as I understand it. (Laughter)
121
467330
2000
zoals ik het begrijp. (Gelach)
07:49
And this happens constantly in the writing.
122
469330
4000
En dit gebeurd voortdurend met schrijven.
07:53
And there's the terrible and dreaded observer effect,
123
473330
3000
En je hebt het verschrikkelijke en angstaanjagende waarnemer effect,
07:56
in which you're looking for something, and
124
476330
2000
waarbij je iets zoekt, en
07:58
you know, things are happening simultaneously,
125
478330
3000
dingen gelijktijdig gebeuren,
08:01
and you're looking at it in a different way,
126
481330
2000
en je bekijkt het in een ander licht,
08:03
and you're trying to really look for the about-ness,
127
483330
4000
en je zoekt erg naar het waarom.
08:07
or what is this story about. And if you try too hard,
128
487330
4000
Of waar dit verhaal over gaat. En als je forceert,
08:11
then you will only write the about.
129
491330
3000
schrijf je alleen over het waarom.
08:14
You won't discover anything.
130
494330
3000
Je zal niets ontdekken.
08:17
And what you were supposed to find,
131
497330
2000
En dat wat je moest vinden,
08:19
what you hoped to find in some serendipitous way,
132
499330
3000
wat je hoopte te vinden, op een serendipiteitse manier,
08:22
is no longer there.
133
502330
3000
is er niet meer.
08:25
Now, I don't want to ignore
134
505330
2000
Nu wil ik niet negeren
08:27
the other side of what happens in our universe,
135
507330
3000
wat er aan de andere kant van ons universum gebeurd,
08:30
like many of our scientists have.
136
510330
3000
zoals veel wetenschappers hebben gedaan.
08:33
And so, I am going to just throw in string theory here,
137
513330
3000
Dus gooi ik gewoon de "string theorie" er tegenaan,
08:36
and just say that creative people are multidimensional,
138
516330
3000
en stel ik vast dat mensen multi-dimensionaal zijn,
08:39
and there are 11 levels, I think, of anxiety.
139
519330
4000
en er zijn, denk ik, elf niveaus van angst.
08:43
(Laughter) And they all operate at the same time.
140
523330
4000
(Gelach) En ze functioneren allemaal tegelijkertijd.
08:47
There is also a big question of ambiguity.
141
527330
3000
Er is ook de grote "dubbelzinnigheid vraag".
08:50
And I would link that to something called the cosmological constant.
142
530330
6000
En dat koppel ik aan wat je noemt de kosmologische constante.
08:56
And you don't know what is operating, but something is operating there.
143
536330
2000
En je weet niet wat er functioneert, maar er functioneert iets.
08:58
And ambiguity, to me, is very uncomfortable
144
538330
4000
En ik vind dubbelzinnigheid erg onaagenaam
09:02
in my life, and I have it. Moral ambiguity.
145
542330
3000
in mijn leven, en ik heb het. Morele dubbelzinnigheid.
09:05
It is constantly there. And, just as an example,
146
545330
4000
Het is altijd aanwezig. En als voorbeeld,
09:09
this is one that recently came to me.
147
549330
3000
dit is er een die laatst in me op kwam.
09:12
It was something I read in an editorial by a woman
148
552330
2000
Ik las erover in een artikel geschreven door een vrouw
09:14
who was talking about the war in Iraq. And she said,
149
554330
4000
die over de oorlog in Irak vertelde. En ze zei,
09:18
"Save a man from drowning, you are responsible to him for life."
150
558330
3000
"Red een man van de verdrinkingsdood en je bent altijd verantwoordelijk voor hem."
09:21
A very famous Chinese saying, she said.
151
561330
3000
Ze zei dat het een beroemd chinees spreekwoord is.
09:24
And that means because we went into Iraq, we should stay there
152
564330
4000
Dus omdat we Irak zijn binnengevallen, moeten we er ook blijven
09:28
until things were solved. You know, maybe even 100 years.
153
568330
4000
totdat dingen zijn opgelost. Al duurt het 100 jaar.
09:32
So, there was another one that I came across,
154
572330
5000
Er was er nog een die ik tegen kwam,
09:37
and it's "saving fish from drowning."
155
577330
3000
en die is "red een vis die verdrinkt."
09:40
And it's what Buddhist fishermen say,
156
580330
2000
En dat zeggen boeddhistische vissers,
09:42
because they're not supposed to kill anything.
157
582330
3000
omdat ze geen leven mogen ontnemen.
09:45
And they also have to make a living, and people need to be fed.
158
585330
3000
En ze moeten ook geld verdienen en mensen moeten gevoed worden.
09:48
So their way of rationalizing that is they are saving the fish from drowning,
159
588330
4000
Dus rationaliseren ze het door te zeggen dat ze de vissen van de verdrinking redden,
09:52
and unfortunately, in the process the fish die.
160
592330
3000
en jammerlijk sterven hierdoor de vissen.
09:55
Now, what's encapsulated in both these drowning metaphors
161
595330
5000
Wat in beide verdrinkingsmetaforen kan worden samengevat
10:00
-- actually, one of them is my mother's interpretation,
162
600330
3000
-- eigenlijk, is één ervan een interpretatie van mijn moeder,
10:03
and it is a famous Chinese saying, because she said it to me:
163
603330
3000
en het is een beroemd chinees spreekwoord, omdat ze het me vertelde:
10:06
"save a man from drowning, you are responsible to him for life."
164
606330
3000
"Red een man van het verdrinken, en je bent altijd verantwoordelijk voor hem."
10:09
And it was a warning -- don't get involved in other people's business,
165
609330
4000
En het was een waarschuwing -- meng je niet in andermans zaken,
10:13
or you're going to get stuck.
166
613330
2000
anders kom je er nooit uit.
10:15
OK. I think if somebody really was drowning, she'd save them.
167
615330
4000
OK. Als iemand echt aan het verdrinken was, zou ze hem, denk ik, redden.
10:19
But, both of these sayings -- saving a fish from drowning,
168
619330
4000
Maar beide spreekwoorden, een vis redden van de verdrinking,
10:23
or saving a man from drowning -- to me they had to do with intentions.
169
623330
4000
of een man redden van verdrinking, hebben volgens mij met voornemens te maken.
10:27
And all of us in life, when we see a situation, we have a response.
170
627330
5000
En in het leven hebben we allemaal een reactie als we een situatie zien.
10:32
And then we have intentions.
171
632330
2000
En dan hebben we intenties.
10:34
There's an ambiguity of what that should be that we should do,
172
634330
5000
Er is dubbelzinnigheid over wat het moet zijn dat we moeten doen,
10:39
and then we do something.
173
639330
2000
en dan doen we iets.
10:41
And the results of that may not match what our intentions had been.
174
641330
3000
En de uitkomst daarvan zal niet altijd met onze intenties overeenkomen.
10:44
Maybe things go wrong. And so, after that, what are our responsibilities?
175
644330
5000
Misschien gaan er dingen mis. Wat zijn dan, nadien, onze verantwoordelijkheden?
10:49
What are we supposed to do?
176
649330
2000
Wat moeten we dan doen?
10:51
Do we stay in for life,
177
651330
2000
Blijven we er voor het leven in,
10:53
or do we do something else and justify and say, well, my intentions were good,
178
653330
5000
of doen we iets anders en rechtvaardigen we het door te zeggen dat we goede bedoelingen hadden,
10:58
and therefore I cannot be held responsible for all of it?
179
658330
6000
en daarom kan ik er niet verantwoordelijk voor worden gehouden?
11:04
That is the ambiguity in my life
180
664330
2000
Dat is de dubbelzinnigheid in mijn leven
11:06
that really disturbed me, and led me to write a book called
181
666330
4000
die mij echt verontrust, en er toe leidde dat ik een boek schreef die
11:10
"Saving Fish From Drowning."
182
670330
2000
'Vissen op het droge helpen' heet.
11:12
I saw examples of that. Once I identified this question, it was all over the place.
183
672330
7000
I zag voorbeelden hiervan, toen ik eenmaal de vraag herkende. Het was overal te vinden.
11:19
I got these hints everywhere.
184
679330
2000
Overal kreeg ik hints.
11:21
And then, in a way, I knew that they had always been there.
185
681330
3000
En toen wist ik, op een bepaalde manier, dat ze er altijd waren.
11:24
And then writing, that's what happens. I get these hints, these clues,
186
684330
3000
En dat gebeurt tijdens het schrijven. Ik krijg hints, aanwijzingen,
11:27
and I realize that they've been obvious, and yet they have not been.
187
687330
7000
en ik realiseer me dat ze voor de hand lagen en toch waren ze dat weer niet.
11:34
And what I need, in effect, is a focus.
188
694330
4000
En wat ik eigenlijk nodig heb is een brandpunt.
11:38
And when I have the question, it is a focus.
189
698330
2000
En als ik een vraag heb, is het een brandpunt.
11:40
And all these things that seem to be flotsam and jetsam in life actually go through
190
700330
5000
En al deze dingen die het wrakhout van het leven lijken, lopen eigenlijk door
11:45
that question, and what happens is those particular things become relevant.
191
705330
5000
die vraag heen, en worden deze specifieke dingen relevant.
11:50
And it seems like it's happening all the time.
192
710330
2000
En het lijkt erop dat het altijd gebeurd.
11:52
You think there's a sort of coincidence going on, a serendipity,
193
712330
3000
Je denkt dat het puur toeval is, een serendipiteit,
11:55
in which you're getting all this help from the universe.
194
715330
3000
waarbij je allemaal hulp krijgt uit de kosmos.
11:58
And it may also be explained that now you have a focus.
195
718330
3000
En je kan ook denken dat je nu een brandpunt hebt.
12:01
And you are noticing it more often.
196
721330
4000
En dat je die vaker ziet.
12:05
But you apply this.
197
725330
3000
Maar je past dit toe.
12:08
You begin to look at things having to do with your tensions.
198
728330
3000
Je kijkt naar dingen die met je gespannenheid te maken hebben.
12:11
Your brother, who's fallen in trouble, do you take care of him?
199
731330
3000
Je broer, die in de problemen zit, zorg je voor hem?
12:14
Why or why not?
200
734330
2000
Waarom of waarom niet?
12:16
It may be something that is perhaps more serious
201
736330
4000
Het kan iets zijn dat misschien ernstiger is
12:20
-- as I said, human rights in Burma.
202
740330
3000
-- zoal ik zei, mensenrechten in Myanmar (voorheen Birma).
12:23
I was thinking that I shouldn't go because somebody said, if I did, it would show
203
743330
4000
I dacht dat ik niet moest gaan, omdat iemand zei dat als ik wel ging, het als een
12:27
that I approved of the military regime there.
204
747330
3000
goedkeuring van het militaire regime daar zou lijken.
12:30
And then, after a while, I had to ask myself,
205
750330
3000
En na een tijdje, vroeg ik mezelf af,
12:33
"Why do we take on knowledge, why do we take on assumptions
206
753330
2000
"Waarom vergaren we kennis, waarom nemen we dingen aan
12:35
that other people have given us?"
207
755330
3000
die anderen ons toereiken?"
12:38
And it was the same thing that I felt when I was growing up,
208
758330
3000
En ik voelde hetzelfde toen ik opgroeide,
12:41
and was hearing these rules of moral conduct from my father,
209
761330
5000
toen ik deze regels van moreel gedrag van mijn vader hoorde,
12:46
who was a Baptist minister.
210
766330
2000
die een doopsgezinde predikant was.
12:48
So I decided that I would go to Burma for my own intentions,
211
768330
5000
Dus besloot ik naar Myanmar te gaan voor mijn eigen intenties,
12:53
and still didn't know that if I went there,
212
773330
3000
en ik wist nog steeds niet, dat als ik erheen ging,
12:56
what the result of that would be, if I wrote a book --
213
776330
3000
wat de uitkomst ervan zou zijn als ik een boek schreef --
12:59
and I just would have to face that later, when the time came.
214
779330
4000
en dat zou ik later onder ogen moeten zien, als het zover was.
13:03
We are all concerned with things that we see in the world that we are aware of.
215
783330
5000
We zijn allemaal bezorgd over dingen die we in de wereld zien, waar we ons bewust van zijn.
13:08
We come to this point and say, what do I as an individual do?
216
788330
5000
We arriveren op een bepaald punt, wat doe ik als persoon?
13:13
Not all of us can go to Africa, or work at hospitals,
217
793330
4000
We kunnen niet met z'n allen naar Afrika gaan, of in ziekenhuizen werken,
13:17
so what do we do, if we have this moral response, this feeling?
218
797330
7000
dus wat doen we als we deze morele reactie hebben, dit gevoel?
13:24
Also, I think one of the biggest things we are all looking at,
219
804330
3000
Ik denk ook dat een van de grootste dingen waar we naar kijken,
13:27
and we talked about today, is genocide.
220
807330
3000
en waar we het vandaag over hadden, genocide is.
13:30
This leads to this question.
221
810330
3000
Dit leidt naar de vraag,
13:33
When I look at all these things that are morally ambiguous and uncomfortable,
222
813330
5000
als ik naar al deze dingen kijk die moreel dubbelzinnig en ongemakkelijk zijn,
13:38
and I consider what my intentions should be,
223
818330
2000
en als ik afweeg wat mijn bedoelingen moeten zijn,
13:40
I realize it goes back to this identity question that I had when I was a child
224
820330
5000
realiseer ik me dat dit teruggaat naar de indentiteitsvraag die ik als kind had
13:45
-- and why am I here, and what is the meaning of my life,
225
825330
3000
-- en waarom ik hier ben en wat de betekenis van mijn leven is,
13:48
and what is my place in the universe?
226
828330
2000
en wat is mijn plek in het universum?
13:50
It seems so obvious, and yet it is not.
227
830330
3000
Het lijkt zo duidelijk, en toch is dit het niet.
13:53
We all hate moral ambiguity in some sense,
228
833330
5000
We hebben allemaal op een bepaalde manier een hekel aan morele dubbelzinnigheid,
13:58
and yet it is also absolutely necessary.
229
838330
4000
en toch is het van absoluut belang.
14:02
In writing a story, it is the place where I begin.
230
842330
4000
Het is de plek waar ik begin, als ik een verhaal schrijf.
14:06
Sometimes I get help from the universe, it seems.
231
846330
4000
Soms lijkt het alsof ik door het universum wordt geholpen.
14:10
My mother would say it was the ghost of my grandmother from the very first book,
232
850330
3000
Mijn moeder zou zeggen dat het de geest van mijn oma is uit mijn eerste boek,
14:13
because it seemed I knew things I was not supposed to know.
233
853330
3000
omdat het leek alsof ik dingen wist die ik niet had kunnen weten.
14:16
Instead of writing that the grandmother died accidentally,
234
856330
3000
In plaats van te schrijven dat de oma per ongeluk overleed,
14:19
from an overdose of opium, while having too much of a good time,
235
859330
3000
aan een opium overdosis, terwijl ze aan het feesten was,
14:22
I actually put down in the story that the woman killed herself,
236
862330
5000
schreef ik in het verhaal dat de vrouw zelfmoord pleegde,
14:27
and that actually was the way it happened.
237
867330
2000
en dat is wat er in werkelijkheid is gebeurd.
14:29
And my mother decided that that information must have come from my grandmother.
238
869330
5000
En mijn moeder besloot dat die informatie van mijn oma moet zijn gekomen.
14:34
There are also things, quite uncanny,
239
874330
3000
Er zijn ook erg buitengewone dingen,
14:37
which bring me information that will help me in the writing of the book.
240
877330
4000
die mij informatie geven om mijn boek te schrijven.
14:41
In this case, I was writing a story
241
881330
2000
In dit geval schreef ik een verhaal
14:43
that included some kind of detail, period of history, a certain location.
242
883330
4000
waar een bepaald detail, een tijd in de geschiedenis, een bepaalde plek in zat.
14:47
And I needed to find something historically that would match that.
243
887330
3000
En ik wilde iets vinden dat historisch ermee overeen zou komen.
14:50
And I took down this book, and I --
244
890330
2000
En ik pakte een boek, en ik --
14:52
first page that I flipped it to was exactly the setting, and the time period,
245
892330
6000
op de eerste pagina waar ik naar toe bladerde, vond ik precies de juiste locatie en periode.
14:58
and the kind of character I needed -- was the Taiping rebellion,
246
898330
3000
En het soort personage die ik nodig had was de Taiping opstand,
15:01
happening in the area near Guilin, outside of that,
247
901330
4000
die zich nabij Qualin afspeelde, er net buiten,
15:05
and a character who thought he was the son of God.
248
905330
3000
en een personage die dacht dat hij de zoon van god was.
15:08
You wonder, are these things random chance?
249
908330
3000
Je vraagt je af, zijn deze dingen toeval?
15:11
Well, what is random? What is chance? What is luck?
250
911330
4000
Nou, wat is toeval? Wat is kans? Wat is geluk?
15:15
What are things that you get from the universe that you can't really explain?
251
915330
4000
Wat zijn de dingen die je vanuit het universum krijgt, die je niet echt kan verklaren?
15:19
And that goes into the story, too.
252
919330
2000
En dat gaat ook in dit verhaal.
15:21
These are the things I constantly think about from day to day.
253
921330
3000
Van dag tot dag denk ik voortdurend over deze dingen.
15:24
Especially when good things happen,
254
924330
2000
Vooral als leuke dingen gebeuren,
15:26
and, in particular, when bad things happen.
255
926330
4000
en in het bijzonder, als vervelende dingen gebeuren.
15:30
But I do think there's a kind of serendipity,
256
930330
2000
Maar ik denk wel dat er een soort serendipiteit bestaat,
15:32
and I do want to know what those elements are,
257
932330
3000
en ik wil weten wat die elementen zijn,
15:35
so I can thank them, and also try to find them in my life.
258
935330
5000
zodat ik ze kan bedanken, en ik ze in mijn leven kan proberen te vinden.
15:40
Because, again, I think that when I am aware of them, more of them happen.
259
940330
4000
Want ik denk dat als ik bewust van ze ben, ze vaker zullen voorkomen.
15:44
Another chance encounter is when I went to a place
260
944330
4000
Een andere toevalligheid, gebeurde toen ik naar een plek ging
15:48
-- I just was with some friends, and we drove randomly to a different place,
261
948330
4000
-- ik was met vrienden op stap en we reden lukraak naar een andere plek,
15:52
and we ended up in this non-tourist location,
262
952330
4000
en we kwamen op een niet toeristische locatie terecht,
15:56
a beautiful village, pristine.
263
956330
2000
a schitterend dorpje, ongerept.
15:58
And we walked three valleys beyond,
264
958330
2000
En we liepen voorbij de derde vallei,
16:00
and the third valley, there was something quite mysterious and ominous,
265
960330
3000
en de derde vallei had iets vrij mysterieus en onheilspellend,
16:03
a discomfort I felt. And then I knew that had to be [the] setting of my book.
266
963330
6000
ik voelde me er ongemakkelijk. En ik wist dat dit de locatie van mijn boek moest zijn.
16:09
And in writing one of the scenes, it happened in that third valley.
267
969330
3000
En toen ik een van de scènes schreef, speelde die zich af in die derde vallei.
16:12
For some reason I wrote about cairns -- stacks of rocks -- that a man was building.
268
972330
7000
Op de een of andere manier schreef ik over cairns -- kegelvormige steenhopen -- die door een man werden gebouwd.
16:19
And I didn't know exactly why I had it, but it was so vivid.
269
979330
3000
En ik wist niet waarom ik dit had, maar het was erg levendig.
16:22
I got stuck, and a friend, when she asked if I would go for a walk with her dogs,
270
982330
5000
I kwam vast te zitten, en een vriendin, toen ze vroeg of ik met haar en haar honden wilde wandelen,
16:27
that I said, sure. And about 45 minutes later,
271
987330
3000
en ik zei, prima. En ongeveer 45 minuten later,
16:30
walking along the beach, I came across this.
272
990330
4000
lopend over het strand, kwam ik dit tegen.
16:34
And it was a man, a Chinese man,
273
994330
2000
En het was een man, een Chinese man,
16:36
and he was stacking these things, not with glue, not with anything.
274
996330
3000
en hij stapelde deze dingen, niet met lijm, met niets.
16:39
And I asked him, "How is it possible to do this?"
275
999330
3000
En ik vroeg hem hoe dit kon?
16:42
And he said, "Well, I guess with everything in life, there's a place of balance."
276
1002330
4000
En hij zei, nou ik geloof net als alles in het leven, dat er een evenwichtspunt is.
16:46
And this was exactly the meaning of my story at that point.
277
1006330
5000
En dat was precies de strekking van mijn verhaal op dat moment.
16:51
I had so many examples -- I have so many instances like this, when I'm writing a story,
278
1011330
5000
Ik had veel voorbeelden -- veel van deze dingen komen voor als ik een verhaal schrijf,
16:56
and I cannot explain it.
279
1016330
2000
en ik kan het niet verklaren.
16:58
Is it because I had the filter that I have such a strong coincidence
280
1018330
4000
Komt het door de filter dat ik zulke sterke toevalligheden heb
17:02
in writing about these things?
281
1022330
3000
als ik over deze dingen schrijf?
17:05
Or is it a kind of serendipity that we cannot explain, like the cosmological constant?
282
1025330
7000
Of is het een soort serendipiteit die we niet kunnen verklaren, zoals de kosmologische constante?
17:12
A big thing that I also think about is accidents.
283
1032330
3000
Een ander groot ding waar ik ook over denk, zijn ongelukken.
17:15
And as I said, my mother did not believe in randomness.
284
1035330
3000
Zoals ik zei, mijn moeder geloofde niet in willekeur.
17:18
What is the nature of accidents?
285
1038330
2000
Wat is het kenmerk van een ongeluk?
17:20
And how are we going to assign what the responsibility and the causes are,
286
1040330
4000
En hoe gaan we de verantwoordelijkheid en oorzaken ervan bepalen,
17:24
outside of a court of law?
287
1044330
3000
buiten een rechtbank?
17:27
I was able to see that in a firsthand way,
288
1047330
3000
Ik heb dit eigenhandig ervaren,
17:30
when I went to beautiful Dong village, in Guizhou, the poorest province of China.
289
1050330
6000
toen ik naar het mooie Dong ging, een dorp in Guizhou, de armste provincie van China.
17:36
And I saw this beautiful place. I knew I wanted to come back.
290
1056330
2000
En ik zag deze schitterende plek. Ik wist dat ik hier wilde terugkomen.
17:38
And I had a chance to do that, when National Geographic asked me
291
1058330
3000
En die kans kreeg ik toen ik door National Geographic werd gevraagd
17:41
if I wanted to write anything about China.
292
1061330
2000
of ik iets over China wilde schrijven.
17:43
And I said yes, about this village of singing people, singing minority.
293
1063330
5000
En ik stemde toe, over dit dorp van de Singing mensen, de Singing minderheid.
17:48
And they agreed, and between the time I saw this place and the next time I went,
294
1068330
5000
En zij waren het ermee eens en intussen, voordat ik er terugkeerde,
17:53
there was a terrible accident. A man, an old man, fell asleep,
295
1073330
4000
was er een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. Een man, een oude man was in slaap gevallen,
17:57
and his quilt dropped in a pan of fire that kept him warm.
296
1077330
3000
en zijn sprei viel in een pan met vuur die hem warm hield.
18:00
60 homes were destroyed, and 40 were damaged.
297
1080330
6000
60 huizen werden verwoest en 40 huizen werden beschadigd.
18:06
Responsibility was assigned to the family.
298
1086330
2000
De familie van de oude man werd verantwoordelijk gehouden.
18:08
The man's sons were banished to live three kilometers away, in a cowshed.
299
1088330
4000
Zijn zoons werden verbannen naar een koeienstal, drie kilometer verderop.
18:12
And, of course, as Westerners, we say, "Well, it was an accident. That's not fair.
300
1092330
4000
En natuurlijk zouden wij als westerlingen zeggen, "Nou, het was een ongeluk. Dit is niet eerlijk.
18:16
It's the son, not the father."
301
1096330
2000
Het is de zoon, niet de vader."
18:18
When I go on a story, I have to let go of those kinds of beliefs.
302
1098330
6000
En als ik een verhaal betreed, moet ik veel van zulke overtuigingen laten gaan.
18:24
It takes a while, but I have to let go of them and just go there, and be there.
303
1104330
4000
Dat duurt even, maar ik moet ze loslaten en er gewoon heen gaan, en er zijn.
18:28
And so I was there on three occasions, different seasons.
304
1108330
3000
En dus was ik er op drie momenten, tijdens verschillende seizoenen.
18:31
And I began to sense something different about the history,
305
1111330
4000
En ik voelde iets anders over de geschiedenis
18:35
and what had happened before, and the nature of life in a very poor village,
306
1115330
4000
en wat er eerder was gebeurd, en de aard van het leven in een arm dropje,
18:39
and what you find as your joys, and your rituals, your traditions, your links
307
1119330
3000
en wat je ervaart als je vreugde, en je rituelen, je tradities, je banden
18:42
with other families. And I saw how this had a kind of justice, in its responsibility.
308
1122330
10000
met ander families. En ik zag hoe dit een soort rechtmatigheid had in zijn verantwoordelijkheid.
18:52
I was able to find out also about the ceremony that they were using,
309
1132330
5000
Ik leerde ook over de ceremonie die ze gebruikten,
18:57
a ceremony they hadn't used in about 29 years. And it was to send some men
310
1137330
8000
een ceremonie, die ze ongeveer 29 jaar niet hadden gevierd. En hierbij stuurde ze een aantal mannen
19:05
-- a Feng Shui master sent men down to the underworld on ghost horses.
311
1145330
4000
-- een Feng Shui meester stuurde mannen naar de onderwereld op spook-paarden.
19:09
Now you, as Westerners, and I, as Westerners,
312
1149330
3000
Nu zullen jullie als westerlingen, en ik, als westerlingen,
19:12
would say well, that's superstition. But after being there for a while,
313
1152330
3000
zeggen dat dit bijgeloof is. Maar nadat ik er een poosje was geweest,
19:15
and seeing the amazing things that happened,
314
1155330
3000
en de onvoorstelbare dingen zag die waren voorgevallen,
19:18
you begin to wonder whose beliefs are those that are in operation in the world,
315
1158330
5000
begin je je af te vragen wiens overtuigingen het zijn die de wereld drijft,
19:23
determining how things happen.
316
1163330
3000
en die bepalen hoe dingen gebeuren.
19:26
So I remained with them, and the more I wrote that story,
317
1166330
3000
Dus bleef ik bij ze, en hoe langer ik dat verhaal schreef,
19:29
the more I got into those beliefs, and I think that's important for me
318
1169330
4000
hoe meer ik me in die overtuigingen begaf, en ik denk dat dat belangrijk voor me is
19:33
-- to take on the beliefs, because that is where the story is real,
319
1173330
3000
-- om de overtuigingen op me te nemen, omdat het verhaal daar echt is,
19:36
and that is where I'm gonna find the answers
320
1176330
2000
en daar zal ik de antwoorden vinden
19:38
to how I feel about certain questions that I have in life.
321
1178330
5000
over wat ik voel over bepaalde vragen die ik in het leven heb.
19:43
Years go by, of course, and the writing, it doesn't happen instantly,
322
1183330
3000
De jaren gaan natuurlijk aan je voorbij, en het schrijven gebeurd niet onmiddelijk,
19:46
as I'm trying to convey it to you here at TED.
323
1186330
4000
zoals ik dat hier tijdens TED probeer over te brengen.
19:50
The book comes and it goes. When it arrives, it is no longer my book.
324
1190330
5000
Het boek komt en het gaat. Als het wordt uitgegeven, is het niet meer van mij.
19:55
It is in the hands of readers, and they interpret it differently.
325
1195330
4000
Het is in de handen van mijn lezers, en zijn hebben andere interpretaties.
19:59
But I go back to this question of, how do I create something out of nothing?
326
1199330
6000
Maar ik ga terug naar de vraag, hoe creëer ik iets uit het niets?
20:05
And how do I create my own life?
327
1205330
3000
En hoe creëer ik mijn eigen leven?
20:08
And I think it is by questioning,
328
1208330
2000
En ik denk dat dat is door vragen te stellen,
20:10
and saying to myself that there are no absolute truths.
329
1210330
5000
en tegen mezelf te zeggen dat er geen absolute waarheden zijn.
20:15
I believe in specifics, the specifics of story,
330
1215330
4000
Ik geloof in specifieken, de specifieken van een verhaal,
20:19
and the past, the specifics of that past,
331
1219330
3000
en het verleden, de specifieken van dat verleden,
20:22
and what is happening in the story at that point.
332
1222330
4000
en wat er op dat moment in het verhaal gebeurd.
20:26
I also believe that in thinking about things --
333
1226330
3000
Ik geloof ook dat het denken over dingen,
20:29
my thinking about luck, and fate, and coincidences and accidents,
334
1229330
4000
mijn denken over geluk, en lot, en toeval en ongelukken,
20:33
God's will, and the synchrony of mysterious forces --
335
1233330
4000
God's wil, en de gelijktijdigheid van mysterieuze krachten,
20:37
I will come to some notion of what that is, how we create.
336
1237330
6000
ik tot een bepaald beeld zal komen over wat dat is, hoe we creëren.
20:43
I have to think of my role. Where I am in the universe,
337
1243330
4000
Ik moet aan mijn rol denken. Waar ben ik in het universum,
20:47
and did somebody intend for me to be that way, or is it just something I came up with?
338
1247330
5000
en had iemand in gedachte dat ik zo moet zijn, of is het iets dat ik zelf heb verzonnen?
20:52
And I also can find that by imagining fully, and becoming what is imagined --
339
1252330
8000
En ik kan het ook vinden door me te verbeelden, en door dit beeld te worden,
21:00
and yet is in that real world, the fictional world.
340
1260330
3000
en dat toch in die echte wereld zit, de fictieve wereld.
21:03
And that is how I find particles of truth, not the absolute truth, or the whole truth.
341
1263330
8000
En zo vind ik deeltjes van de waarheid, niet de absolute waarheid, of de hele waarheid.
21:11
And they have to be in all possibilities,
342
1271330
2000
En dat moeten ze in alle mogelijkheden zijn,
21:13
including those I never considered before.
343
1273330
3000
inclusief diegene die ik nooit eerder heb beschouwd.
21:16
So, there are never complete answers.
344
1276330
3000
Er zijn dus nooit volledige antwoorden.
21:19
Or rather, if there is an answer, it is to remind
345
1279330
5000
Of, als er wel een antwoord is, om mij te herinneren
21:24
myself that there is uncertainty in everything,
346
1284330
4000
aan het feit dat er onzekerheid in alles is,
21:28
and that is good, because then I will discover something new.
347
1288330
5000
en dat is goed. Want dan ontdek ik iets nieuws.
21:33
And if there is a partial answer, a more complete answer from me,
348
1293330
4000
En als er een gedeeltelijk antwoord is, een completer antwoord van mij,
21:37
it is to simply imagine.
349
1297330
3000
dan is het om te verbeelden.
21:40
And to imagine is to put myself in that story,
350
1300330
4000
En door te verbeelden, verplaats ik mezelf in dat verhaal,
21:44
until there was only -- there is a transparency between me and the story that I am creating.
351
1304330
6000
totdat er slechts een -- er is transparantie tussen mezelf en het verhaal die ik creëer.
21:50
And that's how I've discovered that if I feel what is in the story
352
1310330
6000
En zo ben ik erachter gekomen dat als ik voel wat er in het verhaal zit
21:56
-- in one story -- then I come the closest, I think,
353
1316330
6000
-- in een verhaal -- dan ben ik er het dichtste bij, denk ik,
22:02
to knowing what compassion is, to feeling that compassion.
354
1322330
4000
om te weten wat mededogen is, om dat mededogen te voelen.
22:06
Because for everything,
355
1326330
2000
Want voor alles,
22:08
in that question of how things happen, it has to do with the feeling.
356
1328330
4000
in die vraag hoe dingen gebeuren, heeft met gevoel te maken.
22:12
I have to become the story in order to understand a lot of that.
357
1332330
6000
Ik moet het verhaal worden om dat te kunnen begrijpen.
22:18
We've come to the end of the talk,
358
1338330
2000
We zijn aangeland bij het einde van de lezing,
22:20
and I will reveal what is in the bag, and it is the muse,
359
1340330
4000
en ik zal onthullen wat in de tas zit, en het is de muze,
22:24
and it is the things that transform in our lives,
360
1344330
3000
en het zijn de dingen die veranderen in onze levens,
22:27
that are wonderful and stay with us.
361
1347330
10000
die geweldig zijn en bij ons blijven.
22:37
There she is.
362
1357330
1000
Daar is ze.
22:38
Thank you very much!
363
1358330
2000
Heel hartelijk bedankt!
22:40
(Applause)
364
1360330
6000
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7