Embracing otherness, embracing myself | Thandiwe Newton

Translator: Krishna Bista Reviewer: TED Translators admin

Embracing otherness.

लुकेको आफ्नोपनलाई अँगालो हाल्दा

When I first heard this theme,

जब मैले यो बिषय पहिलोपटक सुने

I thought, well, embracing otherness

लाग्यो, कुनै लुकेको आफ्नोपनलाई स्वीकारर्नु वा अँगालो हाल्नु भनेको

is embracing myself.

आफुले आफैलाई अँगालो हाल्नु जस्तो हो |

And the journey to that place

यहि अगाडी बढ्ने क्रममा

of understanding and acceptance

यहि बुझ्ने र स्वीकारने क्रममा

has been an interesting one for me,

मलाई यो बिषय रमाइलो लाग्दै गयो

and it's given me an insight

र यसले मेरो अन्तस्करणलाई

into the whole notion of self,

बुझ्ने मौका दियो,

which I think is worth sharing with you today.

त्यसलाई आज तपाईहरु सामु सुनाउन उपयुक्त ठानेकी छु /

We each have a self,

हामी सबैसँग एक आत्मा छ,

but I don't think that we're born with one.

तर लाग्दैन त्यो हामी सबैले जन्मिदै लिएर आयौं /

You know how newborn babies

जसरी बच्चाहरु जन्मिदा

believe they're part of everything;

सबै चिजका अंश हुन्छन्

they're not separate?

तिनीहरु छुट्याउन मिल्दैन /

Well that fundamental sense of oneness

वास्तविकता यही हो कि

is lost on us very quickly.

त्यो पूर्ण धारणा बिस्तारै हराउदै जान्छ /

It's like that initial stage is over --

त्यो पूर्ण रुपबाट बाल्यकाल अलग बन्दै जान्छ /

oneness: infancy,

आफ्नो पन: बालापन

unformed, primitive.

एकरुपता, अदिमकाल

It's no longer valid or real.

त्यो वास्तविकता अलग हुदै जान्छ /

What is real is separateness,

जुन वास्तविकता हो त्यो वास्तविकता अलग हुदै जान्छ

and at some point in early babyhood,

बाल्यकालको कुनै बिन्दुबाट

the idea of self

आत्माको रुप

starts to form.

बन्दै जान्छ

Our little portion of oneness is given a name,

त्यो सानो आफ्नोपनको नामाकरण हुन्छ

is told all kinds of things about itself,

यसको बारेमा नाना थरि बताइन्छ/

and these details,

ती सबै,

opinions and ideas

बिचार, विबरण

become facts,

र कुराहरु तथ्य बन्दै जान्छ

which go towards building ourselves,

त्यसले आफ्नो पहिचान बनाउदै जान्छ

our identity.

आफ्नो पहिचान

And that self becomes the vehicle

त्यही आत्मा एक बहान बनेर

for navigating our social world.

सामाजिक दुनिया संग परिचित हुन्छ

But the self is a projection

बुनियाको त्यो आत्मा

based on other people's projections.

मानिसहरुको सोचैमा भर पर्छ

Is it who we really are?

के हामी जे छौ यही हो त ?

Or who we really want to be, or should be?

अथवा हामी के चाहन्छौ या हुनुपर्छ ?

So this whole interaction

हाम्रो यो पुरा व्यवहार

with self and identity

आत्मा र पहिचानको सग

was a very difficult one for me growing up.

हुर्किदै जाँदा मलाई बुझ्न गाह्रो भयो /

The self that I attempted to take out into the world

जुन आत्मीय पहिचान संसारलाई देखाउन खोजे

was rejected over and over again.

पटक पटक अस्वीकार भयो /

And my panic

मेरो डर भनेको

at not having a self that fit,

एक अनुकूल आत्मा थियो ,

and the confusion that came

जुन अस्वीकार भयो

from my self being rejected,

त्यसले मलाई

created anxiety, shame

चिन्ता, लाज दियो

and hopelessness,

र निरासपन बनायो

which kind of defined me for a long time.

त्यो पहिचान लामो समय सम्म रह्यो

But in retrospect,

मैले गहिरिएर बुज्दा

the destruction of my self was so repetitive

मेरो आत्माको अन्त्य गर्ने

that I started to see a pattern.

तस्मै एउटा तरिका भेटे

The self changed,

जब आत्मा बदलियो

got affected, broken, destroyed,

असर पर्यो, टुक्रियो,

but another one would evolve --

तेही नै मेरो अर्को आत्मा शुरु भयो ---

sometimes stronger,

कहिलेकाहीँ दरो,

sometimes hateful,

कहिलेकाहीँ घृणापूर्ण

sometimes not wanting to be there at all.

कहिलेकाहीँ मन नलाग्ने आत्मा शुरु भयो/

The self was not constant.

आत्मा स्थीर थिएन

And how many times

सयौं चोटी \

would my self have to die

आत्मा मर्यो

before I realized

मैले बुज्नु भन्दा पहिले नै

that it was never alive in the first place?

त्यो मेरो लागि काम लागेन!

I grew up on the coast of England

म बेलायतको समुन्द्री किनारमा हुर्के

in the '70s.

सत्तरीको दशकमा जन्मिए/

My dad is white from Cornwall,

मेरो बुवा कर्नवाल भन्ने ठाउँको स्वैत/सेता मान्छे थिए र

and my mom is black from Zimbabwe.

आमा जिम्बाब्वेको काली/ अस्वैत थिइन/

Even the idea of us as a family

हाम्रो परिवार बिषय

was challenging to most people.

सबैको चासो थियो /

But nature had its wicked way,

तर बास्तविकता येही हो

and brown babies were born.

त्यो परिवारमा खैरो बच्चाजन्मियो /

But from about the age of five,

पाच वर्ष हुदा ,

I was aware that I didn't fit.

मलाई थाहा भो म समाजमा घुलमिल हुन सकिन/

I was the black atheist kid

म एक नास्तिक, अस्वैत/काली बच्चा थिए

in the all-white Catholic school run by nuns.

जबकि वरिपरी भिछुनिहरुको क्याथोलिक स्चूलमा सेता बच्चा हुन्थे /

I was an anomaly,

म अनौठो थिए

and my self was rooting around for definition

मेरो आत्मा एउटा परिभाषाको खोजीमा थियो

and trying to plug in.

मेरो आत्मा पूर्ण हुन चाहन्थ्यो,

Because the self likes to fit,

समाजमा घुलमिल हुन चाहन्थ्यो,

to see itself replicated,

अस्तित्वो र महत्तो चाहन्थ्यो

to belong.

म समाजको हिस्सा बन्न चाहन्थे

That confirms its existence

अस्तित्व चाहन्थ्यो

and its importance.

यहि नै आवस्यक थियो /

And it is important.

यहि नै महत्व थियो

It has an extremely important function.

यहि नै आवस्यक महत्व थियो /

Without it, we literally can't interface with others.

यो बिना अरुसंग सामना गर्न सक्दिन थिए

We can't hatch plans

सपना बन्दैन थियो,

and climb that stairway of popularity,

प्रख्यात हुन सकिदैन थियो,

of success.

सफलताको

But my skin color wasn't right.

मेरो छालाको रंग ठिक थिएन /

My hair wasn't right.

कपाल ठिक थिएन /

My history wasn't right.

अतित ठिक थिएन काली बच्चा हुनाले/

My self became defined

मेरो परिभाषा बनाइएको थियो

by otherness,

अरुकेहिले

which meant that, in that social world,

जसमा मेरो सामाजिक अस्तित्वो थिएन

I didn't really exist.

म बाचेजस्तो लाग्थेन/

And I was "other" before being anything else --

म केहि अर्कै थिए,मेरो पहिचान थिएन

even before being a girl.

केटि हुनु अगाडी

I was a noticeable nobody.

मेरो अस्तित्व थिएन

Another world was opening up

नया संसार देखा पर्यो

around this time:

त्यहि समयमा

performance and dancing.

मंचन र नृत्यको

That nagging dread of self-hood

यो नया आत्मा

didn't exist when I was dancing.

नृत्य सुरु गर्दा थाहा थिएन

I'd literally lose myself.

मैले बिर्स्ये

And I was a really good dancer.

म धेरै राम्री न्रित्यकलाकर थिए /

I would put

मेरा सारा सोचाईहरु नृत्यमा हुन्थ्यो

all my emotional expression

मेरा सारा सोचाईहरु

into my dancing.

मेरा नृत्यमा

I could be in the movement

नृत्यका पलहरुमा म पुगेको हुन्थे

in a way that I wasn't able to be

ती पहिले कहिलै नभए झैँ

in my real life, in myself.

आफु भन्दा आफ्नो आत्मामा/

And at 16,

जब सोह्र वर्षकि भए,

I stumbled across another opportunity,

मलाई एउटा मौका मिल्यो,

and I earned my first acting role in a film.

म चलचित्रमा खेल्न थाले/

I can hardly find the words

मसग शब्दहरुको कमी छ

to describe the peace I felt

ती खुसीहरु बक्त गर्न/

when I was acting.

जब म चलचित्रमा खेल्न थाले

My dysfunctional self

मेरो काम नगरीराको आत्म

could actually plug in

काम गर्न थालो

to another self, not my own,

म बाट टाडा, अर्को आत्म बनेर/

and it felt so good.

त्सबेला खुसीलाग्यो/

It was the first time that I existed

पहिलो पटक थियो जीउनुको अर्थ पाए

inside a fully-functioning self --

म आफ्नो काम गरिरहेको पूर्ण आत्मामा थिए,

one that I controlled,

जसलाई नियेत्रण गरे,

that I steered,

सोचे,

that I gave life to.

र जिबन दिए/

But the shooting day would end,

चलचित्रको छायांकन सकिनासाथ

and I'd return

म फर्किन्थे

to my gnarly, awkward self.

फेरी मेरो दिक्क लाग्दो आत्मामा

By 19,

१९ बर्सकी हुदा,

I was a fully-fledged movie actor,

म एक परिचित नायिका भएकी थिए,

but still searching for definition.

तर अजै परिभाषा खोजी रहेकी थिए /

I applied to read anthropology

समाजशास्त्र पढ्न बिश्वबिध्यालय भर्ना भए

at university.

बिश्वबिध्यालय

Dr. Phyllis Lee gave me my interview,

डाक्टर फिलिप्स ली ले अन्तर्वार्ता लिनु भयो

and she asked me, "How would you define race?"

"तिमि रंगभेदलाई कसरि परिभाषा गर्छौ?"

Well, I thought I had the answer to that one,

लग्यो म सित जवाब थियो,

and I said, "Skin color."

मैले जवाफ दिए "छालाको रंग "

"So biology, genetics?" she said.

"त्यसो भए, जीवशास्त्र, जीन बारेमा?" उहाले भन्नु भयो

"Because, Thandie, that's not accurate.

"टेन्डी, त्यो त गलत भो नि /

Because there's actually more genetic difference

वास्तवमा जीनविज्ञान अनुसार

between a black Kenyan

अश्वेत केनियन

and a black Ugandan

र अश्वेत युगान्डानको

than there is between a black Kenyan

फरक भन्दा पनि अश्वेत केनियन

and, say, a white Norwegian.

र श्वेत नोर्वेजीयन बीचको फरक धेरै छ /

Because we all stem from Africa.

किनकि ती सबै अफ्रिकाबाट शुरु हुन्छन्

So in Africa,

त्यसैले अफ्रिकामा

there's been more time

लामो समय लाग्छ"

to create genetic diversity."

जीन संम्बन्धित विविधताको अध्ययन गर्न"

In other words,

अर्को शब्दमा भन्नु पर्दा,

race has no basis

वर्ण कुनै

in biological or scientific fact.

कुनै जीवविज्ञान वा बैज्ञानिक तथ्यमा भर पर्दैन

On the one hand, result.

एक तर्फ यस्तो परिणाम /

Right?

हैन?

On the other hand, my definition of self

अर्को तर्फ मेरो आत्माको परिभाषा /

just lost a huge chunk of its credibility.

तर जे भएपनि

But what was credible,

साचो त

what is biological and scientific fact,

जीवविज्ञान होस् या बैज्ञानिक तथ्य होस्

is that we all stem from Africa --

आखिर अफ्रिकाबाट शुरु रहेछ,

in fact, from a woman called Mitochondrial Eve

माइकोकोंद्रिया इवा नामको महिलाबाट शुरु भएको रहेछ

who lived 160,000 years ago.

१६०,००० वर्ष अगाडि शुरु भएको रहेछ

And race is an illegitimate concept

वर्ण एक अबैधानिक बिचार हो

which our selves have created

जुन हाम्रै डर र अज्ञानताले बनेको छ /

based on fear and ignorance.

डर र अज्ञानताले बनेको छ /

Strangely, these revelations

विचित्र! परिवर्तन हुने भावना बढी रहयो

didn't cure my low self-esteem,

यसले मेरो आत्मा बिचार र आत्माको सोचाइलाई सहयोग पुराएन

that feeling of otherness.

आत्माको सोचाइलाई

My desire to disappear

म परिवर्तन हुने भावना बढी रहयो

was still very powerful.

बढी रहयो

I had a degree from Cambridge;

म संग क्याम्ब्रिज बिश्वविद्यालयको डिग्री छ,

I had a thriving career,

जल्दो बल्दो पेसा छ

but my self was a car crash,

तर मेरो आत्मा कार दुर्घटना जस्तो छ/

and I wound up with bulimia

यसले मलाई बुलेमिया रोग भएको छ र

and on a therapist's couch.

मलाई थेरापीको सल्लाह चाहियो/

And of course I did.

तेसै गरे

I still believed

म अझैपनि विश्वास गरछूकि

my self was all I was.

मेरो आत्मा नै म हु/

I still valued self-worth

आत्माको मूल्य अरु सबै बस्तुको

above all other worth,

मूल्य भन्दा माथि छ/

and what was there to suggest otherwise?

नत्र भने अरु के नै भन्नु छ र ?

We've created entire value systems

हामीले हाम्रो पुरै मान्यता बनाएका छौ

and a physical reality

र वास्तबिक भौतिक संसार

to support the worth of self.

आत्मालाई साथ दिन

Look at the industry for self-image

जसरी उद्द्योग धन्दामा आफै

and the jobs it creates,

पेसाले आफ्नो ठाउँ लिन्छ

the revenue it turns over.

र राज्य आयस्रोत बढाउछ

We'd be right in assuming

तसरी नै हामी मान्न सक्छौ कि

that the self is an actual living thing.

आत्मा पनि एक जिबित बस्तु हो

But it's not. It's a projection

तर हुँदो रहेनछ, यो एउटा अनुमान मात्र हुदो रहेछ

which our clever brains create

जुन हाम्रो चलाख दिमाखले बनाउछ,

in order to cheat ourselves

आफैलाइ छल्न,

from the reality of death.

मिर्तुको वास्तबिकताबाट

But there is something

कुनैपनि कुराको सार

that can give the self

आत्माको सम्बन्ध

ultimate and infinite connection --

अन्तिम र अनन्त--

and that thing is oneness,

जुन एक हुनु संग सम्बन्ध छ

our essence.

जिबनको सार पनि

The self's struggle

आत्मा संग्घर्स

for authenticity and definition

पूर्णताको र पूर्ण परिभाषा लागि

will never end

जब सम्म रहन्छ

unless it's connected to its creator --

जब सम्म रहन्छ तब यो

to you and to me.

तपाई र म बीच संम्बन्ध रही रहनछ

And that can happen with awareness --

यो चेतनाको सम्बन्ध रहिरहन्छ ,

awareness of the reality of oneness

चेतनाको वास्तबिकता रहे सम्म,

and the projection of self-hood.

अफ्नो आभस भएसम्म

For a start, we can think about

उदाहरणको लागि यो लिऊँ

all the times when we do lose ourselves.

हामी सदै केहि गर्न लाग्छु,आफै भित्र हराउछौ

It happens when I dance,

मलाई तेही भयो जब म नाच्छु,

when I'm acting.

जब अभिनय गर्छु

I'm earthed in my essence,

आत्माको सार अनुभव हुन्छ

and my self is suspended.

मेरा आफनो पन कतै झुन्डिएको हुन्छ

In those moments,

ती नित्र्यका झडमा

I'm connected to everything --

म सबैसँग गासिएको अनुभव हुन्छ

the ground, the air,

जमीनसँग, हावासँग,

the sounds, the energy from the audience.

आवाजसँग र दर्सकसँग

All my senses are alert and alive

मेरा चेतनाहरू सचेत र जीवीत हुन्छन्

in much the same way as an infant might feel --

जसरि बच्चा लाई सबै थोक आफनो लाग्छ तेस्तै मलाई पनि हुन्छ

that feeling of oneness.

आत्मा सग टासिएको अनुभव

And when I'm acting a role,

जब म अभिनय गरीरहेकी हुन्छु

I inhabit another self,

म अर्को आत्मामा हुन्छु र

and I give it life for awhile,

त्यसलाई नै जीवन दिन्छु

because when the self is suspended

त्सबेला आत्म झुन्डिएको हुन्छ,

so is divisiveness

हराएको हुन्छ,

and judgment.

र मेरो सोच पनि

And I've played everything

र मैले सबैमा अभिनय गरेकी छू

from a vengeful ghost in the time of slavery

फिल्ममा, दास प्रथाको भूतको अभिनय,

to Secretary of State in 2004.

अनि देशको सचिवको भूमिका, सन् २००४ मा

And no matter how other

जे जस्तो भयपनी

these selves might be,

यी फरक फरक भुमिकामा

they're all related in me.

यी सबै संम्बन्धित छन्

And I honestly believe

र मलाई पूर्ण विश्वास छ

the key to my success as an actor

नायिका हुनुको मेरो सफलता

and my progress as a person

मेरो एक नागरिक भएर हुँदाको प्रगति

has been the very lack of self

येही मेरो आत्माको कारणले हो

that used to make me feel

तेस्ले मलाई

so anxious and insecure.

कौतुहल र असुरक्षित बनायो

I always wondered

म बिचार गर्थे मैले कि

why I could feel others' pain so deeply,

मैले किन अरुको पिडा गहिरिएर बुज्नुपर्यो,

why I could recognize

किन थाहा पाउनुपर्यो

the somebody in the nobody.

जो मेरो कोहिपनि आफनो होइन

It's because I didn't have a self to get in the way.

कारण मसग एउटा आत्मा थिएन

I thought I lacked substance,

लाग्थियो, म मा यी बिशेता थिएन

and the fact that I could feel others'

र बस्तामा मा यो सब अनुभब गर्न सक्थे

meant that I had nothing of myself to feel.

हुनत मैले यो अनुन्भव गर्नु पर्दैनथियो

The thing that was a source of shame

यो सबै म आफै लाजको कारणले हो

was actually a source of enlightenment.

पछि तेस्ले मलाई ज्ञान दियो

And when I realized

जब मैले बुझे

and really understood

साच्चिकै बुझे

that my self is a projection and that it has a function,

मेरो आत्माको आनुमान भो, यसले कुनै काम गर्न थालियो

a funny thing happened.

पछी ता अच्च्मै भो

I stopped giving it so much authority.

मैले लुकेको आत्मा लाई वास्ता गर्न छाडे/

I give it its due.

जेसुकै होस् भने/

I take it to therapy.

त्सलाई बुझ्न थाले

I've become very familiar

यससग परिचत हुन थाले,

with its dysfunctional behavior.

मेरो काम नगरी रहेको ब्बहारलाई पनि/

But I'm not ashamed of my self.

तर मलाई लाज लाग्न छोडेको छ/

In fact, I respect my self

बस्तामा, मैले आत्मा/मन को ससम्मान गरे

and its function.

र आत्माको कार्यलाई/

And over time and with practice,

समय र अभ्यास सगै,

I've tried to live

मैले जिउन सिके

more and more from my essence.

धेरै भन्दा धेरै जिबनको शार बाट/

And if you can do that,

र, तपाई त्यो गर्न सक्नु हुन्छ भने,

incredible things happen.

अबिश्वशिलो चिजहरु हुदै जनेरहेछ/

I was in Congo in February,

फेरबुअररिमा मा कोंगोमा थिए,

dancing and celebrating

नाच्दै र रमाउदै

with women who've survived

ढुख सहेको बाचेका महिलासग

the destruction of their selves

जसले आफ्नो जीबनको आत्मा गुमाएका थिए

in literally unthinkable ways --

जुन कुरा कल्पना गर्न पनि गारो छ--

destroyed because other brutalized, psychopathic selves

कोहिको घरधन्दामा आत्मा, कोहि मानसिक पिडामा परेका

all over that beautiful land

सारा कोंगो भरि

are fueling our selves' addiction

त्सलाई हामीले

to iPods, Pads, and bling,

आइपोड, पाड्स र इन्टरनेट मार्फत

which further disconnect ourselves

यी आत्मालाई बिछ्द गरछौ,

from ever feeling their pain,

उनीहरुको पिडा थाहा पाउदा पाउदै

their suffering,

छटपटी बुझ्दा बुझ्दै,

their death.

मिर्तु देखदा देख्दै/

Because, hey,

हेर्नुस !!!

if we're all living in ourselves

यदी हामी हाम्रो आत्मा सग बचेका छौ भने

and mistaking it for life,

र जीवनमा गल्ति गरेका छैनौ भने,

then we're devaluing

हुन सक्छ हामीले वे-अर्थ

and desensitizing life.

र अचेत जीवन बनाएको छौ/

And in that disconnected state,

र त्यो काम नलाग्ने मोडमा

yeah, we can build factory farms with no windows,

हेर्नुस !! हामी उदेस्यहीन काम गर्छौ,

destroy marine life

नदि खोलाको नस्ट गर्छौ

and use rape as a weapon of war.

र बलत्कार युद्धको हतियार मान्छौ/

So here's a note to self:

तसैले आत्माको लागि यो सुचना:

The cracks have started to show

छिद्रहरू देखापरे पनि

in our constructed world,

हाम्रो सुन्दर संसारमा,

and oceans will continue

समुर्द्रहरु बगिरहने छन्

to surge through the cracks,

ती छिर्दहरु छोप्नलाई,

and oil and blood,

तेल र रगतको

rivers of it.

नदिहरु हुनेछन/

Crucially, we haven't been figuring out

खासकुरा ता, हामीले बुझ्न सिकेकै छैनौ

how to live in oneness

आत्मा मा मिलेर बस्ने बारेमा

with the Earth and every other living thing.

पृथ्वी र सारा जिबित चिजबिजसग

We've just been insanely trying to figure out

हामी निरन्तर बुझ्न खोजिरहेक छौ

how to live with each other -- billions of each other.

त्यो आत्मा मा कसरी मिलेर बस्ने बारेमा--ती धुप्रै मनहरुमा/

Only we're not living with each other;

हामी एक आपसमा नमिलेका मात्र होइन;

our crazy selves are living with each other

हाम्रा पापी मनहरु पनि मिलेका छैइनन

and perpetuating an epidemic

बरु ती त नर सम्हार

of disconnection.

लियौला जस्तो गर्छन/

Let's live with each other

हामी मिलेर बच्नु पर्छ

and take it a breath at a time.

निर्धक सास फेरौ

If we can get under that heavy self,

यदि मन र आत्म गरुगोभो भने

light a torch of awareness,

चेतना को दियो बलौ

and find our essence,

हाम्रो शार पत्ता लागौ

our connection to the infinite

आन्नत सम्म पुगौ

and every other living thing.

र जिबित एक अर्का लाई देखौ/

We knew it from the day we were born.

यो हामीलाई जन्म बाट नै थाहा दियो/

Let's not be freaked out

अब यसलाई नबिर्सौ

by our bountiful nothingness.

हाम्रो शुन्यताको आलौकित धुनियामा

It's more a reality

यो नै बास्तबिकता हो

than the ones our selves have created.

मनले बनाएको आत्मा भन्दा/

Imagine what kind of existence we can have

सोच्नुहोस! हाम्रो अस्तिस्तो को हो

if we honor inevitable death of self,

यदि हामीले आत्माको मिर्तुलाई स्विकार्यौं भने,

appreciate the privilege of life

जिबन जिउनुको अर्थ बुझ्नु हो

and marvel at what comes next.

जे आगाडी देखा पर्छ त्सलाई स्वीकार्नु हो/

Simple awareness is where it begins.

यो नै हो मैले बुजेको चेतना/

Thank you for listening.

सुनीदिनुभएकोमा धन्यबाद!

(Applause)

ताली♫♪