An artist's unflinching look at racial violence | Sanford Biggers

74,469 views ・ 2016-06-06

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:12
As a conceptual artist,
0
12976
1394
အယူအဆပိုင်း အနုပညာရှင်အနေနဲ့
00:14
I'm constantly looking for creative ways to spark challenging conversations.
1
14394
4308
အကဲစမ်းတဲ့ ပြောဆိုခြင်းတွေ အစပျိုးဖို့ ဆန်းသစိတဲ့နည်းတွေကို အမြဲရှာနေပါတယ်။
00:18
I do this though painting, sculpture, video and performance.
2
18726
3699
ဒါကို ပန်းချီ၊ပန်းပု၊ ဗီဒီယိုနဲ့ သရုပ်ဆောင်တာကနေ လုပ်ခဲ့တာပါ။
00:22
But regardless of the format,
3
22449
1439
ဒါပေမဲ့ ပုံစံကိုဖယ်လိုက်ရင်
00:23
two of my favorite materials are history and dialogue.
4
23912
3452
အကြိုက်ဆုံး အရာနှစ်ခုက သမိုင်းနဲ့ ဆွေးနွေးခြင်းပါ။
00:27
In 2007, I created "Lotus,"
5
27796
2439
၂၀၀၇ မှာ "Lotus" ကိုဖန်တီးခဲ့တယ်၊
00:30
a seven-and-a-half-foot diameter,
6
30259
1774
အချင်း ခုနှစ်ပေခွဲရှိပြီး
00:32
600-pound glass depiction of a lotus blossom.
7
32057
3555
ကြာပန်းပွင့်ရဲ့ ပေါင် ၆၀၀ ဖန်သား သရုပ်ဖော်မှုပါ။
00:35
In Buddhism, the lotus is a symbol for transcendence
8
35937
3469
ဗုဒ္ဓဝါဒမှာ ကြာဆိုတာဟာ ထူးမြတ်မှု အတွက်နဲ့
00:39
and for purity of mind and spirit.
9
39430
2428
စိတ်၊ ဝိဉာဉ်ရဲ့ စင်ကြယ်မှုအတွက် သင်္ကေတပါ။
00:41
But a closer look at this lotus
10
41882
2421
ဒါပေမဲ့ ဒီကြာပန်းကို အနီးကပ်ကြည့်လိုက်ပါ။
00:44
reveals each petal to be the cross-section of a slave ship.
11
44327
3214
ပွင့်ဖတ်တိုင်းဟာ ကျွန်သင်္ဘော တစ်စင်းရဲ့ ကန့်လန့်ဖြတ်ကို ပြပါတယ်။
00:47
This iconic diagram was taken from a British slaving manual
12
47985
3675
ရုပ်ပုံကားချပ်က ဗြိတိသျှ ကျွန်လက်စွဲ စာအုပ်က ယူထားပြီး
00:51
and later used by abolitionists to show the atrocities of slavery.
13
51684
3833
နောက် ဖျက်သိမ်းရေးဝါဒီတွေက ကျွန်စနစ်ရဲ့ ကြမ်းကြုတ်မှုကို ပြဖို့သုံးခဲ့တယ်။
00:56
In America, we don't like to talk about slavery,
14
56104
2405
အမေရိကမှာ ကျွန်စနစ် အကြောင်း ပြောတာ မကြိုက်ဘူး၊
00:58
nor do we look at it as a global industry.
15
58533
2840
ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်း အဖြစ်လည်း မရှုမြင်ဘူး။
01:01
But by using this Buddhist symbol,
16
61397
1628
ဒါပေမဲ့ ဒီဗုဒ္ဒဘာသာ သင်္ကေတသုံးကာ
01:03
I hope to universalize and transcend
17
63049
2603
အမေရိက လူမည်း သမိုင်းနဲ့ စိတ်သောကဟာ
01:05
the history and trauma of black America
18
65676
2389
အများသုံးဖြစ်ကာ ကျော်လွန်ပြီး ကျွန်တော်တို့ရဲ့
01:08
and encourage discussions about our shared past.
19
68089
3364
တူညီတဲ့ အတိတ်အကြောင်း အားပေးဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
01:12
To create "Lotus," we carved over 6,000 figures.
20
72033
4095
"Lotus" ကိုဖန်တီးဖို့ ရုပ်ပုံပေါင်း ၆၀၀၀ ကျော်ထွင်းခဲ့တယ်။
01:16
And this later led to a commission by the City of New York
21
76469
2723
ဒါက နောက်ပိုင်း City of New York က တာဝန်ယူတဲ့
01:19
to create a 28-foot version in steel
22
79216
2254
၂၈ ပေ စတီးပုံစံ တစ်ခု ဖန်တီးဖို့ ဖြစ်သွားတယ်။
01:21
as a permanent installation at the Eagle Academy for Young Men,
23
81494
3442
Eagle Academy for Young Men မှာ အမြဲတမ်းတပ်ဆင်မှု တစ်ခုအဖြစ်နဲ့ပေါ့၊
01:24
a school for black and latino students,
24
84960
2138
လူမည်းနဲ့ လက်တင် ကျောင်းသား တွေအတွက်ကျောင်းပါ။
01:27
the two groups most affected by this history.
25
87122
2673
သမိုင်းမှာ အထိခိုက်ခံရဆုံး အုပ်စုနှစ်ခုပေါ့။
01:30
The same two groups are very affected by a more recent phenomenon,
26
90244
3551
ဒီတူညီတဲ့နှစ်အုပ်စုဟာ သိပ်မကြာခင်က ဖြစ်ရပ်ရဲ့ ထိခိုက်တာခံရတယ်၊
01:33
but let me digress.
27
93819
1623
စကားလမ်းကြောင်း လွဲသွားတယ်ဗျာ။
01:35
I've been collecting wooden African figures
28
95840
2167
ကမ္ဘာတစ်လွှားက တိုးရစ်ဆိုင်တွေနဲ့ အဟောင်း
01:38
from tourist shops and flea markets around the world.
29
98031
2484
စျေးတွေက အာဖရိကန် သစ်သားရုပ် တွေ စုစောင်းနေပါတယ်။
01:40
The authenticity and origin of them is completely debatable,
30
100539
3082
ဒါတွေရဲ့ စစ်မှန်မှုနဲ့ ဇာစ်မြစ်က လုံးဝ အငြင်းပွားဖွယ်ရာပါ။
01:43
but people believe these to be imbued with power,
31
103645
2658
ဒါပေမဲ့ လူတွေက ဒါတွေကို တန်ခိုး (သို့) မှော်အစွမ်းတောင်
01:46
or even magic.
32
106327
1332
ပြည့်ဝင်တယ်လို့ ယုံကြတယ်။
01:47
Only recently have I figured out how to use this in my own work.
33
107683
3126
တစ်လောကပဲ ဒါကို ကိုယ့်လက်ရာမှာ ဘယ်လိုသုံးမလဲလို့ ကြံဆခဲ့တယ်။
01:51
(Gun shots)
34
111412
6809
(သေနတ်ပစ်သံများ)
02:05
Since 2012, the world has witnessed the killings of Trayvon Martin,
35
125253
4168
၂၀၁၂ ကတည်းက Trayvon Martin, Michael Brown, Eric Garner, Sandra Bland
02:09
Michael Brown, Eric Garner, Sandra Bland, Tamir Rice
36
129445
3740
Tamil Rice နဲ့ ပြောရရင် မရေမတွက်နိုင်တဲ့ လူမည်း လက်နက်မဲ့ နိုင်ငံသားတွေဟာ
02:13
and literally countless other unarmed black citizens
37
133209
2960
မကြာခဏပဲ လုံးဝ အပြစ်မရှိပဲ လွတ်သွားတဲ့
02:16
at the hands of the police,
38
136193
1429
ရဲတွေရဲ့ လက်ထဲမှာ
02:17
who frequently walk away with no punishment at all.
39
137646
2808
သတ်ဖြတ်ခြင်းကို ကမ္ဘာကြီးက သက်သေခံထားပါတယ်။
02:20
In consideration of these victims
40
140775
2029
ဒီဓားစာခံတွေကို စဉ်းစားသုံးသပ်ရင်း
02:22
and the several times that even I,
41
142828
1810
ဥပဒေလိုက်နာတဲ့ Ivy League ပါမောက္ခ
02:24
a law-abiding, Ivy League professor,
42
144662
2473
ကျွန်တော်တောင်မှ အကြိမ်များစွာ
02:27
have been targeted and harassed at gunpoint by the police.
43
147159
3464
ရဲကနေ သေနတ်ထောက်ကာ ပစ်မှတ် ထားခံရပြီး နှောင့်ယှက်တာ ခံခဲ့ရဖူးတယ်။
02:30
I created this body of work simply entitled "BAM."
44
150647
3654
ဒီကိုယ်ကာယ လက်ရာကို BAM" လို့ ရိုးရိုးပဲ ခေါင်းစဉ်တပ်ကာ ဖန်တီးခဲ့တယ်။
02:36
It was important to erase the identity of each of these figures,
45
156389
3499
အရေးကြီးတာက ဒီအရုပ်တစ်ခုချင်းစီ ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာကို ဖျက်ဖို့၊
02:39
to make them all look the same and easier to disregard.
46
159912
3749
အားလုံးကို တူသွားအောင်လုပ်ဖို့နဲ့ ပိုလွယ်လွယ်နဲ့ ဥပက္ခာပြုဖို့ပါ။
02:43
To do this, I dip them in a thick, brown wax
47
163685
2200
ဒါလုပ်ဖို့ ပစ်ခတ်တဲ့ အကွာအဝေးဆီ မယူသွားခင်
02:45
before taking them to a shooting range
48
165909
1963
ဖယောင်းညို ထူထူမှာ ဒါတွေကိုနှစ်ပါတယ်။
02:47
where I re-sculpted them using bullets.
49
167896
2798
အဲဒီမှာ ကျည်ဆံတွေသုံးပြီး ပြန်ထုလုပ်ပါတယ်။
02:51
And it was fun,
50
171098
1181
ပျော်စရာပါ၊
02:52
playing with big guns and high-speed video cameras.
51
172303
2837
သေနတ်ကြီးတွေ မြန်နှုန်းမြင့်ဗီဒီယို ကင်မရာတွေနဲ့ ကစားရင်းလေ
02:55
But my reverence for these figures kept me from actually pulling the trigger,
52
175164
3657
ဒါပေမဲ့ ဒီအရုပ်တွေအတွက် ကြည်ညိုမှုက မောင်းကို တကယ်ဆွဲခြင်းက ကင်းကွာနေတယ်၊
02:58
somehow feeling as if I would be shooting myself.
53
178845
2658
ဘာလို့မသိပဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပစ်နေမှာလိုမျိုး ခံစားရင်းပါ
03:01
Finally, my cameraman, Raul, fired the shots.
54
181995
3230
နောက်ဆုံး ကင်မရာသမား Raul က ပစ်လိုက်တယ်။
03:06
I then took the fragments of these
55
186503
1869
နောက် ဒီအပိုင်းအစတွေကို ယူပြီး
03:08
and created molds, and cast them first in wax,
56
188396
3528
ပုံစံသွင်းကာ ဒါတွေကို ဖယောင်း သွန်းလိုက်ပါတယ်။
03:12
and finally in bronze like the image you see here,
57
192749
3103
နောက်ဆုံး ကြေးသွန်းလိုက်တာ ဒီမှာမြင်ရတဲ့ အရုပ်လိုပေါ့။
03:15
which bears the marks of its violent creation
58
195876
2104
စစ်ပွဲဒဏ်ရာ(သို့) အမာရွတ်လို ကြမ်းတမ်းတဲ့
03:18
like battle wounds or scars.
59
198004
1808
ဖန်တီးမှု အမှတ်အသားတွ​ေ ဆောင်ထားတယ်။
03:20
When I showed this work recently in Miami,
60
200583
2008
ဒီလက်ရာကို မကြာမီက Miami မှာ ပြတုန်းက
03:22
a woman told me she felt every gun shot to her soul.
61
202615
2785
မိန်မသားတစ်ဦးက သေနတ်တိုင်း သူ့ဝိဉာဉ်ကို ပစ်တာခံစားရတယ်တဲ့။
03:25
But she also felt that these artworks
62
205424
2591
ဒါပေမဲ့ ဒီအနုပညာလက်ရာတွေဟာ ဒီသတ်ဖြတ်တာတွေရဲ့ ဓားစာခံ
03:28
memorialized the victims of these killings
63
208039
2000
တွေကို မှတ်မိစေတာကိုလည်း ခံစားရတယ်တဲ့။
03:30
as well as other victims of racial violence throughout US history.
64
210063
3189
US သမိုင်းတစ်လျှောက် လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ ဓားစာခံတွေရောပါ။
03:33
But "Lotus" and "BAM" are larger than just US history.
65
213812
3034
ဒါပေမဲ့ "Lotus" နဲ့ "BAM" ဟာ US သမိုင်းထက် ပိုကြီးမားတယ်။
03:36
While showing in Berlin last year,
66
216870
1864
Berlin မှာ မနှစ်က ပြတုန်းက ဒဿနိက
03:38
a philosophy student asked me what prompted these recent killings.
67
218758
3561
ဒဿနိက ကျောင်းသားက ဘာက ဒီမကြာခင် က သတ်ဖြတ်တာတွေကို စေ့ဆော်တာလဲလို့မေးတယ်။
03:42
I showed him a photo of a lynching postcard
68
222343
2618
၁၉၀၀ အစောပိုင်းနှစ်တွေက လူအုပ်နဲ့သတ်တဲ့ ပို့စ်ကဒ်ပုံ
03:44
from the early 1900s
69
224985
1365
သူ့ကို ပြလိုက်ပြီး
03:46
and reminded him that these killings have been going on for over 500 years.
70
226374
5072
ဒီသတ်ဖြတ်တာတွေ ဆက်ဖြစ်နေတာ နှစ် ၅၀၀ ကျော်ပြီလို့ သူ့ကို သတိပေးလိုက်တယ်။
03:51
But it's only through questions like his
71
231922
1906
ဒါပေမဲ့ သူ့ မေးခွန်းလိုမျိုးတွေနဲ့
03:53
and more thoughtful dialogue about history and race
72
233852
2842
ပိုလေးနက်တဲ့ ဆွေးနွေးမှုကပဲ တစ်ဦးချင်းနဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းအဖြစ်
03:56
can we evolve as individuals and society.
73
236718
2578
ကျွန်တော်တို့ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်နိင်တာပါ။
03:59
I hope my artwork creates a safe space
74
239709
2833
မျှော်လင့်တာက ကျွန်တော့ အနုပညာ လက်ရာဟာ ရိုးသားတဲ့
04:02
for this type of honest exchange
75
242566
2412
ဖလှယ်မှုရဲ့ ဒီပုံစံအတွက် ဘေးကင်းတဲ့ နေရာတစ်ခုနဲ့
04:05
and an opportunity for people to engage one another
76
245002
2739
စစ်မှန်ပြီး လိုအပ်တဲ့ ပြောဆိုခြင်းမှာ တစ်ဦးက တစ်ဦးကို
04:07
in real and necessary conversation.
77
247765
2888
ချိတ်ဆက်ဖို့ လူတွေအတွက် အခွင့်လမ်းတစ်ခု ဖန်တီးတာပါ။
04:10
Thank you.
78
250751
1150
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
04:11
(Applause)
79
251925
6463
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7