Will Potter: The shocking move to criminalize nonviolent protest

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

It was less than a year after September 11,

စက်တင်ဘာ (၁၁)ရက်နေ့ အပြီး တစ်နှစ် မပြည့်ခင်ကလေးမှာပေါ့၊

and I was at the Chicago Tribune

ကျွန်တော်ဟာ Chicago Tribune သတင်းစာမှာ အပစ်အခတ်တွေ၊

writing about shootings and murders,

လူသတ်မှုတွေအကြောင်းကို သတင်းရေးသားနေခဲ့ပါတယ်။

and it was leaving me feeling

နောက်ပြီး ဒါက ကျွန်တော့ကို တော်တော်လေး စိတ်ဓာတ်ကျအောင်၊

pretty dark and depressed.

စိတ်မချမ်းသာအောင် လုပ်နေခဲ့တာပေါ့ဗျာ။

I had done some activism in college,

ကောလိပ်မှာတုန်းက နိူင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ လုပ်ထားခဲ့ဖူးလေတော့

so I decided to help a local group

တိရိစ္ဆာန်တွေကို စမ်းသပ်ခြင်းကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ​လှုပ်ရှားရေး အဖွဲ့တစ်ခုကို

hang door knockers against animal testing.

အကူအညီပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်ပါတယ်။

I thought it would be a safe way

ကျွန်တော့အထင်တော့ ဒါဟာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ တစ်စုံတစ်ရာကို ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက်

to do something positive,

စိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ပါ။

but of course I have the absolute worst luck ever,

ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကျတော့ ကျွန်တော်ကြုံတွေ့လိုက်ရတာက လုံးဝကို အဆိုးဆုံးဖြစ်တဲ့ ကံကြမ္မာပါပဲဗျာ။

and we were all arrested.

ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့တွေ အကုန်လုံး အဖမ်းခံရတယ်လေ။

Police took this blurry photo of me

ရဲတွေက လက်ကမ်းစာရွက်တွေကိုကိုင်ထားတဲ့ ကျွန်တော့ရဲ့

holding leaflets as evidence.

ဒီမှုန်ဝါးဝါးဓာတ်ပုံကို သက်သေအဖြစ်ရိုက်ယူလိုက်ကြတယ်။

My charges were dismissed,

ကျွန်တော့အပေါ် စွဲဆိုမှုတွေကို ပလပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။

but a few weeks later,

ဒါပေမဲ့ သီတင်းပတ် အနည်းငယ်ကြာပြီးတဲ့နောက်မှာတော့

two FBI agents knocked on my door,

FBI က ထောက်လှမ်းရေးနှစ်ယောက် ကျွန်တော့အိမ်ကို တံခါးလာခေါက်ပြီး

and they told me that unless I helped them

ကျွန်တော့အနေနဲ့ ဆန္ဒပြတဲ့အဖွဲ့တွေကို သူလျှိုလုပ်ဖို့ သူတို့ကို အကူအညီမပေးဘူးဆိုရင်

by spying on protest groups,

ပြည်တွင်းအကြမ်းဖက်သူတွေ စာရင်းထဲမှာ

they would put me on a domestic terrorist list.

ကျွန်တော့ကို ထည့်ပေးသွားမယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

I'd love to tell you that I didn't flinch,

ကျွန်တော် တွန့်ဆုတ်မသွားဘူးဆိုတာကို ခင်ဗျားတို့ကို ပြောချင်ပါတယ်။

but I was terrified,

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော် ထိတ်လန့်သွားမိပါတယ်။

and when my fear subsided,

ကျွန်တော် အကြောက်ပြေသွားတဲ့အခါမှာ

I became obsessed with finding out

ဒါက ဘယ်လိုဖြစ်လို့၊

how this happened,

ဘယ်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ

how animal rights and environmental activists

ထိခိုက်နာကျင်စေခြင်းမရှိတဲ့ တိရိစ္ဆာန် အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ

who have never injured anyone

အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေတွေဟာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီး FBI ရဲ့ ထိပ်တန်း ပြည်တွင်း

could become the FBI's number one

အကြမ်းဖက် ခြိမ်းခြောက်သူတွေ ဖြစ်လာတာပါလဲဆိုတာကို

domestic terrorism threat.

စုံစမ်းသိရှိဖို့ စိတ်ထဲမှာ သန္နိဌာန်ချမိသွားတာပေါ့။

A few years later, I was invited to testify

နောက်နှစ်အနည်းငယ်အကြာမှာတော့ ကျွန်တော့ရဲ့ အစီရင်ခံချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး

before Congress about my reporting,

ဥပဒေပြုလွတ်တော်ရှေ့မှောက်မှာ သက်သေခံထွက်ဆိုပေးဖို့ ဖိတ်ကြားခြင်းခံခဲ့ရပါတယ်။

and I told lawmakers that, while everybody

နောက်ပြီး ဥပဒေပြဌာန်းသူတွေကို ကျွန်တော်ပြောခဲ့တာက

is talking about going green,

လူတိုင်းက စိမ်းလန်းစိုပြေစေဖို့ပြော​နေစဉ်မှာ

some people are risking their lives

တစ်ချို့တွေကတော့ သစ်တောတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက်၊ ရေနံပိုက်လိုင်းတွေကို တားဆီးဖို့အတွက်

to defend forests and to stop oil pipelines.

သူတို့ရဲ့ အသက်တွေကို ရင်းနေရတယ်ဆိုတာပါ။

They're physically putting their bodies on the line

သူတို့တွေဟာ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာတွေကို ဝေလမုဆိုးတွေရဲ့ မှိန်းတွေနဲ့

between the whalers' harpoons and the whales.

ဝေလငါးတွေကြားက တန်းပေါ်မှာ ကာယကံမြောက် တင်ထားနေကြရတာပါ။

These are everyday people,

သူတို့တွေဟာ သာမန်လူတွေပါ။

like these protesters in Italy

အမဲလိုက်ခွေးပုလေးတွေကို တိရိစ္ဆာန် စမ်းသပ်ခြင်းကနေ

who spontaneously climbed over

ကယ်တင်ဖို့အတွက် သံဆူးကြိုး အကာအရံတွေကို

barbed wire fences to rescue beagles

ပင်ကိုယ်စေ့ဆော်မှုနဲ့ ကျော်လွားခဲ့ကြတဲ့ အီတလီက

from animal testing.

ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြကြသူတွေလိုပါပဲ။

And these movements have been incredibly effective

နောက်ပြီးတော့ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေဟာ မယုံနိူင်လောက်အောင်ကို ထိရောက်မှုရှိပြီး

and popular,

လူကြိုက်လည်းများခဲ့တာပေါ့။

so in 1985, their opponents made up a new word,

ဒါကြောင့်မို့လို့ (၁၉၈၅)မှာ သူတို့ရဲ့ အတိုက်အခံတွေက

eco-terrorist,

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမြင်တွေကို ပြောင်းလဲစေဖို့ "ဂေဟ-အကြမ်းဖက်သမား" ဆိုပြီး

to shift how we view them.

စကားလုံးသစ်တစ်ခုကို ထွင်ခဲ့ကြသေးတယ်။

They just made it up.

သူတို့တွေက ဒါကို ထွင်လိုက်ကြတာပေါ့။

Now these companies have backed new laws

အခုအခါမှာတော့ ဒီကုမ္ပဏီတွေကနေပြီးတော့ Animal Enterprise Terrorism Act,လို့ခေါ်တဲ့

like the Animal Enterprise Terrorism Act,

တိရိစ္ဆာန် စီမံကိန်း အကြမ်းဖက်မှု အက်ဥပဒေ လိုမျိုး ဥပဒေ အသစ်တွေနဲ့ ထောက်ပံ့အားပေးထားပါပြီ။

which turns activism into terrorism

ဒီမှာက အကျိုးအမြတ်တွေ ဆုံရှုံးတာမျိုးကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်ဆိုရင်

if it causes a loss of profits.

တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားနိုင်ပါတယ်။

Now most people never even heard about this law,

အခု လူအများစုက ဒီဥပဒေအကြောင်းကို တစ်ခါမှတောင် မကြားဖူးခဲ့ကြပါဘူး။

including members of Congress.

ဥပဒေပြုလွတ်တော် အမတ်တွေအပါအဝင်ပေါ့။

Less than one percent were in the room

လွတ်တော်မှာ ဒီဥပဒေ အတည်ပြုတော့ အခန်းထဲမှာရှိတဲ့

when it passed the House.

အမတ်တွေက တစ်ရာခိုင်နှုန်း မပြည်ခဲ့ပါဘူး။

The rest were outside at a new memorial.

ကျန်တဲ့သူတွေက အောက်မေ့ဖွယ်ရာ အခန်းအနားသစ်ကို ရောက်နေခဲ့ကြတာပါ။

They were praising Dr. King

သူတို့တွေဟာ ဒေါက်တာကင်းကို ချီးမွမ်းနေနေကြတာပါ။

as his style of activism was branded as terrorism

တိရိစ္ဆာန်တွေနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုတဲ့ အကြောင်းကြားချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုရင်

if done in the name of animals or the environment.

သူ့ရဲ့ ပြုပြင်လှုပ်ရှားမှု စတိုင်ဟာ အကြမ်းဖက်ဝါဒဖြစ်တယ်လို့ တံဆိပ်တပ်ခံခဲ့ရတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါ။

Supporters say laws like this are needed

ထောက်ခံအားပေးသူတွေက ဒီလိုမျိုးဥပဒေတွေဟာ

for the extremists:

အစွန်းရောက်ဝါဒီတွေကြောင့် လိုအပ်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

the vandals, the arsonists, the radicals.

လက်သရမ်းဖျက်ဆီးသူတွေ၊ မီးရှို့ဖျက်ဆီးသူတွေ၊ တော်လှန်ရေးဝါဒီတွေပဲပေါ့ဗျာ။

But right now, companies like TransCanada

ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ TransCanada လို ကုမ္ပဏီတွေကတော့

are briefing police in presentations like this one

အကြမ်းမဖက်တဲ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက်သူတွေအဖြစ်

about how to prosecute nonviolent protesters

ဘယ်လိုဘယ်ပုံ တရားစွဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခုလိုဟာမျိုးကို

as terrorists.

နည်းနာအသစ်တွေကို ရဲတွေကို ရှင်းလင်းပြနေပါတယ်။

The FBI's training documents on eco-terrorism

FBI ရဲ့ ဂေဟ အကြမ်းဖက်သူတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လေကျင့်သင်ကြားပေးရေးဆိုင်ရာ စာရွက်စာတန်းဟာ

are not about violence,

အကြမ်းဖက်ခြင်းအကြောင်းမဟုတ်ပဲ၊

they're about public relations.

ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးအကြောင်းတွေပါ။

Today, in multiple countries,

ဒီနေ့ခေတ်မှာ နိူင်ငံပေါင်းစုံမှာ၊

corporations are pushing new laws

စီးပွားရေလုပ်ငန်းကြီးတွေဟာ စိုက်ပျိုးမွေမြူရေးခြံတွေထဲမှာ။

that make it illegal to photograph

တိရိစ္ဆာန်တွေကို နှိပ်စက်တာကို ဓာတ်ပုံရိုက်တာကို တရားမဝင်ဘူးဆိုတဲ့

animal cruelty on their farms.

ဥပဒေသစ်တွေကို တွန်းအားပေးနေကြပါတယ်

The latest was in Idaho just two weeks ago,

နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ အီဒါဟိုပြည်နယ်မှာ လွန်ခဲ့တဲ့. သီတင်းနှစ်ပတ်ကပေါ့။

and today we released a lawsuit

ဒီနေ့အခါမှာတော့ သတင်းရေးသားထုတ်ပြန်မှုကို

challenging it as unconstitutional

ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ အခြေခံဥပဒေကို ဆန့်ကျင်တဲ့ လုပ်ရပ်အဖြစ်

as a threat to journalism.

တရားစွဲဆိုမှုတစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။

The first of these ag-gag prosecutions,

ဒီ ပြောဆိုဝေဖန်မှုကို ပိတ်ပင်တဲ့ တရားစွဲဆိုခြင်းတွေလို့

as they're called,

သတ်မှတ်ကြတာတွေရဲ့ ပထမဆုံး ဥပမာကတော့

was a young woman named Amy Meyer,

အေမီမေရာ လို့ခေါ်တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ပါပဲ။

and Amy saw a sick cow being moved

အများတကာ သွားလာနေကြတဲ့ လမ်းပေါ်မှာရှိနေတဲ့အခိုက်မှာ

by a bulldozer outside of a slaughterhouse

သားသတ်ရုံတစ်ခုရဲ့ အပြင်ဘက်ကနေ နာနေတဲ့ နွားမတစ်ကောင်ကို

as she was on the public street.

မြေထိုးစက်နဲ့ သယ်ရွှေ့နေတာကို အေမီ တွေ့မိလိုက်ပါတယ်။

And Amy did what any of us would:

ကျွန်တော်တို့တွေထဲက ဘယ်သူမဆို လုပ်ကြမယ့်ဟာကို အေမီလုပ်ခဲ့တာပါ။

She filmed it.

သူမက ဒါကို ရုပ်ရှင်ရိုက်ယူလိုက်တာပေါ့။

When I found out about her story, I wrote about it,

သူမရဲ့ဇာတ်လမ်းကို ကျွန်တော်သိလိုက်တဲ့အခါမှာ ကျွန်တော် ဒီအကြောင်းကို ရေးလိုက်ပါတယ်။

and within 24 hours, it created such an uproar

နောက်ပြီး (၂၄)နာရီအတွင်းမှာပဲ တရားလို ရှေ့နေဘက်က ရှေ့နေတွေဟာ စွဲဆိုချက်တွေအားလုံးကို

that the prosecutors just dropped all the charges.

ရုပ်သိမ်းလိုက်ကြတယ်ဆို့တဲ့ အုတ်အော်သောင်းတင်း ကိစ္စတစ်ခုလိုမျိုး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။

But apparently, even exposing stuff like that

ဒါပေမဲ့ အပြင်ပန်းအားဖြင့်တော့ ဒီလိုမျိုး ကိစ္စကို ဖော်ထုတ်ခြင်းဆိုတာတောင်မှပဲ

is a threat.

ဒါဟာ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

Through the Freedom of Information Act,

သတင်းအချက်အလက်ဆိုင်ရာ အက်ဥပဒေ လွတ်လပ်ခွင့်ကနေပြီးတော့

I learned that the counter-terrorism unit

ကျွန်တော့ရဲ့ ဒီလိုမျိုး ဆောင်းပါးတွေ၊ ဟောပြောမှုတွေကို

has been monitoring my articles

တန်ပြန် အကြမ်းဖက်ခြင်း ယူနစ်ကနေ

and speeches like this one.

စောင့်ကြည့်မှတ်သားနေတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိရှိလိုက်ရပါတယ်။

They even included this nice little write-up of my book.

သူတို့တွေဟာ ကျွန်တော့စာအုပ်ရဲ့ ဒီရေးသားချက်ကလေးကိုတောင် ထည့်သွင်းထားခဲ့ကြတယ်။

They described it as "compelling and well-written."

"အရမ်းကို စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းပြီး ကောင်းလိုက်တဲ့ အရေးအသား"တဲ့လေ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Blurb on the next book, right?

နောက်လာမယ့် စာအုပ်အဖုံးမှာ ကြွားပြီး ရေးနိုင်မယ့် အကျဉ်းချုပ်ပေါ့ဗျာ၊ ဟုတ်တယ်နော်။

The point of all of this is to make us afraid,

ဒီကိစ္စ အားလုံးရဲ့ အဓိကအချက်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ကို ကြောက်ရွံ့သွားစေအောင် လုပ်လိုက်တာပါပဲ။

but as a journalist, I have an unwavering faith

ဒါပေမဲ့ သတင်းစာသမား တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်တော့မှာ ပညာသင်ကြားပေးခြင်းရဲ့

in the power of education.

စွမ်းအားကို မမှိတ်မသုန် ယုံကြည်မှုရှိနေတာပါပဲ။

Our best weapon is sunlight.

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အထိရောက်ဆုံး လက်နက်က နေရောင်ခြည်ပဲလေ။

Dostoevsky wrote that the whole work of man

ဒေါ့စတိုယက်(ဗ်)စကီးရေးသားခဲ့ဘူးတာက လူတစ်ယောက်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတစ်ရပ်လုံးကို သက်သေပြဖို့ဆိုတာက

is to prove he's a man and not a piano key.

သူဟာ လူသားတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး၊ စန္ဒရားတစ်လုံးရဲ့ ခလုတ်တစ်ခု မဟုတ်ဘူးဆိုတာပါပဲ။

Over and over throughout history,

သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံးမှာ အကြိမ်ကြိမ်ပဲ

people in power have used fear

အာဏာရှိတဲ့သူတွေဟာ ကြောက်ရွံ့မှုကို

to silence the truth and to silence dissent.

အမှန်တရားကို နှုတ်ဆိတ်သွားစေဖို့အတွက်၊ သဘောထားကွဲလွဲမှုကို ငြိမ်သက်သွားစေဖို့အတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။

It's time we strike a new note.

အခု ကျွန်တော်တို့တွေ ဂီတသင်္ကေတ အသစ်တစ်ခုကို တီးခတ်ရမယ့် အချိန်ရောက်ပါပြီ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံများ)