Why our screens make us less happy | Adam Alter

Translator: Taban Khidr Reviewer: Ahmed Yousify

So, a few years ago I heard an interesting rumor.

چه‌ند ساڵێك پێش ئێستا گوێم له‌ پڕوپاگه‌نده‌یه‌كی سه‌یر بوو

Apparently, the head of a large pet food company

وادیاربو سه‌رۆكی كۆمپانیایه‌كی گه‌وره‌ی خۆراكی ئاژه‌ڵان

would go into the annual shareholder's meeting

ده‌چێته‌ كۆبوونه‌وه‌ی ساڵانه‌ی خاوه‌ن پشكه‌كان

with can of dog food.

به‌ خواردنی قوتوبه‌ندی سه‌گ

And he would eat the can of dog food.

وه‌ خواردنی ناو قوتوه‌كه‌ ده‌خوات

And this was his way of convincing them that if it was good enough for him,

ئه‌مه‌ ڕێگایه‌ك بوو بۆ قایل كردنی ئه‌وان كه‌ خواردنه‌كه‌ بۆ ئه‌ویش ده‌شێ

it was good enough for their pets.

زۆرباشه‌ بۆ ئاژه‌ڵه‌ ماڵیه‌ كانیان

This strategy is now known as "dogfooding,"

ئه‌م ستراتیژیه‌ ناسراوه‌ به‌ دۆگ فودینگ

and it's a common strategy in the business world.

ئه‌مه‌ ستراتیژیه‌كی باوه‌ له‌ جیهانی بزنس

It doesn't mean everyone goes in and eats dog food,

مانای ئه‌مه‌ نیه‌ هه‌موان بڕۆن و خۆراكی سه‌گ بخۆن

but businesspeople will use their own products

به‌ڵام كه‌سانی بزنسمان به‌رهه‌مه‌كانی خۆیان به‌كارده‌ێنن

to demonstrate that they feel --

بۆ ئه‌وه‌ی پیشانی بده‌ن

that they're confident in them.

كه هه‌ست به‌ ئاسوده‌یی ده‌كه‌ن له‌گه‌ڵیان

Now, this is a widespread practice,

ئێستا ئه‌مه‌ كردارێكی باوه‌

but I think what's really interesting is when you find exceptions

به‌ڵام ئه‌و كاته‌ سه‌رنجراكێشه‌ كه‌ تۆ ڕیزپه‌ر

to this rule,

ده‌بینیه‌وه بۆئه‌م یاسایه‌

when you find cases of businesses or people in businesses

كاتێ كه‌یسی بزنس یان كه‌سانی ناو بزنس ده‌بینی

who don't use their own products.

به‌رهه‌مه‌كانی خۆیان به‌كارناهێنن

Turns out there's one industry where this happens in a common way,

وادیاره‌ ئه‌مه‌ ته‌نها له‌ یه‌ك جۆری پیشه‌سازی ئه‌مه‌ ڕوده‌دات،

in a pretty regular way,

به‌ ڕێگایه‌كی ڕێك وپێك

and that is the screen-based tech industry.

ئه‌م پیشه‌سازیه‌ به‌نده‌ له‌سه‌ ته‌كنه‌لۆژیای سكرین.

So, in 2010, Steve Jobs, when he was releasing the iPad,

له‌ 2010 كاتێ ستیڤ جۆبس ده‌ركرد iPad

described the iPad as a device that was "extraordinary."

وه‌سفی كرد وه‌كو ئامێرێكی "نائاسایی"

"The best browsing experience you've ever had;

باشترین ئه‌زمونی لێگەریان ؛تاوه‌كو ئێستا بەکاریهاتووە

way better than a laptop, way better than a smartphone.

زۆر باشتره‌ له‌ لاپتۆپ وه‌ زۆریش باشتره‌ له‌ مۆبایلی زیره‌ك.

It's an incredible experience."

"ئه‌زمونێكی سه‌رسوڕهێنه‌رانه‌یه‌

A couple of months later, he was approached by a journalist

چه‌ند مانگێگ دواتر ڕۆژنامه‌نوسێك لێی نزیك بۆوه‌

from the New York Times,

له‌ نیۆرك تایمزه‌وه‌

په‌یوه‌ندیێکی ته‌له‌فۆنی درێژیان ئه‌نجامدا

and they had a long phone call.

At the end of the call,

له‌كۆتایی په‌یوه‌ندیه‌كه‌

the journalist threw in a question that seemed like a sort of softball.

ڕۆژنامه‌نوسكه‌ پرسیارێكی لێكرد كه‌ له‌ جۆرێك سۆفت بۆل ده‌چوو

He said to him, "Your kids must love the iPad."

پێ ووت "ده‌بێت منداڵه‌كانت "ئايپادیان خۆش بوێت

There's an obvious answer to this,

ئه‌مه‌ وه‌ڵامێكی ئاشكرای هه‌یه‌،

but what Jobs said really staggered the journalist.

به‌ڵام وه‌ڵامی جۆبس سه‌ری ڕۆژنامه‌نوسه‌كه‌ی سوڕماند.

He was very surprised,

زۆر سه‌رسام بوو،

because he said, "They haven't used it.

چونكه‌ جۆبس گوتی "تائێستا به‌كاریان نه‌هێناوه‌.

We limit how much technology our kids use at home."

به‌كارهێنانی ته‌كنه‌لۆژیامان سنوردار كردووه‌ له‌ ماڵه‌وه‌".

This is a very common thing in the tech world.

ئه‌مه‌ شتێكی زۆرباوه‌ له‌ جیهانی ته‌كنه‌لۆژیا دا.

In fact, there's a school quite near Silicon Valley

له‌ڕاستیدا قوتابخانه‌یه‌ك هه‌یه‌ له‌نزیك سیلیكۆن ڤالێ

called the Waldorf School of the Peninsula,

پێی ده‌گوترێت قوتابخانه‌ی وۆڵدۆرف له‌ پێنیسوله‌

and they don't introduce screens until the eighth grade.

كه‌ قوتابیه‌كان ئاشنا ناكرێن به‌ سكرین تاوه‌كو پۆلی ٨.

What's really interesting about the school

ئه‌وه‌ی خۆشه‌ ده‌رباره‌ی ئه‌م قوتابخانه‌یه‌

is that 75 percent of the kids who go there

سه‌دا ٧٥ی ئه‌و قوتابیانه‌ی له‌وێ ده‌خوێنن

have parents who are high-level Silicon Valley tech execs.

باوانیان له‌ چاودێره‌ گه‌وره‌كانی ته‌كنه‌لۆژیای سیلیكۆن ڤالێین

So when I heard about this, I thought it was interesting and surprising,

كاتێ گوێم لێبوو زۆر پێی سه‌رسام بووم

and it pushed me to consider what screens were doing to me

وا لێكردم بیر له‌وه‌ بكه‌مه‌وه‌ سكرین چی له‌ من

and to my family and the people I loved,

و خێزانه‌كه‌م و كه‌سه‌ خۆشه‌ویسته‌كانم،

and to people at large.

وە لە خه‌ڵكێكی زۆر كردیه‌.

So for the last five years,

له‌ ماوه‌ی پینج ساڵی رابردوو،

as a professor of business and psychology,

وه‌كو پرۆفیسۆرێكی بزنس و ده‌رونزانی،

I've been studying the effect of screens on our lives.

له‌ كاریگه‌ریه‌كانی سكرین له‌سه‌ر ژیانمان ده‌كۆڵمه‌وه‌.

And I want to start by just focusing on how much time they take from us,

ده‌مه‌وێ ده‌ست پێبكه‌م به‌ تیشك خستنه‌ سه‌ر ئه‌و هه‌موو كاته‌ی لێمان ده‌روات،

and then we can talk about what that time looks like.

ئینجا قسه‌ ده‌كه‌ین له‌سه‌ر كاته‌كانمان به‌بێ ئه‌وه‌.

What I'm showing you here is the average 24-hour workday

من لێره‌ پیشانتان ده‌ده‌م تێكرای كاركردنی ٢٤ سه‌عاتی

at three different points in history:

له‌ سێ خاڵی جیای مێژوو دا:

2007 -- 10 years ago --

ده‌ ساڵ به‌ر له‌ ئێستا 2007

2015

2015

and then data that I collected, actually, only last week.

ئه‌و داتایانه‌ی كۆم كردونه‌ته‌وه‌ هه‌فته‌ی ڕابردوو

And a lot of things haven't changed

زۆربه‌ی شته‌كان نه‌گۆڕاون

all that much.

به‌و ڕاده‌یه‌.

We sleep roughly seven-and-a-half to eight hours a day;

به‌ گشتی حه‌فت سه‌عات و نیو تا هه‌شت سه‌عات ده‌خه‌وین:

some people say that's declined slightly, but it hasn't changed much.

هه‌ندێ خه‌ڵك ده‌ڵێن كه‌م بۆته‌وه‌ به‌ڵام زۆر نه‌گۆڕاوه‌.

We work eight-and-a-half to nine hours a day.

هه‌شت سه‌عات و نیو تا ده‌ سه‌عات كار ده‌كه‌ین.

We engage in survival activities --

خه‌ریكی هه‌ندێ چاڵاكی ده‌بین

these are things like eating and bathing and looking after kids --

ئه‌و شتانه‌ی وه‌كو خواردن و خۆشوشتن و چاوه‌دێری منداڵ

about three hours a day.

نزیكه‌ی سێ سه‌عات.

That leaves this white space.

لێره‌ بۆشا یه‌كی سپی هه‌یه‌.

That's our personal time.

كه‌ كاتی تایبه‌ت به‌ خۆمانه‌.

That space is incredibly important to us.

ئه‌م بۆشایه‌ زۆر گرنگه‌ بۆمان.

That's the space where we do things that make us individuals.

ئه‌و بۆشایانه‌ی وامان لێده‌كات ته‌نیا بین.

That's where hobbies happen, where we have close relationships,

له‌وێ خولیاكانمان ڕووده‌ده‌ن له‌وێ په‌یوه‌ندیه‌ نزیكه‌كانمان،

where we really think about our lives, where we get creative,

له‌وێ بیرله‌ژیانمان ده‌كه‌ینه‌وه‌ داهێنانه‌كانمان وه‌رده‌گرین،

where we zoom back and try to work out

له‌و شوێنه‌ی ده‌گه‌رێینه‌وه‌ دواوه‌

whether our lives have been meaningful.

ده‌مانه‌وێ بزانین ژیانمان ماناداربووه‌.

We get some of that from work as well,

هه‌ندێكشتمان له‌ كاریش ده‌ست ده‌كه‌وێ،

but when people look back on their lives

به‌ڵام كه‌ مرۆڤ سه‌یری دواوه‌ ده‌كات

and wonder what their lives have been like

وە ده‌یه‌وێ بزانێ ژیانی چۆن بووه‌

at the end of their lives,

له‌ كۆتای ژیانیان،

you look at the last things they say --

سه‌یری دواهه‌مین شت ده‌كه‌یت كه‌ ده‌یڵێن

they are talking about those moments that happen in that white personal space.

هه‌موو قسه‌ ده‌كه‌ن له‌سه‌ر ئه‌و ساتانه‌ی كه‌ له‌ بۆشایه‌ سپیه‌كه‌ ڕوده‌ده‌ن.

So it's sacred; it's important to us.

زۆر پیرۆز و گرنگه‌ بۆمان.

Now, what I'm going to do is show you

ئێستا من پێتا پیشان ده‌ده‌م

how much of that space is taken up by screens across time.

چه‌نده‌ سكرین ئه‌م بۆشایه‌ی كاتمانی بردووه‌.

In 2007,

له‌ 2007

this much.

ئه‌وه‌ نده‌.

That was the year that Apple introduced the first iPhone.

له‌و ساڵه‌ی كه‌ ئه‌پڵ یه‌كه‌م ئايفۆنى ناساند.

Eight years later,

هه‌شت ساڵ دوای ئه‌وه‌،

this much.

ئه‌وه‌نده‌.

Now, this much.

ئێستاش ئه‌وه‌نده‌.

That's how much time we spend of that free time in front of our screens.

ئه‌وه‌ ئه‌م كاته‌یه‌ كه‌به‌سه‌ری ده‌به‌ین له به‌رامبه‌ر شاشه‌كانمان.

This yellow area, this thin sliver, is where the magic happens.

به‌شه‌ زه‌رده‌كه‌ خۆله‌مێشیه‌، ئه‌وشوێنه‌ی جادوه‌كه‌ی تێدا ڕوده‌دا.

That's where your humanity lives.

ئه‌م جێیه‌ی مرۆڤایه‌تی تێدا ده‌ژی.

And right now, it's in a very small box.

له‌ ئێستادا، له‌بۆكسێكی زۆر بچوكه‌.

So what do we do about this?

ئینجا چی بكه‌ین ده‌رباره‌ی ئه‌مه‌؟

Well, the first question is:

باشه‌ یه‌كه‌م پرسیار:

What does that red space look like?

بۆشایه‌ سوره‌كه‌ له‌ چی ده‌چێت؟

Now, of course, screens are miraculous

ئێستا شاشه‌كان موعجیزه‌ ئاسان،

in a lot of ways.

له‌ زۆر لایه‌نه‌وه‌.

I live in New York,

من له‌ نیۆرك ده‌ژیم،

a lot of my family lives in Australia,

زۆربه‌ی خێزانه‌كه‌م له‌ ئوسترالیا ده‌ژین،

and I have a one-year-old son.

وه‌ من كچێكی یه‌ك ساڵم هه‌یه‌.

The way I've been able to introduce them to him is with screens.

له‌ ڕێگای سكرینه‌وه‌ ئه‌وانم پێناساندوه‌.

I couldn't have done that 15 or 20 years ago

نه‌مده‌توانی ئه‌وه‌بكه‌م 15- 20 ساڵ له‌وه‌و پێش

in quite the same way.

له‌ هه‌مان ڕێگاوه‌.

So there's a lot of good that comes from them.

زۆر شتی باشیان لێوه‌ وه‌رده‌گرین.

One thing you can do is ask yourself:

یه‌ك شت ده‌توانی پرسیار له‌ خۆت بكه‌ی:

What goes on during that time?

چی ڕووده‌دات له‌م كاتانه‌دا؟

How enriching are the apps that we're using?

چه‌نده‌ به‌سودن ئه‌م ئاپانه‌ی به‌كاری دێنین؟

And some are enriching.

هه‌ندێكیان لە ڕاستیدا ده‌وڵه‌مه‌ندن.

If you stop people while they're using them and say,

ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كان بوه‌ستێی و لێیان بپرسی

"Tell us how you feel right now,"

بلێ هه‌ست به‌" "چیده‌كه‌یت ئێستا

they say they feel pretty good about these apps --

ده‌ڵێن خۆش حالن له‌گه‌ڵ ئه‌م ئاپانه‌

those that focus on relaxation, exercise, weather, reading,

ئه‌وانه‌ی جه‌خت له‌سه‌ ڕاهێنان، ئارامی،كه‌ش وهه‌وا وخوێندنه‌وه‌

education and health.

و پەروەردە و ته‌ندروستی ده‌كه‌ن.

They spend an average of nine minutes a day on each of these.

به‌ تێكرای نۆ خوله‌ك به‌سه‌ر ده‌به‌ن له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌.

These apps make them much less happy.

لەلای ترەوە ئه‌وئاپانه‌ی كه‌ بێتاقه‌تیان ده‌كه‌ن

About half the people, when you interrupt them and say, "How do you feel?"

نزیكه‌ی نیوه‌ی خه‌ڵك كه‌ لێیان ده‌پرسی "هه‌ست به‌ چی ده‌كه‌ی؟"

say they don't feel good about using them.

ده‌ڵێن هه‌ست بەخۆشی ناكه‌ن كه‌به‌كاریان دێنن

What's interesting about these --

ئه‌وه‌ سه‌رنج ڕاكێشه‌ ده‌باره‌ی

dating, social networking, gaming,

ژوان، تۆره‌كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان و یاری،

entertainment, news, web browsing --

ڕابوارن وهه‌واڵ و تۆرگەرەکان

people spend 27 minutes a day on each of these.

خه‌ڵك ڕۆژانه‌ 27 دقیقه‌ به‌سه‌ر ده‌به‌ن.

We're spending three times longer on the apps that don't make us happy.

سێ ئه‌وه‌نده‌ كاتمان به‌سه‌ر ده‌به‌ین له‌گه‌ڵ ئه‌وئاپانه‌ی دڵخۆشمان ناكه‌ن.

That doesn't seem very wise.

ئه‌مه‌ زۆر ئاقڵانه‌ دیار نیه‌.

One of the reasons we spend so much time on these apps

یه‌كێك له‌ هۆكاره‌كانی ئه‌و كاته‌ زۆره‌ به‌كارهێنانی

that make us unhappy

ئاپانەی کە دڵته‌نگمان ده‌كه‌ن

is they rob us of stopping cues.

ناچارمان ده‌كا بجوڵێین و ڕانەوەستین.

Stopping cues were everywhere in the 20th century.

ده‌گوترێ له هه‌مووشوێنێ نيشانەى وەستان لە سەدەی 20 دا هەبوو.

They were baked into everything we did.

لەناو هەموو شتێك کە ئێمە كردمان هەبوو

A stopping cue is basically a signal that it's time to move on,

نيشانەى وەستان لە ناکاودا نیشانەیەکە بو ئەوەی بەرەو پیش بڕوین،

to do something new, to do something different.

شتێكی نوێ بكه‌ی، شتێكی جیاواز بكه‌ی.

And -- think about newspapers; eventually you get to the end,

وه‌ بیر له‌ ڕۆژنامه‌ بكه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌ كۆتایه‌كه‌ی،

you fold the newspaper away, you put it aside.

ڕۆژنامه‌كه‌ لول ده‌ده‌یت و ده‌یخه‌یته‌ لایه‌ك.

The same with magazines, books -- you get to the end of a chapter,

هه‌مان شێوە لەگەل گۆڤار و كتێب ده‌گه‌یه‌ دواین به‌شی،

prompts you to consider whether you want to continue.

هانت ده‌دات بۆ ئه‌وه‌ی به‌رده‌وام بیت.

You watched a show on TV, eventually the show would end,

سه‌یری به‌رنامه‌یه‌كی ته‌له‌فزیۆنی ده‌كه‌ی وده‌گاته‌ كۆتای،

and then you'd have a week until the next one came.

وه‌ هه‌فته‌یه‌ك ده‌ڕوات تا به‌رنامه‌یه‌كی دیكه‌ دەربکەوێت.

There were stopping cues everywhere.

نيشانەى وەستان له‌ هه‌موو شوێنێكه‌.

But the way we consume media today is such that there are no stopping cues.

به‌ڵام به‌و جۆره‌ی میدیا هه‌یه‌ له‌ ئێستادا هیچ وه‌ستانێك نیه‌.

The news feed just rolls on,

هه‌واڵه‌كان هه‌میشه‌ نوێده‌بنه‌وه‌،

and everything's bottomless: Twitter, Facebook, Instagram,

هه‌موویان بێ کوتایین: تویته‌ر، فه‌یسبوك، ئینسته‌گرام

email, text messaging, the news.

ئیمه‌یل، نامه‌ و هه‌واڵه‌كان.

And when you do check all sorts of other sources,

كاتێ هه‌موو ئه‌و سه‌رچاوانه‌ چێك ده‌كه‌ی،

you can just keep going on and on and on.

هه‌میشه‌ به‌رده‌وام ده‌بی له‌سه‌ری.

So, we can get a cue about what to do from Western Europe,

ده‌توانین چاوه‌ڕوانی چی بكه‌ین له‌ ئه‌وڕوپای ڕۆژئاوا،

where they seem to have a number of pretty good ideas in the workplace.

له‌كاتێكا ژماره‌یه‌كی زۆری بیرۆكه‌ی باش هه‌یه‌ له‌ شوێنی ئیشكردن.

Here's one example. This is a Dutch design firm.

یه‌كێك له‌وانه‌ دیزاینی كۆمپانیایه‌كی هۆڵه‌ندیه‌.

And what they've done is rigged the desks to the ceiling.

ئه‌وان هه‌ڵساون به‌به‌ستانه‌وه‌ی مێزه‌كان به‌ بنمیچه‌كه‌.

And at 6pm every day,

وه‌ هه‌موو ڕۆژێ سه‌عات 6

it doesn't matter who you're emailing or what you're doing,

گرنگ نیه‌ ئیمه‌یل بۆكێ ده‌كه‌ی وه‌ چی ده‌كه‌یت

مێزه‌كان به‌رزده‌بنه‌وه‌ بۆسه‌قفه‌كه‌.

the desks rise to the ceiling.

(Laughter)

(پێكه‌نین)

(Applause)

(چه‌پڵه‌لێدان)

Four days a week, the space turns into a yoga studio,

چوار ڕۆژ له‌ هه‌فته‌دا ئه‌م شوێنه‌ ده‌بێته‌ ستۆدیۆی یۆگا،

one day a week, into a dance club.

یه‌ك ڕۆژیش یانه‌ی سه‌ما.

It's really up to you which ones you stick around for.

ئه‌مه‌ به‌نده‌ له‌سه‌ر تۆ كامیان هه‌ڵده‌بژێری.

But this is a great stopping rule,

به‌ڵام یاسایه‌كی زۆر نایابه‌.

because it means at the end of the day,

چونكه‌ مانای وایه‌ له‌ كۆتای ڕۆژدا،

everything stops, there's no way to work.

هه‌موو شتێ ده‌وه‌ستێ هیچ كار نیه‌.

At Daimler, the German car company, they've got another great strategy.

له‌ده‌یمله‌ركۆمپانیایه‌كی ئۆتۆمبیلی ئه‌ڵمانی ستراتیژیه‌كی گرنگیان هه‌یه‌

When you go on vacation,

كه‌ ده‌چیت بۆ پشوو،

instead of saying, "This person's on vacation,

له‌ جیاتی ئه‌وه‌ی بڵێن "ئه‌م كه‌سه‌ له‌ پشووه‌"

they'll get back to you eventually,"

"دواتر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌"

they say, "This person's on vacation, so we've deleted your email.

ده‌ڵێن ئه‌و كه‌سه‌ له‌ پشووه‌، ئیمه‌یله‌" كه‌ ڕه‌ش كراوه‌ته‌وه‌

This person will never see the email you just sent."

ئه‌و كه‌سه‌ هه‌رگیز ئیمه‌له‌كه‌ "نابینێت كه‌ ناردووته‌

(Laughter)

(پێكه‌نین)

"You can email back in a couple of weeks,

ده‌توانی ئیمه‌یل بنێریەوە چه‌ند هه‌فته‌یه‌كی تر"

or you can email someone else."

یان ئیمه‌یل بۆ كه‌سه‌كی تر بنێرە."

(Laughter)

(پێكه‌نین)

And so --

وه‌،

(Applause)

(چه‌پڵه‌لێدان)

You can imagine what that's like.

ده‌توانی خه‌یاڵ بكه‌ی ئه‌مه‌ چۆنه‌.

You go on vacation, and you're actually on vacation.

ده‌چیته‌ پشوو و به‌ڕاستی له‌ پشووی.

The people who work at this company feel

ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌وكۆمپانیانه‌ كارده‌كه‌ن

that they actually get a break from work.

پشوویه‌ك له‌ ئیش كردن وه‌رده‌گرن.

But of course, that doesn't tell us much

به‌دڵنیایه‌وه‌ ئه‌مه‌ زۆرمان پێناڵێن

about what we should do at home in our own lives,

ده‌رباره‌ی ئه‌وه‌ی چی بكه‌ین له‌ ماڵه‌وه‌،

so I want to make some suggestions.

ده‌مه‌وێت چه‌ند پێشنیارێك بكه‌م.

It's easy to say, between 5 and 6pm, I'm going to not use my phone.

ئاسانه‌ بڵێی له‌ نێوان 5 بۆ 6 ئێواره‌ مۆبایله‌كه‌م به‌كار ناهێنم.

The problem is, 5 and 6pm looks different on different days.

كێشه‌كه‌ ئه‌ویه‌ 5 و 6 هه‌موو ڕۆژێك وه‌ك و یه‌ك نیه‌.

I think a far better strategy is to say,

باوه‌ڕم وایه‌ ستراتیژیه‌كی باشتره‌ بڵێین

I do certain things every day,

هه‌موو ڕۆژێ هەندێ شتی دیاری کراو ده‌كه‌م،

there are certain occasions that happen every day,

هه‌لی دیاری كراوهه‌یه‌ هه‌موو ڕۆژێك ڕووده‌ده‌ن

like eating dinner.

وه‌كو نان خواردنی ئێواره‌

Sometimes I'll be alone,

هه‌ندێك جار ته‌نیا ده‌بم

sometimes with other people,

هه‌ندێ جار له‌گه‌ڵ خه‌ڵك،

sometimes in a restaurant,

هه‌ندێ جارله‌ چێشتخانه‌،

sometimes at home,

هه‌ندێ جار لە ماڵه‌وه‌،

but the rule that I've adopted is: I will never use my phone at the table.

به‌ڵام ئه‌و یاسایه‌ی به‌كاری ده‌ھێنم:

هه‌رگیز مۆبایله‌كه‌م لەسەر مێزی خواردن به‌كارناهێنم.

It's far away,

له‌ دووره‌وه‌یه‌.

as far away as possible.

هێنده‌ی گونجاوه‌ دووره‌ لێم.

Because we're really bad at resisting temptation.

چونكه‌ زۆر به‌ ئاسانی، فریوو ده‌خۆین

But when you have a stopping cue that, every time dinner begins,

به‌ڵام كه‌ پلانمان هه‌یه‌ هه‌مووكاتێ نانی ئێواره‌ ده‌ست پێ ده‌كات

my phone goes far away,

مۆبایله‌كه‌م دوورداده‌نێم.

you avoid temptation all together.

له‌ فریوخواردن دوور ده‌كه‌ویته‌وه‌.

At first, it hurts.

له‌سه‌ره‌تادا ئازار به‌خشه‌.

I had massive FOMO.

فۆمۆ یه‌كی به‌هێزم هه‌یه‌.

(Laughter)

(پێكه‌نین)

I struggled.

له‌ ململانێدا بووم

But what happens is, you get used to it.

به‌ڵام ڕادێی له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ڕوده‌دات

You overcome the withdrawal the same way you would from a drug,

زاڵ ده‌بی به‌سه‌رئاسته‌نگ وه‌كو ئه‌وه‌ی هه‌بووبه‌رامبه‌ر بێهۆشكه‌ر

and what happens is, life becomes more colorful, richer,

ئه‌وه‌ی ڕوده‌دات ژیانت ڕه‌نگاوڕه‌نگتر وده‌وڵه‌مه‌ند تر ده‌كات

more interesting --

زۆر سه‌رنج ڕاكێشتر

you have better conversations.

گفتوگۆی باشترت ده‌بێت

You really connect with the people who are there with you.

په‌یوه‌ندیت باشتر ده‌بێت له‌گه‌ڵ كه‌سانی ده‌ورت

I think it's a fantastic strategy,

پێم وایه‌ ستراتیژیه‌كی زۆر جوانه‌

and we know it works, because when people do this --

دزانین كاریگه‌ر ده‌بێت كه‌ خه‌ڵك ئه‌مه‌ ده‌كه‌ن

and I've tracked a lot of people who have tried this --

من زۆر كه‌س ده‌ناسم هه‌وڵی ئه‌مه‌یان داوه‌

it expands.

زیاتریش ده‌بن

They feel so good about it,

زۆر هه‌ست به‌ باشی ده‌كه‌ن

they start doing it for the first hour of the day in the morning.

ده‌ستیان پێكرد به‌ سه‌عاته‌كانی به‌یانیان

They start putting their phones on airplane mode on the weekend.

مۆبایله‌كانیان كرده‌ مۆدی فڕن له‌ كۆتای هه‌فته‌

That way, your phone remains a camera, but it's no longer a phone.

به‌م شێوه‌یه‌ مۆبایله‌كه‌ت كامێرای هه‌یه‌ به‌ڵام مۆبایل نیه‌

It's a really powerful idea,

ئه‌مه‌ بیرۆكه‌یه‌كی به‌هێزه‌

and we know people feel much better about their lives when they do this.

ده‌زانین خه‌ڵك چه‌نده‌ باشترن كه‌ ئه‌مه‌ ده‌كه‌ن

So what's the take home here?

چ داهاتێك ده‌به‌یته‌وه‌ ماڵه‌وه‌؟

Screens are miraculous; I've already said that,

هه‌روه‌ك گوتم شاشه‌كان ناوازه‌ن،

and I feel that it's true.

وه‌ هه‌ست ده‌كه‌م ڕاسته‌.

But the way we use them is a lot like driving down a really fast, long road,

به‌ڵام به‌م شێوازه‌ی به‌كاری ده‌هێنین له‌ خواره‌وه‌ی ڕێگایه‌كی زۆر درێژ و خێرا،

and you're in a car where the accelerator is mashed to the floor,

له‌ ئۆتۆمبیله‌كی كه‌ پایده‌ره‌كه‌ی تێكه‌ڵ بووه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌رزه‌كه‌،

it's kind of hard to reach the brake pedal.

زه‌حمه‌ته‌ بگه‌یته‌ پایده‌ری برێكه‌كه‌.

You've got a choice.

هه‌لبژارده‌یه‌كت هه‌یه‌.

You can either glide by, past, say, the beautiful ocean scenes

یان ده‌توانی بڕۆی بابڵێین لەبردەم دیمه‌نه‌كانی زه‌ریای جوانه‌كه‌

and take snaps out the window -- that's the easy thing to do --

هه‌ندێ وێنه‌ بگری-- ئه‌مه‌ شتێكی ئاسانه‌

or you can go out of your way to move the car to the side of the road,

یان ده‌توانی ئۆتۆمبیله‌كه‌ت له‌لایه‌ك ڕابگری و بیكوژێنیته‌وه‌،

to push that brake pedal,

پاڵ به‌پایده‌ری برێكه‌كه‌ بنێ،

to get out,

بۆ ده‌رچوون،

take off your shoes and socks,

گۆره‌وی و پێڵاوه‌كانت داكه‌نی،

take a couple of steps onto the sand,

چه‌ند هه‌نگاوێك بڕۆوه‌ ناو لم،

feel what the sand feels like under your feet,

هه‌ست به‌ لمه‌كه‌ بكه‌ی له‌ ژێر پێت،

walk to the ocean,

به‌ره‌و زه‌ربا ده‌ڕۆی

and let the ocean lap at your ankles.

لێگه‌رێ زه‌ریا باوه‌ش به‌ گۆزینگه‌كانت بكات

Your life will be richer and more meaningful

ژیانت ده‌وڵه‌مه‌ندتر و مانادارتر ده‌بێت

because you breathe in that experience,

چونكه‌ له‌ ناو ئه‌م ئه‌زمونه‌ هه‌ناسه‌ ده‌ده‌ی،

and because you've left your phone in the car.

وە چونكه‌ مۆبایله‌كه‌ت له‌ناوئۆتۆمبیله‌كه‌ جێهێشتووه‌.

Thank you.

سوپاس

(Applause)

(چه‌پڵه‌ لێدان)