Daniel Goldstein: The battle between your present and future self

Translator: Salome Shelia Reviewer: Andro Dgebuadze

Do you remember the story

ალბათ გახსოვთ

of Odysseus and the Sirens

ოდისევსის და სირინოზების ისტორია

from high school or junior high school?

სასკოლო წლებიდან.

There was this hero, Odysseus, who's heading back home

არსებობდა ასეთი გმირი , ოდისევსი.

after the Trojan War.

ის ტროას ომის შემდეგ სახლში ბრუნდება.

And he's standing on the deck of his ship,

დგას თავისი ხომალდის გემბანზე

he's talking to his first mate,

და თავის პირველ თანაშემწეს ელაპარაკება.

and he's saying,

და ეუბნება:

"Tomorrow, we will sail past those rocks,

„ხვალ იმ კლდეების მახლობლად გავცურავთ

and on those rocks sit some beautiful women

სადაც ის ლამაზი ქალები სხედან,

called Sirens.

სირინოზებს რომ ეძახიან.

And these women sing an enchanting song,

ისინი ისეთ მომაჯადოებელ სიმღერას მღერიან,

a song so alluring

ისეთი მომნუსხველია,

that all sailors who hear it

რომ ყველა მეზღვაური, რომელიც მას მოისმენს,

crash into the rocks and die."

კლდეებს ეჯახება და იღუპება.“

Now you would expect, given that,

თქვენ ფიქრობთ, რომ იცოდა რა ეს,

that they would choose an alternate route around the Sirens,

ოდისევსი სხვა მარშრუტით წავიდოდა და გვერდს აუვლიდა სირინოზებს.

but instead Odysseus says,

მაგრამ აი, რას ამბობს ის:

"I want to hear that song.

„მე მინდა მათი სიმღერა მოვისმინო.

And so what I'm going to do

ამიტომ, აი, როგორ მოვიქცევით -

is I'm going to pour wax in the ears

ყურებში ცვილს ჩაგასხამთ

of you and all the men --

ყველა თქვენგანს, ყველას ამ ხომალდზე -

stay with me --

მოიცადეთ, მისმინეთ!

so that you can't hear the song,

იმისათვის, რომ თქვენ სიმღერა ვერ გაიგონოთ.

and then I'm going to have you tie me to the mast

მე კი ანძაზე მიმაბამთ,

so that I can listen

ასე მე მათ სიმღერასაც მოვისმენ

and we can all sail by unaffected."

და გვერდსაც უვნებლად ავუქცევთ.“

So this is a captain

აი, ესაა კაპიტანი, რომელიც გემის

putting the life of every single person on the ship at risk

ეკიპაჟის წევრების სიცოცხლეს საფრთხეში აგდებს

so that he can hear a song.

იმისათვის, რომ სიმღერა მოისმინოს.

And I'd like to think if this was the case,

მე მგონია, რომ თუკი მართლა ასე მოიქცნენ

they probably would have rehearsed it a few times.

ალბათ ამისთვის მოემზადებოდნენ კიდეც.

Odysseus would have said, "Okay, let's do a dry run.

ოდისევსი იტყოდა „კარგი, მოდი რეპეტიცია გავიაროთ.

You tie me to the mast, and I'm going to beg and plead.

წარმოიდგინეთ, რომ მიმაბით ანძაზე. მე დაგიწყებთ მუდარას, რომ გამათავისუფლოთ.

And no matter what I say, you cannot untie me from the mast.

მაგრამ რაც არ უნდა გითხრათ, არ გამათავისუფლოთ.

All right, so tie me to the mast."

ახლა მოდით და მიმაბით!“

And the first mate takes a rope

პირველი თანაშემწე იღებს თოკს და

and ties Odysseus to the mast in a nice knot.

საფუძვლიანად აბამს ოდისევსს ანძაზე.

And Odysseus does his best job playacting

ოდისევსიც როლში შედის და ამბობს

and says, "Untie me. Untie me.

„ამხსენით! ამხსენით!

I want to hear that song. Untie me."

სიმღერის მოსმენა მინდა. ამხსენით!“

And the first mate wisely resists

პირველი თანაშემწე ბრძნულად უძლებს მის ვედრებას

and doesn't untie Odysseus.

და არ ათავისუფლებს მას.

And then Odysseus says, "I see that you can get it.

მერე ოდისევსი ეუბნება „კარგი, ვხედავ, რომ გაიგეთ.

All right, untie me now and we'll get some dinner."

ახლა ამხსენით და ვისადილოთ“

And the first mate hesitates.

მისი პირველი თანაშემწე ორჭოფობას იწყებს.

He's like, "Is this still the rehearsal,

„ეს ისევ რეპეტიციაა?

or should I untie him?"

თუ მართლა ავხსნა?“

And the first mate thinks,

პირველი თანაშემწე ფიქრობს

"Well, I guess at some point the rehearsal has to end."

„როდესღაც რეპეტიციაც ხომ უნდა დასრულდეს?“

So he unties Odysseus, and Odysseus flips out.

ის ათავისუფლებს ოდისევსს. ოდისევსი გადარეულია.

He's like, "You idiot. You moron.

„შე სულელო! შე შტერო!

If you do that tomorrow, I'll be dead, you'll be dead,

ხვალ, რომ ასე მოიქცე, მე მოვკვდები, შენც მოკვდები

every single one of the men will be dead.

და თითოეული ადამიანი ამ გემზე მოკვდება.

Now just don't untie me no matter what."

არ გამათავისუფლო, რაც არ უნდა მოხდეს.“

He throws the first mate to the ground.

თავის თანაშემწეს მიწაზე ანარცხებს.

This repeats itself through the night --

ასე გრძელდება მთელი ღამე-

rehearsal, tying to the mast,

რეპეტიცია, ანძაზე მიბმა,

conning his way out of it,

თავის დახსნა,

beating the poor first mate up mercilessly.

თანაშემწის უწყალოდ ცემა.

Hilarity ensues.

მხიარულება გრძელდება.

Tying yourself to a mast

საკუთარი თავის ანძაზე მიბმა

is perhaps the oldest written example

ალბათ ყველაზე ძველი წერილობითი მაგალითია იმისა,

of what psychologists call a commitment device.

რასაც ფსიქოლოგები ვალდებულების მექანიზმს ეძახიან.

A commitment device is a decision that you make

ვალდებულების მექანიზმი არის გადაწყვეტილება,

with a cool head to bind yourself

რომელსაც იღებ ცივი გონებით,

so that you don't do something regrettable

რომ მომავალში, უნებისყოფობით არ გააკეთო

when you have a hot head.

რაღაცა, რასაც შემდგომ ინანებ.

Because there's two heads inside one person

ჩვენ ხომ ორი თავი გვაქვს თითქოს -

when you think about it.

რომ დავფიქრდეთ.

Scholars have long invoked this metaphor of two selves

მეცნიერები დიდი ხანია ამ „ორი მეს“ მეტაფორას იყენებენ

when it comes to questions of temptation.

როცა ცდუნების თემას განიხილავენ.

There is first, the present self.

ჯერ არსებობს ჩვენი ამჟამინდელი, დღევანდელი „მე“.

This is like Odysseus when he's hearing the song.

ეს ის ოდისევსია, რომელსაც სიმღერა ესმის.

He just wants to get to the front row.

მას უნდა რომ წინა რიგებში მოხვდეს.

He just thinks about the here and now and the immediate gratification.

მას მხოლოდ „ახლა და ამჟამად“ ადარდებს და ის სიამოვნება, რომელსაც უმალ მიიღებს.

But then there's this other self, the future self.

მაგრამ ამავე დროს არის მეორე „მე“, მომავალი „მე“.

This is Odysseus as an old man

ეს ის ოდისევსია, რომელიც მოხუცია და

who wants nothing more than to retire in a sunny villa

სხვა არაფერი უნდა თუ არა მზიან სახლში მშვიდი ცხოვრება

with his wife Penelope

თავის ცოლ პენელოპესთან ერთად

outside of Ithaca -- the other one.

ითაკასთან ახლოს. ეს მეორეა.

So why do we need commitment devices?

და მაინც, რაში გვჭირდება ვალდებულების მექანიზმები?

Well resisting temptation is hard,

ცდუნებაზე უარის თქმა რთულია,

as the 19th century English economist

როგორც მე-19 საუკუნის ინგლისელი ეკონომისტი

Nassau William Senior said,

ნასო ვილიამ უფროსი ამბობდა

"To abstain from the enjoyment which is in our power,

„თავი შეიკავო სიამოვნებისგან, რომელიც ახლა შეგიძლია მიიღო,

or to seek distant rather than immediate results,

ან სწრაფ შედეგებს, გრძელვადიანი შედეგები არჩიო,

are among the most painful exertions

ადამიანური ნებისყოფის ერთერთი

of the human will."

ყველაზე რთული გამოცდაა.“

If you set goals for yourself and you're like a lot of other people,

თუ თქვენ მიზნებს ისახავთ და სხვა ადამიანებივით ხართ,

you probably realize

კარგად გესმით ალბათ,

it's not that your goals are physically impossible

რომ მათ განა იმიტომ, ვერ აღწევთ,

that's keeping you from achieving them,

რომ ეს ფიზიკურად შეუძლებელია -

it's that you lack the self-discipline to stick to them.

არამედ იმიტომ, რომ ნებისყოფა გაკლიათ.

It's physically possible to lose weight.

ფიზიკურად შესაძლებელია დაიკლო წონა.

It's physically possible to exercise more.

ფიზიკურად შესაძლებელია მეტი ივარჯიშო.

But resisting temptation

მაგრამ ცდუნებაზე უარის თქმა

is hard.

რთულია.

The other reason

ცდუნებაზე უარის თქმა

that it's difficult to resist temptation

კიდევ იმიტომ არის ძნელი, რომ

is because it's an unequal battle

ეს არათანაბარი ბრძოლაა

between the present self and the future self.

დღევანდელ „მე“-სა და მომავალ „მე“-ს შორის.

I mean, let's face it, the present self is present.

ვაღიაროთ, დღევანდელი “მე” - დღევანდელობაა.

It's in control. It's in power right now.

ის მართავს სიტუაციას. ახლა ისაა ძალაუფლებაში.

It has these strong, heroic arms

მას აქვს ძლიერი, ჰეროიკული მკლავები

that can lift doughnuts into your mouth.

რომლებიც ნამცხვარს თქვენ პირთან მიიტანენ.

And the future self is not even around.

მომავალი “მე” ჯერ ახლოსაც კი არ არის.

It's off in the future. It's weak.

ის შორსაა მომავალში. ის სუსტია.

It doesn't even have a lawyer present.

ადვოკატიც კი არ ყავს.

There's nobody to stick up for the future self.

მომავალ “მე”-ს არავინ დაიცავს.

And so the present self can trounce

ამგვარად დღევანდელი “მე” სულ გადათელავს

all over its dreams.

მის ოცნებებს.

So there's this battle between the two selves that's being fought,

ასეთი ბრძოლაა ამ ორ “მე”-ს შორის და ჩვენ გვჭირდება

and we need commitment devices

ვალდებულების მექანიზმები იმისათვის,

to level the playing field between the two.

რომ ისინი ამ ბრძოლაში თანაბარ პირობებში იყვნენ.

Now I'm a big fan of commitment devices actually.

მე ვალდებულების მექანიზმების დიდი მომხრე ვარ.

Tying yourself to the mast is the oldest one, but there are other ones

ანძაზე მიბმა ყველაზე ძველია, მაგრამ სხვებიც არსებობს

such as locking a credit card away with a key

მაგალითად საკრედიტო ბარათის ჩაკეტვა უჯრაში,

or not bringing junk food into the house so you won't eat it

სახლში არაჯანსაღი საკვების არ მოტანა, რომ არ ჭამო, ან

or unplugging your Internet connection

ინტერნეტის კაბელის გამორთვა,

so you can use your computer.

რომ კომპიუტერით იმუშავო.

I was creating commitment devices of my own

ვალდებულების მექანიზმებს მე თვითონ დიდი ხნის წინ ვიგონებდი

long before I knew what they were.

სანამ გავიგებდი, რომ რამე ასეთი არსებობდა.

So when I was a starving post-doc

როცა კოლუმბიის უნივერსიტეტის

at Columbia University,

პოსტ-დოქტორანტურის მშიერი სტუდენტი ვიყავი,

I was deep in a publish-or-perish phase of my career.

ჩემი კარიერის „გამოაქვეყნე ან გაქრი“ ეტაპზე ვიყავი.

I had to write five pages a day

ყოველ დღე ხუთი გვერდი უნდა დამეწერა

towards papers

ჩემი სტატიებისთვის

or I would have to give up five dollars.

ან ხუთი დოლარი უნდა დამეთმო.

And when you try to execute these commitment devices,

და როცა ვცდილობთ ეს ვალდებულების მექანიზმები ავამოქმედოთ,

you realize the devil is really in the details.

მაშინ ვხვდებით, რომ ეშმაკი მართლაც რომ დეტალებშია.

Because it's not that easy to get rid of five dollars.

იმიტომ, რომ არც ისე მარტივია ხუთი დოლარი მოიშორო.

I mean, you can't burn it; that's illegal.

ვერ დაწვავ, ცხადია - ეს უკანონოა.

And I thought, well I could give it to a charity

ამიტომ ვიფიქრე ქველმოქმედებაზე გავცემთქი,

or give it to my wife or something like that.

ან ცოლს მივცემ ან რამე მსგავსი.

But then I thought, oh, I'm sending myself mixed messages.

მერე მივხვდი, რომ ეს ორაზროვნება დამაბნევდა.

Because not writing is bad, but giving to charity is good.

არდაწერა - ცუდია, მაგრამ ქველმოქმედება - კარგია.

So then I would kind of justify not writing

ასე ხომ ყოველთვის ადვილად გავიმართლებდი თავს.

by giving a gift.

არ ვწერ მაგრამ სამაგიეროდ საჩუქარს გავცემ.

And then I kind of flipped that around and thought,

მერე ეს აზრი განვავითარე,

well I could give it to the neo-Nazis.

შემეძლო ნეონაცისტებისთვის მიმეცა ეს ფული.

But then I was like, that's more bad than writing is good,

მერე მიხვდვი, რომ ეს საქციელი უფრო ცუდია, ვიდრე წერა არის კარგი,

and so that wouldn't work.

ამიტომ არ გამოდგებოდა.

So ultimately, I just decided

საბოლოოდ, გადავწყვიტე, რომ

I would leave it in an envelope on the subway.

კონვერტში ჩავდებდი და მეტროში დავტოვებდი.

Sometimes a good person would find it,

მას ხან კარგი ადამიანი იპოვიდა,

sometimes a bad person would find it.

ხან ცუდი ადამიანი იპოვიდა.

On average, it was just a completely pointless exchange of money

საშუალოდ კი ეს სრულიად უაზრო ქმედება გამოვიდოდა,

that I would regret.

რაც ჩემში სინანულს აღძრავდა.

(Laughter)

(სიცილი)

Such it is with commitment devices.

ასეა ვალდებულების მექანიზმების საქმე.

But despite my like for them,

მიუხედავად იმისა, რომ მე ისინი მომწონს,

there's two nagging concerns

ორი რამ სულ მაფიქრებდა ხოლმე.

that I've always had about commitment devices,

ამ ვალდებულების მექანიზმებთან დაკავშირებით.

and you might feel this if you use them yourself.

ამას იგრძნობთ, როგორც კი ეცდებით, რომ ისინი გამოიყენოთ.

So the first is,

პირველი ის არის, რომ

when you've got one of these devices going,

როცა ამ მექანიზმს ჩართავ,

such as this contract to write everyday or pay,

მაგალითად როგორიცაა ჩემი კონტრაქტი - წერა ან ფული,

it's just a constant reminder

ის მუდმივად შეგახსენებს, რომ

that you have no self-control.

ნებისყოფა საერთოდ არ გაქვს.

You're just telling yourself, "Without you, commitment device,

შენ თავს ეუბნები „შენ გარეშე, ვალდებულების მექანიზმო,

I am nothing, I have no self-discipline."

მე არარაობა ვარ. ნებისყოფა არ გამაჩნია.“

And then when you're ever in a situation

და როცა აღმოჩნდები სიტუაციაში,

where you don't have a commitment device in place --

რომლისთვისაც ვალდებულების მექანიზმი არ გაქვს -

like, "Oh my God, that person's offering me a doughnut,

ფიქრობ „ვაი! ეს ადამიანი ნამცხვარს მთავაზობს,

and I have no defense mechanism," --

მე კი დაცვის მექანიზმი არ მაქვს“ –

you just eat it.

და უბრალოდ ჭამ.

So I don't like the way that they take the power away from you.

ამიტომ არ მომწონს ის, რომ ეს მექანიზმები ჩვენ ძალას გვართმევს.

I think self-discipline is something, it's like a muscle.

მე ვფიქრობ ნებისყოფა კუნთივითაა.

The more you exercise it, the stronger it gets.

რაც მეტად ავარჯიშებ, მით უფრო ძლიერი ხდება.

The other problem with commitment devices

მეორე პრობლემა, რომელიც ვალდებულების მექანიზმებს აქვს,

is that you can always weasel your way out of them.

არის ის, რომ ყოველთვის შეგიძლია თავი დაიძვრინო.

You say, "Well, of course I can't write today,

შენ თავს ეუბნები „ცხადია, რომ დღეს ვერ დავწერ,

because I'm giving a TEDTalk and I have five media interviews,

იმიტომ, რომ ტედ-ზე გამოვდივარ და კიდევ ხუთი ინტერვიუ მაქვს,

and then I'm going to a cocktail party and then I'll be drunk after that.

მერე წვეულებაზე მივდივარ, რომელზეც დავთვრები.

And so there's no way that this is going to work."

ასე, რომ არანაირად არ გამოვა.“

So in effect, you are like Odysseus and the first mate

ანუ რეალურად შენში არის ორივე,

in one person.

ოდისევსიც და მისი თანაშემწეც.

You're putting yourself, you're binding yourself,

შენ თავს იბამ და მერე

and you're weaseling your way out of it,

ისევ თავს ითავისუფლებ,

and then you're beating yourself up afterwards.

და მერე კიდევ თვითგვემაში ხარ.

So I've been working

უკვე დაახლოებით ათი წელია

for about a decade now

იმაზე ვმუშაობ, რომ აღმოვაჩინო

on finding other ways

სხვა გზები, როგორ შეიძლება შეიცვალოს

to change people's relationship to the future self

ადამიანის ეს დამოკიდებულება საკუთარი “მე”-სადმი მომავალში

without using commitment devices.

ვალდებულების მექანიზმების გამოყენების გარეშე.

In particular, I'm interested in the relationship

კერძოდ, მე მაინტერესებს

to the future financial self.

მომავალ ფინანსურ “მე”-სთან კავშირი.

And this is a timely issue.

ეს კი ძალიან დროული თემაა.

I'm talking about the topic of saving.

მე დაზოგვაზე ვლაპარაკობ.

Now saving is a classic two selves problem.

დაზოგვა კლასიკურად "ორი მე”-ს პრობლემაა.

The present self does not want to save at all.

დღევანდელ “მე”-ს სულაც არ უნდა დაზოგვა.

It wants to consume.

მას უნდა მოიხმაროს.

Whereas the future self wants the present self to save.

მაშინ, როცა მომავალ “მე”-ს უნდა, რომ დღევანდელმა “მე”-მ დაზოგოს.

So this is a timely problem.

ასე რომ ეს საკითხი აქტუალურია.

We look at the savings rate

ჩვენ რომ შევხედოთ დაზოგვის კოეფიციენტებს,

and it has been declining since the 1950s.

აღმოვაჩენთ რომ ისინი 1950 წლის მერე სულ მცირდება.

At the same time, the Retirement Risk Index,

ამავე დროს, საპენსიო რისკის ინდექსი, ანუ ალბათობა, იმისა,

the chance of not being able to meet your needs in retirement,

რომ პენსიაზე საკუთარ საჭიროებებს ფინანსურად ვერ დააკმაყოფილებ,

has been increasing.

მხოლოდ იზრდება.

And we're at a situation now

ანუ ჩვენ ვართ სიტუაციაში, რომელშიც

where for every three baby boomers,

40 და 50-იან წლებში დაბადებული ყოველი სამი ადამიანიდან -

the McKinsey Global Institute predicts

ორი, მაკკინზი გლობალ ინსტიტუტის გათვლებით,

that two will not be able to meet their pre-retirement needs

ვეღარ შეიქმნის იმ მატერიალურ პირობებს,

while they're in retirement.

რაც პენსიამდე ქონდა.

So what can we do about this?

რა შეგვიძლია, რომ გავაკეთოთ?

There's a philosopher, Derek Parfit,

აი, რა თქვა ფილოსოფოსმა დერეკ პარფიტმა,

who said some words that were inspiring to my coauthors and I.

რამაც ძალიან შთაგვაგონა მე და ჩემი თანაავტორები.

He said that, "We might neglect our future selves

მან თქვა „ჩვენ შესაძლოა უგულვებელვყობთ ჩვენ მომავალ „მე“-ს,

because of some failure of belief or imagination."

იმიტომ, რომ ან არ გვჯერა ან წარმოსახვა გვაკლია.“

That is to say,

ეს იმას ნიშნავს, რომ

we somehow might not believe that we're going to get old,

ჩვენ თითქოს არ გვჯერა, რომ მოვხუცდებით,

or we might not be able to imagine

ან არ შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ,

that we're going to get old some day.

რომ ოდესღაც მოვხუცდებით.

On the one hand, it sounds ridiculous.

ერთის მხრივ, ეს სასაცილოდ ჟღერს.

Of course, we know that we're going to get old.

ცხადია, რომ ვიცით, რომ დავბერდებით.

But aren't there things that we believe and don't believe at the same time?

მაგრამ განა არ არსებობს რაღაცეები, რაც გვჯერა და თან არ გვჯერა?

So my coauthors and I have used computers,

მე და ჩემმა თანაავტორებმა ჩვენი დროის ყველაზე მაგარი ინსტრუმენტი,

the greatest tool of our time,

კომპიუტერი გამოვიყენეთ, რომ

to assist people's imagination

ადამიანების წარმოსახვას დავხმარებოდით, რომ

and help them imagine what it might be like

მომავალი დაენახათ და ამ მომავალში

to go into the future.

საკუთარი თავი წარმოედგინათ.

And I'll show you some of these tools right here.

რამდენიმე ასეთ ხერხს ახლა გაჩვენებთ.

The first is called the distribution builder.

პირველს ქვია განაწილების ინსტრუმენტი.

It shows people what the future might be like

ის ადამიანებს მომავალს აჩვენებს,

by showing them a hundred equally probable outcomes

აჩვენებს რა 100 თანაბრად შესაძლებელ შედეგს,

that might be obtained in the future.

რომელიც შეიძლება, რომ მომავალში დადგეს.

Each outcome is shown by one of these markers,

ყოველი მათგანი აი, ასეთი ნიშნით აღინიშნება

and each sits on a row

და ყოველი ეს ნიშანი მოთავსებულია რიგში,

that represents a level of wealth and retirement.

რომელიც პენსიისა და სიმდიდრის დონეზე მიუთითებს.

Being up at the top

თუ ეს ნიშანი ზემოთ არის,

means that you're enjoying a high income in retirement.

ეს ნიშნავს, რომ შენ პენსიაზე მაღალი შემოსავალი გაქვს.

Being down at the bottom

თუ ნიშანი ქვემოთაა,

means that you're struggling to make ends meet.

ეს ნიშნავს, რომ საკმაოდ გიჭირს.

When you make an investment,

როცა ინვესტიციას აკეთებ,

what you're really saying is, "I accept

შენ ფაქტიურად ასეთ რამეს ამბობ „მე მესმის, რომ

that any one of these 100 things

ამ 100 მოვლენიდან ნებისმიერი შეიძლება შემემთხვეს

could happen to me and determine my wealth."

და ამან განსაზღვროს ჩემი სიმდიდრეც.“

Now you can try to move your outcomes around.

ასე შეგიძლია ამ შედეგებით ითამაშო.

You can try to manipulate your fate, like this person is doing,

შეგიძლია საკუთარი ბედი განაგო, აი როგორც ეს ადამიანი აკეთებს.

but it costs you something to do it.

მაგრამ ეს უფასოდ არ ხდება.

It means that you have to save more today.

ეს ნიშნავს, რომ დღეს უფრო მეტი უნდა დაზოგო.

Once you find an investment that you're happy with,

როცა აღმოაჩენ ინვესტიციას, რომელიც გიზიდავს,

what people do is they click "done"

იღებ საბოლოო გადაწყვეტილებას და ასრულებ -

and the markers begin to disappear,

ნიშნები ქრება,

slowly, one by one.

ასე, ნელნელა.

It simulates what it is like to invest in something

ასე, ხდება სიმულაცია პროცესისა,

and to watch that investment pan out.

როცა ინვესტიციას აკეთებ და მის შედეგებს იღებ.

At the end, there will only be one marker left standing

ბოლოს მხოლოდ ერთი ნიშანი დარჩება და

and it will determine our wealth in retirement.

ის განსაზღვრავს ჩვენს სიმდიდრეს საპენსიო ასაკში.

Yes, this person retired

დიახ, ეს პიროვნება პენსიაზე რომ გავა

at 150 percent of their working income in retirement.

მისი ამჟამინდელი შემოსავლის 150% ექნება.

They're making more money while retired

მას უფრო მეტი ფული ექნება პენსიაზე

than they were making while they were working.

ვიდრე ახლა აქვს, როცა მუშაობს.

If you're like most people,

თქვენც თუ სხვა ბევრი ადამიანივით ხართ,

just seeing that gave you a small sense of elation and joy --

ამის დანახვამ სიხარულის განცდა მოგგვარათ -

just to think about making

ის, რომ

50 percent more money in retirement than before.

50%-ით უფრო მეტი ფული გექნებათ პენსიაზე.

However, had you ended up on the very bottom,

თუმცა, სულ ძირში რომ აღმოჩენილიყავით,

it might have given you a slight sense

ეს ცოტა შეგაშინებდათ

of dread and/or nausea

ან გულს შეგიწუხებდათ იმის წარმოდგენა, რომ

thinking about struggling to get by in retirement.

პენსიაზე კაპიკების ამარა უნდა იარსებოთ.

By using this tool over and over

სიმულაციის ამ ინსტრუმენტის გამოყენებით,

and simulating outcome after outcome,

ცდიან რა სხვადასხვა შედეგებს,

people can understand

ადამიანებს შეუძლიათ გაიაზრონ, რომ

that the investments and savings that they undertake today

მათი დანაზოგები და ინვესტიციები დღეს

determine their well-being in the future.

განაპირობებენ მათ კეთილდღეობას ხვალ.

Now people are motivated through emotions,

ადამიანების მოტივაციას ემოციები აღძრავს, მაგრამ

but different people find different things motivating.

სხვადასხვა ადამიანს სხვდასხვა რამ უქმნის მოტივაციას.

This is a simulation

ეს სიმულაციური მოდელი

that uses graphics,

გრაფიკულ გამოსახულებებს იყენებს.

but other people find motivating what money can buy,

ზოგ ადამიანს ის უფრო აინტერესებს ნახოს

not just numbers.

თუ რის ყიდვას შეძლებს, არა მხოლოდ რიცხვები.

So here I made a distribution builder

ამიტომ გავაკეთე განაწილების ინსტრუმენტი

where instead of showing numerical outcomes,

რომელიც ფულის რაოდენობას კი არ აჩვენებს,

I show people what those outcomes will get you,

არამედ იმას თუ რა შეიძლება ამ ფულით იყიდო -

in particular apartments that you can afford

კერძოდ როგორ ბინაში შეძლებ იცხოვრო თუკი პენსიაზე

if you're retiring on 3,000, 2,500,

შენი შემოსავალი თვეში არის 3000, 2500,

2,000 dollars per month and so on.

2000 და ა.შ. დოლარი.

As you move down the ladder of apartments,

რაც უფრო ქვემოთ ჩამოდიხარ შემოსავლის კიბეზე,

you see that they get worse and worse.

მით უფრო უარესი ბინები გერგება.

Some of them look like places I lived in as a graduate student.

ზოგი მათგანი ჩემი სტუდენტობის საცხოვრებელს მაგონებს.

And as you get to the very bottom,

სულ ქვემოთ რომ ჩამოხვალ,

you're faced with the unfortunate reality

იმ უბადრუკ რეალობას აწყდები, რომელსაც მიიღებ

that if you don't save anything for retirement,

თუკი ფულს საერთოდაც არ დაზოგავ საპენსიოდ

you won't be able to afford any housing at all.

და სახლი სულაც არ გექნება.

Those are actual pictures of actual apartments

ეს რეალური ფოტოებია ბინების,

renting for that amount

რომლებიც ამ ფასებად ქირავდება

as advertised on the Internet.

ინტერნეტის საშუალებით.

The last thing I'll show you,

ახლა კი ბოლო რამეს გაჩვენებთ.

the last behavioral time machine,

ბოლო ქცევის სიმულატორი,

is something that I created with Hal Hershfield,

რომელიც ჰალ ჰერშფილდთან ერთად შევქმენი,

who was introduced to me by my coauthor on a previous project,

რომელიც წინა პროექტზე ჩემმა თანაავტორმა,

Bill Sharpe.

ბილ შარფმა გამაცნო.

And what it is

ეს არის

is an exploration into virtual reality.

ვირტუალურ რეალობაში შესვლა.

So what we do is we take pictures of people --

აი, რას ვაკეთებთ. ადამიანებს ვუღებთ სურათებს,

in this case, college-age people --

ამ შემთხვევაში კოლეჯის სტუდენტებს -

and we use software to age them

და კომპიუტერის საშუალებით ვაბერებთ

and show these people what they'll look like

რომ დავანახოთ ამ ხალხს, თუ როგორები იქნებიან

when they're 60, 70, 80 years old.

60, 70 ან 80 წლის ასაკში.

And we try to test

ჩვენ ვცდილობთ დავადგინოთ,

whether actually assisting your imagination

ცვლის თუ არა ადამიანების დაზოგვისა და

by looking at the face of your future self

ინვესტირების ქცევას

can change you investment behavior.

ასაკში საკუთარი თავის ხილვა.

So this is one of our experiments.

აი, ერთერთი ჩვენი ექსპერიმენტი.

Here we see the face of the young subject on the left.

ჩვენ ვხედავთ ახალგაზრდა პირის ფოტოს მარცხნივ.

He's given a control

ის აკონტროლებს იმას

that allows him to adjust his savings rate.

თუ რამდენს დაზოგავს.

As he moves his savings rate down,

რაც უფრო მარცხნივ მოძრაობს,

it means that he's saving zero

მით ნაკლებს ზოგავს

when it's all the way here at the left.

და უკიდურეს მარცხენა წერტილში - ნულს.

You can see his current annual income --

თქვენ ხედავთ მის დღევანდელ შემოსავალს -

this is the percentage of his paycheck that he can take home today --

ეს მისი ხელფასის ის ნაწილია, რომელსაც ის დღეს იყენებს -

is quite high, 91 percent,

საკმაოდ მაღალია - 91%,

but his retirement income is quite low.

ამ დროს მისი საპენსიო შემოსავალი ძალიან დაბალია.

He's going to retire on 44 percent

პენსიაზე მას მისი დღევანდელი შემოსავლის

of what he earned while he was working.

44% ექნება მხოლოდ.

If he saves the maximum legal amount,

თუკი ის ნებადართულ მაქსიმუმს დაზოგავს დღეს,

his retirement income goes up,

მისი საპენსიო შემოსავლებიც გაიზრდება,

but he's unhappy

მაგრამ ეს არ მოსწონს,

because now he has less money on the left-hand side to spend today.

იმიტომ, რომ დღეს სახარჯად ნაკლები ფული რჩება - მარცხენა მხარეს.

Other conditions show people the future self.

მეორე შემთხვევაში ადამიანები თავის მომავალ “მე”-ს ხედავენ.

And from the future self's point of view, everything is in reverse.

მომავალი “მე”-ს გადმოსახედიდან, ყველაფერი პირიქითაა.

If you save very little,

თუ ძალიან ცოტას დაზოგავ,

the future self is unhappy

მომავალი “მე” უკმაყოფლოა

living on 44 percent of the income.

და არ მოსწონს 44%-ზე ცხოვრება.

Whereas if the present self saves a lot,

მაშინ როცა, თუკი დღევანდელი “მე” ბევრს ზოგავს,

the future self is delighted,

მომავალი “მე” აღფრთოვანებულია,

where the income is close up near 100 percent.

როცა მისი შემოსავალი დღევანდელი შემოსავლის 100%-ს უახლოვდება.

To bring this to a wider audience,

ფართო აუდიტორიისთვის რომ მეჩვენებინა,

I've been working with Hal and Allianz

ჰალთან და ელიანზთან ერთად ვიმუშავე

to create something we call the behavioral time machine,

და შევქმენით ე.წ. ქცევითი დროის მანქანა,

in which you not only get to see yourself in the future,

რომელშიც შენ არა მხოლოდ ხედავ საკუთარ თავს მომავალში,

but you get to see anticipated emotional reactions

არამედ ასევე ხედავ მის მოსალოდნელ ემოციურ რეაქციებს

to different levels of retirement wealth.

საპენსიო ასაკისთვის გამოზოგილი ფულის სხვდასხვა რაოდენობაზე.

So for instance,

აი, მაგალითად,

here is somebody using the tool.

ვიღაცა იყენებს ამ ინსტრუმენტს.

And just watch the facial expressions

დააკვრიდით, როგორ იცვლება სახის გამომეტყველება

as they move the slider.

ნიშნულის მოძრაობასთან ერთად.

The younger face gets happier and happier, saving nothing.

რაც ნაკლებს ზოგავს, მით უფრო კმაყოფილია ახალგაზრდა სახე.

The older face is miserable.

ასაკოვანი სახე კი საწყალია.

And slowly, slowly we're bringing it up to a moderate savings rate.

აი ნელნელა ვზრდით დანაზოგებს საშუალო დონემდე

And then it's a high savings rate.

და ავდივართ დიდ დანაზოგებზე.

The younger face is getting unhappy.

ახალგაზრდა სახე უკმაყოფილო ხდება,

The older face is quite pleased

ასაკოვანს კი

with the decision.

მოსწონს ეს გადაწყვეტილება.

We're going to see if this has an effect on what people do.

გვაინტერესებს, ახდენს თუ არა ეს გავლენას ადამიანების ქცევაზე.

And what's nice about it

კარგი ისაა, რომ

is it's not something that biasing people actually,

ეს პროგრამა მიკერძოების საშუალებას არ იძლევა,

because as one face smiles,

იმიტომ, რომ როცა ერთი სახე კმაყოფილია,

the other face frowns.

მეორე იჭმუხნება.

It's not telling you which way to put the slider,

ის არ გკარნახობს, რა მიმართულებით ამოძრავო ნიშნული.

it's just reminding you that you are

ის უბრალოდ შეგახსენებს, რომ შენ

connected to and legally tied to

დაკავშირებული და სამართლებრივადაც მიბმული ხარ

this future self.

საკუთარ მომავალ “მე”-სთან.

Your decisions today are going to determine its well-being.

შენი გადაწყვეტილება დღეს განსაზღვრავს მის კეთილდღეობას.

And that's something that's easy to forget.

ეს საკმაოდ ადვილად გვავიწყდება ხოლმე.

This use of virtual reality

ვირტუალური რეალობის გამოყენება

is not just good for making people look older.

მარტო იმისთვის კი არ გამოდგება, რომ ადამიანები „დავაბეროთ“.

There are programs you can get

შეგვიძლია ვნახოთ, როგორ იცვლება სახე

to see how people might look

ხანგრძლივი მოწევის,

if they smoke, if they get too much exposure to the sun,

მზეზე ჭარბად ყოფნის,

if they gain weight and so on.

წონის მომატების და სხვა რაღაცეების შედეგად.

And what's good is,

ეს კარგი იმიტომ არის, რომ ჰალისა და

unlike in the experiments that Hal and myself ran with Russ Smith,

ჩემი ექსპერიმენტებისგან განსხვავებით, რომლებსაც რას სმითთან ერთად ვატარებდით,

you don't have to program these by yourself

შენ თავად არ გჭირდება პროგრამირება,

in order to see the virtual reality.

ვირტუალური რეალობა, რომ ნახო.

There are applications you can get on smartphones for just a few dollars

სმარტფონების აპლიკაციები ზუსტად იგივეს აკეთებენ...

that do the same thing.

სულ რამდენიმე დოლარად იყიდი.

This is actually a picture of Hal, my coauthor.

ეს ჰალის ფოტოა, ჩემი თანაავტორის.

You might recognize him from the previous demos.

წინა სურათებიდან იცნობდით.

And just for kicks we ran his picture

აი ასე, ვიხალისეთ,

through the balding, aging and weight gain software

ხან გავამელოტეთ, ხან დავაბერეთ და ხან გავასუქეთ,

to see how he would look.

რომ გვენახა, რა მოხდებოდა.

Hal is here, so I think we owe it to him as well as yourself

ჰალი აქ არის და მგონი დროა მოვრჩეთ

to disabuse you of that last image.

მისი სურათის ბოროტად გამოყენებას.

And I'll close it there.

მე კი ამაზე დავასრულებ.

On behalf of Hal and myself,

ჰალისა და ჩემი სახელით,

I wish all the best to your present and future selves.

ყველაფერს საუკეთესოს გისურვებთ თქვენ და თქვენ მომავალ “მე”-ებს.

Thank you.

მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)