Daniel Goldstein: The battle between your present and future self

312,420 views ・ 2011-12-21

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Martyna Bajek Korekta: Dawid Ptak
00:15
Do you remember the story
0
15260
2000
Czy pamiętacie
00:17
of Odysseus and the Sirens
1
17260
2000
ze szkoły średniej albo podstawowej
00:19
from high school or junior high school?
2
19260
2000
opowieść o Odyseuszu i Syrenach?
00:21
There was this hero, Odysseus, who's heading back home
3
21260
3000
Otóż mamy Odyseusza, powracającego do domu
00:24
after the Trojan War.
4
24260
2000
po wojnie trojańskiej.
00:26
And he's standing on the deck of his ship,
5
26260
2000
Stoi na podkładzie swojego statku,
00:28
he's talking to his first mate,
6
28260
2000
rozmawia z pierwszym oficerem
00:30
and he's saying,
7
30260
2000
i mówi:
00:32
"Tomorrow, we will sail past those rocks,
8
32260
3000
„Jutro przepłyniemy w pobliżu skał,
00:35
and on those rocks sit some beautiful women
9
35260
2000
na których siedzieć będą piękne kobiety
00:37
called Sirens.
10
37260
2000
zwane Syrenami.
00:39
And these women sing an enchanting song,
11
39260
3000
A te kobiety śpiewają zaczarowaną pieśń,
00:42
a song so alluring
12
42260
2000
pieśń tak kuszącą,
00:44
that all sailors who hear it
13
44260
2000
że wszyscy żeglarze którzy ją usłyszą,
00:46
crash into the rocks and die."
14
46260
2000
rozbijają się o skały i giną."
00:48
Now you would expect, given that,
15
48260
2000
W takim razie, można by oczekiwać,
00:50
that they would choose an alternate route around the Sirens,
16
50260
3000
że wybrali by inną drogę, by ominąć Syreny,
00:53
but instead Odysseus says,
17
53260
3000
ale zamiast tego Odyseusz mówi:
00:56
"I want to hear that song.
18
56260
2000
„Chcę usłyszeć tę pieśń.
00:58
And so what I'm going to do
19
58260
2000
Więc zrobimy tak:
01:00
is I'm going to pour wax in the ears
20
60260
2000
zakleję uszy woskiem
01:02
of you and all the men --
21
62260
2000
tobie i całej załodze,
01:04
stay with me --
22
64260
2000
rozumiesz,
01:06
so that you can't hear the song,
23
66260
2000
żebyście nie usłyszeli tej pieśni,
01:08
and then I'm going to have you tie me to the mast
24
68260
3000
i wtedy przywiążecie mnie do masztu,
01:11
so that I can listen
25
71260
2000
żebym mógł ją usłyszeć,
01:13
and we can all sail by unaffected."
26
73260
2000
i tym sposobem przepłyniemy bez szwanku”.
01:15
So this is a captain
27
75260
3000
Oto i kapitan który
01:18
putting the life of every single person on the ship at risk
28
78260
2000
wystawia życie całej załogi statku na niebezpieczeństwo,
01:20
so that he can hear a song.
29
80260
2000
żeby on jeden mógł usłyszeć piosenkę.
01:22
And I'd like to think if this was the case,
30
82260
2000
Wolę myśleć, że gdyby naprawdę tak miało być,
01:24
they probably would have rehearsed it a few times.
31
84260
3000
to pewnie przeprowadziliby parę prób.
01:27
Odysseus would have said, "Okay, let's do a dry run.
32
87260
3000
Odyseusz powiedziałby: „Dobra, przećwiczmy to.
01:30
You tie me to the mast, and I'm going to beg and plead.
33
90260
3000
Przywiążesz mnie do masztu, a ja będę błagał i prosił.
01:33
And no matter what I say, you cannot untie me from the mast.
34
93260
2000
I niezależnie co powiem, nie możesz mnie uwolnić.
01:35
All right, so tie me to the mast."
35
95260
2000
W porządku, w takim razie przywiąż mnie do masztu”.
01:37
And the first mate takes a rope
36
97260
2000
Pierwszy oficer bierze sznur
01:39
and ties Odysseus to the mast in a nice knot.
37
99260
3000
i przywiązuje Odyseusza do masztu solidnym węzłem.
01:42
And Odysseus does his best job playacting
38
102260
2000
A Odyseusz daje z siebie wszystko,
01:44
and says, "Untie me. Untie me.
39
104260
2000
udając, że błaga: „Rozwiąż mnie, rozwiąż.
01:46
I want to hear that song. Untie me."
40
106260
2000
Chcę usłyszeć tę pieśń. Rozwiąż mnie”.
01:48
And the first mate wisely resists
41
108260
2000
Najpierw oficer słusznie się sprzeciwia
01:50
and doesn't untie Odysseus.
42
110260
2000
i nie uwalnia Odyseusza.
01:52
And then Odysseus says, "I see that you can get it.
43
112260
3000
Wtedy Odyseusz mówi: „Widzę, że dasz radę.
01:55
All right, untie me now and we'll get some dinner."
44
115260
3000
W porządku, rozwiąż mnie już i chodźmy na kolację”.
01:58
And the first mate hesitates.
45
118260
2000
Oficer się waha.
02:00
He's like, "Is this still the rehearsal,
46
120260
2000
Myśli sobie: „Czy to ciągle próba,
02:02
or should I untie him?"
47
122260
3000
czy może powinienem go rozwiązać?”.
02:05
And the first mate thinks,
48
125260
2000
Oficer wkońcu myśli:
02:07
"Well, I guess at some point the rehearsal has to end."
49
127260
3000
„No cóż, ta próba musi się kiedyś skończyć”.
02:10
So he unties Odysseus, and Odysseus flips out.
50
130260
3000
Więc uwalnia Odyseusza który się wścieka.
02:13
He's like, "You idiot. You moron.
51
133260
2000
Wrzeszczy: „Ty idioto! Ty kretynie!
02:15
If you do that tomorrow, I'll be dead, you'll be dead,
52
135260
2000
Jeśli zrobisz to samo jutro, to ja bede martwy, ty bedziesz martwy,
02:17
every single one of the men will be dead.
53
137260
2000
cała załoga skończy martwa.
02:19
Now just don't untie me no matter what."
54
139260
3000
Masz mnie nie rozwiązywać choćby nie wiem co”.
02:22
He throws the first mate to the ground.
55
142260
2000
Powala oficera na ziemię.
02:24
This repeats itself through the night --
56
144260
2000
Ta scenka powtarza się przez całą noc -
02:26
rehearsal, tying to the mast,
57
146260
2000
próby, przywiązywanie do masztu,
02:28
conning his way out of it,
58
148260
2000
wymigiwanie się z więzów podstępem,
02:30
beating the poor first mate up mercilessly.
59
150260
3000
bezlitosny łomot spuszczany oficerowi.
02:33
Hilarity ensues.
60
153260
3000
Robi się śmiesznie.
02:36
Tying yourself to a mast
61
156260
2000
Przywiązanie się do masztu jest prawdopodobnie
02:38
is perhaps the oldest written example
62
158260
2000
najstarszym odnotowanym przykładem tego,
02:40
of what psychologists call a commitment device.
63
160260
3000
co psychologowie nazywają techniką autozobowiązania.
02:43
A commitment device is a decision that you make
64
163260
3000
Technika autozobowiązania opiera się na podjęciu rozsądnej decyzji,
02:46
with a cool head to bind yourself
65
166260
3000
wiążącej nas tak,
02:49
so that you don't do something regrettable
66
169260
2000
aby w momencie kiedy jesteśmy pod wpływem emocji,
02:51
when you have a hot head.
67
171260
3000
nie zrobili czegoś, czego będziemy żałować.
02:54
Because there's two heads inside one person
68
174260
2000
Gdy się nad tym zastanowić, w jednej osobie
02:56
when you think about it.
69
176260
2000
są przecież dwie osoby.
02:58
Scholars have long invoked this metaphor of two selves
70
178260
3000
W kwestii pokusy badacze od dawna
03:01
when it comes to questions of temptation.
71
181260
3000
odwołują się do metafory dwóch „ja".
03:04
There is first, the present self.
72
184260
3000
Po pierwsze mamy „ja" teraźniejsze.
03:07
This is like Odysseus when he's hearing the song.
73
187260
3000
To jak Odyseusz, gdy słyszy pieśń.
03:10
He just wants to get to the front row.
74
190260
2000
On po prostu chce wyrwać i zasiąść w przysłowiowym 'pierwszym rzędzie'.
03:12
He just thinks about the here and now and the immediate gratification.
75
192260
3000
Ma w głowie tylko to, co tu i teraz i natychmiastową satysfakcje.
03:15
But then there's this other self, the future self.
76
195260
3000
Ale jest też drugie „ja" - to z przyszłości.
03:18
This is Odysseus as an old man
77
198260
2000
To Odyseusz jako starszy mężczyzna,
03:20
who wants nothing more than to retire in a sunny villa
78
200260
3000
który nie pragnie niczego ponad wypoczynek
03:23
with his wife Penelope
79
203260
2000
w słonecznej willi, u boku swojej żony Penelopy,
03:25
outside of Ithaca -- the other one.
80
205260
3000
na Itace --- tej greckiej ( w odróżnieniu od miasta Ithaca w stanie New York- przypis) .
03:31
So why do we need commitment devices?
81
211260
4000
Po nam właściwie technika autozobowiązania?
03:35
Well resisting temptation is hard,
82
215260
2000
Cóż, opieranie się pokusie jest trudne,
03:37
as the 19th century English economist
83
217260
3000
jak określił to XIX-wieczny angielski ekonomista,
03:40
Nassau William Senior said,
84
220260
2000
Nassau William Senior:
03:42
"To abstain from the enjoyment which is in our power,
85
222260
3000
„Powstrzymywanie się od przyjemności, która jest w naszym zasięgu
03:45
or to seek distant rather than immediate results,
86
225260
3000
lub wyglądanie skutków odległych zamiast natychmiastowych
03:48
are among the most painful exertions
87
228260
2000
należą do najbardziej bolesnych wysiłków
03:50
of the human will."
88
230260
2000
ludzkiej woli".
03:52
If you set goals for yourself and you're like a lot of other people,
89
232260
3000
Jeśli wyznaczasz sobie cele, a jesteś jak wielu innych ludzi,
03:55
you probably realize
90
235260
2000
prawdopodobnie zrozumiesz,
03:57
it's not that your goals are physically impossible
91
237260
2000
że od ich osiągnięcia nie powstrzymuje cię to,
03:59
that's keeping you from achieving them,
92
239260
2000
że są fizycznie nie do zrealizowania,
04:01
it's that you lack the self-discipline to stick to them.
93
241260
3000
ale twój brak samodyscypliny w dążeniu do nich.
04:04
It's physically possible to lose weight.
94
244260
2000
To fizycznie możliwe, by schudnąć.
04:06
It's physically possible to exercise more.
95
246260
3000
To fizycznie możliwe, żeby więcej ćwiczyć.
04:09
But resisting temptation
96
249260
2000
Ale opieranie się pokusie
04:11
is hard.
97
251260
2000
jest trudne.
04:13
The other reason
98
253260
2000
Innym powodem,
04:15
that it's difficult to resist temptation
99
255260
3000
dla którego trudno oprzeć się pokusie,
04:18
is because it's an unequal battle
100
258260
3000
jest nierówność walki
04:21
between the present self and the future self.
101
261260
2000
między „ja" teraźniejszym a „ja” przyszłym.
04:23
I mean, let's face it, the present self is present.
102
263260
2000
Spójrzmy prawdzie w oczy, teraźniejsze „ja” jest... tu i teraz.
04:25
It's in control. It's in power right now.
103
265260
3000
Ono posiada kontrole. Ma teraz władzę.
04:28
It has these strong, heroic arms
104
268260
2000
Ma te silne, bohaterskie ramiona,
04:30
that can lift doughnuts into your mouth.
105
270260
2000
które są w stanie podnieść pączka do ust.
04:32
And the future self is not even around.
106
272260
3000
A „ja” przyszłego nawet nie ma w pobliżu.
04:35
It's off in the future. It's weak.
107
275260
3000
Jest daleko w przyszłości. Jest słabe.
04:38
It doesn't even have a lawyer present.
108
278260
2000
Nie ma tu nawet jego prawnika.
04:40
There's nobody to stick up for the future self.
109
280260
2000
Nie ma nikogo, kto wstawił sie za przyszłe „ja”.
04:42
And so the present self can trounce
110
282260
3000
W takim razie teraźniejsze „ja” może bezkarnie podeptać
04:45
all over its dreams.
111
285260
2000
wszystkie marzenia przyszłego „ja”.
04:47
So there's this battle between the two selves that's being fought,
112
287260
4000
Zatem, toczy się więc walka między dwoma „ja”,
04:51
and we need commitment devices
113
291260
2000
i potrzebujemy technik autozobowiązania,
04:53
to level the playing field between the two.
114
293260
3000
by wyrównać szanse między nimi.
04:56
Now I'm a big fan of commitment devices actually.
115
296260
3000
Sam jestem wielkim fanem technik autozobowiązania.
04:59
Tying yourself to the mast is the oldest one, but there are other ones
116
299260
3000
Przywiązanie się do masztu to ta najstarsza, ale są też inne,
05:02
such as locking a credit card away with a key
117
302260
4000
jak zamknięcie karty kredytowej pod kluczem
05:06
or not bringing junk food into the house so you won't eat it
118
306260
3000
albo nieprzynoszenie niezdrowych przekąsek do domu, żeby cie nie kusiły ,
05:09
or unplugging your Internet connection
119
309260
2000
albo odłączenie połączenia z internetem
05:11
so you can use your computer.
120
311260
2000
przed skorzystaniem z komputera.
05:13
I was creating commitment devices of my own
121
313260
2000
Tworzyłem własne narzędzia zobowiązujące
05:15
long before I knew what they were.
122
315260
2000
na długo przed dowiedzeniem się, czym są.
05:17
So when I was a starving post-doc
123
317260
2000
Jako głodujący absolwent studiów doktoranckich
05:19
at Columbia University,
124
319260
2000
na Uniwersytecie Columbia,
05:21
I was deep in a publish-or-perish phase of my career.
125
321260
3000
przechodziłem w swojej karierze przez fazę „publikuj albo giń”.
05:24
I had to write five pages a day
126
324260
2000
Musiałem napisać dziennie pięć stron
05:26
towards papers
127
326260
2000
artykułów naukowych
05:28
or I would have to give up five dollars.
128
328260
3000
albo oddać pięć dolarów.
05:31
And when you try to execute these commitment devices,
129
331260
3000
Ale kiedy starasz się wyegzekwować te postanowienia,
05:34
you realize the devil is really in the details.
130
334260
2000
to zdajesz sobie sprawę, że diabeł tkwi w szczegółach.
05:36
Because it's not that easy to get rid of five dollars.
131
336260
3000
Bo wcale nie jest łatwo się pozbyć tych pięciu dolarów.
05:39
I mean, you can't burn it; that's illegal.
132
339260
3000
Przecież ich nie spalisz. To nielegalne.
05:42
And I thought, well I could give it to a charity
133
342260
2000
I pomyślałem sobie, że mógłbym przeznaczyć je na cele charytatywne
05:44
or give it to my wife or something like that.
134
344260
2000
albo przekazać żonie, czy coś w tym stylu.
05:46
But then I thought, oh, I'm sending myself mixed messages.
135
346260
2000
Ale później pomyślałem, że ślę sobie samemu sprzeczne komunikaty.
05:48
Because not writing is bad, but giving to charity is good.
136
348260
3000
Ponieważ niepisanie jest złe, ale dobroczynność jest dobra.
05:51
So then I would kind of justify not writing
137
351260
2000
Wtedy mógłbym jakoś usprawiedliwiać niepisanie
05:53
by giving a gift.
138
353260
2000
poprzez dawanie datku.
05:55
And then I kind of flipped that around and thought,
139
355260
2000
I wtedy odwróciłem tok myślenia i stwierdziłem,
05:57
well I could give it to the neo-Nazis.
140
357260
2000
że przecież mógłbym przekazywać go neonazistom.
05:59
But then I was like, that's more bad than writing is good,
141
359260
3000
Ale stwierdziłem że to jest o wiele 'gorsze' nieżeli pisanie jest 'dobre'
06:02
and so that wouldn't work.
142
362260
2000
i dlatego by nie zadziałało.
06:04
So ultimately, I just decided
143
364260
2000
W końcu zdecydowałem,
06:06
I would leave it in an envelope on the subway.
144
366260
3000
że będę zostawiał kopertę pieniędzy w metrze.
06:09
Sometimes a good person would find it,
145
369260
2000
Czasami znajdzie ją dobry człowiek,
06:11
sometimes a bad person would find it.
146
371260
2000
a czasami zły.
06:13
On average, it was just a completely pointless exchange of money
147
373260
3000
W uśrednieniu: całkowicie bezcelowa wymiana gotówki,
06:16
that I would regret.
148
376260
2000
której bym żałował.
06:18
(Laughter)
149
378260
3000
(Smiech)
06:21
Such it is with commitment devices.
150
381260
3000
Tak to jest z technikami autozobowiązania.
06:24
But despite my like for them,
151
384260
4000
Mimo całej mojej słabości do tych technik,
06:28
there's two nagging concerns
152
388260
2000
zawsze dręczyły mnie
06:30
that I've always had about commitment devices,
153
390260
2000
dwie związane z nimi obawy,
06:32
and you might feel this if you use them yourself.
154
392260
2000
które możecie znać, jeśli sami użuwacie tych technik.
06:34
So the first is,
155
394260
2000
Po pierwsze,
06:36
when you've got one of these devices going,
156
396260
2000
jeśli stosujesz którąś z technik,
06:38
such as this contract to write everyday or pay,
157
398260
3000
jak ten kontrakt, aby pisać albo płacić codzennie,
06:41
it's just a constant reminder
158
401260
2000
to staje się on nieustającym przypomnieniem,
06:43
that you have no self-control.
159
403260
2000
że nie masz nad sobą kontroli.
06:45
You're just telling yourself, "Without you, commitment device,
160
405260
2000
Mówisz sobie: „Bez ciebie, techniko zobowiązująca,
06:47
I am nothing, I have no self-discipline."
161
407260
3000
jestem nikim, nie mam żadnej samodyscypliny”.
06:50
And then when you're ever in a situation
162
410260
2000
A później, jeśli kiedykolwiek znajdziesz się w sytuacji,
06:52
where you don't have a commitment device in place --
163
412260
3000
gdy brak ci odpowiedniej techniki autozobowiązania -
06:55
like, "Oh my God, that person's offering me a doughnut,
164
415260
2000
powiedzmy: „O boże, ten człowiek częstuje mnie pączkiem,
06:57
and I have no defense mechanism," --
165
417260
2000
a ja nie mam żadnego mechanizmu obronnego” -
06:59
you just eat it.
166
419260
2000
po prostu zjadasz pączka.
07:01
So I don't like the way that they take the power away from you.
167
421260
3000
Nie podoba mi się zatem to, jak zobowiązania odbierają nam władzę.
07:04
I think self-discipline is something, it's like a muscle.
168
424260
3000
Sądzę, że samodyscyplina jest jak mięsień.
07:07
The more you exercise it, the stronger it gets.
169
427260
3000
Im bardziej ją ćwiczysz, tym jest silniejsza.
07:10
The other problem with commitment devices
170
430260
2000
Kolejny problem z technikami autozobowiązania to,
07:12
is that you can always weasel your way out of them.
171
432260
3000
że zawsze możesz się z nich jakoś wykręcić.
07:15
You say, "Well, of course I can't write today,
172
435260
2000
Mówisz sobie: „Cóż, to oczywiste, że nie mogę dzisiaj pisać,
07:17
because I'm giving a TEDTalk and I have five media interviews,
173
437260
3000
bo wygłaszam TEDTalk i udzielam pięciu wywiadów,
07:20
and then I'm going to a cocktail party and then I'll be drunk after that.
174
440260
3000
a później idę na bankiet, po którym będę pijany.
07:23
And so there's no way that this is going to work."
175
443260
3000
Po prostu nie dam rady, choćbym chciał”.
07:26
So in effect, you are like Odysseus and the first mate
176
446260
2000
Więc tak naprawdę stajesz się jak Odyseusz,
07:28
in one person.
177
448260
2000
i pierwszy oficer - w jednej osobie.
07:30
You're putting yourself, you're binding yourself,
178
450260
3000
Sam siebie ograniczasz, sam się wiążesz,
07:33
and you're weaseling your way out of it,
179
453260
2000
później sam się z tego wykręcasz,
07:35
and then you're beating yourself up afterwards.
180
455260
2000
a następnie się za to karzesz.
07:37
So I've been working
181
457260
2000
Od mniej więcej dekady
07:39
for about a decade now
182
459260
2000
pracuję nad
07:41
on finding other ways
183
461260
2000
innymi sposobami
07:43
to change people's relationship to the future self
184
463260
2000
zmiany relacji ludzi z ich przyszłym „ja”,
07:45
without using commitment devices.
185
465260
2000
bez używania technik autozobowiązania.
07:47
In particular, I'm interested in the relationship
186
467260
3000
Interesuje mnie konkretnie relacja
07:50
to the future financial self.
187
470260
3000
z przyszłym finansowym „ja” .
07:54
And this is a timely issue.
188
474260
2000
To temat na czasie.
07:56
I'm talking about the topic of saving.
189
476260
2000
Mówię o kwesti oszczędzania.
07:58
Now saving is a classic two selves problem.
190
478260
2000
Oszczędzanie to klasyczny problem dwóch „ja”.
08:00
The present self does not want to save at all.
191
480260
3000
Teraźniejsze „ja” wcale nie chce oszczędzać.
08:03
It wants to consume.
192
483260
2000
Chce konsumować.
08:05
Whereas the future self wants the present self to save.
193
485260
3000
Tymczasem przyszłe „ja” chce, żeby „ja” teraźniejsze oszczędzało.
08:09
So this is a timely problem.
194
489260
2000
Jak mówiłem, to aktualny problem.
08:11
We look at the savings rate
195
491260
2000
Widzimy, że stopa oszczędności
08:13
and it has been declining since the 1950s.
196
493260
3000
spada od lat 50. XX wieku.
08:16
At the same time, the Retirement Risk Index,
197
496260
3000
Równocześnie rośnie indeks ryzyka emerytalnego,
08:19
the chance of not being able to meet your needs in retirement,
198
499260
3000
opisujący ryzyko obniżenia sntandardu życia po przejściu na emeryture
08:22
has been increasing.
199
502260
2000
się zwiększał.
08:24
And we're at a situation now
200
504260
2000
Jesteśmy teraz w sytuacji,
08:26
where for every three baby boomers,
201
506260
2000
gdzie z każdych trzech osób z wyżu demograficznego,
08:28
the McKinsey Global Institute predicts
202
508260
2000
jak przewiduje McKinsey Global Institute,
08:30
that two will not be able to meet their pre-retirement needs
203
510260
4000
dwie nie będą w stanie na emeryturze
08:34
while they're in retirement.
204
514260
2000
zaspokoić potrzeb sprzed emerytury.
08:36
So what can we do about this?
205
516260
3000
Jak zatem możemy temu zaradzić?
08:39
There's a philosopher, Derek Parfit,
206
519260
3000
Filozof Derek Parfait powiedział coś,
08:42
who said some words that were inspiring to my coauthors and I.
207
522260
3000
co zainspirowało mnie i moich współautorów.
08:45
He said that, "We might neglect our future selves
208
525260
3000
Powiedział: „Jest szansa, że zaniedbamy swoje przyszłe »ja«
08:48
because of some failure of belief or imagination."
209
528260
4000
z powodu jakiegoś nieudanego przekonania lub wyobrażenia”.
08:52
That is to say,
210
532260
2000
To znaczy,
08:54
we somehow might not believe that we're going to get old,
211
534260
3000
że możemy nie wierzyć, że się zestarzejemy,
08:57
or we might not be able to imagine
212
537260
2000
lub że nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie,
08:59
that we're going to get old some day.
213
539260
2000
że pewnego dnia się zestarzejemy.
09:01
On the one hand, it sounds ridiculous.
214
541260
2000
Z jednej strony brzmi to absurdalnie.
09:03
Of course, we know that we're going to get old.
215
543260
2000
Oczywiście, że wiemy, że się zestarzejemy.
09:05
But aren't there things that we believe and don't believe at the same time?
216
545260
3000
Jednak czy nie ma takich spraw, w które jednocześnie wierzymy i nie wierzymy?
09:08
So my coauthors and I have used computers,
217
548260
3000
Zatem wraz z moimi współautorami użyliśmy komputerów,
09:11
the greatest tool of our time,
218
551260
2000
najpotężniejszego narzędzia naszych czasów,
09:13
to assist people's imagination
219
553260
2000
by wspomóc ludzką wyobraźnię
09:15
and help them imagine what it might be like
220
555260
3000
i pomóc im w wizualizacji,
09:18
to go into the future.
221
558260
2000
jak może wyglądać ich przyszłość.
09:20
And I'll show you some of these tools right here.
222
560260
3000
Pokażę wam teraz niektóre z tych narzędzi.
09:23
The first is called the distribution builder.
223
563260
2000
Pierwsze nazywa się kreator rozkładu.
09:25
It shows people what the future might be like
224
565260
3000
Pokazuje ludziom, jak może wyglądać ich przyszłość
09:28
by showing them a hundred equally probable outcomes
225
568260
3000
przez uwidocznieniem stu równie prawdopodobnych wyników
09:31
that might be obtained in the future.
226
571260
2000
możliwych do uzyskania w przyszłości.
09:33
Each outcome is shown by one of these markers,
227
573260
3000
Każdy z tych wskaźników reprezentuje jeden wynik,
09:36
and each sits on a row
228
576260
2000
a każdy z nich leży na szeregu który
09:38
that represents a level of wealth and retirement.
229
578260
2000
reprezentuje poziom dobrobytu na emeryturze.
09:40
Being up at the top
230
580260
2000
Pozycja na górze znaczy,
09:42
means that you're enjoying a high income in retirement.
231
582260
2000
że cieszysz się wysokim dochodem na emeryturze.
09:44
Being down at the bottom
232
584260
2000
Pozycja na dole znaczy,
09:46
means that you're struggling to make ends meet.
233
586260
2000
że z trudem wiążesz koniec z końcem.
09:48
When you make an investment,
234
588260
2000
Podejmując inwestycję
09:50
what you're really saying is, "I accept
235
590260
2000
tak naprawdę stwierdzasz:
09:52
that any one of these 100 things
236
592260
2000
„Akceptuję, że każda z tych 100 rzeczy
09:54
could happen to me and determine my wealth."
237
594260
2000
może mnie spotkać i zdecydować o moim majątku”.
09:56
Now you can try to move your outcomes around.
238
596260
3000
Po czym możesz spróbować poprzesuwać wyniki.
09:59
You can try to manipulate your fate, like this person is doing,
239
599260
3000
Można, jak ta osoba, manipulować swym przeznaczeniem,
10:02
but it costs you something to do it.
240
602260
2000
ale ponosi się pewien koszt.
10:04
It means that you have to save more today.
241
604260
4000
To znaczy, że dzisiaj trzeba więcej oszczędzać .
10:08
Once you find an investment that you're happy with,
242
608260
2000
Kiedy użytkownik znajdzie odpowiadającą mu inwestycję,
10:10
what people do is they click "done"
243
610260
2000
klika "gotowe",
10:12
and the markers begin to disappear,
244
612260
2000
a wskaźniki zaczynają znikać,
10:14
slowly, one by one.
245
614260
2000
powoli, jeden za drugim.
10:16
It simulates what it is like to invest in something
246
616260
2000
To symulacja sytuacji, gdy inwestuje się w coś,
10:18
and to watch that investment pan out.
247
618260
3000
a później obserwuje, czy ta inwestycja wypali.
10:21
At the end, there will only be one marker left standing
248
621260
3000
Na końcu zostaje tylko jeden wskaźnik
10:24
and it will determine our wealth in retirement.
249
624260
3000
i to on określa poziom dobrobytu na emeryturze.
10:27
Yes, this person retired
250
627260
2000
Tak, ta osoba na emeryturze
10:29
at 150 percent of their working income in retirement.
251
629260
4000
uzyska 150% swojego wcześniejszego dochodu.
10:33
They're making more money while retired
252
633260
2000
Jako emeryt zarabia więcej
10:35
than they were making while they were working.
253
635260
2000
niż jako pracownik.
10:37
If you're like most people,
254
637260
2000
Jeśli jesteście jak większość ludzi,
10:39
just seeing that gave you a small sense of elation and joy --
255
639260
4000
to sam widok przyprawia was o radość,
10:43
just to think about making
256
643260
2000
sama myśl o zarabianiu
10:45
50 percent more money in retirement than before.
257
645260
3000
o połowę więcej na emeryturze niż przed.
10:48
However, had you ended up on the very bottom,
258
648260
2000
Jeśli jednak wylądowalibyście na samym dole,
10:50
it might have given you a slight sense
259
650260
2000
moglibyście poczuć lekki
10:52
of dread and/or nausea
260
652260
2000
niepokój lub/i mdłości,
10:54
thinking about struggling to get by in retirement.
261
654260
4000
na myśl o walce o przetrwanie na emeryturze.
10:58
By using this tool over and over
262
658260
2000
Dzięki wielokrotnemu używaniu tego narzędzia
11:00
and simulating outcome after outcome,
263
660260
3000
i symulowaniu wyniku za wynikiem,
11:03
people can understand
264
663260
2000
ludzie mogą zrozumieć,
11:05
that the investments and savings that they undertake today
265
665260
3000
że inwestycje i oszczędności podejmowane dziś
11:08
determine their well-being in the future.
266
668260
2000
determinują ich dobrobyt w przyszłości.
11:10
Now people are motivated through emotions,
267
670260
3000
Ludzie sa motywowani dzieki emocjom,
11:13
but different people find different things motivating.
268
673260
3000
ale dla różnych osób motywujące są różne rzeczy.
11:16
This is a simulation
269
676260
3000
To symulacja,
11:19
that uses graphics,
270
679260
2000
która wykorzystuje grafikę,
11:21
but other people find motivating what money can buy,
271
681260
2000
ale niektórym nie wystarczą liczby, bo motywuje ich
11:23
not just numbers.
272
683260
2000
widok tego, co mogą kupić za pieniądze.
11:25
So here I made a distribution builder
273
685260
2000
Stworzyłem więc kreator rozkładu,
11:27
where instead of showing numerical outcomes,
274
687260
3000
w którym, zamiast prezentowania liczbowych wyników,
11:30
I show people what those outcomes will get you,
275
690260
3000
pokazuję, co mogą za nie mieć.
11:33
in particular apartments that you can afford
276
693260
2000
Konkretnie chodzi o mieszkania, które można mieć,
11:35
if you're retiring on 3,000, 2,500,
277
695260
3000
jeśli na emeryturze ma się miesięcznie 3000 dolarów,
11:38
2,000 dollars per month and so on.
278
698260
3000
2500, 2000 i tak dalej.
11:41
As you move down the ladder of apartments,
279
701260
2000
Widać, że im niżej się przesuwamy,
11:43
you see that they get worse and worse.
280
703260
3000
tym gorszy i gorszy jest standard mieszkań.
11:46
Some of them look like places I lived in as a graduate student.
281
706260
4000
Niektóre wyglądają jak te, w których mieszkałem jako student.
11:50
And as you get to the very bottom,
282
710260
4000
A na samym dole
11:54
you're faced with the unfortunate reality
283
714260
2000
czeka was konfrontacja ze smutną prawdą,
11:56
that if you don't save anything for retirement,
284
716260
2000
że jeśli nie odłożycie pieniędzy na emeryturę,
11:58
you won't be able to afford any housing at all.
285
718260
3000
nie będzie was stać na żadne mieszkanie.
12:01
Those are actual pictures of actual apartments
286
721260
2000
To są prawdziwe zdjęcie autentycznych mieszkań,
12:03
renting for that amount
287
723260
2000
wynajmowanych za takie kwoty,
12:05
as advertised on the Internet.
288
725260
2000
według ogłoszeń internetowych.
12:07
The last thing I'll show you,
289
727260
2000
Ostatnie, co wam pokażę,
12:09
the last behavioral time machine,
290
729260
2000
ostatni wehikuł czasu dla zachowania
12:11
is something that I created with Hal Hershfield,
291
731260
3000
to coś co stworzyłem z Halem Hershfieldem,
12:14
who was introduced to me by my coauthor on a previous project,
292
734260
3000
którego poznałem poprzez współautora poprzedniego projektu,
12:17
Bill Sharpe.
293
737260
2000
Billa Sharpe'a.
12:19
And what it is
294
739260
2000
Razem z Halem zgłębiamy
12:21
is an exploration into virtual reality.
295
741260
2000
rzeczywistość wirtualną.
12:23
So what we do is we take pictures of people --
296
743260
3000
Zatem co robimy, bierzemy robimy zdjęcia różnym ludziom,
12:26
in this case, college-age people --
297
746260
2000
w tym wypadku w wieku studenckim,
12:28
and we use software to age them
298
748260
2000
a następnie postarzamy ich komputerowo,
12:30
and show these people what they'll look like
299
750260
3000
żeby pokazać im, jak będą wyglądać
12:33
when they're 60, 70, 80 years old.
300
753260
2000
w wieku 60, 70, 80 lat.
12:35
And we try to test
301
755260
2000
I wtedy staramy się sprawdzić,
12:37
whether actually assisting your imagination
302
757260
3000
czy wspomaganie wyobraźni poprzez
12:40
by looking at the face of your future self
303
760260
2000
możliwość spojrzenia w twarz swojego przyszłego „ja”
12:42
can change you investment behavior.
304
762260
2000
jest w stanie zmienić zachowania inwestycyjne.
12:44
So this is one of our experiments.
305
764260
3000
Oto jeden z naszych eksperymentów.
12:47
Here we see the face of the young subject on the left.
306
767260
3000
Po lewej widać twarz młodego badanego.
12:50
He's given a control
307
770260
2000
Otrzymuje on kontrole
12:52
that allows him to adjust his savings rate.
308
772260
2000
nad stopą swoich oszczędności.
12:54
As he moves his savings rate down,
309
774260
2000
Kiedy ją zmniejsza,
12:56
it means that he's saving zero
310
776260
2000
wtedy wskaźnik jest po lewej,
12:58
when it's all the way here at the left.
311
778260
2000
oznacza to że nic nie oszczędza.
13:00
You can see his current annual income --
312
780260
2000
Widzicie jego aktualny roczny dochód,
13:02
this is the percentage of his paycheck that he can take home today --
313
782260
3000
a to procent wypłaty, którą dzisiaj może wziąć do domu -
13:05
is quite high, 91 percent,
314
785260
2000
dość wysoki, 91 procent -
13:07
but his retirement income is quite low.
315
787260
2000
natomiast jego dochód emerytalny jest dość niski.
13:09
He's going to retire on 44 percent
316
789260
2000
Na emeryturze dostanie 44 procent tego,
13:11
of what he earned while he was working.
317
791260
3000
co zarabiał pracując.
13:14
If he saves the maximum legal amount,
318
794260
3000
Jeśli odłoży maksymalną zgodną z prawem sumę,
13:17
his retirement income goes up,
319
797260
2000
jego dochód emerytalny się zwiększy,
13:19
but he's unhappy
320
799260
2000
ale jest nieszczęśliwy,
13:21
because now he has less money on the left-hand side to spend today.
321
801260
3000
bo po lewej ma mniej pieniędzy na dzisiejsze wydatki.
13:25
Other conditions show people the future self.
322
805260
3000
Odmienne warunki pokazują ludziom ich przyszłe „ja”.
13:28
And from the future self's point of view, everything is in reverse.
323
808260
3000
Z perspektywy przyszłego „ja”, wszystko jest odwrotnie.
13:31
If you save very little,
324
811260
2000
Jeśli bardzo mało oszczędzasz,
13:33
the future self is unhappy
325
813260
2000
przyszłe „ja” jest niezadowolone,
13:35
living on 44 percent of the income.
326
815260
3000
z zaledwie 44 procentami uprzedniego dochodu.
13:38
Whereas if the present self saves a lot,
327
818260
3000
Natomiast jeśli teraźniejsze „ja” sporo oszczędza,
13:41
the future self is delighted,
328
821260
2000
„ja” przyszłe jest zachwycone,
13:43
where the income is close up near 100 percent.
329
823260
3000
bo jego dochód zbliża się do 100 procent.
13:46
To bring this to a wider audience,
330
826260
3000
By przybliżyć to szerszej publiczności,
13:49
I've been working with Hal and Allianz
331
829260
3000
pracuję z Halem i firmą Allianz
13:52
to create something we call the behavioral time machine,
332
832260
3000
nad stworzeniem tak zwanego wehikułu czasu dla zachowania,
13:55
in which you not only get to see yourself in the future,
333
835260
3000
dzięki któremu nie tylko można obejrzeć siebie w przyszłości,
13:58
but you get to see anticipated emotional reactions
334
838260
3000
ale i zobaczyć przewidywane reakcje emocjonalne
14:01
to different levels of retirement wealth.
335
841260
3000
na różne poziomy majętności w okresie emerytalnym.
14:04
So for instance,
336
844260
2000
Oto i przykładowa osoba,
14:06
here is somebody using the tool.
337
846260
2000
posługująca się tym narzędziem.
14:08
And just watch the facial expressions
338
848260
2000
Obserwujcie wyraz twarzy,
14:10
as they move the slider.
339
850260
2000
kiedy porusza suwakiem.
14:12
The younger face gets happier and happier, saving nothing.
340
852260
2000
Młodsze oblicze jest coraz bardziej zadowolone, nie oszczędzając.
14:14
The older face is miserable.
341
854260
2000
Starsza twarz jest nieszczęśliwa.
14:16
And slowly, slowly we're bringing it up to a moderate savings rate.
342
856260
2000
Powolutku podnosimy stopę oszczędności do umiarkowanego poziomu.
14:18
And then it's a high savings rate.
343
858260
2000
Dalej jest wysoka stopa oszczędności.
14:20
The younger face is getting unhappy.
344
860260
2000
Młodsza twarz staje się smutna.
14:22
The older face is quite pleased
345
862260
2000
Starsza jest całkiem zadowolona
14:24
with the decision.
346
864260
3000
z takiej decyzji.
14:27
We're going to see if this has an effect on what people do.
347
867260
2000
Zobaczymy, czy to ma wpływ na zachowania ludzi.
14:29
And what's nice about it
348
869260
2000
Podoba mi się, że
14:31
is it's not something that biasing people actually,
349
871260
3000
nie chodzi tu o wypaczanie czyjejś opinii,
14:34
because as one face smiles,
350
874260
2000
bo na jednej twarzy maluje się uśmiech,
14:36
the other face frowns.
351
876260
2000
a na drugiej grymas.
14:38
It's not telling you which way to put the slider,
352
878260
2000
Nikt nikomu nie mówi jak ustawić suwak.
14:40
it's just reminding you that you are
353
880260
3000
To tylko przypomnienie, że
14:43
connected to and legally tied to
354
883260
2000
jesteś połączony, a nawet prawnie związany
14:45
this future self.
355
885260
2000
ze swoim przyszłym „ja”.
14:47
Your decisions today are going to determine its well-being.
356
887260
3000
Twoje dzisiejsze decyzje określą jego powodzenie.
14:50
And that's something that's easy to forget.
357
890260
3000
A o tym łatwo zapomnieć.
14:53
This use of virtual reality
358
893260
3000
Tak użyta rzeczywistość wirtualna
14:56
is not just good for making people look older.
359
896260
2000
służy nie tylko postarzaniu ludzi.
14:58
There are programs you can get
360
898260
2000
Istnieją programy pokazujące,
15:00
to see how people might look
361
900260
2000
jak dana osoba może wyglądać,
15:02
if they smoke, if they get too much exposure to the sun,
362
902260
3000
jeśli pali, jeśli zbyt długo będzie na słońcu,
15:05
if they gain weight and so on.
363
905260
2000
jeśli przytyje i tak dalej.
15:07
And what's good is,
364
907260
2000
I co jest dobre, w przeciwieństwie do eksperymentów,
15:09
unlike in the experiments that Hal and myself ran with Russ Smith,
365
909260
3000
które prowadziłem z Halem i Russem Smithem,
15:12
you don't have to program these by yourself
366
912260
2000
nie trzeba ich samemu programować,
15:14
in order to see the virtual reality.
367
914260
3000
by mieć wgląd do rzeczywistości wirtualnej.
15:17
There are applications you can get on smartphones for just a few dollars
368
917260
3000
Za raptem parę dolarów można mieć w telefonie
15:20
that do the same thing.
369
920260
2000
odpowiednie aplikacje.
15:22
This is actually a picture of Hal, my coauthor.
370
922260
2000
A to jest zdjęcie Hala, mojego współpracownika.
15:24
You might recognize him from the previous demos.
371
924260
3000
Może poznajecie, jego twarz już się pojawiła.
15:27
And just for kicks we ran his picture
372
927260
3000
Dla zabawy przepuściliśmy jego zdjęcie przez program,
15:30
through the balding, aging and weight gain software
373
930260
3000
w którym przeszło proces postarzania, łysienia i tycia,
15:33
to see how he would look.
374
933260
2000
żeby zobaczyć jak będzie wyglądał.
15:35
Hal is here, so I think we owe it to him as well as yourself
375
935260
3000
Hal jest tu z nami, więc należy mu się, jak i wam,
15:38
to disabuse you of that last image.
376
938260
3000
usunięcie tego ostatniego obrazu.
15:42
And I'll close it there.
377
942260
2000
Na tym skończę.
15:44
On behalf of Hal and myself,
378
944260
2000
W imieniu Hala i swoim własnym życzę pomyślności
15:46
I wish all the best to your present and future selves.
379
946260
2000
waszym teraźniejszym i przyszłym „ja”.
15:48
Thank you.
380
948260
2000
Dziękuję.
15:50
(Applause)
381
950260
3000
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7