Fahad Al-Attiya: A country with no water

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Hrant Harutyunyan Reviewer: Gohar Khachatryan

Salaam alaikum.

Սալամ ալեյքում:

Welcome to Doha.

Բարի գալուստ Դոհա:

I am in charge of making this country's food secure.

Իմ աշխատանքն է ապահովել այս երկիրը սննդով:

That is my job for the next two years,

Իմ աշխատանքը մոտակա երկու տարվա ընթացքում լինելու է

to design an entire master plan,

նախագծել գլխավոր ծրագիր,

and then for the next 10 years to implement it --

իսկ հետո հաջարդ տաս տարիների ընթացքում իրագործել այն

of course, with so many other people.

իհարկե նաև շատ այլ մարդկանց հետ:

But first, I need to talk to you about a story, which is my story,

Բայց սկզբում, ես պետք է խոսեմ մի պատմության մասին, որը իմ պատմությունն է

about the story of this country that you're all here in today.

այն երկրի պատմության մասին, որտեղ դուք բոլորդ այսօր գտնվում եք:

And of course, most of you have had three meals today,

Եվ իհարկե, ձեր մեծամասնությունն այսօր երեք անգամ ճաշել է,

and probably will continue to have after this event.

և ամենայն հավանականությամբ կճաշեք նաև այս միջոցառումից հետո:

So going in, what was Qatar in the 1940s?

Բայց ավելի թեմային մոտ, ինչպիսի՞ն էր Կատարը 1940-ական թվականներին:

We were about 11,000 people living here.

Այստեղ ապրում էր մոտ 11,000 մարդ:

There was no water. There was no energy, no oil, no cars, none of that.

Այստեղ չկար ջուր: Չկար ո՛չ էլեկտրոէներգիա, ո՛չ նավթ, ո՛չ մեքենաներ, ոչ մի բան թվարկվածից:

Most of the people who lived here

Այստեղ ապրող մարդկանց մեծամասնությունը

either lived in coastal villages, fishing,

կամ ապրում էին առափնյա գյուղերում, զբաղվում ձկնորսությամբ,

or were nomads who roamed around with the environment trying to find water.

կամ քոչվոր ցեղեր էին, որոնք անընդհատ տեղափոխվում էին անապատով` փորձելով ջուր հայթայթել:

None of the glamour that you see today existed.

Հետք անգամ չկար այն գեղեցկության, որը դուք այսօր տեսնում եք:

No cities like you see today in Doha or Dubai or Abu Dhabi or Kuwait or Riyadh.

Չկային այն քաղաքները, որոնք դուք այսօր տեսնում եք` Դոհան, Աբու Դաբին, Քուվեյթը, Ռիադը:

It wasn't that they couldn't develop cities.

Եվ դա նրանից չէր, որ մարդիկ չեն կարողանում քաղաքներ կառուցել:

Resources weren't there to develop them.

Պարզապես չկային դրանց կառուցման համար անհրաժեշտ միջոցներ:

And you can see that life expectancy was also short.

Ինչպես տեսնում եք, կյանքի տևողությունը նույնպես կարճ էր:

Most people died around the age of 50.

Մարդկանց մեծամասնությունը մահանում էր 50 տարեկանի մոտ:

So let's move to chapter two: the oil era.

Հիմա եկեք տեղափոխվենք երկրորդ մաս` նավթային դարաշրջան:

1939, that's when they discovered oil.

1939 թվականն էր, երբ հայտնաբերվեց նավթը:

But unfortunately, it wasn't really fully exploited commercially

Բայց դժբախտաբար դրա կոմերցիոն օգտագործումը

until after the Second World War.

սկսվեց միայն երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո:

What did it do?

Եվ ի՞ նչ տեղի ունեցավ:

It changed the face of this country, as you can see today and witness.

Նավթը փոխեց այս երկրի դեմքը, ինչպես դուք այսօր տեսնում եք:

It also made all those people who roamed around the desert --

Եվ այն մարդիկ, ովքեր քոչում էին անապատներով`

looking for water, looking for food,

ջուր և սնունդ հայթայթելու համար,

trying to take care of their livestock -- urbanize.

ովքեր արածեցնում էին իրենց նախիրները, այդ մարդիկ դարձան քաղաքաբնակ:

You might find this strange,

Դուք կարող եք սա տարօրինակ համարել,

but in my family we have different accents.

բայց իմ ընտանիքում մենք ունենք տարբեր բարբառներ:

My mother has an accent that is so different to my father,

Մայրս ունի բարբառ, որն այնքան տարբերվում է հորս բարբառից,

and we're all a population of about 300,000 people in the same country.

իսկ մենք պատկանում ենք 300,000 բնակիչ ունեցող նույն երկրին:

There are about five or six accents in this country as I speak.

Հիմա մեր երկրում կան 5 կամ 6 բարբառներ:

Someone says, "How so? How could this happen?"

Ոմանք կհարցնեն.«Ինչպե՞ ս կարող էր այդպես ստացվել»:

Because we lived scattered.

Պատճառն այն էր, որ մենք իրարից շատ անջատված ենք ապրել:

We couldn't live in a concentrated way simply because there was no resources.

Մենք չէինք կարող ապրել մեկ միասնական համայնքում, և դա անհրաժեշտ միջոցների պակասի պատճառով էր:

And when the resources came, be it oil,

Իսկ երբ միջոցները եկան, այն է նավթը,

we started building these fancy technologies

մենք սկսեցինք կառուցել այս զարգացած տեխնոլոգիաները

and bringing people together because we needed the concentration.

և սկսեցինք համախմբվել, որովհետև մեզ բնակչության համակենտրոնացում էր անհրաժեշտ:

People started to get to know each other.

Մարդիկ սկսեցին իրար ճանաչել:

And we realized that there are some differences in accents.

Եվ մենք հասկացանք, որ որոշ տարբերություններ կան մեր բարբառների միջև:

So that is the chapter two: the oil era.

Դա երկրորդ նավթային դարաշրջանն էր:

Let's look at today.

Եկեք հիմա նայենք ներկային:

This is probably the skyline that most of you know about Doha.

Հավանաբար ձեզանից շատերը այսպիսին գիտեն Դոհան:

So what's the population today?

Իսկ ինչքա՞ ն է այսօր բնակչության թիվը:

It's 1.7 million people.

1.7 միլիոն մարդ:

That is in less than 60 years.

Եվ սա ավելի քիչ քան 60 տարում:

The average growth of our economy is about 15 percent for the past five years.

Մեր տնտեսության միջին աճը վերջին 5 տարվա ընթացքում կազմում է մոտ 15 %:

Lifespan has increased to 78.

Կյանքի միջին տևողությունը հասել է 78 տարեկանի:

Water consumption has increased to 430 liters.

Ջրի օգտագործումը հասել է 430 լիտրի:

And this is amongst the highest worldwide.

Եվ սա ամենաբարձր ցուցանիշներից է աշխարհում:

From having no water whatsoever

Ջրի ի սպառ բացակայությունից

to consuming water to the highest degree, higher than any other nation.

մինչև ջրի օգտագործման ամենաբարձր ցուցանիշը, ավելի բարձր քան ցանկացած այլ երկրի ցուցանիշ:

I don't know if this was a reaction to lack of water.

Ես չգիտեմ, միգուցե դա անցյալում ջրի բացակայության հետևանքն է:

But what is interesting about the story that I've just said?

Բայց ի՞նչն է հետաքրքիր իմ պատմածի մեջ:

The interesting part is that we continue to grow

Ամենահետաքրքիր փաստն այն է, որ մենք շարունակում ենք աճել

15 percent every year for the past five years without water.

ամեն տարի 15%-ով վերջին 5 տարիների ընթացքում, և աճում ենք առանց ջրի պաշարների:

Now that is historic. It's never happened before in history.

Սա պատմական փաստ է` այսպիսի բան երբեք տեղի չի ունեցել պատմության մեջ:

Cities were totally wiped out because of the lack of water.

Քաղաքները ուղղակի ոչնչանում էին երկրի երեսից ջրի պակասի հետևանքով:

This is history being made in this region.

Այս տարածաշրջանում մենք կերտում ենք պատմությունը:

Not only cities that we're building,

Մենք կառուցում ենք ոչ միայն քաղաքներ,

but cities with dreams and people who are wishing to be scientists, doctors.

այլ երազանքի քաղաքներ և քաղաքներ, որտեղ մարդիկ ցանկանում են դառնալ գիտնականներ, բժիշկներ:

Build a nice home, bring the architect, design my house.

Կառուցել գեղեցիկ տներ, ճարտարապետ բերել, նախագծել իմ տունը:

These people are adamant that this is a livable space when it wasn't.

Մարդիկ որոշումով լի են ապրել այնտեղ, որտեղ անցյալում հնարավոր չէր ապրել:

But of course, with the use of technology.

Բայց բնականաբար, տեխնոլոգիաների օգնությամբ:

So Brazil has 1,782 millimeters per year of precipitation of rain.

Այսպես Բրազիլիայում 1.782 միլիմետր տարեկան տեղումներ են գալիս:

Qatar has 74, and we have that growth rate.

Կատարում` 74 մմ, և չնայած դրան մենք այսպիսի աճի ցուցանիշ ունենք:

The question is how.

Ինչպե՞ ս է այդպես ստացվում:

How could we survive that?

Ինչպե՞ս ենք մենք գոյատևում:

We have no water whatsoever.

Չէ՞ որ մենք ընդհանրապես ջուր չունենք:

Simply because of this gigantic, mammoth machine called desalination.

Պատասխանը շատ պարզ է` մի հսկա մեքենայի օգնությամբ, որը ջրի աղազերծում է կոչվում:

Energy is the key factor here. It changed everything.

Այստեղ գլխավոր ուժը էներգիան է: Այն փոխեց ամեն ինչ:

It is that thing that we pump out of the ground, we burn tons of,

Եվ այս ամենն այն սուբստանցիայի շնորհիվ, որը մենք քաշում ենք գետնից և վառում տոննաներով,

probably most of you used it coming to Doha.

ձեզանից շատերը հավանաբար օգտագործել եք այն Դոհա գալիս:

So that is our lake, if you can see it.

Այսպիսով սա մեր լիճն է, եթե կարող եք տեսնել այն:

That is our river.

Սա մեր գետն է:

That is how you all happen to use and enjoy water.

Ահա թե ինչպես դուք բոլորդ կարողանում օգտագործել ու վայելել մաքուր ջուրը:

This is the best technology that this region could ever have: desalination.

Սա լավագույն տեխնոլոգիան է, որը երբևիցե կարող էր առաջանալ այս տարածաշրջանում` ջրի աղազերծումը:

So what are the risks?

Իսկ որո՞նք են ռիսկերը:

Do you worry much?

Դուք շա՞ տ եք անհանգստանում:

I would say, perhaps if you look at the global facts,

Ես կասեի, միգուցե եթե դուք նայեք գլոբալ փաստերին,

you will realize, of course I have to worry.

դուք կհասկանաք, որ մենք տեղ ունենք անհանգստանալու:

There is growing demand, growing population.

Աճող պահանջարկ կա, աճում է բնակչությունը:

We've turned seven billion only a few months ago.

Մի քանի ամիս առաջ մենք դարձանք արդեն 7 միլիարդ:

And so that number also demands food.

Եվ նրանց բոլորին սնունդ է անհրաժեշտ:

And there's predictions that we'll be nine billion by 2050.

Կան կանխատեսումներ, որ 2050 թվականին մենք կլինենք արդեն 9 միլիարդ:

So a country that has no water

Այսպիսով երկիրը, որը չունի ջուր,

has to worry about what happens beyond its borders.

պետք է անհանգստանա այն մասին թե ինչ է կատարվում իր սահմաններից այն կողմ:

There's also changing diets.

Փոխվում են նաև սննդի նկատմամբ նախասիրությունները:

By elevating to a higher socio-economic level,

Այն բանից հետո, երբ մենք հայտնվեցիքն սոցիալ-տնտեսական բարձր մակարդակի վրա,

they also change their diet.

մարդիկ սկսեցին այլ կերպ սնվել:

They start eating more meat and so on and so forth.

Նրանք սկսեցին շատ միս ուտել և այլն:

On the other hand, there is declining yields

Մյուս կողմից ստացված բերքի անկում է նկատվում

because of climate change and because of other factors.

կլիմայական փոփոխության և այլ գործոնների հետևանքով:

And so someone has to really realize when the crisis is going to happen.

Այսպիսով, ինչ-որ մեկը պետք է գիտակցի, թե երբ տեղի կունենա ճգնաժամը:

This is the situation in Qatar, for those who don't know.

Ովքեր դեռ չգիտեն, սա Կատարի ներկայիս վիճակն է:

We only have two days of water reserve.

Մենք ունենք ընդամենը 2 օրվա ջրային պաշարներ:

We import 90 percent of our food,

Մենք ներկրում ենք մեր սննդի 90%-ը,

and we only cultivate less than one percent of our land.

իսկ մշակում մեր հողերի ընդամենը 1%-ը:

The limited number of farmers that we have

Այն սահմանափակ քանակությամբ ֆերմերները, որ կային,

have been pushed out of their farming practices

ստիպված եղան թողնել իրենց ֆերմերային տնտեսությունները

as a result of open market policy and bringing the big competitions, etc., etc.

ազատ շուկայական քաղաքականության, մեծ մրցակցային դաշտի պատճառով:

So we also face risks.

Այնպես որ ռիսկերն ակնհայտ են:

These risks directly affect the sustainability of this nation and its continuity.

Եվ այս ռիսկերն ուղղակիորեն ազդում են մեր երկրի հետագա գոյատևման և ապագայի հարցերի վրա:

The question is, is there a solution?

Հարցն այն է, արդյո՞ք լուծում կա սրան:

Is there a sustainable solution?

Արդյո՞ք կա կայուն և երկարատև լուծում:

Indeed there is.

Իհարկե կա:

This slide sums up thousands of pages of technical documents

Այս սլայդում դուք տեսնում եք տեխնիկական փաստաթղթերի հազարավոր էջեր,

that we've been working on over the past two years.

որոնց վրա մենք աշխատել ենք վերջին 2 տարվա ընթացքում:

Let's start with the water.

Եկեք սկսենք ջրից:

So we know very well -- I showed you earlier -- that we need this energy.

Այսպես մենք արդեն լավ գիտենք, ավելի վաղ ես ցույց տվեցի ձեզ, մենք էներգիայի կարիքն ունենք:

So if we're going to need energy, what sort of energy?

Իսկ ի՞նչ ձևի էներգիա է մեզ պետք:

A depletable energy? Fossil fuel?

Սպառվող ռեսուրսնե՞ր: Հանածո վառելի՞ք:

Or should we use something else?

Թե՞ պետք է մի ուրիշ բան օգտագործենք:

Do we have the comparative advantage to use another sort of energy?

Արդյո՞ք մենք ունենք էներգիայի ստացման համեմատական ​​առավելություն:

I guess most of you by now realize that we do: 300 days of sun.

Կարծում եմ, ձեզանից շատերը արդեն հասկացան, որ մենք ունենք համեմատական առավելություն՝ տարվա 300 արևային օրերը:

And so we will use that renewable energy to produce the water that we need.

Եվ մենք կարող ենք օգտագործել այս վերականգնվող էներգիայի աղբյուրը ստանալու համար այն ջուրը, որն այսօր մեզ այդքան պետք է:

And we will probably put 1,800 megawatts of solar systems

Եվ հավանաբար մենք կներդնենք արևից ստացված 1.800 մեգավատտ էներգիան,

to produce 3.5 million cubic meters of water.

աղազրկելու համար 3.5 միլիոն խորանարդ մետր ջուր:

And that is a lot of water.

Իսկ սա ջրի ահռելի քանակ է:

That water will go then to the farmers,

Այդ ջուրը այնուհետև կգնա ֆերմերներին,

and the farmers will be able to water their plants,

իսկ ֆերմերները ի վիճակի կլինեն ջրել իրենց ցանքատարածությունները,

and they will be able then to supply society with food.

իսկ հետո նրանք կկարողանան հասարակությանն ապահովել սնունդով:

But in order to sustain the horizontal line --

Բայց որպեսզի պահպանվի հորիզոնական գիծը,

because these are the projects, these are the systems that we will deliver --

որովհետեւ սրանք նախագծեր են, սրանք այն նախագծվող համակարգերն են, որ մենք առաքելու ենք,

we need to also develop the vertical line:

մենք պետք է զարգացնենք նաև ուղղահայաց գիծը.

system sustenance, high-level education, research and development,

համակարգային աջակցությունը, որակյալ կրթությունը, ուսումնասիրություններն ու զարգացումը,

industries, technologies, to produce these technologies for application, and finally markets.

արտադրությունը, տեխնոլոգիաները, որպեսզի կարողանանք արտադրել այս տեխնոլոգիաները, և վերջապես շուկանները:

But what gels all of it, what enables it, is legislation, policies, regulations.

Բայց սրանցից յուրաքանչյուրի հիմքում ընկած են օրենսդրությունը ,քաղաքականությունը, կանոնակարգերը:

Without it we can't do anything.

Դրանց բացակայության պայմաններում մենք ոչինչ չենք կարող անել:

So that's what we are planning to do.

Այսպիսով սա ենք մենք պատրաստվում անել:

Within two years we should hopefully be done with this plan

Մենք հույս ունենք երկու տարվա ընթացքում ամբողջովին մշակել այս ծրագիրը,

and taking it to implementation.

և իհարկե կյանքի կոչել այն:

Our objective is to be a millennium city, just like many millennium cities around:

Մեր նպատակակետն է դառնալ հազարամյակների քաղաք, նման այլ հազարամյակներ ապրած քաղաքների՝

Istanbul, Rome, London, Paris, Damascus, Cairo.

Ստամբուլին, Հռոմին, Լոնդոնին, Փարիզին, Դամասկոսին, Կահիրեին:

We are only 60 years old, but we want to live forever

Մենք ընդամենը 60 տարեկան ենք, բայց մենք ուզում ենք ապրել հավիտենական կյանք,

as a city, to live in peace.

ապրել խաղաղության մեջ:

Thank you very much.

Շնորհակալություն:

(Applause)

(Ծափահարություններ)