Barton Seaver: Sustainable seafood? Let's get smart

Translator: Gayane Vardanyan Reviewer: Kristine Sargsyan

Sustainability represents

Երկարակեցությունը իրենից ներկայացնում է

the what, the where and the how

<<ի՞նչ, որտե՞ղ և ինչպե՞ս >>

of what is caught.

այն բանի, ինչ որսում են։

The who and the why are what's important to me.

<<ի՞նչ և ինչպե՞ս >>-ն են ինձ համար կարևոր։

I want to know the people behind my dinner choices.

Ես ուզում եմ ճանաչել այն մարդկանց, ովքեր կանգնած են իմ ճաշի ընտրության հետևում։

I want to know how I impact them.

Ես ուզում եմ իմանալ, թե ինչպես եմ ազդում նրանց վրա։

I want to know how they impact me.

Ես ուզում եմ իմանալ, թե ինչպես են նրանք ազդում իմ վրա։

I want to know why they fish.

Ուզում եմ իմանալ, թե ինչու են նրանք որսում։

I want to know how they rely on the water's bounty

Ուզում եմ իմանալ, թե ինչպես են հույս դնում ջրի առատաձեռնության վրա

for their living.

իրենց ապրուստ վաստակելու համար։

Understanding all of this enables us

Այս բոլորի ընկալումը մեզ թույլ է տալիս

to shift our perception of seafood

փոխել ծովամթերքի նկատմամբ մեր ընկալումը

away from a commodity

սպառման ապրանքից

to an opportunity

դեպի հնարավորություն

to restore our ecosystem.

վերականգնելու մեր էկոհամակարգը։

It allows for us to celebrate the seafood

Այն թույլ է տալիս մեզ փառաբանել ծովամթերքը,

that we're also so fortunate to eat.

որը, ի ուրախություն մեզ, վայելում ենք:

So what do we call this?

Այսպիսով, ի՞նչ ենք մենք սա անվանում։

I think we call it restorative seafood.

Կարծում եմ, մենք այն անվանում ենք վերականգնող ծովամթերք։

Where sustainability is the capacity

Եթե երկարակեցությունը կարողությունն է

to endure and maintain,

դիմանալու և պահպանելու,

restorative is the ability to replenish and progress.

ապա վերականգնումը վերաստեղծվելու և զարգանալու կարողությունն է։

Restorative seafood allows for an evolving and dynamic system

Վերականգնող ծովամթերքը զարգացող և դինամիկ համակարգի հնարավորություն է տալիս

and acknowledges our relationship with the ocean

և ընդունում է մեր հարաբերությունը օվկիանոսի հետ

as a resource,

որպես ռեսուրս

suggesting that we engage to replenish the ocean

առաջարկելով, որպեսզի մենք ներգրավվենք օվկիանոսը համալրելու

and to encourage its resiliency.

և խրախուսենք դրա ճկունությունը։

It is a more hopeful, it is a more human,

Դա ավելի խոստումնալից, ավելի մարդկային

and is a more useful way of understanding our environment.

և ավելի արդյունավետ միջոց է մեր միջավայրը հասկանալու համար։

Wallet guides -- standard issue

Դրամապանակի ուղեցույցերը, որ ստանդարտ միջոց են

by lots in the marine conservation world --

շատերի համար ծովաշխարհի պահպանման ոլորտում,

are very handy; they're a wonderful tool.

շատ հարմար են, դրանք արտակարգ գործիքներ են

Green, yellow and red lists [of] seafood species.

Կանաչ, դեղին և կարմիր ցանկեր ծովուտեստների տարբեր տեսակների համար:

The association is very easy: buy green, don't buy red,

Ասոցացումը շատ հեշտ է, գնիր կանաչը, հեռու մնա կարմիրից,

think twice about yellow.

մտածիր նորից նախքան դեղինը գնելը։

But in my mind, it's really not enough

Բայց իմ կարծիքով դեռ բավարար չէ

to just eat green list.

ուտել միայն կանաչ ցուցակում ընդգրկվածները։

We can't sustain this without the measure of our success

Մենք չենք կարող սա հաջողեցնել, շարունակական դարձնել, եթե չչափենք դրա հաջուղությունը

really changing the fate of the species

այն տեսակների ճակատագիրը փոխելու առումով,

in the yellow and the red.

որոնք ներառված են դեղին և կարմիր ցանկերում։

But what if we eat only in the green list?

Բայց ի՞նչ կլինի, եթե մենք ուտենք միայն կանաչ ցանկում ներառվածները։

You've got pole-caught yellowfin tuna here --

Այստեղ ներառված է քարտով բռնված Thunnus albacares տեսակի թունան

comes from sustainable stocks.

կայուն, չվտանգված մի տեսակ։

Pole caught -- no bycatch.

Քարտով բռնված և ոչ պատահմամբ բռնված։

Great for fishermen. Lots of money. Supporting local economies.

Լավ է ձնկորսների համար: Մեծ գումարներ է, ինչպես նաև աջակցություն տեղական տնտեսություններին։

But it's a lion of the sea. It's a top predator.

Բայց դա ծովի առյուծն է, գլխավոր գիշատիչը։

What's the context of this meal?

Ո՞րն է այս ուտեստի ենթատեքստը։

Am I sitting down in a steakhouse to a 16-ounce portion of this?

Արդյոք ես պատվիրում եմ 450 գրամանոց չափաբաժինը։

Do I do this three times a week?

Արդյոք ես դա անում եմ շաբաթական երեք անգամ։

I might still be in the green list,

Ես գուցե՞ դեռ կանաչ ցանկում եմ,

but I'm not doing myself, or you,

բայց ես ոչ ինձ, ոչ ձեզ

or the oceans any favors.

և ոչ էլ օվկիանոսին լավություն չեմ անում։

The point is that we have to have a context,

Ասածս այն է, որ մենք պետք է ունենանք ենթատեքստ,

a gauge for our actions in all this.

մեր գործողությունների սահման այս ամենում։

Example: I've heard that red wine is great for my health --

Օրինակ. ես լսել եմ, որ կարմիր գինին շատ առողջարար է,

antioxidants and minerals -- heart healthy.

անտիօքսիդանտներն ու միներալները՝ օգտակար են սրտին։

That's great! I love red wine!

Հիանալի է։ Ես սիրում եմ կարմիր գինի։

I'm going to drink so much of it. I'm going to be so healthy.

Ես այնքան շատ եմ խմելու, ես այնքան առողջ կլինեմ։

Well, how many bottles is it

Լավ, քա՞նի շշից

before you tell me that I have a problem?

հետո դուք ինձ կասեք, որ ես խնդիր ունեմ։

Well folks, we have a protein problem.

Հարգելիներս, մենք սպիտակուցի խնդիր ունենք։

We have lost this sensibility

Մենք կորցրել ենք չափի զգացումը,

when it regards our food,

երբ այն վերաբերում է մեր սննդին,

and we are paying a cost.

և մենք վճարում ենք դրա արժեքը։

The problem is we are hiding that cost beneath the waves.

Հարցն այն է, որ մենք թաքցնում ենք այդ արժեքը ալիքների տակ։

We are hiding that cost

Մենք թաքցնում ենք այդ արժեքը

behind the social acceptance of expanding waistlines.

գոտկատեղի հաստացման փաստը հանրության կողմից ընդունելու տակ։

And we are hiding that cost behind monster profits.

Եվ մենք թաքցնում ենք այդ արժեքը վիթխարի եկամուտների տակ։

So the first thing about this idea of restorative seafood

Այսպիսով, վերականգնող ծովամթերքի իմաստը նրանում է,

is that it really takes into account our needs.

որ այն հաշվի է առնում մեր կարիքները։

Restorative seafood might best be represented

Վերականգնող ծովամթերքը կարող է լավագույնս ներկայացվել

not by Jaws, or by Flipper, or the Gordon's fisherman,

ոչ թե Ջոյերի, ոչ թե Ֆլիփերների կամ Գորդոնների ձկնորսի միջոցով,

but rather, by the Jolly Green Giant.

այլև Գոլի Գրին Գիանտի։

Vegetables:

Բանջարեղեն.

they might yet save the oceans.

նրանք կարող են փրկել օվկիանոսը։

Sylvia likes to say that blue is the new green.

Սիլվիան սիրում է ասել, որ կապույտը նոր կանաչն է։

Well I'd like to respectfully submit

Լավ, ես էլ կասեմ, որ

that broccoli green might then be the new blue.

բրոկոլիի կանաչը կարող է համարվել նոր կապույտ։

We must continue to eat

Մենք պետք է շարունակենք ուտել

the best seafood possible, if at all.

լավագույն ծովամթերքը, եթե իհարկե ընդհանրապես ուտենք։

But we also must eat it with a ton of vegetables.

Բայց մենք այն պետք է միաժամանակ ուտենք շատ բանջարեղենի հետ։

The best part about restorative seafood though

Վերականգնող ծովամթերքի լավագույն մասը թերևս

is that it comes on the half-shell

այն է, որ այն գալիս է կես խեցով։

with a bottle of Tabasco and lemon wedges.

մի շիշ Տոբասքոյի և կիտրոնի կտորների հետ։

It comes in a five-ounce portion of tilapia

Այն տրվում է թիլապիայի 142 գրամանոց պորցիայով

breaded with Dijon mustard and crispy, broiled breadcrumbs

թաթախած Dijon մանանեխով և խրթխրթան, տապակած հացի կտորներով

and a steaming pile of pecan quinoa pilaf

և quinoa pilaf ընկույզի տաք կույտով

with crunchy, grilled broccoli

փխրուն, խորոված բրոկկոլի հետ

so soft and sweet and charred and smoky on the outside

այնքան փափուկ և քաղցր, մի փոքր ածխացած և ծխացրած դրսից

with just a hint of chili flake.

մի թեթև եգիպտացորենի կծու փաթիլի հետ։

Whooo!

օհ

This is an easy sell.

Սա հեշտ է վաճառել։

And the best part is all of those ingredients are available

Եվ հիանալին այն է, որ այդ բոլոր բաղադրիչները հասանելի են

to every family at the neighborhood Walmart.

Վոլմարթի շրջակայքում բնակվող բոլոր ընտանիքների համար։

Jamie Oliver is campaigning

Ջեյմի Օլիվերը պայքարում է

to save America from the way we eat.

փրկելու Ամերիկան այն եղանակից, որով մենք այժմ սնվում ենք։

Sylvia is campaigning to save the oceans

Սիլվիան պայքարում է փրկելու օվկիանոսները

from the way we eat.

մեր ուտելու եղանակից։

There's a pattern here.

Այստեղ մի օրինակ կա։

Forget nuclear holocaust;

Մոռացեք միջուկային ցեղասպանությունը.

it's the fork that we have to worry about.

մենք պետք է պատառաքաղից վախենանք։

We have ravaged our Earth

Մենք ոչնչացրինք Երկիրը

and then used the food that we've sourced

և հետո սկսեցինք օգտագործել մեր ստեղծած սնունդը

to handicap ourselves in more ways than one.

դժվարացնելով մեր կյանքը։

So I think we have this whole eating thing wrong.

Այնպես որ, ես կարծում եմ, այն ինչ մենք ուտում ենք, սխալ է։

And so I think it's time

Եվ կարծում եմ՝ ժամանակն է

we change what we expect from our food.

փոխելու մեր սպասելիքները ուտելիքից։

Sustainability is complicated

Երկարակեցությունը խառը բան է,

but dinner is a reality that we all very much understand.

բայց ճաշն իրականություն է, որ մենք բոլորս շատ լավ հասկանում ենք,

So let's start there.

այնպես որ, եկեք սկսենք այստեղից։

There's been a lot of movement recently in greening our food systems.

Վերջերս շատ շարժումներ եղան մեր սննդակարգը կանաչեցնելու համար։

Dan Barber and Alice Waters

Դեն Բարբերը և Ալիս Ուոթերսը

are leading passionately the green food Delicious Revolution.

ջանասիրաբար առաջնորդում են կանաչ սննդի Համեղ Հեղափոխությունը։

But green foods often represent

Բայց կանաչ սնունդը միշտ ենթադրում է

a way for us to disregard

մի եղանակ, որը անուշադրության է մատնում

the responsibility as eaters.

սնվողների պատասխանատվության զգացումը։

Just because it comes from a green source

Միայն այն բանի համար, որ այն ստեղծված է կանաչ աղբյուրից

doesn't mean we can treat it with disregard on the plate.

չի նշանակում, որ մենք պետք է անուշադրության մատնենք դրան մեր ափսեի մեջ։

We have eco-friendly shrimp.

Կա միջավայրին չվնասող մանր ծովախեցգետին։

We can make them; we have that technology.

Մենք կարող ենք դրանց ստեղծել, մենք ունենք այդ տեխնոլոգիան.

But we can never have any eco-friendly all-you-can-eat shrimp buffet.

Բայց մենք չենք կարող երբևէ ունենալ շրջակա միջավայրին չվնասող ուտելու համար նախատեսված ծովախեցգետնի բուֆե։

It doesn't work.

Դա հնարավոր չէ։

Heart-healthy dinner is a very important part

Սրտի համար առողջարար ճաշը շատ կարևոր է

of restorative seafood.

վերականգնողական սննդի մեջ։

While we try to manage declining marine populations,

Մինչ մենք նվազեցնում ենք ծովային պոպուլյացիաները,

the media's recommending increased consumption of seafood.

ԶԼՄ-ները քարոզում են ավելացնել ծովամթերքի օգտագործումը։

Studies say that tens of thousands

Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ տասնյակ հազարավոր

of American grandmothers, grandfathers, mothers and fathers

ամերիկացի տատիկներ, պապիկներ, մայրիկներ և հայրիկներ

might be around for another birthday

կարող են իրենց ևս մի ծնունդ տոնել,

if we included more seafood.

եթե մենք ավելի շատ ծովամթերք ներառենք։

That's a reward I am not willing to pass up.

Դա այն պարգևն է, որից չեմ ուզում հրաժարվել։

But it's not all about the seafood.

Բայց դա միայն ծովամթերքի մասին չէ։

It's about the way that we look at our plates.

Դա այն մասին է, թե մենք ինչպես ենք նայում մեր ափսեներին։

As a chef, I realize the easiest thing for me to do

Որպես ավագ խոհարար, ես հասկանում եմ, որ ինձ համար ամենահեշտ բանը

is reduce the portion sizes on my plate.

ափսեների մեջ չափաբաժինները նվազեցնելն է։

A couple things happened.

Մի երկու բան կփոխվի։

I made more money.

Ես ավել գումար կվաստակեմ։

People started buying appetizers and salads,

Մարդիկ կսկսեն գնել խորտիկներ և աղցանները,

because they knew they weren't going to fill up on the entrees alone.

որովհետև նրանք գիտեին, որ չեն հագենալու։

People spent more time engaging in their meals,

Մարդիկ ծախսեցին ավելի շատ ժամանակ իրենց ուտելիքի վրա,

engaging with each other over their meals.

և միմյանց հետ շփվելու համար։

People got, in short, more of what they came there for

Կարճ ասած, մարդիկ ստացան ավելին, քան սպասում էին,

even though they got less protein.

անգամ այն բանին, որ ստացան ավելի քիչ սպիտակուց։

They got more calories over the course of a diversified meal.

Նրանք ավելի շատ կալորիա ստացան բազմազանացված ուտելիքի շնորհիվ։

They got healthier. I made more money.

Նրանք դարձան ավելի առողջ։ Ես ավելի շատ վաստակեցի։

This is great.

Հիանալի է։

Environmental consideration was served with every plate,

Բնապահպանական մոտեցումը մատուցվեց յուրաքանչյուր ափսեի հետ,

but it was served with a heaping mound

բայց այն մատուցվեց

of consideration for human interests at the same time.

միաժամանակ մարդկային շահը ներառող կույտի մեջ։

One of the other things we did

Մեկ այլ բան, որ մենք արեցինք այն էր,

was begin to diversify the species that we served --

որ սկսեցինք բազմազանեցնել մատուցվող տեսակները.

small silverfish, anchovies, mackerel, sardines were uncommon.

փոքր լեպիսմա սաչարինան, անչոուսները, սկումբրիան, սարդինան ընդհանուր էին։

Shellfish, mussels, oysters,

Խեցեմորթը, միդիաները, ոստրեները,

clams, tilapia, char -- these were the common species.

կակղամորթերը, թիլապիան, սալվելյուսների ընդհանուր տեսակներն էին։

We were directing tastes

Մենք ուղղորդում ենք ճաշակները

towards more resilience, more restorative options.

դեպի ավելի ճկունություն, դեպի ավելի կազդուրիչ, վերականգնող տարբերակներ։

This is what we need to favor.

Սա այն է, ինչը մենք պետք է գնահատենք։

This is what the green list says.

Սա այն է, ինչ ասում է կանաչ ցանկը։

But this is also how we can actually begin to restore our environment.

Բայց սա նաև այն է, թե ինչպես մենք կարող ենք վերաականգնել մեր միջավայրը։

But what of those big predators,

Իսկ ինչ կա այդ մեծ գիշատիչների մեջ,

those fashionable species,

այդ մոդայիկ տեսակները,

that green list tuna that I was talking about earlier?

կանաչ ցանկի թունան, որ ես խոսում էի ավելի վաղ։

Well, if you must, I have a recipe for you.

Լավ, եթե պետք է, ես ձեզ համար բաղադրատոմս ունեմ։

It pretty much works with any big fish in the ocean,

Այն շատ հարմար է օվկիանոսի ցանկացած մեծ ձկան հետ,

so here we go.

ահա այն։

Start with a 16-ounce portion of big fish.

Սկսեք մեծ ձկան 450 գրամանոց չափաբաժնից։

Get a knife. Cut it into four portions.

Վերցրեք դանակը։ Կտրատեք ձուկը չորս մասի։

Put it on four plates.

Դրեք դրանք չորս ափսեների մեջ։

Mound up those four plates with vegetables

Լցրեք այդ չորս ափսեները բանջարեղենով

and then open up the very best bottle of Burgundy you have,

և հետո բացեք Բուրգունդիի լավագույն շիշը որ ունեք,

light the candles and celebrate it.

վառեք մոմերը և տոնեք։

Celebrate the opportunity you have to eat this.

Տոնեք սա ուտելու հնարավորությունը։

Invite your friends and neighbors over

Հրավիրեք ձեր ընկերներին և հարևաններին

and repeat once a year,

և կրկնեք տարին մեկ անգամ,

maybe.

գուցե։

I expect a lot from food.

Ես սննդից մեծ ակնկալիքներ ունեմ։

I expect health

Ես ակնկալում եմ առողջություն

and joy and family and community.

և ուրախություն և ընտանիք և համայնք։

I expect that producing ingredients,

Ես կարծում եմ, որ բաղադրիչներ արտադրելը,

preparing dishes and eating meals

ուտեստներ պատրաստելը և ուտելը

is all part of the communion of human interests.

մասն են կազմում մարդկային հետաքրությունների։

I was lucky enough that my father was a fantastic cook.

Իմ բախտը բերել է, որ հայրս հիանալի խոհարար էր։

And he taught me very early on

Եվ ինձ շատ վաղուց սովորեցրել էր

about the privilege that eating represents.

այն առավելությունները, որ ուներ ուտելը։

I remember well the meals of my childhood.

Ես շատ լավ հիշում եմ իմ մանկության ուտելիքները։

They were reasonable portions of protein

Դրանք ներառում էին սպիտակուցի ողջամիտ պորցիա

served with copious quantities of vegetables

և մատուցվում էին մեծ քանակությամբ բանջարեղենի հետ

and small amounts of starch, usually rice.

և օսլայի քիչ քանակության հետ, սովորաբար բրնձի հետ։

This is still how I largely eat today.

Մինչ օրս ես սովորաբար սնվում եմ հենց այսպես։

I get sick when I go to steakhouses.

Ես հիվանդանում եմ, երբ գնում եմ մսային ուտեստներ մատուցող ռեստորան։

I get the meat sweats.

Ես սկսում եմ քրտնել։

It's like a hangover from protein.

Դա կարծես սպիտակուցից խումհար լինի

It's disgusting.

Զզվելի է։

But of all the dire news that you'll hear

Բայց ամենասարսափելի լուրը, որ կլսեք

and that you have heard about the state of our oceans,

և որ դուք լսել եք մեր օվկիանոսների վիճակի մասին,

I have the unfortunate burden of delivering to you

ինձ վիճակվեց ձեզ դա ասելու ծանր բեռը

possibly the very worst of it

գուցե ամենավատն այն է,

and that is this whole time

այս ողջ ժամանակ,

your mother was right.

որ ձեր մայրը ճիշտ էր։

Eat your vegetables.

Կերեք բանջարեղեն

It's pretty straightforward.

Դա շատ ճիշտ է։

So what are we looking for in a meal?

Այսպիսով, ինչ ենք մենք փնտրում սննդի մեջ։

Well for health, I'm looking for wholesome ingredients

Օգտակար առղջության համար, ես փնտրում եմ օգտակար բաղադրիչներ,

that are good for my body.

որոնք օգտակար են իմ մարմնի համար։

For joy, I'm looking for butter and salt

Ուրախության համար, ես փնտրում եմ կարագ և աղ

and sexy things that make things taste less like penance.

և գրավիչ բաներ, որոնք համտեսելիս չեմ փոշմանի։

For family, I'm looking for recipes

Ընտանիքիս համար, ես փնտրում եմ բաղադրատոմսեր,

that genuflect to my own personal histories.

որոնք ծնկի են գալիս իմ անձնական պատմության առջև։

For community though, we start at the very beginning.

Իսկ համայնքի համար, սկսում ենք ամենասկզբից։

There's no escaping the fact

Այս մտքից փախնել հնարավոր չէ,

that everything we eat has a global impact.

որ այն, ինչ մենք ուտում ենք, գլոբալ ազդեցություն ունի։

So try and learn as best you can what that impact is

Այնպես որ, փորձեք և սովորեք առավելագույնն այն մասին, թե ինչպիսին է այդ ազդեցությունը

and then take the first step to minimize it.

և հետո արեք առաջին քայլը այն նվազեցնելու համար։

We've seen an image of our blue planet,

Մենք տեսանք մեր կապույտ մոլորակի նկարը,

our world bank.

մեր համաշխարհային բանկի։

But it is more than just a repository of our resources;

Բայց դա ավելին է, քան մեր ռեսուրսների պահատեղի,

it's also the global geography

դա նաև գլոբալ աշխարհագրությունն է

of the communion we call dinner.

այն համայնքի, որին մենք ընթրիք ենք անվանում։

So if we all take only what we need,

Ուրեմն, եթե բոլորս վերցնենք միայն այն, ինչի կարիքն ունենք,

then we can begin to share the rest,

մենք կսկսենք կիսել մնացածը,

we can begin to celebrate,

մենք կսկսենք տոնել,

we can begin to restore.

մենք կսկենք վերականգնել։

We need to savor vegetables.

Մենք պետք է ուտենք բանջարեղեն։

We need to savor smaller portions of seafood.

Մենք պետք է ուտենք ծովամթերքի փոքր չափաբաժիններ։

And we need to save dinner.

Եվ մենք պետք է խնայենք ճաշը։

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)