What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler

Çeviri: Can Akbay Gözden geçirme: Mehmet Şeker

In the summer of 1976,

1976 yazında,

a mysterious epidemic suddenly struck two central African towns,

gizemli bir salgın aniden Afrika'da iki şehri vurdu,

killing the majority of its victims.

kurbanların çoğu yaşamını yitirdi.

Medical researchers suspected

Tıbbi araştırmacılar

the deadly Marburg virus to be the culprit.

ölümcül Marburg virüsünden şüphelendiler.

But what they saw in microscope images was an entirely new pathogen,

Ama onların mikroskopta gördükleri tamamen yeni bir patojendi,

which would be named after the nearby Ebola river.

sonrasında ismini yakınlardaki Ebola Nehri'nden alacaktı.

Like yellow fever or dengue,

Sarıhumma ya da dang humması gibi,

the disease caused by the Ebola virus is a severe type of hemorrhagic fever.

Ebola virüsünün sebep olduğu hastalık, ciddi hemorajik ateş türlerinden biridir.

It begins by attacking the immune system's cells

Virüs bağışıklık sistemine saldırarak

and neutralizing its responses,

ve sistemden gelen uyarıları nötralize ederek,

allowing the virus to proliferate.

virüsün çoğalmasına izin vererek ortaya çıkar.

Starting anywhere from two to twenty days after contraction,

Bulaşmanın ardından 2 ile 20 gün aralığında harekete geçer,

initial symptoms like high temperature,

yüksek ateş,

ağrı hissi

aching,

ve boğaz ağrısı gibi ilk belirtiler,

and sore throat

resemble those of a typical flu,

tipik bir grip enfeksiyonuna benzer,

but quickly escalate to vomiting,

ama hızlıca kusmaya,

rashes,

döküntülere

and diarrhea.

ve ishale döner.

And as the virus spreads,

Virüs yayıldıkça,

it invades the lymph nodes and vital organs,

böbrekler ve karaciğer gibi organlarda işlev kaybına sebep olarak

such as kidneys and liver, causing them to lose function.

lenf bezlerini ve hayati organları işgal eder.

But the virus itself is not what kills Ebola victims.

Ama tek başına virüsün kendisi Ebola mağdurlarını öldüren şey değildir.

Instead, the mounting cell deaths trigger an immune system overload,

Bunun yerine,

iç ve dış kanamaya sebep olarak

kan damarlarına hasar veren,

known as a cytokine storm,

bağışıklık tepkilerindeki patlama olan,

an explosion of immune responses that damages blood vessels,

sitokin fırtınası olarak da bilinen,

causing both internal and external bleeding.

hücre ölümlerinin bir araya gelmesi aşırı bağışıklık sistemini tetikler.

The excessive fluid loss and resulting complications

Aşırı sıvı kaybı ve bunun sonucundaki komplikasyonlar

can be fatal within six to sixteen days of the first symptoms,

ilk semptomlardan itibaren 6. günden 16. güne kadar öldürücü olabilir,

though proper care and rehydration therapy

her ne kadar uygun bakım ve rehidrasyon tedavisi

can significantly reduce mortality rates in patients.

hastalardaki ölüm oranlarını önemli ölçüde düşürebilse de.

Fortunately, while Ebola is highly virulent,

Neyse ki, Ebola son derece öldürücü iken,

several factors limit its contagiousness.

çeşitli faktörler bulaşıcılığını sınırlar.

Unlike viruses that proliferate through small, airborne particles,

Küçük hava molekülleriyle çoğalan virüslerin aksine

Ebola only exists in bodily fluids,

Ebola sadece vücut sıvısı içinde hayatta kalır;

such as saliva,

tükürük,

blood,

kan,

mucus,

balgam,

vomit,

or feces.

kusmuk

ya da dışkı gibi.

In order to spread,

Yayılmak amacıyla,

these must be transmitted from an infected person into another's body

bunlar, enfeksiyon kapmış olan bir bireyden

through passageways such as the eyes, mouth, or nose.

göz, ağız ve burun gibi bir yolla bir başka kişiye taşınmalıdır.

And because the disease's severity

Hastalığın şiddeti

increases directly along with the viral load,

virüs miktarının artmasıyla yükselir,

even an infected person is unlikely to be contagious

enfekte olmuş bir birey bile bulaştırıcı olmayabilir

until they have begun to show symptoms.

ta ki semptomları göstermeye başlayana kadar.

While Ebola has been shown to survive on surfaces for several hours,

Ebola yüzeyde saatlerce hayatta kaldığını göstermiş olsa da,

and transmission through sneezing or coughing is theoretically possible,

bulaşma teorik olarak hapşırma veya öksürme ile mümkündür,

virtually all known cases of contraction have been through direct contact

gerçekte bilinen tüm olaylar,

with the severely ill,

sağlık çalışanlarının ve

with the greatest risk posed to medical workers

hastanın arkadaşları ve akrabalarının maruz kaldığı büyük riskle

and friends or relatives of the victims.

ağır hastayla direkt temas ile oluşmuştur.

This is why, despite its horrifying effects,

Bu nedenle, korkunç etkilerine rağmen

Ebola has been far less deadly overall than more common infections,

Ebola daha yaygın olan enfeksiyonlara göre çok daha az ölümcül olmuştur,

such as measles,

kızamık,

malaria,

sıtma

or even influenza.

ya da grip gibi.

Once an outbreak has been contained,

Salgın bir kez kontrol altına alındığında,

the virus does not exist in the human population

gelecek salgın başlayana kadar

until the next outbreak begins.

virüs, insan nüfusu arasında var olmaz.

But while this is undoubtedly a good thing,

Ama bu şüphesiz iyi bir şey olsa da,

it also makes Ebola difficult to study.

bu durum Ebola virüsü üzerinde çalışılmasını zorlaştırır.

Scientists believe fruit bats to be its natural carriers,

Bilim adamları meyve yarasalarının doğal taşıyıcılar olduğuna inanıyor

but just how it is transmitted to humans remains unknown.

ama insanlara nasıl aktarıldığı hâlâ gizemini koruyor.

Furthermore, many of the countries where Ebola outbreaks occur

Ayrıca, Ebola salgınlarının ortaya çıktığı birçok ülke

hastalığın yayılmasına olanak sağlayan

suffer from poor infrastructure and sanitation,

yetersiz altyapı ve sağlık hizmetlerinden muzdariptir.

which enables the disease to spread.

And the poverty of these regions,

Genel durum içinde

combined with the relatively low amount of overall cases

nispeten daha az seviyedeki vakalarla bir arada bulunan bölgelerdeki yoksulluk,

means there is little economic incentive for drug companies to invest in research.

ilaç şirketlerinin araştırma yapması için

çok az ekonomik gelirlerinin olduğu anlamını taşımaktadır.

Though some experimental medicines have shown promise,

Yine de bazı deneysel ilaçlar umut vaadetmektedir

and governments are funding development of a vaccine,

ve 2014 itibariyle hükümetler, aşı geliştirilmesini desteklemektedir.

as of 2014,

the only widespread and effective solutions to an Ebola outbreak remain

Ebola salgınına karşı geniş ve etkili çözümler ise

isolation,

karantina,

sanitation,

sağlık önlemleri

and information.

ve bilgidir.