What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler

Co wiemy i czego nie wiemy o Eboli - Alex Gendler

1,960,581 views

2014-12-04 ・ TED-Ed


New videos

What we know (and don't know) about Ebola - Alex Gendler

Co wiemy i czego nie wiemy o Eboli - Alex Gendler

1,960,581 views ・ 2014-12-04

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Maja Klepacka Korekta: Marta Konieczna
00:06
In the summer of 1976,
0
6605
2438
Latem 1976 roku
00:09
a mysterious epidemic suddenly struck two central African towns,
1
9043
4953
tajemnicza epidemia dotknęła dwa miasta w Afryce Środkowej,
00:13
killing the majority of its victims.
2
13996
2656
zabijając większość ofiar.
00:16
Medical researchers suspected
3
16652
1739
Badacze medycyny podejrzewali,
00:18
the deadly Marburg virus to be the culprit.
4
18391
3438
że sprawcą był śmiercionośny wirus Marburg.
00:21
But what they saw in microscope images was an entirely new pathogen,
5
21829
4838
Jednak pod mikroskopem zobaczyli całkowicie nowy patogen,
00:26
which would be named after the nearby Ebola river.
6
26667
4656
który otrzymał nazwę od pobliskiej rzeki Ebola.
00:31
Like yellow fever or dengue,
7
31323
1902
Jak żółta gorączka i denga,
00:33
the disease caused by the Ebola virus is a severe type of hemorrhagic fever.
8
33225
5452
choroba wywołana wirusem Ebola to ciężki rodzaj gorączki krwotocznej.
00:38
It begins by attacking the immune system's cells
9
38677
2968
Na początku atakuje system odpornościowy komórek.
00:41
and neutralizing its responses,
10
41645
2367
Neutralizując jego działanie,
00:44
allowing the virus to proliferate.
11
44012
2342
pozwala wirusowi rozprzestrzenić się.
00:46
Starting anywhere from two to twenty days after contraction,
12
46354
3535
Od dwóch do dwudziestu dni po zarażeniu
00:49
initial symptoms like high temperature,
13
49889
2371
początkowe objawy, jak wysoka temperatura,
00:52
aching,
14
52260
1191
bóle
00:53
and sore throat
15
53451
1189
i bolące gardło,
00:54
resemble those of a typical flu,
16
54640
2469
przypominają objawy grypy,
00:57
but quickly escalate to vomiting,
17
57109
2200
ale szybko przechodzą w torsje,
00:59
rashes,
18
59309
1242
wysypkę
01:00
and diarrhea.
19
60551
1382
oraz biegunkę.
01:01
And as the virus spreads,
20
61933
1499
Wirus rozprzestrzenia się,
01:03
it invades the lymph nodes and vital organs,
21
63432
2515
atakuje węzły limfatyczne i organy
01:05
such as kidneys and liver, causing them to lose function.
22
65947
4122
takie jak nerki i wątroba, sprawiając, że przestają działać.
01:10
But the virus itself is not what kills Ebola victims.
23
70069
3730
Jednak to nie wirus zabija ofiary Eboli.
01:13
Instead, the mounting cell deaths trigger an immune system overload,
24
73799
4742
Wzrastająca liczba martwych komórek przeciąża układ odpornościowy,
01:18
known as a cytokine storm,
25
78541
2465
zjawisko to znane jest jako hipercytokinemia.
01:21
an explosion of immune responses that damages blood vessels,
26
81006
3924
Nadmierne działanie układu odpornościowego niszczy naczynia krwionośne,
01:24
causing both internal and external bleeding.
27
84930
3240
wywołując wewnętrzne i zewnętrzne krwawienie.
01:28
The excessive fluid loss and resulting complications
28
88170
3423
Nadmierna utrata płynów i wynikające z niej komplikacje
01:31
can be fatal within six to sixteen days of the first symptoms,
29
91593
4920
mogą być śmiertelne od 6 do 16 dni od pierwszych objawów,
01:36
though proper care and rehydration therapy
30
96513
2659
jednak odpowiednia opieka i nawodnienie
01:39
can significantly reduce mortality rates in patients.
31
99172
3984
mogą znacznie zmniejszyć współczynnik śmiertelności pacjentów.
01:43
Fortunately, while Ebola is highly virulent,
32
103156
2722
Na szczęście, mimo że Ebola jest wysoce zaraźliwa,
01:45
several factors limit its contagiousness.
33
105878
2988
kilka czynników ogranicza jej zakaźność.
01:48
Unlike viruses that proliferate through small, airborne particles,
34
108866
3729
W przeciwieństwie do wirusów przenoszonych drogą kropelkową,
01:52
Ebola only exists in bodily fluids,
35
112595
2978
Ebola znajduje się jedynie w płynach ustrojowych,
01:55
such as saliva,
36
115573
1086
takich jak ślina,
01:56
blood,
37
116659
710
krew, śluz,
01:57
mucus,
38
117369
804
wymioty i kał.
01:58
vomit,
39
118173
719
01:58
or feces.
40
118892
1092
wymioty i kał.
01:59
In order to spread,
41
119984
1277
Aby się rozprzestrzenić,
02:01
these must be transmitted from an infected person into another's body
42
121261
4188
płyny muszą być przeniesione od zainfekowanej osoby do innego organizmu
02:05
through passageways such as the eyes, mouth, or nose.
43
125449
3824
przez otwory, takie jak oczy, usta lub nos.
02:09
And because the disease's severity
44
129273
1840
Stopień zaawansowania choroby
02:11
increases directly along with the viral load,
45
131113
3161
wzrasta wraz z obciążeniem wirusowym,
02:14
even an infected person is unlikely to be contagious
46
134274
2922
jest więc mało prawdopodobne, że zarażony kogoś zarazi,
02:17
until they have begun to show symptoms.
47
137196
2727
dopóki nie zacznie wykazywać symptomów.
02:19
While Ebola has been shown to survive on surfaces for several hours,
48
139923
3718
Choć Ebola może przeżyć na powierzchni nawet kilka godzin,
02:23
and transmission through sneezing or coughing is theoretically possible,
49
143641
4271
a zarażenie poprzez kichanie lub kaszel jest teoretycznie możliwe,
02:27
virtually all known cases of contraction have been through direct contact
50
147912
4360
praktycznie wszystkie znane przypadki zakażenia były wywołane
02:32
with the severely ill,
51
152272
2281
bezpośrednim kontaktem z ciężko chorymi.
02:34
with the greatest risk posed to medical workers
52
154553
2651
Na największe ryzyko narażeni są pracownicy medyczni
02:37
and friends or relatives of the victims.
53
157204
2891
oraz przyjaciele i krewni chorych.
02:40
This is why, despite its horrifying effects,
54
160095
2444
To dlatego, pomimo szokujących efektów,
02:42
Ebola has been far less deadly overall than more common infections,
55
162539
4616
Ebola jest o wiele mniej śmiertelna niż bardziej powszechne infekcje,
02:47
such as measles,
56
167155
1140
takie jak odra,
02:48
malaria,
57
168295
823
malaria,
02:49
or even influenza.
58
169118
1693
czy nawet grypa.
02:50
Once an outbreak has been contained,
59
170811
1804
Kiedy epidemia zostaje powstrzymana,
02:52
the virus does not exist in the human population
60
172615
2770
wirus nie jest obecny wśród ludzi
02:55
until the next outbreak begins.
61
175385
2336
aż do następnego wybuchu epidemii.
02:57
But while this is undoubtedly a good thing,
62
177721
2089
Ale chociaż to dobra wiadomość,
02:59
it also makes Ebola difficult to study.
63
179810
3011
Ebola jest przez to trudna do zbadania.
03:02
Scientists believe fruit bats to be its natural carriers,
64
182821
3018
Uważa się, że owocożerne nietoperze są naturalnymi nosicielami,
03:05
but just how it is transmitted to humans remains unknown.
65
185839
3956
ale jak jest przenoszona na ludzi - tego nie wiadomo.
03:09
Furthermore, many of the countries where Ebola outbreaks occur
66
189795
3527
Wiele krajów, w których pojawia się epidemia Eboli
03:13
suffer from poor infrastructure and sanitation,
67
193322
3244
cierpi z powodu kiepskiej infrastruktury i warunków sanitarnych,
03:16
which enables the disease to spread.
68
196566
1988
co pozwala chorobie się rozprzestrzeniać.
03:18
And the poverty of these regions,
69
198554
1603
Bieda tych regionów
03:20
combined with the relatively low amount of overall cases
70
200157
3115
razem ze stosunkowo niską liczbą przypadków oznacza,
03:23
means there is little economic incentive for drug companies to invest in research.
71
203272
5434
że firmy farmaceutyczne mają mało motywacji, by inwestować w badania.
03:28
Though some experimental medicines have shown promise,
72
208706
2919
Choć niektóre eksperymentalne leki są obiecujące,
03:31
and governments are funding development of a vaccine,
73
211625
2666
a rządy fundują prace nad szczepionką,
03:34
as of 2014,
74
214291
1640
w roku 2014
03:35
the only widespread and effective solutions to an Ebola outbreak remain
75
215931
4143
nadal jedynym powszechnym i efektywnym rozwiązaniem wybuchu Eboli pozostaje
03:40
isolation,
76
220074
1338
izolacja,
03:41
sanitation,
77
221412
1094
higiena
03:42
and information.
78
222506
1501
i informacja.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7