A day in the life of an ancient Egyptian doctor - Elizabeth Cox

Çeviri: Deniz YILDIZ Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

It’s another sweltering morning in Memphis, Egypt.

Mısır, Memfis'te yine bunaltıcı bir sabah.

As the sunlight brightens the Nile, Peseshet checks her supplies.

Güneş ışıkları Nil'i aydınlatırken Peseshet malzemelerini kontrol ediyor.

Honey,

garlic,

Bal,

sarımsak,

cumin,

kimyon,

acacia leaves,

akasya yaprakları,

cedar oil.

sedir yağı.

She’s well stocked with the essentials she needs to treat her patients.

Hastalarının tedavisinde gereken tüm malzemeleri stokladı.

Peseshet is a swnw, or a doctor.

Peseshet bir swnw, yani bir doktor.

In order to become one,

Doktor olabilmek için,

she had to train as a scribe

kâtiplik eğitimi aldı

and study the medical papyri stored at the Per Ankh, the House of Life.

ve Yaşam Evi olan Per Ankh'ta saklanan tıbbi papirüsler üzerinde çalıştı.

Now, she teaches her own students there.

Şimdiyse orada kendi öğrencilerine eğitim veriyor.

Before teaching, Peseshet has a patient to see.

Dersten önce, Peseshet'in bir hastayı ziyaret etmesi gerekiyor.

One of the workers at the temple construction site has injured his arm.

Tapınağın inşaatında çalışan bir işçi kolundan yaralanmış.

When Peseshet arrives,

Peseshet gelince,

the laborer’s arm is clearly broken,

kolunun kırık olduğunu fark etti.

and worse, the fracture is a sed, with multiple bone fragments.

İşin kötüsü, kırılan yer açılmış ve içinde kemik parçacıkları var.

Peseshet binds and immobilizes the injury.

Peseshet kırığını sarıp yarayı sabitliyor.

Her next stop is the House of Life.

Sonrasında, Yaşam Evine gidiyor.

On her way, a woman intercepts Peseshet in the street.

Yolunun üstünde, bir kadın Peseshet'i durduruyor.

The woman’s son has been stung by a scorpion.

Kadının oğlunu bir akrep sokmuş.

Peseshet has seen many similar stings and knows exactly what to do.

Peseshet daha önce benzer sokmalar görmüş ve ne yapacağını biliyor.

She must say an incantation to cast the poison out.

Zehri çıkarmak için büyülü sözler söylemesi gerekiyor.

She begins to recite the spell,

Büyüyü okumaya başladı,

invoking Serqet, patron of physicians and goddess of venomous creatures.

hekimlerin koruyucusu, zehirli yaratıkların tanrıçası Serqet’e dua etti.

Peseshet recites the spell as if she is Serqet.

Peseshet, Serqet’miş gibi büyüyü okudu.

This commanding approach has the greatest chance at success.

Bu saygın yaklaşım daha başarılı bir sonuç verebilir.

After she utters the last line,

Son dizeyi söyledikten sonra,

she tries to cut the poison out with a knife for good measure.

zehri önlem olarak bir bıçakla çıkarmaya çalıştı.

Peseshet packs up to leave, but the woman has another question.

Peseshet çıkmak için toparlanıyordu ama kadının başka bir sorusu vardı.

She wants to find out if she is pregnant.

Hamile olup olmadığını öğrenmek istiyordu.

Peseshet explains her fail-safe pregnancy test:

Peseshet ona güvenilir hamilelik testini anlattı:

plant two seeds: one barley, one emmer.

iki tohum ek: biri arpa, diğeri gernik.

Then, urinate on the seeds every day.

Her gün tohumların üzerine idrarını yap.

If the plants grow, she’s pregnant.

Bitki büyürse, hamile olduğunu gösterir.

A barley seedling predicts a baby boy,

Arpa fidesi bir erkek,

while emmer foretells a girl.

gernik fidesi ise bir kız bebeğin habercisidir.

Peseshet also recommends a prayer to Hathor, goddess of fertility.

Peseshet aynı zamanda bereket tanrıçası Hathor’a dua etmesini tavsiye etti.

When Peseshet finally arrives at the House of Life,

Peseshet nihayet Yaşam Evine varınca,

she runs into the doctor-priest Isesi.

rahip-doktor Isesi ile karşılaştı.

She greets Isesi politely, but she thinks priests are very full of themselves.

Rahiplerin kendilerini çok önemli sandığını düşünse de

She doesn’t envy Isesi’s role as neru pehut,

onu nezaketle karşıladı Isesi’nin neru pehut rolü onu imrendirmiyordu.

which directly translates to herdsman of the anus to the royal family,

Doğrudan çevirisi, kraliyet ailesi halkasının çobanı,

or, guardian of the royal anus.

yani kraliyet halkasının bekçisi anlamına geliyordu.

Inside, the House of Life is bustling as usual with scribes,

Yaşam Evi'nin içi her zaman olduğu gibi kâtipler,

priests,

rahipler,

doctors,

doktorlar

and students.

ve öğrenciler sayesinde hareketli.

Papyri containing all kinds of records, not just medical information,

Sadece tıbbi bilgiler değil, her türlü kayıtları içeren papirüsler

are stored here.

burada muhafaza ediliyordu.

Peseshet’s son Akhethetep is hard at work copying documents

Peseshet’in oğlu Akhethetep, belgelerin kopyasını özenle oluşturuyordu.

as part of his training to become a scribe.

Kâtip olmak için eğitiminin bir parçasıydı.

He’s a particularly promising student,

Yetenekli bir öğrenciydi

but he was admitted to study because Peseshet is a scribe,

ama kabul edilmesinin sebebi Peseshet’in

as was her father before her.

ve daha öncesinde babasının da kâtip olmasıydı.

Without family in the profession,

Mesleğin aileden gelmemesi durumunda,

it’s very difficult for boys, and impossible for girls,

bu eğitimi görmek erkek çocukları için zor,

to pursue this education.

kız çocukları için imkânsızdı.

Peseshet oversees all the female swnws and swnws-in-training in Memphis.

Peseshet Memphis’in tüm swnw kadınlarını ve kadın öğrencilerini denetliyordu.

The men have their own overseer,

Erkek doktorlar bir kadına cevap vermeyeceği için,

as the male doctors won’t answer to a woman.

erkeklerin denetçisi ayrıydı.

Today, Peseshet teaches anatomy.

Peseshet bugün anatomi dersi veriyor.

She quizzes her students on the metu,

Öğrencilerine, metu hakkında bir sınav yapıyordu.

the body’s vessels that transport blood,

Bunlar vücutta kanı,

air,

urine,

havayı,

idrarı

and even bad spirits.

ve hatta kötü ruhları taşıyan damarlar.

Peseshet is preparing to leave

Peseshet çıkmaya hazırlanırken,

when a pale, thin woman accosts her at the door and begs to be examined.

solgun ve zayıf bir kadın onu kapıda durdurup muayene etmesi için yalvardı.

The woman has a huge, sore lump under her arm.

Kadının kolunun altında ağrı yapan iri bir kitle vardı.

Peseshet probes the growth and finds it cool to the touch

Peseshet kitleyi inceliyor. Dokunuşta soğuk

and hard like an unripe hemat fruit.

ve olgunlaşmamış bir meyve kadar sertti.

She has read about ailments like this, but never seen one.

Bu tür rahatsızlıklar hakkında bilgiler okumuştu ama hiç rastlamamıştı.

For this tumor there is no treatment, medicine or spell.

Bu tümör için tedavi, ilaç veya büyü yok.

All the texts give the same advice: do nothing.

Tüm metinler aynı öğüdü veriyor: hiçbir şey yapmayın.

After delivering the bad news, Peseshet goes outside.

Kötü haberi verdikten sonra, Peseshet dışarı çıkıyor.

She lingers on the steps of the House of Life,

Yaşam Evi'nin basamaklarında durup

admiring the city at dusk.

gün batımını izliyor.

In spite of all her hard work,

Her ne kadar yoğun çalışsa da,

there will always be patients she can’t help,

tümörü olan kadında olduğu gibi,

like the woman with the tumor.

yardım edemeyeceği hastalar olacaktır.

They linger with her, but Peseshet has no time to dwell.

Bu durum Peseshet’i üzüyor ama bunun üzerinde düşünmeye zamanı yok.

In a few short weeks,

Birkaç hafta sonra,

the Nile’s annual flooding will begin,

Nil Nehri'nin yıllık taşkınları başlayacak.

bringing life to the soil for the next year’s harvest

Gelecek senenin hasat toprağına can verecek

and a whole new crop of patients.

ve beraberinde yeni hastalar getirecek.