What if every satellite suddenly disappeared? - Moriba Jah

377,986 views ・ 2021-02-02

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Patrycja Wrońska Korekta: Ola Królikowska
00:06
One day, without warning or apparent cause,
0
6788
3166
Pewnego dnia, bez żadnego powodu czy ostrzeżenia,
00:09
all of humanity’s artificial satellites suddenly disappear.
1
9954
4542
nagle znikają wszystkie sztuczne satelity ludzkości.
00:14
The first to understand the situation
2
14538
1958
Najpierw zdadzą sobie z tego sprawę
00:16
are a handful of government and commercial operators.
3
16496
3750
niektóre rządy i operatorzy komercyjni.
00:20
But well before they have time to process what’s happened,
4
20246
3250
Ale na długo przed zrozumieniem przez nich tego procesu
00:23
millions sitting on their couches become aware that something is amiss.
5
23496
4750
miliony ludzi siedzących na kanapach zauważą, że coś jest nie tak.
00:28
TV that’s broadcast from or routed through satellites dominate the market
6
28246
4583
Telewizja, nadawana i kierowana przez satelity, dominuje na rynku
00:32
for international programming as well as some local channels,
7
32829
3417
programów międzynarodowych i niektórych kanałów lokalnych,
00:36
so the disappearance causes immediate disruptions, worldwide.
8
36246
4708
więc to zniknięcie powoduje natychmiastowe zakłócenia na całym świecie.
00:40
The next people affected are those traveling by air, sea, or land,
9
40954
4750
Następnie dotknie to podróżujących drogą lotniczą, morską lub lądową,
00:45
as global positioning, navigation and timing services, have entirely ceased.
10
45704
6000
bo globalne pozycjonowanie, nawigacja i usługi pomiaru czasu całkowicie ustały.
00:51
Pilots, captains, and drivers have to determine their locations
11
51704
3458
Piloci, kapitanowie i kierowcy muszą określić swoje położenie,
00:55
using analog instruments and maps.
12
55162
3042
używając instrumentów analogowych i map.
00:58
Aircraft, ships, and ground vehicles get stopped, grounded, or returned to port.
13
58204
6042
Samoloty, statki i pojazdy naziemne zostaną zatrzymane, uziemione i zawrócone.
01:04
In the meantime, air traffic controllers have a difficult task on their hands
14
64246
4375
W tym samym czasie przed kontrolerami ruchu powietrznego stanie trudne zadanie
01:08
to prevent plane crashes.
15
68621
1833
zapobiegania katastrofom lotniczym.
01:10
Within hours, most of the planet’s traffic grinds to a halt.
16
70454
4125
W ciągu godzin większość ruchu na planecie zamiera.
01:15
The effects aren’t limited to entertainment and travel.
17
75288
3291
Efekty nie są ograniczone do rozrywki i podróży.
01:18
All sorts of machines, from heating and cooling systems to assembly lines,
18
78579
4042
Wszelkie maszyny, od systemów grzewczych i chłodzących po linie produkcyjne,
01:22
rely on super-accurate satellite-based timing systems,
19
82621
4125
polegają na bardzo dokładnym satelitarnym systemie pomiaru czasu
01:26
and many have little-to-no backup options.
20
86746
3042
i wiele z nich nie ma praktycznie żadnych opcji zapasowych.
01:29
Stoplights and other traffic control systems stop synchronizing,
21
89788
4041
Sygnalizacje świetlne i inne systemy kontroli ruchu
przestaną się synchronizować,
01:33
so police and good Samaritans step in to direct the remaining cars
22
93829
4417
więc policja i dobrze samarytanie wkroczą, żeby kierować pozostałymi autami
01:38
and prevent as many accidents as possible.
23
98246
3000
i zapobiec tak wielu wypadkom jak to możliwe.
01:41
The most catastrophic impact is yet to come.
24
101246
3167
Pełen wymiar katastrofy jeszcze przed nami,
01:44
Because in the next few hours, the world economy shuts down.
25
104413
4416
bo w ciągu kilku kolejnych godzin zamiera gospodarka światowa.
01:48
Satellite-based timestamps play a critical part in everything
26
108829
4375
Znaczniki czasu oparte na systemach satelitarnych są kluczem we wszystkim,
01:53
from credit card readers and stock exchanges
27
113204
2917
od czytników kart kredytowych, giełdy papierów wartościowych
01:56
to the systems that keep track of transactions.
28
116121
3000
do systemów nadzorujących transakcje.
01:59
People are unable to withdraw cash or make electronic payments.
29
119121
4292
Nie można pobrać gotówki lub zapłacić za coś elektronicznie.
02:03
Logistics and supply chains for crucial goods like food and medicine fragment,
30
123413
5250
Łańcuchy logistyczno-zaopatrzeniowe podstawowych dóbr, jak jedzenie i leki,
02:08
leaving people to survive on whatever is locally available.
31
128663
3958
zostają przerwane, a przetrwanie ludzi zależy od tego, co lokalnie dostępne.
02:12
Most countries declare a state of emergency
32
132621
2667
Większość państw ogłasza stan wyjątkowy
02:15
and call on the military to restore order.
33
135288
2916
i wzywa wojsko, żeby przywrócić porządek.
02:18
That may take quite a while.
34
138204
2042
To może trochę potrwać.
02:20
Most navigation and communication systems are no longer operational,
35
140246
4167
Większość systemów nawigacyjnych i komunikacyjnych nie działa,
02:24
so military chains of command may be in disarray.
36
144413
4208
więc w łańcuchach dowodzenia może zrobić się bałagan.
02:28
Many troops, including those actively deployed, are left to their own devices.
37
148621
5458
Wiele oddziałów, też tych zmobilizowanych, jest zdanych na siebie samych.
02:34
Commanders of nuclear submarines and missile control centers
38
154079
3459
Dowódcy okrętów podwodnych z napędem jądrowym lub silosów rakietowych
02:37
wonder if the disruption is the result of a hostile attack.
39
157538
3708
zastanawiają się, czy zakłócenie w komunikacji wynika z wrogiego ataku.
02:41
What sorts of decisions do they make with partial information?
40
161246
4083
Jakie decyzje podejmą na podstawie takich niepełnych informacji?
02:45
Even in the best-case scenario,
41
165871
2125
W najlepszym wypadku
02:47
our civilization gets set back by decades at the very least.
42
167996
4375
cywilizacja cofnie się o dekady.
02:52
That’s because, despite being a relatively new phenomenon,
43
172371
3750
Mimo że satelity są stosunkowo nowym wynalazkiem,
02:56
satellites have quickly replaced more traditional long range technologies.
44
176121
4333
szybko zastąpiły one bardziej tradycyjne technologie komunikacji dalekiego zasięgu.
03:00
The combination of global positioning and internet
45
180454
2792
Połączenie systemu nawigacji satelitarnej i internetu pozwala na przesyłanie
03:03
has allowed for near-instant signals that can be synchronized worldwide.
46
183246
4708
prawie od razu sygnałów synchronizowanych na całym świecie.
03:07
Many systems we use daily have been built upon this foundation.
47
187954
4084
Na tym opiera się na co dzień wiele używanych przez nas systemów.
03:12
Going back to the communication systems of the mid-20th century
48
192038
4041
Powrót do systemów komunikacji z połowy XX wieku
03:16
would not be a simple matter.
49
196079
1959
nie byłby łatwy.
03:18
In many cases, they’d have to be rebuilt from the ground up.
50
198038
4666
W wielu sytuacjach musiałyby być one stworzone ponownie od podstaw.
03:22
While the sudden disappearance in this thought experiment is unlikely,
51
202704
3792
Chociaż takie nagłe zniknięcie satelit jest mało prawdopodobne,
03:26
there are two very real scenarios that could lead to the same results.
52
206496
4833
istnieją dwa realne scenariusze mogące doprowadzić do tego samego efektu.
03:31
The first is a solar flare so strong it fries satellite circuitry–
53
211329
5334
Pierwszy to rozbłysk słoneczny tak silny, że spali obwody elektryczne satelit,
03:36
as well as many other devices and power grids around the world.
54
216663
4000
jak również wielu urządzeń i sieci elektroenergetycznych na świecie.
03:40
And the second is an orbital chain reaction of collisions.
55
220663
4375
Drugi to reakcja łańcuchowa zderzeń na orbicie Ziemi.
03:45
With about 7,500 metric tons of defunct spacecraft, spent boosters,
56
225038
6291
Przy około 7 500 tony zepsutych statków kosmicznych, zużytych rakiet dodatkowych
03:51
and discarded equipment orbiting our planet
57
231329
2834
i porzuconego ekwipunku, orbitujących wokół naszej planety
03:54
at relative speeds up to 56,000 kilometers per hour,
58
234163
4791
z prędkością względną do 56 tysięcy kilometrów na godzinę,
03:58
even small objects can be highly destructive.
59
238954
3417
nawet małe obiekty mogą doprowadzić do dużych szkód.
04:02
A single collision in space could create thousands of new pieces of debris,
60
242371
5583
Jedna kolizja w przestrzeni kosmicznej może spowodować tysiące nowych odłamków,
04:07
leading to a chain reaction.
61
247954
2209
prowadząc do łańcuchowej reakcji zderzeń.
04:10
Space is huge, but many of the thousands of satellites currently in orbit
62
250163
5416
Przestrzeń kosmiczna jest ogromna, ale wiele tysięcy satelit na orbicie Ziemi
04:15
share the same orbital highways for their specific purposes.
63
255579
4292
dzieli tę samą drogę, żeby wypełnić swoje specyficzne zadania.
04:19
And since most objects sent to space are not designed with disposal in mind,
64
259871
5292
Większość obiektów wysyłanych w kosmos nie powstała z myślą o usuwaniu odpadków,
04:25
these highways only become more congested over time.
65
265163
4416
więc drogi stają się z czasem coraz bardziej zatłoczone.
04:29
The good news is, we can protect ourselves by studying our solar system,
66
269579
4584
Dobra wiadomość: możemy ochronić siebie, badając nasz system słoneczny,
04:34
creating backup options for our satellite networks,
67
274163
3208
tworząc systemy zapasowe dla systemów satelitarnych
04:37
and cooperating to avoid an orbital tragedy of the commons.
68
277371
4625
i współpracując, żeby uniknąć tragedii wspólnego orbitalnego pastwiska.
04:41
The space kilometers above our heads is like our forests,
69
281996
3667
Kilometry przestrzeni kosmicznej nad naszymi głowami są jak nasze lasy,
04:45
the ocean’s biodiversity and clean air:
70
285663
2833
bioróżnorodność oceanów i czyste powietrze.
04:48
If we don't treat it as a finite resource,
71
288496
2750
Jeśli nie potraktujemy ich jak nieodnawialnego zasobu,
04:51
we may wake up one day to find we no longer have it at all.
72
291246
4500
pewnego dnia możemy się obudzić i odkryć, że już ich nie mamy.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7