The best way to apologize (according to science)

Translator: lavin Azwar omar Reviewer: Daban Q. Jaff

Over the years, people have come up with some truly awful apologies.

هەر لە دێڕ زەمانەوە، خەڵکی ڕێگای خڕاپیان بەکارهێناوە بۆ داوای لێبووردن کردن

From classic non-apologies to evasive excuses,

لە داوای ڵێبوردنێكی مێژووی بۆ بیانویەكی نابەرپرسیارانە،

and flimsy corporate promises,

و كۆمەڵە پەیمانێكی كەمتەرخەمانە،

it’s all too easy to give a bad apology.

پێدانی داوای ڵیبوردنێكی خڕاپ ئاسان دەبێت.

But researchers have found that good apologies generally share certain elements

بەڵام ڵێکۆڵەرەوەکان ئەوەیان دۆزیوەتەوە کە داوا ڵێبووردنێکی باش چەند مانایەکی هەیە

and thoughtfully considering these factors can help you make amends

هەروەها ئەو هۆکارانەش یارمەتی ڕاستکردنەوەی هەڵەکەت دەدەن

in a wide variety of situations.

لە کاتو ساتی جیاوازدا.

Since public apologies have their own unique complications,

لەگەڵ ئەوەشدا داوا لێبوردنی گشتی ئاڵۆزی خۆی هەیە،

we’re going to focus on some person-to-person examples.

زیاتر سەرەنج دەخەینە سەر نموونە کەسییەکان.

So, picture this: your new office has free ice cream sandwiches

وێنای ئەوە بکە کە نووسینگە نوێیەکەت دۆدرمەی خۆڕایی هەیە

in the communal fridge—

لە بەفرگرە گشتیەکەدا

or at least that’s what you thought.

یان لەو شوێنەی بەبیرت دا دادێت.

But on Friday, when you’re helping your co-worker Terence

بەڵام لە کۆتایی هەفتەدا،لە کاتی یارمەتیدانی هاوڕێی کارەکەت

set up another colleague's birthday party,

لە سازدانی ئاهەنگی ڕۆژی لە دایکبوون بۆ هاوڕێیەکی ترتان،

he finds that half the ice cream he bought for the celebration is gone.

ئەوە دەدۆزێتەوە کە نیوەی ئەو دۆدرمەی بۆ ئاهەنگەکە کڕیی بوو دیارنەماوە.

While this is obviously an embarrassing accident,

لە کاتێکدا ئەوە حاڵەتێکی زۆر شەرمەزارکەرە،

coming forward and apologizing is still the right thing to do.

بەڵام هاتنە پێشەوە و داوای ڵێبوردن کردن کارە ڕاستەکەیە.

Understanding and accepting responsibility for your actions

تێگەیشتن و هەستکردن بە بەرپرسیارەتی بەرامبەر کارەکانت

is what some researchers call the “centerpiece of an apology.”

کە هەندێک لە ڵێکۆرەوەکان ناویان بردووە بە (گرینگترین بەشی داوای لێبوردن).

But it’s okay if this feels difficult and vulnerable— it’s supposed to be!

ئەمەش ئاساییە ئەگەر ئەوەت پێ قورس و مەترسیدار بێت وەكو لەوەی بیرت ڵێدەكردەوە!

The costly nature of apologies is part of what makes them meaningful.

ئەوەی مانا بە داوای ڵێبوردنەكەت دەدات هەوڵدانە سەختەكەتە.

So while you might be tempted to defend your actions as accidental,

لە کاتێکدا هەوڵدەدەیت کە پاساو بۆ کارەکانت بهێنیتەوە،

it’s important to remember that a good apology

ئەوەی گرینگە پیزانین ئەوەیە داوای ڵێبوردنێکی باش

isn’t about making you feel better.

ئەوەنییە کە هەست بە باشی بکەیت.

It’s about seeking to understand the perspective of the wronged party

بەڵکو ئەوەیە بریتییە لە تێگەیشتن لە هەڵەکەت

and repair the damage to your relationship.

و چاکردنەوەی ئەو زیانەی کە پەیوەندیەکەت گەیشتووە.

This means that while clarifying your intentions non-defensively can be helpful,

مانای ئەوەیە کاتێک بەبێ بەرگریکردن نیازەکانت ڕووندەکەیتەوە،

your mistake being an accident shouldn’t absolve you from offering

دانانی هەڵەكانت وەكو ڕووداو مانایی

a sincere apology.

داوای ڵێبوردنێكی دڵسۆزانە ناگەێنێت.

But what if your mistake wasn’t an accident?

بەلام چی ئەگەر هەڵەكەت ڕووداوێك نەبوو؟

Consider this:

وادابنێ:

you promised your friend Marie that you’ll attend her championship football match.

كە تۆ بەڵێنت بە هاوڕێیەكەت ماری داوە كە بەشداری یاری پالەوانی تۆپێكەی بكەیت.

But another friend just called to offer you an extra ticket

بەڵام هاوڕێەكی ترت بلیتی كۆنسێرتی كۆتایی

for your favorite musician's farewell tour.

مۆسیقاژەنە دڵخوازەكەت پێشكەشدەكات.

You know this is a once-in-a-lifetime chance,

تۆش دەزانیت كە ئەوە هەڵێكی ناوازەیە،

and you can’t pass it up.

بۆیە ناكرێت لە دەستی بدەیت.

Plus, you figure Marie wouldn’t mind if you miss the game—

لەگەت ئەوەشدا، دەزانیت كە ماری دڵگران نابێت بە نەچوونت بۆ یارییەكەی

she always has plenty of fans supporting her.

چونكە هەواداری زۆڕی هەیە.

But the next day, Marie tells you she was really hurt

بەڵام ڕۆژی دواتر، ماری دەڵێت كە ئەو زۆڕ دڵگران بوو

when she didn’t see you in the crowd.

كە تۆی لە ناو قەلەباڵغیەكەی نەبینی بوو.

You feel terrible for upsetting her and genuinely want to apologize.

fGhlتۆش زۆر دڵگران دەبێت بە غەمباركردنی هاورێەكەت و دەتهەوێت داوای ڵێبوردن بكەیت.

But while you regret hurting Marie,

لەگەڵ ئەوەشدا كە پەشیمانی لە ئازاردانی ماری،

you’re not actually sure if you made the wrong choice.

بەڵام دڵنیا نیت کە ئەگەر بڕیارەکەت هەڵە بوو بێت.

So how can you reach beyond that terrible non-apology,

كەواتە چۆن ئەو داوا ڵێبوردنە خراپە دەدەیت،

“I’m sorry YOU feel this way”?

،،داوای ڵێبوردن دەکەم کە هەستت بەم جۆڕە بووە،،؟

In situations like this, it can be easy to focus on rationalizing your actions

لەم جۆڕە باردۆخەدا، دەکرێت ڕوونکردنەوەی کارەکەت کارێکی ئاسان بێت

when you should be working to understand the other person’s perspective.

لە کاتێکدا پێویستە هەوڵی تێگەیشتن لە بیر و هەستی کەسەکی بەرامبەرت بدەیت.

Consider asking Marie how you made them feel

وا باشترە پرسیاری ئەوە لە ماری بکەیت کە چەند دڵگرانت کردووە

to better understand your offense.

بۆئەوەی باشترە لە هەڵەکەت تێبگەیت.

In this case, Marie might explain that she was disappointed

لەم حالەتەشدا، ماری لەوانەیە بڵێت کە ئەو نائومێد بووە

you broke your promise,

کە تۆ پەیمانەکەت شکاندووە،

and she was really counting on your support.

چونکە ئەو پێویستی بە پاڵپشتیەکەی تۆ بووە.

This kind of clarity can help you recognize your wrongdoing

ئەو زۆڕە ڕوونکردنەوەش دەکرێت یارمەتیت بدات لە دیاریکردنی جۆڕی هەڵەکەت

and honestly accept how your actions caused harm.

و ئەوەش قبوڵ بکەیت کە بە کارەکانت ئازاری کەسانیتر داوە.

Then you can frame your apology around addressing her concerns,

دواتر دەتوانیت داوای لێبوردنەکەت بڕازێنیتەوە بەپێی جۆڕی دڵگرانیەکەی،

perhaps by admitting that it was wrong of you to break your promise,

لەوانەیە بە دانان بە ئەوەی کە شکاندنی بەڵێنەکەت هەڵە بووە،

and you're sorry you weren't there for her.

و داوای لێبوردن دەکەیت کە نەچووتیت بۆ لای.

Clearly acknowledging wrongdoing indicates that you know

لە ڕاستیدا بە دانپێدانان بە هەڵەکانت مانای ئەوە دەگەێنێت

exactly how you messed up,

کە بەتەواوی چیت کردووە،

and it can give Marie faith that you’ll behave differently moving forward.

دەکرێت ئومێد بە ماری بدات کە تۆبەشێوەیەکی جیاوازتر ڕەفتار دەکەیت لە داهاتودا.

But it’s always helpful to indicate exactly how you’ll change

بەڵام نیشاندانی ئەوەی کە چۆن دەگۆڕێت دەکرێت یارمەتیدەر بێت

and what you’ll do to repair the damage caused by your offense.

و چیت دەکەیت بۆ چاکردنەوەی ئەو ئازارە کە بەهۆی هەڵەکەتەوە دروستبووە.

Researchers call this the “offer of repair,”

ڵێکۆلەرەوەکان ئەوەیان ناو ناوە (پێشنیارکردنی چاککردنەوە)

and it's often rated as one of the most critical parts of an apology.

ئەمەش یەکێکە لە هەرە گرینگترین بەشەکانی داوای ڵێبوردن.

In some cases, these gestures are straightforward,

لە هەندێک کاتدا، ئەوە دەستەواژانەش شتانێکی ڕوون و ئاشکران،

like offering to replace the ice cream you eat.

وەکو کڕینەوەی ئەو دۆدرمانەی کە خواردووتە.

However, with less tangible transgressions,

هەرچەندە، ئەگەر هەڵەكەت زیاتر بەرچاو بێت،

this might need to be more symbolic,

ئەوە لەوانەیە پێویست بە دەربرینی مانادارت بێت،

like expressing your love and respect for someone you wronged.

وەکو دەربڕینی خۆشەویستی و ڕێزت بۆ ئەو کەسەی هەڵەت لە بەرامبەر کردووە.

One common offer of repair is a verbal commitment

جۆڕێكی باوی پێشنیاركردنی چاككردنەوە بریتیە لە بەڵێنی زارەكی

not to make the same mistake again,

كە ئەو هەلە دووبارە ناكەیتەوە،

but promising to do better only works if you actually do better.

بەڵێن دەدەین كە باشترین بكەیت ئەمەش سەردەگرێت ئەگەر بەڕاستی باشترین بكەیت.

Taking the victim’s perspective, accepting responsibility,

لەبەرچاوگرتنی هەستی كەسەكە ئازاردراوەكە قایلبوون بە بەرپرسیارەتیەكانت،

and making concrete offers of repair

و پێشنیاركردنی چاكردنەوە و ڕاستكردنەوەی ڕوون

are just a few of the elements of a good apology.

ئەمانە هەندێك لە هەر گرینگترین بەشەكانی داوای ڵێبوردنێكی باشە.

But remember, apologies aren’t about getting forgiveness and moving on;

ئەوەت لە بیر بێت، كە داوای ڵێبوردن بریتی نییە لە ڵێخۆشبوون و بەرەوچوونی هەلەكەت

they’re about expressing remorse and accepting accountability.

بەڵكو بریتیە لە دەربرینی پەشیمانی و هەڵگرتنی بەرپرسیارەتی.

And the best apologies are just the first step

داوای ڵێبوردنێكی باش هەنگاوێكن

on the road to reconciliation.

بۆ بنیادنانی پەیوەندیەكی باش.