The best way to apologize (according to science)

Translator: Loan Truong Reviewer: Thu Ha Tran

Over the years, people have come up with some truly awful apologies.

Nhiều năm qua, chúng ta đã nói những lời xin lỗi khá tệ.

From classic non-apologies to evasive excuses,

Từ những lời xin lỗi thông thường đến những lời lảng tránh trách nhiệm

and flimsy corporate promises,

và những lời hứa suông của các công ty,

it’s all too easy to give a bad apology.

thật quá dễ dàng để đưa ra một lời xin lỗi như vậy.

But researchers have found that good apologies generally share certain elements

Nhưng các nhà nghiên cứu phát hiện rằng lời xin lỗi hay thường có các yếu tố chung

and thoughtfully considering these factors can help you make amends

và việc cân nhắc kỹ lưỡng những yếu tố này có thể giúp bạn chuộc lỗi

in a wide variety of situations.

trong nhiều tình huống khác nhau.

Since public apologies have their own unique complications,

Vì lời xin lỗi công khai sẽ khác nhau tùy vào tình huống gặp phải,

we’re going to focus on some person-to-person examples.

nên chúng tôi sẽ tập trung vào một số ví dụ giữa những người cụ thể.

So, picture this: your new office has free ice cream sandwiches

Vì vậy, hãy tưởng tượng điều này: trong tủ lạnh ở văn phòng mới của bạn

in the communal fridge—

có bánh mì kẹp kem miễn phí

or at least that’s what you thought.

hoặc ít nhất thì bạn nghĩ nó miễn phí.

But on Friday, when you’re helping your co-worker Terence

Nhưng vào thứ Sáu, khi bạn đang giúp Terence tổ chức

set up another colleague's birthday party,

tiệc sinh nhật cho một đồng nghiệp khác,

he finds that half the ice cream he bought for the celebration is gone.

anh ấy phát hiện ra rằng một nửa số kem mà anh ấy mua đã biến mất.

While this is obviously an embarrassing accident,

Mặc dù rõ ràng chỉ là một sự trùng hợp đáng xấu hổ,

coming forward and apologizing is still the right thing to do.

nhưng chúng ta vẫn nên nhận lỗi và xin lỗi trong trường hợp này.

Understanding and accepting responsibility for your actions

Hiểu và nhận trách nhiệm cho hành động của mình

is what some researchers call the “centerpiece of an apology.”

là yếu tố mà một số nhà nghiên cứu cho là “mấu chốt của lời xin lỗi”.

But it’s okay if this feels difficult and vulnerable— it’s supposed to be!

Nhưng không sao nếu cảm thấy khó khăn và bị xúc phạm — thường thì nó đều như vậy!

The costly nature of apologies is part of what makes them meaningful.

Lời xin lỗi khó nói ra cũng là một phần khiến chúng trở nên có ý nghĩa.

So while you might be tempted to defend your actions as accidental,

Vì vậy, mặc dù có thể bạn muốn bảo vệ mình bằng việc giải thích mình không phải cố ý,

it’s important to remember that a good apology

nhưng bạn cũng hãy luôn nhớ rằng một lời xin lỗi hay

isn’t about making you feel better.

không phải để khiến bạn cảm thấy tốt hơn.

It’s about seeking to understand the perspective of the wronged party

Mà đó là để hiểu quan điểm của bên bị hại

and repair the damage to your relationship.

và hàn gắn lại mối quan hệ của bạn.

This means that while clarifying your intentions non-defensively can be helpful,

Điều này có nghĩa là mặc dù sẽ tốt hơn nếu bạn thành thật làm rõ ý định của mình

your mistake being an accident shouldn’t absolve you from offering

nhưng việc vô tình phạm lỗi lại không phải là cớ để bạn

a sincere apology.

không xin lỗi một cách chân thành.

But what if your mistake wasn’t an accident?

Nhưng nếu bạn không phải vô ý phạm sai lầm thì sao?

Consider this:

Như trường hợp này:

you promised your friend Marie that you’ll attend her championship football match.

bạn đã hứa với cô bạn Marie của mình rằng bạn sẽ đi xem cô ấy thi đá bóng.

But another friend just called to offer you an extra ticket

Nhưng một người bạn khác vừa gọi đến để tặng bạn một vé

for your favorite musician's farewell tour.

cho buổi lưu diễn chia tay của nhóm nhạc bạn yêu thích.

You know this is a once-in-a-lifetime chance,

Bạn biết cơ hội này chỉ có một lần trong đời

and you can’t pass it up.

và bạn không thể bỏ qua nó.

Plus, you figure Marie wouldn’t mind if you miss the game—

Hơn nữa, bạn cho rằng Marie sẽ không phiền nếu bạn bỏ lỡ trận đấu—

she always has plenty of fans supporting her.

bởi luôn có rất nhiều người hâm mộ cổ vũ cho cô ấy.

But the next day, Marie tells you she was really hurt

Nhưng ngày hôm sau, Marie nói rằng cô ấy thực sự rất buồn

when she didn’t see you in the crowd.

khi không thấy bạn cổ vũ mình.

You feel terrible for upsetting her and genuinely want to apologize.

Bạn cảm thấy có lỗi vì đã làm cô ấy buồn và thật lòng muốn xin lỗi cô ấy.

But while you regret hurting Marie,

Tuy bạn hối hận vì đã làm tổn thương Marie,

you’re not actually sure if you made the wrong choice.

bạn cũng không chắc liệu mình có làm sai hay không.

So how can you reach beyond that terrible non-apology,

Vậy làm thế nào bạn có thể không nói ra một lời xin lỗi tồi tệ đại loại như:

“I’m sorry YOU feel this way”?

“Tôi rất xin lỗi vì BẠN cảm thấy buồn”?

In situations like this, it can be easy to focus on rationalizing your actions

Trong những tình huống như vậy, bạn thường tập trung hợp lý hóa hành động của mình

when you should be working to understand the other person’s perspective.

trong khi lẽ ra bạn nên cố gắng hiểu cho quan điểm của người khác.

Consider asking Marie how you made them feel

Hãy xem xét việc hỏi Marie xem cô ấy nghĩ gì về việc làm của bạn

to better understand your offense.

để hiểu rõ hơn về sự phạm lỗi của mình.

In this case, Marie might explain that she was disappointed

Trong trường hợp này, Marie có thể giải thích rằng cô ấy thất vọng

you broke your promise,

vì bạn đã thất hứa

and she was really counting on your support.

và cô ấy thực sự trông đợi vào sự cổ vũ của bạn.

This kind of clarity can help you recognize your wrongdoing

Như vậy có thể giúp bạn nhận ra mình đã làm sai

and honestly accept how your actions caused harm.

và thành thật thừa nhận hậu quả mà hành động của bạn đã gây ra.

Then you can frame your apology around addressing her concerns,

Sau đó, bạn có thể chuẩn bị lời xin lỗi xoay quanh những lo lắng của cô ấy,

perhaps by admitting that it was wrong of you to break your promise,

có thể thừa nhận rằng bạn đã sai khi thất hứa

and you're sorry you weren't there for her.

và bạn xin lỗi vì đã không ở bên cô ấy.

Clearly acknowledging wrongdoing indicates that you know

Việc thừa nhận hành vi sai trái cho thấy rằng bạn biết rõ ràng

exactly how you messed up,

mình đã sai như thế nào,

and it can give Marie faith that you’ll behave differently moving forward.

và điều đó có thể khiến Marie tin rằng bạn sẽ cư xử khác đi trong tương lai.

But it’s always helpful to indicate exactly how you’ll change

Nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn nói rõ việc mình sẽ thay đổi như thế nào

and what you’ll do to repair the damage caused by your offense.

và bạn sẽ làm gì để bù đắp cho những sai phạm của mình.

Researchers call this the “offer of repair,”

Các nhà nghiên cứu gọi đây là “lời hứa sẽ thay đổi”

and it's often rated as one of the most critical parts of an apology.

và nó thường được cho là một trong các phần quan trọng nhất của lời xin lỗi.

In some cases, these gestures are straightforward,

Trong một số trường hợp việc này rất đơn giản,

like offering to replace the ice cream you eat.

chẳng hạn như đề nghị mua lại món kem bạn ăn.

However, with less tangible transgressions,

Tuy nhiên, với những tổn thương về tinh thần và tình cảm

this might need to be more symbolic,

điều này cần mang tính biểu tượng hơn,

like expressing your love and respect for someone you wronged.

chẳng hạn như bày tỏ tình yêu và sự tôn trọng của bạn.

One common offer of repair is a verbal commitment

Một lời hứa phổ biến là lời cam kết rằng

not to make the same mistake again,

bạn sẽ không mắc lại sai lầm tương tự,

but promising to do better only works if you actually do better.

và hứa sẽ làm tốt hơn nếu bạn có thể.

Taking the victim’s perspective, accepting responsibility,

Đứng trên quan điểm của người bị tổn thương, nhận trách nhiệm

and making concrete offers of repair

và đưa ra lời hứa cụ thể sẽ thay đổi

are just a few of the elements of a good apology.

chỉ là một vài yếu tố làm nên một lời xin lỗi hay.

But remember, apologies aren’t about getting forgiveness and moving on;

Nhưng hãy nhớ rằng, xin lỗi không phải là để được tha thứ và tiếp tục;

they’re about expressing remorse and accepting accountability.

mà để bày tỏ sự hối hận và nhận trách nhiệm.

And the best apologies are just the first step

Và lời xin lỗi tốt nhất chỉ là bước đầu

on the road to reconciliation.

trên con đường hòa giải.