The best way to apologize (according to science)

Tłumaczenie: Adam Rogoń Korekta: Ola Królikowska

Over the years, people have come up with some truly awful apologies.

Ludzie od lat przepraszają się na wiele fatalnych sposobów.

From classic non-apologies to evasive excuses,

Od “przepraszam, jeśli ktoś poczuł się urażony”

przez wymówki aż po mizerne obietnice poprawy używane przez firmy

and flimsy corporate promises,

it’s all too easy to give a bad apology.

łatwo jest zepsuć przeprosiny.

But researchers have found that good apologies generally share certain elements

Naukowcy doszli jednak do wniosku, że dobre przeprosiny mają parę elementów,

and thoughtfully considering these factors can help you make amends

których uwzględnienie pomoże wam naprawić błędy w różnych sytuacjach.

in a wide variety of situations.

Since public apologies have their own unique complications,

Przeprosiny publiczne to dość skomplikowany temat,

we’re going to focus on some person-to-person examples.

więc skupmy się na tych towarzyskich.

So, picture this: your new office has free ice cream sandwiches

Wyobraźcie sobie, że w ogólnodostępnej lodówce w waszym biurze

in the communal fridge—

leżą darmowe kanapki lodowe.

or at least that’s what you thought.

Albo przynajmniej tak zawsze myśleliście.

But on Friday, when you’re helping your co-worker Terence

W piątek, kiedy pomagacie koledze z pracy

set up another colleague's birthday party,

zorganizować imprezę urodzinową dla innego współpracownika,

he finds that half the ice cream he bought for the celebration is gone.

odkrywa on, że połowa deseru, który kupił na tę okazję, znikła.

While this is obviously an embarrassing accident,

Choć to niezręczna sytuacja,

coming forward and apologizing is still the right thing to do.

przyznanie się i przeproszenie jest jednak właściwym zachowaniem.

Understanding and accepting responsibility for your actions

Zrozumienie i zaakceptowanie skutków waszego działania

is what some researchers call the “centerpiece of an apology.”

jest nazywane przez niektórych naukowców za “podstawę przeprosin”.

But it’s okay if this feels difficult and vulnerable— it’s supposed to be!

Oczywiście to przychodzi z trudem, ale tak powinno być!

The costly nature of apologies is part of what makes them meaningful.

Świadczy to o tym, że takie przeprosiny coś znaczą.

So while you might be tempted to defend your actions as accidental,

Jeśli kusi was tłumaczenie się, że to wszystko przez przypadek,

it’s important to remember that a good apology

musicie pamiętać, że przepraszając w dobry sposób

isn’t about making you feel better.

nie chodzi o to, żeby to wam ulżyło,

It’s about seeking to understand the perspective of the wronged party

ale o zrozumienie pokrzywdzonej strony

and repair the damage to your relationship.

i naprawienie szkód wyrządzonych waszej relacji.

This means that while clarifying your intentions non-defensively can be helpful,

Jasne przedstawienie waszych zamiarów może pomóc,

your mistake being an accident shouldn’t absolve you from offering

ale nawet jeśli wszystko stało się przez przypadek,

a sincere apology.

nie zwalnia was to ze szczerego przeproszenia.

But what if your mistake wasn’t an accident?

A co jeśli jednak wasz błąd nie był przypadkowy?

Consider this:

Weźmy na przykład to.

you promised your friend Marie that you’ll attend her championship football match.

Obiecaliście koleżance Marie, że pojawicie się na meczu, w którym zagra,

But another friend just called to offer you an extra ticket

jednak inny kolega właśnie zadzwonił i zaproponował wypad

for your favorite musician's farewell tour.

na pożegnalny koncert waszego ulubionego zespołu.

You know this is a once-in-a-lifetime chance,

Dobrze wiecie, że ta szansa już się nie powtórzy,

and you can’t pass it up.

i nie możecie tego przegapić.

Plus, you figure Marie wouldn’t mind if you miss the game—

Poza tym jeśli nie przyjdziecie na mecz, to Marie jakoś to przeżyje.

she always has plenty of fans supporting her.

W końcu zawsze kibicują jej tłumy.

But the next day, Marie tells you she was really hurt

Marie mówi wam jednak następnego dnia, że było jej naprawdę przykro,

when she didn’t see you in the crowd.

że nie byliście na jej meczu.

You feel terrible for upsetting her and genuinely want to apologize.

Czujecie się z tym okropnie i naprawdę chcecie przeprosić,

But while you regret hurting Marie,

ale mimo że żałujecie, że ją skrzywdziliście,

you’re not actually sure if you made the wrong choice.

nie jesteście tak do końca pewni, czy aby na pewno podjęliście złą decyzję.

So how can you reach beyond that terrible non-apology,

Jak więc możecie przeprosić inaczej niż przy pomocy tego okropnego

“I’m sorry YOU feel this way”?

“Przepraszam, że TY tak się czujesz”?

In situations like this, it can be easy to focus on rationalizing your actions

W takiej sytuacji łatwo szukać dla siebie różnych usprawiedliwień,

when you should be working to understand the other person’s perspective.

choć tak naprawdę powinniśmy skupić się na tym, co czuje druga osoba.

Consider asking Marie how you made them feel

A gdyby spytać Marie, jak się przez nas poczuła,

to better understand your offense.

żeby lepiej ją zrozumieć?

In this case, Marie might explain that she was disappointed

Wtedy Marie mogłaby powiedzieć,

że jest zawiedziona, że złamaliśmy dane słowo,

you broke your promise,

and she was really counting on your support.

i że naprawdę na nas liczyła.

This kind of clarity can help you recognize your wrongdoing

Ta otwartość może pomóc nam zdać sobie sprawę z naszych błędów

and honestly accept how your actions caused harm.

i zaakceptować to, że nasz wybór sprawił przykrość.

Then you can frame your apology around addressing her concerns,

Możemy dzięki temu skupić się na jej uczuciach, przepraszając ją

perhaps by admitting that it was wrong of you to break your promise,

i przyznając, że źle zrobiliśmy, łamiąc naszą obietnicę,

and you're sorry you weren't there for her.

i że jest nam przykro, że z nią nie byliśmy.

Clearly acknowledging wrongdoing indicates that you know

Uświadomienie sobie tych błędów świadczy o tym,

exactly how you messed up,

że dobrze wiecie, co zrobiliście źle,

and it can give Marie faith that you’ll behave differently moving forward.

a Marie uwierzy, że następnym razem zachowacie się inaczej.

But it’s always helpful to indicate exactly how you’ll change

Dobrze będzie też wyjaśnić, co się w was zmieni,

and what you’ll do to repair the damage caused by your offense.

i co zrobicie, żeby naprawić szkody wyrządzone przez wasze zachowania.

Researchers call this the “offer of repair,”

Badacze nazywają to “ofertą naprawy”

and it's often rated as one of the most critical parts of an apology.

i często jest ona uważana za najważniejszą część przeprosin.

In some cases, these gestures are straightforward,

Czasami taka naprawa jest prosta

i polega na przykład na odkupieniu zjedzonego deseru.

like offering to replace the ice cream you eat.

Jednak jeśli chodzi o mniej oczywiste i czytelne przypadki,

However, with less tangible transgressions,

zadośćuczynienie będzie musiało być bardziej symboliczne i niematerialne.

this might need to be more symbolic,

like expressing your love and respect for someone you wronged.

Mowa tu choćby o wyrażeniu szacunku do skrzywdzonej osoby.

One common offer of repair is a verbal commitment

Częstym przykładem tej naprawy jest też słowne zobowiązanie,

not to make the same mistake again,

że się nie popełni tego samego błędu,

but promising to do better only works if you actually do better.

ale obietnica poprawy działa tylko wtedy, kiedy naprawdę się poprawiamy.

Taking the victim’s perspective, accepting responsibility,

Spojrzenie z perspektywy ofiary, wzięcie odpowiedzialności

and making concrete offers of repair

i złożenie konkretnej oferty naprawy

are just a few of the elements of a good apology.

to tylko niektóre elementy dobrych przeprosin.

But remember, apologies aren’t about getting forgiveness and moving on;

Pamiętajcie, że przeprosiny to nie wybaczenie i zapomnienie o sprawie,

they’re about expressing remorse and accepting accountability.

ale wyrażenie skruchy i wzięcie odpowiedzialności,

And the best apologies are just the first step

a świetne przeprosiny to tylko pierwszy krok

on the road to reconciliation.

na drodze do pojednania.