A call to men | Tony Porter

Tony Porter: Một lời kêu gọi đến đàn ông

Translator: LD . Reviewer: Van Vu

I grew up in New York City,

Tôi lớn lên tại thành phố New York,

between Harlem and the Bronx.

giữa khu Harlem và Bronx.

Growing up as a boy, we were taught

Là con trai, chúng tôi đã được dạy rằng

that men had to be tough, had to be strong,

con trai thì phải mạnh mẽ, phải khỏe mạnh,

had to be courageous, dominating --

phải bạo dạn, phải có tầm ảnh hưởng --

no pain, no emotions,

không biết đau, không cảm xúc,

with the exception of anger --

ngoại trừ việc giận dữ --

and definitely no fear;

và dứt khoát là không được sợ hãi --

that men are in charge,

rằng đàn ông con trai là những người mang trọng trách,

which means women are not;

điều đó có nghĩa rằng đàn bà phụ nữ thì không;

that men lead,

rằng đàn ông con trai là những người dẫn đường

and you should just follow and do what we say;

và các bạn phải theo gót chúng tôi và làm những gì chúng tôi nói;

that men are superior; women are inferior;

rằng đàn ông con trai là bề trên, đàn bà phụ nữ là bề dưới;

that men are strong; women are weak;

rằng đàn ông con trai thì mãnh mẽ, còn phụ nữ thì không;

that women are of less value,

rằng phụ nữ ít giá trị hơn --

property of men,

là tài sản của đàn ông --

and objects,

và là những vật thể,

particularly sexual objects.

đích xác là những vật thể tình dục,

I've later come to know that to be

về sau tôi đã được biết rằng

the collective socialization of men,

tập thể những người đàn ông,

better known

mà được biết rõ hơn

as the "man box."

dưới cái tên "hộp đàn ông." (man box)

See this man box has in it

Cái hộp đàn ông này có trong nó

all the ingredients

tất cả các thành phần

of how we define what it means to be a man.

của định nghĩa một người đàn ông thật sự là như thế nào.

Now I also want to say, without a doubt,

Tôi cũng muốn khẳng định một cách dứt khoát

there are some wonderful, wonderful,

rằng vẫn có những điều tuyệt vời,

absolutely wonderful things

thật sự tuyệt vời

about being a man.

về việc là một người đàn ông.

But at the same time,

Nhưng cùng lúc đó,

there's some stuff

có những thứ

that's just straight up twisted,

bị bóp méo.

and we really need to begin

Và chúng ta thật sự phải khởi đầu

to challenge, look at it

đấu tranh chống lại những điều đó,

and really get in the process

bắt đầu quá trình

of deconstructing, redefining,

tái xây dựng, tái định nghĩa lại

what we come to know as manhood.

những gì mà chúng ta biết về việc là một người đàn ông.

This is my two at home, Kendall and Jay.

Đây là hai đứa con tôi, Kendall và Jay.

They're 11 and 12.

Chúng 11 và 12 tuổi.

Kendall's 15 months older than Jay.

Kendall lớn hơn Jay 15 tháng.

There was a period of time when my wife -- her name is Tammie -- and I,

Đã có một khoảng thời gian mà vợ tôi, tên cô ấy là Tammie, và tôi,

we just got real busy and whip, bam, boom:

khá là bận rộn trong việc 'í ới' nên:

Kendall and Jay.

Kendall và Jay.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And when they were about five and six,

Và khi chúng năm và sáu tuổi,

four and five,

bốn và năm tuổi,

Jay could come to me,

Jay có thể đến gần tôi

come to me crying.

và khóc.

It didn't matter what she was crying about,

Con bé khóc vì điều gì không hề quan trọng,

she could get on my knee, she could snot my sleeve up,

con bé có thể nằm cạnh đầu gối tôi, làm ướt ống tay áo của tôi,

just cry, cry it out.

có thể khóc thật to.

Daddy's got you. That's all that's important.

Bố đã ở đây con à. Đó mới là điều quan trọng.

Now Kendall on the other hand --

Nhưng Kendall thì khác --

and like I said, he's only 15 months older than her --

và như tôi đã nói, thằng bé chỉ lớn hơn con bé có 15 tháng --

he'd come to me crying,

nó có thể khóc và chạy đến chỗ tôi,

it's like as soon as I would hear him cry,

nhưng ngay khi tôi nghe thấy nó khóc,

a clock would go off.

một chiếc đồng hồ đếm thời gian sẽ bắt đầu chạy.

I would give the boy probably about 30 seconds,

Tôi sẽ cho nó chỉ khoảng 30 giây,

which means, by the time he got to me,

là trong khoảng thời gian để nó lại gần tôi,

I was already saying things like, "Why are you crying?

và tôi đã bắt đầu nói những thứ như "Tại sao con lại khóc?

Hold your head up. Look at me.

Ngẩng đầu lên. Nhìn vào mắt bố khi bố đang nói chuyện với con.

Explain to me what's wrong.

Nào, có chuyện gì sai?

Tell me what's wrong. I can't understand you.

Nói cho bố nghe. Bố không hiểu được con.

Why are you crying?"

Tại sao con lại khóc?"

And out of my own frustration

Và vì tức giận

of my role and responsibility

trên cương vị và trách nhiệm

of building him up as a man

nuôi dạy đứa con trai trở thành một người đàn ông

to fit into these guidelines

để sao cho khớp với những tiêu chuẩn kia

and these structures that are defining this man box,

và những ranh giới mà định nghĩa nên cái hộp đàn ông,

I would find myself saying things like,

tôi thường nói với con trai những điều như

"Just go in your room.

"Đi về phòng ngay.

Just go on, go on in your room.

Đi mau, đi về phòng.

Sit down,

Và ngồi xuống,

get yourself together

tự chấn chỉnh lại bản thân

and come back and talk to me

và hãy quay lại và nói chuyện với tôi

when you can talk to me like a --" what?

khi mày có thể nói chuyện như một người --" gì hả cả bạn?

(Audience: Man.)

(Khán đài: đàn ông.)

Like a man.

"như một người đàn ông."

And he's five years old.

Và nó mới chỉ năm năm tuổi.

And as I grow in life,

Và khi tôi dần lớn lên trong cuộc sống,

I would say to myself,

tôi sẽ tự nhủ với bản thân

"My God, what's wrong with me?

"Mình làm sao thế này?

What am I doing? Why would I do this?"

Mình đang làm gì thế này? Tại mình lại làm điều này?"

And I think back.

Và tôi nghĩ lại.

I think back to my father.

Tôi nghĩ lại về cha tôi.

There was a time in my life

Đã có một khoảng thời gian trong cuộc đời tôi

where we had a very troubled experience in our family.

khi đó gia đình tôi gặp chuyện không vui.

My brother, Henry, he died tragically

Anh/em trai tôi, Henry, chết

when we were teenagers.

khi chúng tôi mới chỉ mười mấy tuổi.

We lived in New York City, as I said.

Lúc đó chúng tôi sống tại New York.

We lived in the Bronx at the time,

Chúng tôi sống ở khu Bronx.

and the burial was in a place called Long Island,

Và việc an táng đã diễn ra tại Long Island,

it was about two hours outside of the city.

khoảng hai tiếng đi từ thành phố ra.

And as we were preparing

Và khi chúng tôi sắp sửa

to come back from the burial,

đi về từ lễ chôn cất,

the cars stopped at the bathroom

đoàn xe đã dừng lại ở cạnh phòng nghỉ

to let folks take care of themselves

để cho người thân sửa soạn lại bản thân

before the long ride back to the city.

trước khi lên xe đi về thành phố.

And the limousine empties out.

Và chiếc li-mô thưa bớt người đi.

My mother, my sister, my auntie, they all get out,

Mẹ tôi, chị/em gái tôi, cô tôi, tất cả mọi người đi ra ngoài hết,

but my father and I stayed in the limousine,

nhưng bố tôi và tôi thì ngồi lại.

and no sooner than the women got out,

Và ngay sau khi tất cả những người phụ nữ đã ra khỏi xe,

he burst out crying.

ông ấy òa khóc.

He didn't want cry in front of me,

Ông ấy đã không muốn khóc trước mặt tôi.

but he knew he wasn't going to make it back to the city,

Nhưng ông ấy biết rằng ông ấy sẽ không thể cự được cho đến khi về thành phố

and it was better me than to allow himself

và sẽ tốt hơn nếu ông ấy khóc trước mặt tôi

to express these feelings and emotions in front of the women.

thay vì để lộ cảm xúc của ông trước những người phụ nữ.

And this is a man

Và người đàn ông này,

who, 10 minutes ago,

người mà mới mười phút trước đó

had just put his teenage son

đã đặt người con trai vị thành niên của mình

in the ground --

xuống dưới lòng đất an nghỉ --

something I just can't even imagine.

một thứ gì đó mà tôi không thể tưởng tượng được.

The thing that sticks with me the most

Thứ mà đã đọng lại trong tôi dai dẳng nhất

is that he was apologizing to me

là việc ông ấy xin lỗi tôi

for crying in front of me,

về việc khóc trước mặt tôi.

and at the same time, he was also giving me props,

Và cùng lúc, ông ấy khen tôi,

lifting me up,

nâng cao, đề cao tôi lên,

for not crying.

vì tôi không khóc.

I come to also look at this

Tôi nhìn nhận điều này

as this fear that we have as men,

như là nỗi sợ của những người đàn ông,

this fear that just has us paralyzed,

nỗi sợ mà đã làm tê liệt bản thân chúng tôi,

holding us hostage

ghìm giữ chúng tôi như con tin

to this man box.

ở trong cái hộp đàn ông này.

I can remember speaking

Tôi nhớ một lần tôi nói chuyện với

to a 12-year-old boy, a football player,

một cậu bé 12 tuổi, cậu chơi bóng bầu dục,

and I asked him, I said,

và tôi đã hỏi cậu, tôi nói rằng

"How would you feel if,

"Cháu sẽ cảm thế như thế nào nếu

in front of all the players,

trước mặt các bạn cùng chơi bóng,

your coach told you you were playing like a girl?"

huyến luyện viên cháu nói rằng cháu chơi như con gái?"

Now I expected him to say something like,

Tôi đã mong chờ rằng cậu sẽ nói những thứ như

I'd be sad; I'd be mad; I'd be angry, or something like that.

ừ thì cháu sẽ buồn, cháu sẽ bực mình, cháu sẽ tức, hay điều gì đó tương tự.

No, the boy said to me --

Nhưng không, cậu nói với tôi rằng --

the boy said to me,

cậu bé nói với tôi rằng

"It would destroy me."

"Điều đó sẽ giết chết cháu."

And I said to myself,

Và tôi tự nhủ

"God, if it would destroy him

"Trời ơi, nếu chỉ việc bị gọi là con gái

to be called a girl,

mà sẽ giết chết thằng bé,

what are we then teaching him

thì chúng ta đang dạy thằng bé những gì

about girls?"

về con gái?"

(Applause)

(Vỗ tay)

It took me back to a time

Điều này đưa tôi quay lại với khoảng thời gian

when I was about 12 years old.

khi chính tôi cũng 12 tuổi.

I grew up in tenement buildings in the inner city.

Tôi lớn lên trong một chung cư giữa thành phố.

At this time we're living in the Bronx,

Lúc đó chúng tôi đang sống ở Bronx.

and in the building next to where I lived there was a guy named Johnny.

Và trong một toàn nhà cạnh nơi tôi ở, có một cậu tên là Johnny.

He was about 16 years old,

Cậu này lúc đó khoảng 16 tuổi

and we were all about 12 years old -- younger guys.

và tất cả chúng tôi mới chỉ 12.

And he was hanging out with all us younger guys.

Và cậu này chơi với chúng tôi, những đứa nhỏ tuổi hơn.

And this guy, he was up to a lot of no good.

Và anh chàng này, cậu làm nhiều thứ không hay.

He was the kind of kid who parents would have to wonder,

Cậu là một thể loại mà khiến các bậc cha mẹ phải tự hỏi rằng

"What is this 16-year-old boy doing with these 12-year-old boys?"

"Thằng 16 tuổi này đang làm gì với mấy đứa con trai 12 tuổi kia?"

And he did spend a lot of time up to no good.

Và đúng là cậu đã làm nhiều thứ không hay.

He was a troubled kid.

Cậu là một cậu bé có nhiều vấn đề.

His mother had died from a heroin overdose.

Mẹ cậu chết vì sử dụng hê-rô-in quá liều.

He was being raised by his grandmother.

Cậu được nuôi bởi bà.

His father wasn't on the set.

Bố cậu thì không bao giờ ở nhà.

His grandmother had two jobs.

Bà cậu phải làm hai việc cùng một lúc.

He was home alone a lot.

Cậu hay phải ở nhà một mình.

But I've got to tell you, we young guys,

Nhưng tôi phải nói với các bạn rằng, chúng tôi, những người trẻ tuổi,

we looked up to this dude, man.

chúng tôi đã kính nể anh chàng này.

He was cool. He was fine.

Cậu chơi đẹp. Cậu khá tốt.

That's what the sisters said, "He was fine."

Đó là những gì mà các bà chị đã nói "Thằng đó khá tốt."

He was having sex.

Cậu đã quan hệ tình dục.

We all looked up to him.

(Nên) chúng tôi kính nể cậu.

So one day, I'm out in front of the house doing something --

Vào một ngày, tôi đang làm gì đó ở trước nhà --

just playing around, doing something -- I don't know what.

chơi linh tinh, làm gì đó -- tôi không nhớ.

He looks out his window; he calls me upstairs; he said, "Hey Anthony."

Cậu mới ngó đầu ra cửa sổ và gọi tôi lên, cậu nói "Này Anthony."

They called me Anthony growing up as a kid.

Họ thường gọi tôi là Anthony khi tôi còn nhỏ.

"Hey Anthony, come on upstairs."

"Này Anthony, lên đây."

Johnny call, you go.

Johnny gọi thì bạn phải nghe.

So I run right upstairs.

Nên tôi chạy lên lầu.

As he opens the door, he says to me, "Do you want some?"

Cậu ấy mở cửa và nói với tôi rằng "Mày muốn thử chứ?"

Now I immediately knew what he meant.

Ngay lập tức tôi hiểu ngay ý cậu là gì.

Because for me growing up at that time,

Bởi vì trong quãng thời gian đó

and our relationship with this man box,

cùng với mối quan hệ này của chúng tôi với cái hộp đàn ông,

"Do you want some?" meant one of two things:

mày muốn thử không chỉ có thể có hai nghĩa,

sex or drugs --

tình dục hoặc thuốc phiện --

and we weren't doing drugs.

và chúng tôi thì không chơi thuốc.

Now my box, my card,

Ngay lúc đó, cái hộp, các

my man box card,

cái hộp các đàn ông

was immediately in jeopardy.

lập tức bị rơi vào hoàn cảnh khó xử.

Two things: One, I never had sex.

Lúc đó có hai thứ: một là tôi chưa bao giờ quan hệ.

We don't talk about that as men.

Chúng tôi, những người đàn ông, không bao giờ nói về chuyện này.

You only tell your dearest, closest friend, sworn to secrecy for life,

Các bạn chỉ nói cho người bạn thân nhất, thề giữ bí mật suốt đời,

the first time you had sex.

về việc mình quan hệ lần đầu tiên là khi nào.

For everybody else, we go around like we've been having sex since we were two.

Đối với tất cả những người khác, chúng tôi lúc nào cũng cho họ nghĩ rằng chúng tôi đã quan hệ từ khi mới hai tuổi.

There ain't no first time.

Nói chung là coi như không lần đầu quan hệ (mà chỉ có các lần sau).

(Laughter)

(Tiếng cười)

The other thing I couldn't tell him is that I didn't want any.

Điều còn lại mà tôi không thể nói với cậu Johnny là tôi không muốn thử.

That's even worse. We're supposed to always be on the prowl.

Điều này còn tệ hơn. Chúng tôi đáng lẽ lúc nào cũng phải đi cùng nhau.

Women are objects,

Đàn bà chỉ là vật chất,

especially sexual objects.

các vật thể tình dục.

Anyway, so I couldn't tell him any of that.

Thế nào đi chăng nữa, tôi đã không thể nói với cậu Johnny bất kỳ điều gì.

So, like my mother would say, make a long story short,

Nên như mẹ tôi hay nói, cắt ngắn câu chuyện.

I just simply said to Johnny, "Yes."

Tôi chỉ đơn giản nói với Johnny rằng "Được."

He told me to go in his room.

Cậu nói tôi vào phòng của cậu.

I go in his room. On his bed is a girl from the neighborhood named Sheila.

Tôi vào phòng của cậu. Một cô bé tên là Sheila sống ở trong cùng khu chúng tôi đang ngồi trên giường.

She's 16 years old.

Cô 16 tuổi.

She's nude.

Không có một mảnh vải trên người.

She's what I know today to be mentally ill,

Theo như tôi biết thì cô ấy bị bệnh về thần kinh,

higher-functioning at times than others.

thần kinh hoạt động lúc nhanh lúc chậm.

We had a whole choice of inappropriate names for her.

Chúng tôi đã có hàng loạt những cái tên không hay về cô ấy.

Anyway, Johnny had just gotten through having sex with her.

Johnny mới quan hệ với cô.

Well actually, he raped her, but he would say he had sex with her.

Thật ra thì cậu đã cưỡng cô nhưng cậu nói rằng cậu đã quan hệ với cô.

Because, while Sheila never said no,

Bởi vì, mặc dù Sheila không từ chối,

she also never said yes.

cô ấy cũng chẳng đồng ý.

So he was offering me the opportunity to do the same.

Nên cậu đang mời mọc tôi cơ hội để làm điều tương tự.

So when I go in the room, I close the door.

Vậy nên khi tôi vào phòng, tôi đóng cửa.

Folks, I'm petrified.

Tôi sững sờ.

I stand with my back to the door so Johnny can't bust in the room

Tôi đứng dựa lưng vào cửa để Johnny không thể bất chợt nhảy vào phòng

and see that I'm not doing anything,

và thấy rằng tôi chẳng làm gì cả.

and I stand there long enough that I could have actually done something.

Và tôi đứng đó khá lâu mà trong thời gian đó tôi đã có thể làm một điều gì đó.

So now I'm no longer trying to figure out what I'm going to do;

Tôi không còn cố gắng nghĩ về việc tôi sẽ làm gì nữa,

I'm trying to figure out how I'm going to get out of this room.

tôi bắt đầu cố gắng nghĩ cách để thoát ra khỏi cái phòng.

So in my 12 years of wisdom,

Nên với 12 năm kinh nghiệm đời,

I zip my pants down,

tôi mở khóa quần,

I walk out into the room,

và đi ra khỏi phòng.

and lo and behold to me,

Và nhìn kìa,

while I was in the room with Sheila,

trong khi tôi đang ở trong phòng cùng với Sheila,

Johnny was back at the window calling guys up.

Johnny đã quay lại cửa sổ và gọi những cậu bé khác lên.

So now there's a living room full of guys.

Và bây giờ trong phòng đầy ắp những anh chàng khác.

It was like the waiting room in the doctor's office.

Giống như là một cái phòng chờ ở phòng khám tư nhân.

And they asked me how was it,

Và họ hỏi tôi thế nào.

and I say to them, "It was good,"

Và tôi trả lời "Đã."

and I zip my pants up in front of them,

Và tôi kéo khóa quần lên trước chúng

and I head for the door.

và đi ra khỏi cửa.

Now I say this all with remorse,

Tôi kể những điều này một cách ăn năn

and I was feeling a tremendous amount of remorse at that time,

và tôi đã cực kỳ hối lỗi trong khoảng thời gian đó

but I was conflicted, because, while I was feeling remorse, I was excited,

nhưng tôi đã bị xung đột bởi vì trong lúc tôi ăn năn, tôi cũng cảm thấy thỏa mãn,

because I didn't get caught.

bởi vì tôi không bị phát hiện

But I knew I felt bad about what was happening.

nhưng tôi biết rằng tôi đã cảm thấy có lỗi với những gì đang diễn ra.

This fear, getting outside the man box,

Nỗi sợ hãi về việc nằm ngoài cái hộp đàn ông

totally enveloped me.

thật sự đã tràn ngập lấy tôi.

It was way more important to me,

Cái hộp đàn ông đối với bản thân tôi

about me and my man box card

đã quan trọng hơn nhiều lần

than about Sheila

hơn là Sheila

and what was happening to her.

và những gì cô ấy đang phải chịu đựng.

See collectively, we as men

Nên một cách tập thể, chúng tôi, như người đàn ông

are taught to have less value in women,

được dạy không được đánh giá cao những người phụ nữ con gái,

to view them as property and the objects of men.

phải xem họ như món đồ và vật chất của đàn ông.

We see that as an equation that equals violence against women.

Chúng tôi xem đó là một đẳng thức bằng với bạo lực đối với phụ nữ.

We as men, good men,

Chúng tôi, nhưng người đàn ông tốt,

the large majority of men,

phần lớn những người đàn ông,

we operate on the foundation

chúng tôi hoạt động trên nền tảng

of this whole collective socialization.

của cái tập thể xã hội này.

We kind of see ourselves separate, but we're very much a part of it.

Chúng tôi xem một bản thân là một thể tách biệt nhưng chúng tôi lại là một phần của nó.

You see, we have to come to understand

Chúng tôi đã dần nhận ra rằng

that less value, property and objectification is the foundation

việc đánh giá thấp, coi người khác là vật chất chính là cái nền tảng đó

and the violence can't happen without it.

và bạo lực không thể không diễn ra trên nền tảng này.

So we're very much a part of the solution

Nên chúng tôi chính là một phần trong cách giải quyết

as well as the problem.

cũng như chúng tôi chính là vấn đề.

The center for disease control says

Trung tâm ngành y có thông báo rằng

that men's violence against women is at epidemic proportions,

hiện tượng bạo lực của đàn ông đối với phụ nữ đang ở mức đáng lo ngại,

is the number one health concern for women

đó là mối lo sức khỏe số một đối với phụ nữ

in this country and abroad.

trên đất nước này và ở nước ngoài.

So quickly, I'd like to just say,

Tôi chỉ muốn nói rằng,

this is the love of my life, my daughter Jay.

đây là tình yêu của đời tôi, con gái tôi, Jay.

The world I envision for her --

Thế giới mà tôi mong muốn cho nó,

how do I want men to be acting and behaving?

tôi muốn đàn ông đối xử với nó như thế nào đây?

I need you on board. I need you with me.

Tôi cần các bạn giúp đỡ. Tôi cần các bạn đi cùng tôi.

I need you working with me and me working with you

Tôi cần các bạn làm việc cùng tôi và tôi làm việc với các bạn

on how we raise our sons

về cách chúng ta nuôi dạy những đứa con trai của chúng ta

and teach them to be men --

và cách chúng ta dạy chúng trở nên những người đàn ông --

that it's okay to not be dominating,

rằng việc chi phối là không tốt,

that it's okay to have feelings and emotions,

rằng việc có cảm xúc là một chuyện hoàn toàn bình thường,

that it's okay to promote equality,

rằng sự bình đẳng là tốt,

that it's okay to have women who are just friends and that's it,

rằng chúng ta có thể có những người phụ nữ làm bạn,

that it's okay to be whole,

rằng trở nên một cá nhân trọn vẹn là một điều tốt,

that my liberation as a man

rằng sự giải phóng đối với một người đàn ông

is tied to your liberation as a woman. (Applause)

gắn liền với giải phóng đối với một người phụ nữ.

I remember asking a nine-year-old boy,

Tôi nhớ việc tôi hỏi một cậu bé chín tuổi.

I asked a nine-year-old boy,

Tôi hỏi cậu rằng

"What would life be like for you,

"Cuộc sống đối với cháu sẽ như thế nào

if you didn't have to adhere to this man box?"

nếu cháu không phải bám vào cái hộp đàn ông này?"

He said to me, "I would be free."

Cậu trả lời rằng "Cháu sẽ được tự do."

Thank you folks.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)