Everything you think you know about addiction is wrong | Johann Hari | TED

Translator: Trang Bui Reviewer: Tan Doan Nhut

One of my earliest memories

Trong kí ức xưa cũ nhất của mình

is of trying to wake up one of my relatives and not being able to.

tôi cố gắng đánh thức một người họ hàng nhưng không thể.

And I was just a little kid, so I didn't really understand why,

Và vì tôi chỉ là một đứa nhóc, nên tôi không hiểu được lí do,

but as I got older,

nhưng khi tôi lớn hơn

I realized we had drug addiction in my family,

tôi nhận ra có người nghiện ma túy trong nhà,

including later cocaine addiction.

bao gồm cả nghiện cocain.

I'd been thinking about it a lot lately, partly because it's now exactly 100 years

Gần đây tôi đã suy nghĩ rất nhiều về nó, đa phần bởi chính xác là đã 100 năm

since drugs were first banned in the United States and Britain,

kể từ khi ma túy bị cấm ở Mĩ và Anh,

và chúng ta đã thực thi điều đó trên toàn thế giới

and we then imposed that on the rest of the world.

Đã một thế kỉ trôi qua từ khi chúng ta đưa ra quyết định trọng đại này

It's a century since we made this really fateful decision

to take addicts and punish them and make them suffer,

để bắt những người nghiện và trừng phạt họ và khiến họ khổ sở,

because we believed that would deter them; it would give them an incentive to stop.

vì chúng ta cho rằng điều đó sẽ thay đổi họ, giúp họ dừng lại.

And a few years ago, I was looking at some of the addicts in my life who I love,

Và vài năm trước, tôi đang quan sát những người thân và cũng là con nghiện,

and trying to figure out if there was some way to help them.

và cố tìm cách giúp họ.

And I realized there were loads of incredibly basic questions

Và rồi tôi nhận ra có cả đống câu hỏi vô cùng cơ bản

I just didn't know the answer to,

tôi không thể trả lời được,

like, what really causes addiction?

ví dụ như, cái gì đã gây ra cơn nghiện?

Why do we carry on with this approach that doesn't seem to be working,

Tại sao chúng ta cứ níu lấy những phương pháp không có hiệu quả

and is there a better way out there that we could try instead?

và có cách nào khác tốt hơn mà chúng ta chưa thử hay không?

So I read loads of stuff about it,

Tôi đọc rất nhiều sách về việc này

nhưng vẫn không thể tìm ra câu trả lời tôi muốn,

and I couldn't really find the answers I was looking for,

so I thought, okay, I'll go and sit with different people around the world

nên tôi đã nghĩ, ok, tôi sẽ đi khắp thế giới gặp những người

đang sống và nghiên cứu vấn đề này

who lived this and studied this

và nói chuyện với họ xem có thể tìm ra gì đó không.

and talk to them and see if I could learn from them.

Và tôi đã không nhận ra tôi sẽ đi tổng cộng 30,000 dặm từ lúc khởi hành ,

And I didn't realize I would end up going over 30,000 miles at the start,

nhưng tôi đã gặp được rất nhiều người,

but I ended up going and meeting loads of different people,

từ một kẻ bán ma túy chuyển giới ở Brownsville, Brooklyn,

from a transgender crack dealer in Brownsville, Brooklyn,

tới một nhà khoa học dành nhiều thời giờ cho chồn dùng thuốc gây ảo giác

to a scientist who spends a lot of time feeding hallucinogens to mongooses

xem chúng có thích không --

to see if they like them --

it turns out they do, but only in very specific circumstances --

kết quả là có, nhưng chỉ trong một số trường hợp

to the only country that's ever decriminalized all drugs,

với quốc gia duy nhất đã coi mọi loại ma túy là phạm pháp,

from cannabis to crack, Portugal.

từ cần sa cho tới cocain, Bồ Đào Nha.

And the thing I realized that really blew my mind is,

Và điều khiến tôi kinh ngạc đó là,

almost everything we think we know about addiction is wrong,

hầu hết những gì chúng ta nghĩ về sự nghiện đều sai cả,

and if we start to absorb the new evidence about addiction,

và nếu chúng ta tiếp thu thông tin mới về chứng nghiện,

I think we're going to have to change a lot more than our drug policies.

thì chúng ta sẽ phải thay đổi nhiều thứ chứ không chỉ có luật về ma túy.

But let's start with what we think we know, what I thought I knew.

Nhưng hãy cùng bắt đầu với những gì chúng ta cho là mình biết,

Let's think about this middle row here.

Hãy cùng suy nghĩ về hàng ở giữa này.

Imagine all of you, for 20 days now, went off and used heroin three times a day.

Giả sử tất cả các bạn, 20 năm sau, chán nản và dùng heroin 3 lần mỗi ngày.

Some of you look a little more enthusiastic than others at this prospect.

Vài người trông có vẻ hào hứng hơn với viễn cảnh này thì phải.

(Laughter)

(Cười lớn)

Don't worry, it's just a thought experiment.

Đừng lo, chỉ là một ý tưởng thử nghiệm thôi.

Imagine you did that, right?

Thử hình dung bạn làm thế, được chưa?

What would happen?

Điều gì sẽ xảy ra?

Now, we have a story about what would happen that we've been told for a century.

Giờ chúng ta có một câu chuyện về điều sẽ xảy ra mà ta đã nghe nhiều thế kỉ.

Chúng ta nghĩ, vì có liên kệ hóa học trong heroin,

We think, because there are chemical hooks in heroin,

as you took it for a while,

như bạn ngầm hiểu bấy lâu,

your body would become dependent on those hooks,

cơ thể bạn sẽ phụ thuộc vào mối liên hệ này,

you'd start to physically need them,

cơ thể bạn bắt đầu cần đến nó,

and at the end of those 20 days, you'd all be heroin addicts. Right?

và sau 20 ngày đó, tất cả sẽ trở thành con nghiện heroin. Đúng chứ?

That's what I thought.

Tôi cũng từng nghĩ thế.

First thing that alerted me to the fact that something's not right with this story

Điều đầu tiên khiến tôi băn khoăn rằng có gì đó không ổn trong câu chuyện

is when it was explained to me.

là khi tôi được nghe giải thích.

If I step out of this TED Talk today and I get hit by a car and I break my hip,

Nếu hôm nay sau buổi TED Talk này tôi bị xe đâm và vỡ hông,

I'll be taken to hospital and I'll be given loads of diamorphine.

tôi sẽ được đưa đến bệnh viện và tiêm khá nhiều thuốc gây tê.

Diamorphine is heroin.

Thuốc gây tê đó là heroin.

It's actually much better heroin than you're going to buy on the streets,

Thực ra nó tốt hơn nhiều so với loại bạn sẽ mua trên phố,

vì mấy thứ bạn mua từ mấy gã buôn ma túy đều độc hại.

because the stuff you buy from a drug dealer is contaminated.

Thực chất, heroin chỉ chiếm phần nhỏ,

Actually, very little of it is heroin,

trong khi thứ bạn lấy từ bác sĩ tinh khiết về mặt y học.

whereas the stuff you get from the doctor is medically pure.

và bạn sẽ được cho dùng nó trong thời gian dài.

And you'll be given it for quite a long period of time.

Có nhiều người trong căn phòng này,

There are loads of people in this room,

có thể không nhận ra nhưng bạn đã dùng khá nhiều heroin rồi.

you may not realize it, you've taken quite a lot of heroin.

bất kì ai đang xem, ở bất kì đâu, chuyện này đang xảy ra.

And anyone who is watching this anywhere in the world, this is happening.

Và nếu những gì chúng ta tin về nghiện là đúng --

And if what we believe about addiction is right --

họ đang bị nhiễm tất cả các liên kết hóa học đó --

those people are exposed to all those chemical hooks --

Điều gì sẽ xảy ra? Họ sẽ trở thành con nghiện.

What should happen? They should become addicts.

Điều này đã được nghiên cứu cẩn thận.

This has been studied really carefully.

Nó không xảy ra; bạn sẽ chú ý nếu bà của bạn phải ghép xương chậu,

It doesn't happen; you will have noticed if your grandmother had a hip replacement,

bà ấy sẽ chẳng thành người nghiện. (Cười lớn)

she didn't come out as a junkie. (Laughter)

Và khi tôi học được điều này, nó rất kì quặc,

And when I learned this, it seemed so weird to me,

đối lập hẳn với những gì tôi biết, những gì tôi được dạy,

so contrary to everything I'd been told, everything I thought I knew,

Tôi chỉ nghĩ không thể nào, cho đến khi tôi gặp một người tên Bruce Alexander.

I just thought it couldn't be right, until I met a man called Bruce Alexander.

Ông ấy là giáo sư tâm lí học ở Vancouver

He's a professor of psychology in Vancouver

đã tiến hành một thí nghiệm đặc biệt

rất hữu ích trong việc giúp ta hiểu vấn đề này.

who carried out an incredible experiment

I think really helps us to understand this issue.

Giáo sư Alexander giải thích cho tôi,

Professor Alexander explained to me,

ý tưởng về chứng nghiện chúng ta có, câu chuyện đó

the idea of addiction we've all got in our heads, that story,

phần nào đến từ những thí nghiệm

comes partly from a series of experiments

được thực hiện đầu thế kỉ 20.

that were done earlier in the 20th century.

Chúng đều rất đơn giản.

Bạn có thể thực hành tại gia tối nay nếu bạn muốn tiêu khiển.

They're really simple.

You can do them tonight at home if you feel a little sadistic.

Bạn bắt một con chuột và thả vào lồng, cho nó 2 chai nước:

You get a rat and you put it in a cage, and you give it two water bottles:

Một chai nước lọc, chai kia là nước hòa heroin hoặc cocain.

One is just water, and the other is water laced with either heroin or cocaine.

Nếu làm vậy, con chuột sẽ gần như chỉ chọn nước ma túy

If you do that, the rat will almost always prefer the drug water

và hầu như tự tử khá nhanh

and almost always kill itself quite quickly.

Vây đó, phải không? Đó là cách ta nghĩ.

So there you go, right? That's how we think it works.

Vào năm 70, giáo sư Alexander đến quan sát thí nghiệm này

In the '70s, Professor Alexander comes along and he looks at this experiment

and he noticed something.

và ông chú ý một điểm.

Ông nói à, chúng ta để con chuột trong lồng trống.

He said ah, we're putting the rat in an empty cage.

It's got nothing to do except use these drugs.

Nó chẳng có gì để làm ngoại trừ uống ma túy.

Let's try something different.

Hãy thử thay đổi một chút.

So Professor Alexander built a cage that he called "Rat Park,"

Thế là giáo sư làm một cái lồng gọi là "Xứ sở chuột",

which is basically heaven for rats.

về cơ bản thì là thiên đường cho lũ chuột.

They've got loads of cheese, they've got loads of colored balls,

Nó có nhiều pho mát, những quả bóng nhiều màu,

they've got loads of tunnels.

nó có nhiều đường hầm nữa.

Crucially, they've got loads of friends. They can have loads of sex.

Dĩ nhiên, chúng có nhiều bạn bè, có thể giao phối liên tục.

And they've got both the water bottles, the normal water and the drugged water.

Và chúng có 2 chai nước, nước thường và nước ma túy.

But here's the fascinating thing:

Nhưng đây mới là điều thú vị:

In Rat Park, they don't like the drug water.

Trong Xứ sở Chuột, chúng không thích nước ma túy.

They almost never use it.

Hầu như không đụng đến.

None of them ever use it compulsively.

Không có con nào uống nó nhiều lần.

None of them ever overdose.

Không con nào dùng quá liều.

You go from almost 100 percent overdose when they're isolated

Kết quả từ 100% quá liều khi chúng bị cô lập

to zero percent overdose when they have happy and connected lives.

đến 0% khi chúng hạnh phúc và có bầy đàn.

Now, when he first saw this, Professor Alexander thought,

Bấy giờ, khi giáo sư Alexander mới thấy, ông nghĩ

maybe this is just a thing about rats, they're quite different to us.

có lẽ chỉ có chuột mới thế, nó rất khác với chúng ta.

Maybe not as different as we'd like, but, you know --

Có thể không khác như ta muốn nhưng, bạn biết đó --

Nhưng không may, có một thử nghiệm trên người

But fortunately, there was a human experiment

into the exact same principle happening at the exact same time.

trong cùng một hoàn cảnh ở cùng thời điểm

It was called the Vietnam War.

Nó được gọi là Chiến tranh Việt Nam.

In Vietnam, 20 percent of all American troops were using loads of heroin,

Ở Việt Nam, 20% lính Mỹ dùng nhiều heroin,

and if you look at the news reports from the time,

và nếu bạn xem thời sự từ thời điểm đó,

they were really worried, because they thought, my God, we're going to have

học rất lo lắng vì họ cho rằng, lạy Chúa tôi, chúng ta sẽ có

hundreds of thousands of junkies on the streets of the United States

hàng trăm hàng ngàn con nghiện trên các đường phố Mĩ

when the war ends; it made total sense.

khi cuộc chiến kết thúc; nó rất hợp lí.

Now, those soldiers who were using loads of heroin were followed home.

Giờ đây, những binh lính dùng heroin đó được theo về nhà.

The Archives of General Psychiatry did a really detailed study,

Kho Lưu trữ Tâm thần học đại cương đã làm nghiên cứu chi tiết

and what happened to them?

và chuyện gì đã xảy ra với các binh lính?

It turns out they didn't go to rehab. They didn't go into withdrawal.

Hóa ra họ không đi cai nghiện. Họ không bị chối bỏ.

Ninety-five percent of them just stopped.

95% số đó tự dừng lại.

Now, if you believe the story about chemical hooks,

Giờ nếu bạn tin vào các liên kết hóa học,

that makes absolutely no sense, but Professor Alexander began to think

nó không hợp lí chút nào, nhưng giáo sư Alexander bắt đầu nghĩ

there might be a different story about addiction.

có thể có một cách nghĩ khác về chứng nghiện.

He said, what if addiction isn't about your chemical hooks?

Ông nói, nếu nghiện không phải do liên kết hóa học thì sao?

What if addiction is about your cage?

Nếu như nó bắt nguồn từ cái lồng của bạn thì sao?

What if addiction is an adaptation to your environment?

Nếu như chứng nghiện là sự thích nghi với môi trường thì sao?

Looking at this,

Hãy xem cái này,

there was another professor called Peter Cohen in the Netherlands

một giáo sư khác là Peter Cohen ở Hà Lan

who said, maybe we shouldn't even call it addiction.

nói có lẽ chúng ta không nên gọi nó là nghiện.

Có lẽ nên gọi nó là sự gắn kết.

Maybe we should call it bonding.

Human beings have a natural and innate need to bond,

Con người có nhu cầu bản năng là gắn bó,

and when we're happy and healthy, we'll bond and connect with each other,

khi ta khỏe mạnh và hạnh phúc, ta sẽ gắn bó và kết nối với nhau.

but if you can't do that,

nhưng nếu bạn không làm thế,

because you're traumatized or isolated or beaten down by life,

vì bạn bị tổn thương hay cô độc hay thất bại trước cuộc đời,

you will bond with something that will give you some sense of relief.

bạn sẽ gắn kết với thứ gì đó cho bạn sự bình an.

Now, that might be gambling, that might be pornography,

Nó có thể là cờ bạc, phim khiêu dâm,

that might be cocaine, that might be cannabis,

có thể là cocain, hay cần sa,

but you will bond and connect with something because that's our nature.

nhưng bạn sẽ gắn kết với một thứ gì đó vì đó là bản chất của bạn.

That's what we want as human beings.

Đó là điều chúng ta khao khát khi là người.

And at first, I found this quite a difficult thing to get my head around,

Ban đầu tôi thấy rất khó hiểu,

but one way that helped me to think about it is,

nhưng một cách giúp tôi nghĩ về nó,

I can see, I've got over by my seat a bottle of water, right?

tôi thấy, tôi có một chai nước trên ghế ngồi phải không?

I'm looking at lots of you, and lots of you have bottles of water with you.

Tôi đang nhìn các bạn và rất nhiều người cũng có nước.

Forget the drugs. Forget the drug war.

Hãy quên cuộc chiến chống ma túy đi.

Totally legally, all of those bottles of water could be bottles of vodka, right?

Những chai nước kia có thể là vodka hợp pháp, phải không?

We could all be getting drunk -- I might after this -- (Laughter) --

Chúng ta đều sẽ say -- tôi thì ngay sau đây thôi --(Cười) --

but we're not.

nhưng ta không say.

Now, because you've been able to afford the approximately gazillion pounds

Giờ đây, vì bạn có thể chi ra vô số bảng Anh

that it costs to get into a TED Talk, I'm guessing you guys could afford

để dự một buổi nói chuyện của TED, tôi đoán các bạn có thể trả tiền

to be drinking vodka for the next six months.

để uống vodka trong 6 tháng tới.

You wouldn't end up homeless.

Bạn sẽ không mất nhà,

You're not going to do that, and the reason you're not going to do that

Bạn sẽ không làm thế và lí do

is not because anyone's stopping you.

không phải vì không ai cản bạn.

It's because you've got bonds and connections

mà là vì bạn đã có sự gắn bó và liên kết

that you want to be present for.

mà bạn muốn có được.

You've got work you love. You've got people you love.

Bạn có công việc yêu thích. Bạn có người thân yêu.

You've got healthy relationships.

Bạn có những mối quan hệ lành mạnh.

And a core part of addiction,

Va cốt lõi của sự nghiện,

I came to think, and I believe the evidence suggests,

tôi cho rằng, và tin là bằng chứng cho thấy,

is about not being able to bear to be present in your life.

là không thể chịu đựng nổi việc sống trên đời.

Now, this has really significant implications.

Giờ thì nó có rất nhiều ý nghĩa.

The most obvious implications are for the War on Drugs.

Ý nghĩa hiển nhiên nhất là về cuộc chiến chống ma túy.

In Arizona, I went out with a group of women

Ở Arizona, tôi quen với một nhóm phụ nữ

who were made to wear t-shirts saying, "I was a drug addict,"

bị bắt mặc áo phông in chữ " tôi là kẻ nghiện ma túy",

and go out on chain gangs and dig graves while members of the public jeer at them,

bị xích thành nhóm và đào mộ trong khi người dân nhạo báng họ,

and when those women get out of prison, they're going to have criminal records

khi những người này ra tù, họ sẽ có tiền án

that mean they'll never work in the legal economy again.

nghĩa là họ không thể làm việc một cách hợp pháp nữa.

Now, that's a very extreme example, obviously, in the case of the chain gang,

Đó là một ví dụ cực đoan, rõ ràng là thế trong trường hợp nhóm người bị xích,

but actually almost everywhere in the world

nhưng thực ra ở bất kì đâu trên thế giới

we treat addicts to some degree like that.

ta đều đối xử với người nghiện tương tự.

We punish them. We shame them. We give them criminal records.

Ta trừng phạt họ. Ta chà đạp họ. Cho họ tiền án tiền sự.

We put barriers between them reconnecting.

Ta dựng hàng rào ngăn họ tái hòa nhập.

There was a doctor in Canada, Dr. Gabor Maté, an amazing man,

Một bác sĩ ở Canada, bác sĩ Gabor Mate, một người tuyệt vời.

who said to me, if you wanted to design a system that would make addiction worse,

bảo tôi nếu anh muốn tạo ra một thể chế khiến cho sự nghiện tồi tệ hơn

you would design that system.

anh sẽ tạo ra nó.

Now, there's a place that decided to do the exact opposite,

Giờ đây, có một nơi đã quyết định làm điều ngược lại

and I went there to see how it worked.

và tôi đã tới đó để xem nó như thế nào.

In the year 2000, Portugal had one of the worst drug problems in Europe.

Năm 2000, Bồ Đào Nha có một trong những vấn nạn ma túy tệ nhất Châu Âu

One percent of the population was addicted to heroin, which is kind of mind-blowing,

1% dân số nghiện heroin, một con số đáng kinh ngạc,

and every year, they tried the American way more and more.

và mỗi năm họ thử cách của Mĩ nhiều hơn.

They punished people and stigmatized them and shamed them more,

Họ trừng phạt và hạ nhục và chà đạp những người đó nhiều hơn,

and every year, the problem got worse.

và vấn nạn càng tồi tệ hơn mỗi năm.

And one day, the Prime Minister and the leader of the opposition got together,

Một ngày, Thủ tướng và lãnh đạo các phe đối lập họp lại,

và chỉ nói, chúng ta không thể tiếp tục

and basically said, look, we can't go on

để đất nước mình ngày càng nhiều người nghiện heroin.

with a country where we're having ever more people becoming heroin addicts.

Hãy lập một hội các nhà khoa học và bác sĩ

Let's set up a panel of scientists and doctors

để tìm cách giải quyết tận gốc vấn đề đi.

to figure out what would genuinely solve the problem.

Một hội đồng đứng đầu bởi một người tài năng, Tiến sĩ Joaxo Goulaxo

And they set up a panel led by an amazing man called Dr. João Goulão,

xem xét những chứng cứ mới này,

to look at all this new evidence,

và khi trở lại, họ nói

and they came back and they said,

"Hãy cấm tất cả các loại ma túy từ cần sa đến hợp chất cocain, nhưng"--

"Decriminalize all drugs from cannabis to crack, but" --

and this is the crucial next step --

và đây là bước quan trọng--

"take all the money we used to spend on cutting addicts off,

"phải lấy tất cả tiền dùng để cắt giảm người nghiện,

on disconnecting them,

để cô lập họ,

and spend it instead on reconnecting them with society."

và dùng vào việc giúp họ tái hòa nhập vào xã hội."

And that's not really what we think of as drug treatment

Đó không phải là điều chúng ta sẽ nghĩ tới như một cách cai nghiện.

in the United States and Britain.

ở Mĩ hay Anh.

So they do do residential rehab,

Họ có tới trại cai nghiện,

they do psychological therapy, that does have some value.

họ thực hiện trị liệu tâm lí, cái đó cũng có giá trị gì đó.

But the biggest thing they did was the complete opposite of what we do:

Nhưng điều lớn nhất họ làm hoàn toàn ngược với những gì chúng ta làm:

a massive program of job creation for addicts,

một chương trình lớn giúp người nghiện có việc làm,

và các khoản vay nhỏ cho người nghiện làm ăn nhỏ.

and microloans for addicts to set up small businesses.

So say you used to be a mechanic.

Vậy nếu bạn từng là thợ cơ khí.

When you're ready, they'll go to a garage, and they'll say,

Khi bạn đã sẵn sàng, họ sẽ tới một gara và nói

nếu nhận anh này 1 năm, chúng tôi sẽ trả nửa lương của anh ta.

if you employ this guy for a year, we'll pay half his wages.

Mục đích là để đảm bảo mọi người nghiện ở Bồ Đào Nha

The goal was to make sure that every addict in Portugal

có lí do để ra khỏi giường mỗi sáng.

had something to get out of bed for in the morning.

Và khi tôi gặp những người nghiện ở Bồ Đào Nha

And when I went and met the addicts in Portugal,

họ nói là khi họ tìm lại được lí tưởng,

what they said is, as they rediscovered purpose,

họ cũng nối lại được những kiên kết với xã hội rộng lớn hơn.

they rediscovered bonds and relationships with the wider society.

Năm nay là tròn 15 năm kể từ khi thí nghiệm đó bắt đầu

It'll be 15 years this year since that experiment began,

and the results are in:

và kết quả đã có:

injecting drug use is down in Portugal,

số người dùng ma túy giảm ở Bồ Đào Nha,

according to the British Journal of Criminology,

theo Thời báo về Tội phạm học của Anh,

by 50 percent, five-zero percent.

là 50%.

Overdose is massively down, HIV is massively down among addicts.

Dùng thuốc quá liều giảm mạnh, HIV giảm đáng kể trong số người nghiện.

Addiction in every study is significantly down.

Số ca nghiện trong mọi nghiên cứu ít đi đáng kể.

One of the ways you know it's worked so well is that almost nobody in Portugal

Một cách để thấy nó có tác dụng là hầu như không người Bồ Đào Nha nào

muốn quay lại chế độ cũ.

wants to go back to the old system.

Now, that's the political implications.

Đó là một hàm ẩn về chính trị

I actually think there's a layer of implications

Tôi nghĩ rằng có một tầng ẩn ý

dưới nghiên cứu đó.

to all this research below that.

We live in a culture where people feel really increasingly vulnerable

Chúng ta ở trong một nền văn hóa mà con người ngày càng nhạy cảm

to all sorts of addictions, whether it's to their smartphones

với đủ loại chất gây nghiện, dù là điện thoại thông minh

or to shopping or to eating.

hay là mua sắm và ăn uống.

Trước khi những lời nói đó bắt đầu -- bạn biết đó

Before these talks began -- you guys know this --

we were told we weren't allowed to have our smartphones on,

chúng ta được bảo rằng không được bật điện thoại,

phải nói là, nhiều người ở đây trông giống hệt như

and I have to say, a lot of you looked an awful lot like

những con nghiện khi biết là tay buôn thuốc sẽ không có mặt

addicts who were told their dealer was going to be unavailable

trong vài giờ tới. (Cười lớn)

for the next couple of hours. (Laughter)

Nhiều người trong chúng ta thấy thế, và có vẻ kì khi nói,

A lot of us feel like that, and it might sound weird to say,

I've been talking about how disconnection is a major driver of addiction

tôi vừa nói chuyện về việc sự lạc lõng là nguyên do chính của sự nghiện

và lạ là nó đang lớn dần,

and weird to say it's growing,

because you think we're the most connected society that's ever been, surely.

vì chúng ta cho rằng xã hội này được kết nối hơn bao giờ hết.

Nhưng tôi bắt đầu cho rằng sự kết nối ta có

But I increasingly began to think that the connections we have

hoặc là ta nghĩ thế, là kiểu liên hệ khôi hài của con người.

or think we have, are like a kind of parody of human connection.

If you have a crisis in your life, you'll notice something.

Nếu bạn gặp khó khăn, bạn sẽ để ý.

It won't be your Twitter followers who come to sit with you.

Không có người theo gõi Twitter nào đến bên bạn

It won't be your Facebook friends who help you turn it round.

Không có bạn Facebook nào giúp bạn xoay chuyển vấn đề.

It'll be your flesh and blood friends who you have deep and nuanced

Đó sẽ là những người bạn bằng xương bằng thịt

với tình bạn sâu sắc và chân thật

and textured, face-to-face relationships with,

and there's a study I learned about from Bill McKibben, the environmental writer,

và có một nghiên cứu của Bill McKibben, nhà văn về môi trường

mà tôi nghĩ đã nói nhiều về việc này.

that I think tells us a lot about this.

It looked at the number of close friends the average American believes

Ông xem xét số bạn thân mà một người Mĩ tin

they can call on in a crisis.

rằng có thể nhờ cậy trong khó khăn.

That number has been declining steadily since the 1950s.

Con số đó đã giảm đều từ những năm 1950

The amount of floor space an individual has in their home

Không gian riêng mỗi người có trong nhà

has been steadily increasing,

đang tăng đều,

and I think that's like a metaphor

tôi nghĩ đây là phép ẩn dụ

for the choice we've made as a culture.

cho lưa chọn của chúng ta như là 1 nền văn hóa

We've traded floorspace for friends, we've traded stuff for connections,

Chúng ta đổi không gian lấy bạn bè, vật chất lấy tinh thần,

and the result is we are one of the loneliest societies there has ever been.

và kết quả là chúng ta là một trong các xã hội cô độc nhất từ trước đến nay

And Bruce Alexander, the guy who did the Rat Park experiment, says,

Và Bruce Alexander, người làm thí nghiệm Xứ sở Chuột nói

we talk all the time in addiction about individual recovery,

chúng ta toàn nói về việc hồi phục cá nhân khi nói về nghiện,

and it's right to talk about that,

và như thế là đúng,

but we need to talk much more about social recovery.

nhưng ta cần bàn thêm về việc khôi phục cộng đồng.

Something's gone wrong with us, not just with individuals but as a group,

Không chỉ cá nhân mà xã hội này cũng có vấn đề

and we've created a society where, for a lot of us,

và nó được tạo ra cho phần đông chúng ta

life looks a whole lot more like that isolated cage

cuộc sống giống hệt một cái lồng biệt lập

and a whole lot less like Rat Park.

hơn là giống như Xứ sở Chuột.

If I'm honest, this isn't why I went into it.

Thú thật thì đây không phải là lí do tôi đi sâu vào việc này.

I didn't go in to the discover the political stuff, the social stuff.

Tôi không định khai thác khía cạnh chính trị hay xã hội.

I wanted to know how to help the people I love.

Tôi chỉ muốn biết làm sao để giúp những người tôi yêu.

And when I came back from this long journey and I'd learned all this,

Khi tôi trở về sau chuyến đi dài và bổ ích này,

I looked at the addicts in my life,

tôi nhìn những người nghiện trong cuộc sống của mình,

and if you're really candid, it's hard loving an addict,

Nếu bạn thành thật, rất khó để yêu thương một kẻ nghiện,

and there's going to be lots of people who know in this room.

và có nhiều người hiểu điều đó ở đây.

You are angry a lot of the time,

Bạn nhiều khi tức giận,

and I think one of the reasons why this debate is so charged

và tôi nghĩ một lí do làm bài nói này xúc động

is because it runs through the heart of each of us, right?

là bởi nó chạm đến cảm xúc của mỗi người phải không?

Everyone has a bit of them that looks at an addict and thinks,

Mỗi người đều có một phần nào đó nhìn người nghiện và nghĩ,

I wish someone would just stop you.

Tôi ước ai đó sẽ ngăn cản anh.

And the kind of scripts we're told for how to deal with the addicts in our lives

và cách mà ta được dạy để đối xử với người nghiện

như một kịch bản, tôi nghĩ vậy,

is typified by, I think,

show truyền hình thực tế "Sự khắc phục" nếu bạn đã xem.

the reality show "Intervention," if you guys have ever seen it.

Tôi nghĩ đời chúng ta bị truyền hình thực tế nhào nặn,

I think everything in our lives is defined by reality TV,

nhưng đó là chủ đề của một bài nói TED khác.

but that's another TED Talk.

If you've ever seen the show "Intervention,"

Nếu bạn từng xem "Sự khắc phục",

tiền đề của nó khá đơn giản.

it's a pretty simple premise.

Tìm một người nghiện, người quen của anh ta, tập hợp họ lại,

Get an addict, all the people in their life, gather them together,

chất vấn về cách làm của họ, và họ nói, nếu không chấn chỉnh

confront them with what they're doing, and they say, if you don't shape up,

chúng tôi sẽ loại anh ra.

we're going to cut you off.

Họ làm thân với người nghiện

So what they do is they take the connection to the addict,

và đe dọa cắt đứt sự gắn bó, khiến nó trở nên lệ thuộc

and they threaten it, they make it contingent

vào việc người nghiện cư xử theo ý mọi người

on the addict behaving the way they want.

Và tôi bắt đầu hiểu sao cách đó không có tác dụng,

And I began to think, I began to see why that approach doesn't work,

and I began to think that's almost like the importing of the logic of the Drug War

tôi nghĩ nó giống như áp đặt lí thuyết cuộc chiến Ma túy

into our private lives.

vào đời tư của ta.

So I was thinking, how could I be Portuguese?

Vậy nên tôi nghĩ, làm thế nào được như người Bồ Đào Nha?

And what I've tried to do now, and I can't tell you I do it consistently

Điều tôi đã làm, và làm rất kiên quyết

and I can't tell you it's easy,

và tôi không thể nói là nó dễ dàng,

is to say to the addicts in my life

là nói với những người nghiện tôi quen

that I want to deepen the connection with them,

rằng tôi muốn thân thiết với họ hơn nữa,

to say to them, I love you whether you're using or you're not.

nói với họ tôi yêu họ dù họ dùng hay không.

I love you, whatever state you're in,

Tôi yêu bạn bất kể bạn ở trong tình trạng nào,

and if you need me, I'll come and sit with you

và nếu bạn cần tôi tôi sẽ đến bên bạn

because I love you and I don't want you to be alone

Vì tôi yêu bạn và không muốn bạn phải một mình

or to feel alone.

hay cảm thấy đơn độc.

And I think the core of that message --

Và tôi tin rằng cốt lõi của thông điệp

you're not alone, we love you --

bạn không cô độc, chúng tôi yêu bạn

has to be at every level of how we respond to addicts,

phải có trong mọi mức độ đối xử với người nghiện,

socially, politically and individually.

về mặt xã hội, chính trị và cá nhân.

For 100 years now, we've been singing war songs about addicts.

Suốt 100 năm nay, ta đã hát chiến ca về người nghiện.

I think all along we should have been singing love songs to them,

Tôi nghĩ đáng lẽ lâu nay ta nên hát tình ca cho họ,

because the opposite of addiction is not sobriety.

vì đối trọng của sự nghiện ngập không phải là sự tỉnh táo.

The opposite of addiction is connection.

Đối trọng đó chính là liên kết tinh thần.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)