Boyd Varty: What I learned from Nelson Mandela

Boyd Varty: Bài học từ Nelson Mandela

Translator: Da Nguyen Reviewer: May Nguyen

I'm a man who's trying to live from his heart,

Tôi là một người luôn cố gắng sống thật với chính mình,

and so just before I get going,

và để bắt đầu, với tư cách là một người Nam Phi

I wanted to tell you as a South African

tôi muốn nói cho các bạn biết rằng

that one of the men who has inspired me most

một trong những người truyền cảm hứng cho tôi nhiều nhất

passed away a few hours ago.

đã qua đời vài tiếng trước.

Nelson Mandela has come to the end

Nelson Mandela đã bước những bước cuối cùng

of his long walk to freedom.

trên hành trình dài đi tới tự do.

And so this talk is going to be for him.

Vâng, bài nói này là dành tặng riêng ông.

I grew up in wonder.

Tôi lớn lên trong sự tò mò.

I grew up amongst those animals.

Tôi lớn lên giữa muông thú.

I grew up in the wild eastern part of South Africa

Tôi lớn lên ở miền tây Nam Phi hoang dã

at a place called Londolozi Game Reserve.

tại một nơi có tên là Khu Bảo Tồn Động Vật Hoang Dã Londolozi

It's a place where my family has been

Đó là nơi gia đình tôi đã đảm đương công việc kinh doanh

in the safari business for four generations.

vườn thú hoang dã qua bốn thế hệ.

Now for as long as I can remember,

Tôi nhớ rằng

my job has been to take people out into nature,

công việc của tôi là đưa mọi người đến với thiên nhiên

and so I think it's a lovely twist of fate today

và vì vậy, tôi nghĩ rằng hôm nay là một bước ngoặt cuộc đời

to have the opportunity

khi có cơ hội

to bring some of my experiences out in nature

mang đến buổi họp mặt này những trải nghiệm

in to this gathering.

của tôi với thế giới tự nhiên

Africa is a place

Châu Phi là một nơi

where people still sit under starlit skies

mà ta có thể vừa ngồi dưới bầu trời đầy sao

and around campfires and tell stories,

quanh lửa trại bập bùng, vừa kể chuyện cho nhau nghe

and so what I have to share with you today

và vì vậy những gì tôi chia sẻ với các bạn hôm nay

is the simple medicine of a few campfire stories,

là liệu pháp đơn giản từ những câu chuyện lửa trại,

stories about heroes of heart.

về những người hùng của trái tim.

Now my stories are not the stories

Câu chuyện của tôi không phải là những câu chuyện

that you'll hear on the news,

mà các bạn có thể được nghe trong mục tin tức,

and while it's true that Africa is a harsh place,

và mặc dù châu Phi rất khắc nghiệt,

I also know it to be a place

đó còn là một nơi

where people, animals and ecosystems

mà con người, động vật và hệ sinh thái

teach us about a more interconnected world.

dạy ta gắn kết hơn với nhau.

When I was nine years old,

Khi tôi được 9 tuổi,

President Mandela came to stay with my family.

Tổng Thống Mandela đã đến ở với gia đình tôi.

He had just been released from his 27 years of incarceration,

Ông vừa được trả tự do sau 27 năm ròng bị giam giữ,

and was in a period of readjustment

và đang trong thời gian thích nghi

to his sudden global icon status.

với việc đột ngột trở thành một biểu tượng toàn cầu.

Members of the African National Congress

Các đồng chí của ông thuộc Đảng Quốc Gia Phi Châu

thought that in the bush

cho rằng việc sống giữa thiên nhiên hoang dã

he would have time to rest and recuperate

sẽ giúp ông nghỉ ngơi, hồi phục sức khỏe

away from the public eye,

tránh xa sự chú ý của dư luận,

and it's true that lions tend to be

mà đúng là bầy sư tử đã phát huy tác dụng

a very good deterrent to press and paparazzi.

trong việc ngăn cánh báo chí và mấy tay săn ảnh.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But it was a defining time for me as a young boy.

Đó là khoảng thời gian định hình tính cách của tôi, khi đó còn là 1 cậu bé.

I would take him breakfast in bed,

Tôi thường mang đồ ăn sáng tới giường ông,

and then, in an old track suit and slippers,

trong bộ đồ cũ và đôi dép đi trong nhà,

he would go for a walk around the garden.

ông thường đi dạo quanh khu vườn.

At night, I would sit with my family

Vào ban đêm, tôi thường ngồi chung với gia đình

around the snowy, bunny-eared TV,

quanh chiếc tivi sử dụng ăng-ten tai thỏ

and watch images of that same

để xem những hình ảnh của chính ông

quiet man from the garden

vốn thường lặng lẽ trong khu vườn

surrounded by hundreds and thousands of people

được bao quanh bởi hàng trăm và hàng ngàn người

as scenes from his release were broadcast nightly.

trong cảnh phóng thích được trình chiếu trên truyền hình hàng đêm.

He was bringing peace

Ông đã mang lại hòa bình

to a divided and violent South Africa,

cho một Nam Phi bị chia cắt và đầy bạo lực,

one man with an unbelievable sense of his humanity.

một người đàn ông với tấm lòng nhân hậu.

Mandela said often that the gift of prison

Mandela thường nói rằng cái lợi của nhà tù,

was the ability to go within and to think,

là giúp ông tập trung đào sâu suy nghĩ,

to create in himself

để tạo ra trong ông

the things he most wanted for South Africa:

những điều mà ông khao khát cho Nam Phi:

peace, reconciliation, harmony.

hòa bình, hòa giải, hòa hợp.

Through this act of immense open-heartedness,

Qua hành động vô cùng nhân ái này,

he was to become the embodiment

ông đã trở thành hiện thân

of what in South Africa we call "ubuntu."

của những gì ở Nam Phi mà chúng tôi gọi là "ubuntu."

Ubuntu: I am because of you.

Ubuntu: tôi vì anh.

Or, people are not people

Hoặc, nghĩa là con người sẽ không còn là con người

without other people.

nếu không có những người chung quanh.

It's not a new idea or value

Đây không phải một ý tưởng hay giá trị mới,

but it's one that I certainly think at these times

nhưng tôi chắc chắn rằng vào thời điểm đó

is worth building on.

nó thực sự là một giá trị cốt lõi cần được khai thác.

In fact, it is said that in the collective consciousness of Africa,

Người ta nói rằng trong ý thức cộng đồng của châu Phi,

we get to experience the deepest parts

chúng ta dần hận ra phần sâu sắc nhất

of our own humanity

trong nhân tâm của mỗi người

through our interactions with others.

qua tương tác

Ubuntu is at play right now.

Ngay giờ phút này đây, Ubuntu đang hiện hữu .

You are holding a space for me

Các bạn đã cho tôi một không gian

to express the deepest truth of who I am.

để biểu đạt sự thật sâu thẳm nhất trong bản thân mình.

Without you, I'm just a guy talking to an empty room,

Nếu không có các bạn, tôi sẽ chỉ là độc thoại trong một căn phòng trống,

and I spent a lot of time last week doing that,

và tôi đã dành rất nhiều thời gian cuối tuần rồi để làm điều đó,

and it's not the same as this.

và lúc đó khác lúc này nhiều lắm.

(Laughter)

(Tiếng cười)

If Mandela was the national and international embodiment,

Nếu Mandela là hiện thân của quốc gia và quốc tế,

then the man who taught me the most

thì người đã dạy tôi nhiều nhất

about this value personally was this man,

về giá trị này là anh

Solly Mhlongo.

Solly Mhlongo.

Solly was born under a tree

Solly được sinh ra dưới một cái cây

60 kilometers from where I grew up in Mozambique.

cách nơi tôi lớn lên ở Mozambique 60 km

He would never have a lot of money,

Anh ấy không bao giờ có nhiều tiền,

but he was to be

nhưng vẫn luôn là

one of the richest men I would ever meet.

một trong những người giàu có nhất mà tôi quen biết.

Solly grew up tending to his father's cattle.

Solly lớn lên cùng với việc chăm sóc gia súc .

Now, I can tell you, I don't know what it is about people who grow up looking after cattle,

Tôi không biết nhiều về những người lớn lên cùng với công việc này,

but it makes for über-resourcefulness.

nhưng tôi chắc rằng họ rất tháo vát.

The first job that he ever got in the safari business

Công việc đầu tiên mà anh có được trong lĩnh vực vườn thú hoang dã

was fixing the safari trucks.

là sửa chữa xe tải tham quan.

Where he had learned to do that out in the bush

Từ trong thiên nhiên, anh học về máy móc

I have no idea, but he could do it.

điều làm tôi hết sức bất ngờ.

He then moved across into what we called

Sau đó, anh chuyển qua một đội tên là

the habitat team.

nhóm môi trường sống.

These were the people on the reserve

Đây là những người ở khu bảo tồn

who were responsible for its well-being.

chịu trách nhiệm giữ cho khu bảo tồn môi trường sống lành mạnh .

He fixed roads, he mended wetlands,

Anh đã sửa đường, chăm nom vùng đất ngập nước,

he did some anti-poaching.

và đảm nhận cả việc chống săn bắn bất hợp pháp.

And then one day we were out together,

Một ngày nọ, chúng tôi cùng đi ra ngoài,

and he came across the tracks of where a female leopard had walked.

anh bắt gặp dấu chân của một con báo cái.

And it was an old track,

Dấu chân nhìn đã cũ,

but for fun he turned and he began to follow it,

nhưng vì vui thích, anh lần theo nó,

and I tell you, I could tell by the speed

và từ tốc độ lần dấu của anh

at which he moved on those pad marks

có thể nói

that this man was a Ph.D.-level tracker.

anh có một kĩ năng lần dấu cỡ trình độ tiến sĩ.

If you drove past Solly

Nếu các bạn lái xe qua Solly khi anh

somewhere out on the reserve,

đang ở đâu đó trong khu bảo tồn,

you look up in your rearview mirror,

chỉ cần nhìn qua gương chiếu hậu,

you'd see he'd stopped the car

bạn sẽ thấy anh ấy dừng xe lại

20, 50 meters down the road

đi bộ 20, 50 m

just in case you need help with something.

chỉ để phòng trường hợp bạn cần giúp đỡ.

The only accusation I ever heard leveled at him

Lời phàn nàn duy nhất về anh ấy mà tôi từng nghe được là

was when one of our clients said,

khi một khách hàng của chúng tôi lên tiếng,

"Solly, you are pathologically helpful."

"Solly, anh mắc bệnh quá hào hiệp."

(Laughter)

(Tiếng cười)

When I started professionally guiding people

Khi tôi bắt đầu theo đuổi con đường hướng dẫn chuyên nghiệp

out into this environment,

trong môi trường thiên nhiên này,

Solly was my tracker.

Solly là người dẫn đường của tôi.

We worked together as a team.

Chúng tôi làm việc cùng nhau.

And the first guests we ever got

Và các khách hàng đầu tiên mà chúng tôi có được

were a philanthropy group from your East Coast,

là một nhóm từ thiện đến từ Bờ biển phía Đông,

and they said to Solly, on the side, they said,

và họ nói thầm với Solly,

"Before we even go out to see lions and leopards,

"Trước khi đi xem sư tử và báo,

we want to see where you live."

chúng tôi muốn thấy chỗ ở của anh."

So we took them up to his house,

Chúng tôi đã đưa họ đến

and this visit of the philanthropist to his house

nhà của anh ấy, và chuyến viếng thăm này

coincided with a time when Solly's wife,

trùng hợp với thời điểm vợ anh

who was learning English,

đang học tiếng Anh,

was going through a phase where she would open the door

cô ấy chào đón khách

by saying, "Hello, I love you.

bằng câu nói quen thuộc "Hello, I love you." - Xin chào, tôi yêu bạn.

Welcome, I love you." (Laughter)

"Welcome, I love you". Chào mừng, tôi yêu bạn." (Tiếng cười)

And there was something so beautifully African

Điều này đối với tôi mà nói, thể hiện một vẻ đẹp rất châu Phi,

about it to me, this small house

ngôi nhà này thì nhỏ

with a huge heart in it.

nhưng lòng người thật rất lớn.

Now on the day that Solly saved my life,

Vào cái ngày Solly cứu mạng tôi

he was already my hero.

anh ấy đã là người hùng của tôi.

It was a hot day,

Đó là một ngày nắng nóng

and we found ourselves down by the river.

chúng tôi đi xuống sông

Because of the heat, I took my shoes off,

Trời nóng quá nên tôi cởi giày ra,

and I rolled up my pants,

xắn quần lên

and I walked into the water.

và bước xuống nước

Solly remained on the bank.

Solly còn đứng trên bờ

The water was clear running over sand,

Dòng nước trong suốt chảy qua cát,

and we turned and we began to make our way upstream.

và chúng tôi bắt đầu đi về hướng thượng nguồn

And a few meters ahead of us,

Cách một vài mét trước mặt chúng tôi

there was a place where a tree had fallen out of the bank,

là một cái cây vươn mình khỏi bờ sông,

and its branches were touching the water,

cành của nó đụng mặt nước,

and it was shadowy.

và tạo nên bóng râm.

And if had been a horror movie,

Nếu đây là cảnh trong một bộ phim kinh dị,

people in the audience would have started saying,

khán giả sẽ la lên

"Don't go in there. Don't go in there." (Laughter)

"Đừng bước vô chỗ đó. Đừng bước vô chỗ đó." (Tiếng cười)

And of course, the crocodile was in the shadows.

Và đúng là, con cá sấu đang ở chỗ bóng râm.

Now the first thing that you notice when a crocodile hits you

Bạn nhận ra mình đang bị một con cá sấu tấn công

is the ferocity of the bite.

nhờ cú đớp rợn người của nó

Wham! It hits me by my right leg.

Trời ơi! Nó cắn chân phải của tôi.

It pulls me. It turns. I throw my hand up. I'm able to grab a branch.

kéo lấy tôi và quật. Tôi rướn tay. Cố níu lấy một cành cây.

It's shaking me violently.

Nó lắc tôi một cách dữ tợn.

It's a very strange sensation

Đó là một cảm giác lạ lẫm

having another creature try and eat you,

khi nhìn thấy một loài vật khác ra sức để xơi tái bạn.

and there are few things that promote vegetarianism like that.

Một trong những điều cho thấy việc ăn chay là rất nên làm.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Solly on the bank sees that I'm in trouble.

Ở trên bờ, Solly thấy ngay tôi đang gặp nguy hiểm.

He turns. He begins to make his way to me.

Anh ấy chạy về phía tôi.

The croc again continues to shake me.

Con cá sấu, một lần nữa, tiếp tục lắc người tôi.

It goes to bite me a second time.

Nó sắp sửa ngoạm lấy tôi lần thứ hai.

I notice a slick of blood in the water around me

Tôi thấy một vũng máu ở vùng nước xung quanh mình

that gets washed downstream.

chảy về phía hạ nguồn.

As it bites the second time, I kick.

Khi nó cắn lần thứ hai, tôi lập tức đá nó.

My foot goes down its throat. It spits me out.

Bàn chân tôi thọc vào cổ họng con vật. Buộc nó phải nhả tôi ra.

I pull myself up into the branches,

Tôi vươn mình lên các cành cây,

and as I come out of the water, I look over my shoulder.

và khi ra khỏi mặt nước, nhìn qua vai mình, tôi thấy

My leg from the knee down

Chân tôi từ đầu gối trở xuống

is mangled beyond description.

bị nghiền nát tới mức không thể diễn tả được.

The bone is cracked.

Xương bị gãy.

The meat is torn up.

Phần thịt bị xé nát.

I make an instant decision that I'll never look at that again.

Tôi lập tức quay đi không dám nhìn lại lần nào nữa.

As I come out of the water,

Khi tôi ra khỏi nước,

Solly arrives at a deep section,

Solly đến được khúc nước sâu,

a channel between us.

chỗ nước trũng giữa chúng tôi

He knows, he sees the state of my leg,

Anh ấy nhìn thấy tình trạng vết thương của tôi,

he knows that between him and I

biết là giữa anh ấy và tôi

there is a crocodile,

còn có con cá sấu

and I can tell you this man doesn't slow down for one second.

và người đàn ông này không hề chậm trễ một giây.

He comes straight into the channel.

Anh ấy đến ngay đến chỗ nước trũng

He wades in to above his waist.

lội xuống nước, mực nước chỉ cao hơn thắt lưng anh ấy

He gets to me. He grabs me.

đến chỗ tôi. Túm lấy tôi.

I'm still in a vulnerable position.

Tôi vẫn còn đang trong trạng thái hết sức yếu ớt.

He picks me and puts me on his shoulder.

Anh ấy nhấc tôi lên và vác tôi trên vai

This is the other thing about Solly, he's freakishly strong.

Thêm một điều nữa về Solly, anh ấy rất mạnh.

He turns. He walks me up the bank.

Anh ấy đưa tôi đi lên bờ, đặt tôi xuống.

He lays me down. He pulls his shirt off.

cởi phăng áo sơ mi ra.

He wraps it around my leg,

dùng nó để bọc chân tôi,

picks me up a second time,

nhấc tôi lên lần nữa,

walks me to a vehicle,

đưa tôi đến chỗ chiếc xe,

and he's able to get me to medical attention.

và giúp tôi được săn sóc về mặt y tế.

And I survive.

Nhờ vậy mà tôi sống sót.

Now — (Applause)

Bây giờ, (Tiếng vỗ tay)

Now I don't know how many people you know

Bây giờ tôi không biết có bao nhiêu người mà bạn quen biết

that go into a deep channel of water

sẵn lòng lội qua một khúc sông sâu

that they know has a crocodile in it

mà họ biết chắc chắn có cá sấu ở đó

to come and help you,

chỉ để đến giúp bạn,

but for Solly, it was as natural as breathing.

nhưng đối với Solly mà nói, điều này tự nhiên như hơi thở vậy.

And he is one amazing example

Và anh ấy là một ví dụ tuyệt vời

of what I have experienced all over Africa.

cho những trải nghiệm của tôi ở khắp châu Phi.

In a more collective society,

Ở trong một xã hội đề cao tính cộng đồng,

we realize from the inside

chúng ta nhận ra từ bên trong

that our own well-being is deeply tied

rằng sự an vui của bản thân có mối liên quan chặt chẽ

to the well-being of others.

với sự an vui của người khác.

Danger is shared. Pain is shared.

Chia sẻ những nguy hiểm. Chia sẻ những nỗi đau.

Joy is shared. Achievement is shared.

Chia sẻ những niềm vui. Chia sẻ những thành tích.

Houses are shared. Food is shared.

Chia sẻ nơi trú ngụ. Chia sẻ thức ăn.

Ubuntu asks us to open our hearts

Ubuntu yêu cầu chúng ta mở rộng trái tim mình

and to share,

và chia sẻ,

and what Solly taught me that day

và điều anh Solly dạy tôi ngày hôm đó

is the essence of this value,

chính là tinh hoa của giá trị này,

his animated, empathetic action

qua hành động tràn đầy nhiệt huyết

in every moment.

và đồng cảm của anh ấy

Now although the root word is about people,

Mặc dù từ gốc dùng để chỉ con người,

I thought that maybe ubuntu was only about people.

theo tôi, ý nghĩa của ubuntu lại có thể to lớn hơn thế.

And then I met this young lady.

Khi đó, tôi đã gặp cô bé voi này.

Her name was Elvis.

Tên nó là Elvis.

In fact, Solly gave her the name Elvis

Thực ra, Solly đặt cho cô nàng cái tên Elvis

because he said she walked like she was doing

là vì anh ấy nói con bé bước đi như đang nhảy

the Elvis the pelvis dance.

điệu nhảy lắc hông của Elvis vậy.

She was born with very badly deformed back legs and pelvis.

Con bé được sinh ra với chân sau và cơ chậu bị khuyết tật nghiêm trọng.

She arrived at our reserve from a reserve

Nó được đưa đến khu bảo tồn của chúng tôi từ một khu bảo tồn khác

east of us on her migratory route.

nằm ở hướng đông trên tuyến đường di cư của nó.

When I first saw her,

lần đầu tiên trông thấy nó ,

I thought she would be dead in a matter of days.

tôi nghĩ chắc sớm muộn gì con bé cũng phải chết,

And yet, for the next five years

chỉ là tính bằng ngày thôi. Tuy nhiên, trong suốt năm năm sau đó

she returned in the winter months.

nó đã quay về đàn trong những tháng mùa đông.

And we would be so excited to be out in the bush

Và chúng tôi cảm thấy hết sức thích thú

and to come across this unusual track.

khi bắt gặp dấu chân khác biệt này, ngoài thiên nhiên hoang dã

It looked like an inverted bracket,

Nó trông giống như dấu ngoặc bị bẻ ngược,

and we would drop whatever we were doing and we would follow,

chúng tôi thường bỏ dỡ việc đang làm chỉ để lần theo,

and then we would come around the corner,

và thường đến khúc quanh,

and there she would be with her herd.

chúng tôi bắt gặp con bé đi chung với đàn của nó.

And that outpouring of emotion

Và cảm xúc vỡ òa

from people on our safari trucks

khi những người thuộc đội xe tải tham quan chúng tôi

as they saw her, it was this sense of kinship.

trông thấy con bé, cái cảm giác tình thân.

And it reminded me

Điều này nhắc nhở tôi

that even people who grow up in cities

rằng ngay cả những người lớn lên ở chốn thành thị

feel a natural connection

cũng cảm nhận sự kết nối hết sức tự nhiên

with the natural world and with animals.

với thế giới tự nhiên và muông thú.

And yet still I remained amazed that she was surviving.

Tôi vẫn còn nguyên cảm giác vui sướng khi thấy nó còn sống.

And then one day we came across them at this small water hole.

Rồi một ngày, chúng tôi bắt gặp bọn chúng ở vũng nước nhỏ này.

It was sort of a hollow in the ground.

gần giống như một cái hố trên đất.

And I watched as the matriarch drank,

Tôi quan sát con cái đầu đàn khi nó uống nước,

and then she turned in that beautiful slow motion of elephants,

và rồi nó tạo thành chuyển động chậm rãi và đẹp đẽ,

looks like the arm in motion,

giống như cánh tay đang chuyển động vậy,

and she began to make her way up the steep bank.

và bắt đầu đi về hướng bờ dốc thẳng đứng.

The rest of the herd turned and began to follow.

Những con khác trong đàn bắt đầu đi theo.

And I watched young Elvis

Và tôi lại quan sát con voi nhỏ Elvis

begin to psych herself up for the hill.

chuẩn bị tinh thần leo đồi.

She got visibly -- ears came forward,

Rất dễ nhận ra cô nàng đầu tiên là tai xuất hiện trước,

she had a full go of it and halfway up,

nó dốc toàn bộ sức lực và lên được nửa đường,

her legs gave way, and she fell backwards.

chân nó sụm xuống và nó té nhào về phía sau

She attempted it a second time,

Con bé cố gắng lần nữa,

and again, halfway up, she fell backwards.

nhưng khi đến nửa đường, nó lại bị té xuống.

And on the third attempt,

Và trong lần nỗ lực thứ 3 này,

an amazing thing happened.

điều kỳ diệu đã xảy ra.

Halfway up the bank,

Khi đi được một nửa đoạn đường,

a young teenage elephant came in behind her,

một con voi nhỏ đến phía sau cô bé,

and he propped his trunk underneath her,

và nó chèn cái vòi của nó phía dưới con bé

and he began to shovel her up the bank.

và bắt đầu đẩy cô nàng lên bờ.

And it occurred to me

Một ý nghĩ vụt đến trong đầu tôi rằng

that the rest of the herd

hình như cả đàn voi

was in fact looking after this young elephant.

thật ra đang chăm sóc cho con voi nhỏ này.

The next day I watched again

Ngày hôm sau, tôi quan sát lần nữa

as the matriarch broke a branch

khi con cái đầu đàn bẻ gẫy một cành cây

and she would put it in her mouth,

đưa vô miệng,

and then she would break a second one

và rồi bẻ tiếp một cành cây nữa

and drop it on the ground.

và quăng xuống đất.

And a consensus developed between all of us

Sự nhất trí đã nhanh chóng hình thành giữa chúng tôi

who were guiding people in that area

những hướng dẫn viên ở khu vực đó

that that herd was in fact moving slower

rằng đàn voi thực chất đang di chuyển chậm hơn

to accommodate that elephant.

là để giúp đỡ Elvis.

What Elvis and the herd taught me

Điều Elvis và đàn voi dạy tôi

caused me to expand my definition of ubuntu,

đã khiến tôi mở rộng định nghĩa của ubuntu,

and I believe that in the cathedral of the wild,

và tôi tin rằng từ trong thế giới hoang dã

we get to see the most beautiful parts of ourselves

chúng ta dần nhận ra những điều tốt đẹp nhất của chính mình

reflected back at us.

được phản chiếu ngược lại.

And it is not only through other people

Và sự phản chiếu đó

that we get to experience our humanity

không chỉ đến từ con người

but through all the creatures that live on this planet.

mà còn đến từ tất cả những sinh vật khác đang sống trên trái đất.

If Africa has a gift to share,

Nếu Châu Phi có một món quà cần chia sẻ

it's a gift of a more collective society.

thì đó là món quà từ một xã hội đề cao tính cộng đồng.

And while it's true that ubuntu is an African idea,

Và mặc dù ubuntu là một quan niệm của Châu Phi,

what I see is the essence of that value

tôi vẫn thấy được rằng tinh hoa của giá trị này

being invented here.

đang được tạo ra ngay tại nơi đây.

Thank you.

Xin cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Pat Mitchell: So Boyd,

Pat Mitchell: Anh Boyd,

we know that you knew President Mandela

chúng tôi biết rằng anh biết Tổng Thống Mandela

from early childhood

từ lúc còn nhỏ

and that you heard the news as we all did today,

và anh cũng như chúng tôi

and deeply distraught

rất buồn vì sự ra đi này

and know the tragic loss that it is to the world.

cũng như biết được tổn thất mà nó để lại cho thế giới.

But I just wondered if you wanted

Nhưng không biết anh có muốn

to share any additional thoughts,

chia sẻ thêm những suy nghĩ

because we know that you heard that news

vì chúng tôi biết anh nghe tin này

just before coming in to do this session.

ngay trước khi đến với chương trình.

Boyd Varty: Well thanks, Pat.

Boyd Varty: Cảm ơn chị Pat.

I'm so happy because it was time for him to pass on.

Tôi thấy hạnh phúc vì ông ấy ra đi đúng lúc.

He was suffering.

Ông ấy đã phải chịu đựng nhiều rồi.

And so of course there's the mixed emotions.

Đó là một cảm xúc lẫn lộn.

But I just think of so many occurrences

Tôi nghĩ đến nhiều chuyện

like the time he went on the Oprah show

như lần ông ấy đến tham dự chương trình của Oprah

and asked her what the show would be about.

và hỏi bà ấy chủ đề của chương trình lần này là gì.

(Laughter)

(Tiếng cười) Và bà ấy đã trả lời

And she was like, "Well, it'll be about you."

kiểu như:"À, chương trình lần này nói về ông."

I mean, that's just incredible humility.

Điều tôi muốn nói đến ở đây là lòng khiêm tốn vô bờ của ông ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

He was the father of our nation

Ông ấy là người cha dân tộc của chúng tôi

and we've got a road to walk in South Africa.

và ở Nam Phi, chúng tôi đã tìm được con đường đi của riêng mình.

And everything, they used to call it Madiba magic.

Và tất cả mọi thứ, họ từng gọi đó là phép màu Madiba.

You know, he used to go to a rugby match and we would win.

Các bạn biết không, chúng tôi đã thắng ở trận bóng bầu dục mà ông ấy tham dự .

Anywhere he went, things went well.

Bất kỳ nơi nào ông ấy đến, mọi thứ đều diễn ra tốt đẹp.

But I think that magic will be with us,

Nhưng tôi cho rằng phép màu sẽ ở lại

and the important thing is that we carry

với chúng tôi, và điều quan trọng là chúng tôi sẽ tiếp nối

what he stood for.

sứ mệnh điều mà ông ấy theo đuổi.

And so that's what I'm going to try and do,

Đó là điều tôi đang nỗ lực thực hiện,

and that's what people all over South Africa are trying to do.

và đó cũng là điều mọi người dân Nam Phi đang nỗ lực thực hiện.

PM: And that's what you've done today. BV: Oh, thank you.

PM: Và đó là điều anh đã làm được ngày hôm nay. BV: Cảm ơn chị.

PM: Thank you. BV: Thank you. Thanks very much.

PM: Cảm ơn BV: Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)