Munir Virani: Why I love vultures

Munir Virani: Akbabaları neden severim?

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Çeviri: Abdullah OSKAY Gözden geçirme: Meric Aydonat

I would like to talk to you about

Size çok önemli bir hayvan

a very special group of animals.

grubundan bahsetmek istiyorum.

There are 10,000 species of birds in the world.

Dünya'da 10.000 çeşit kuş türü var.

Vultures are amongst the most threatened group of birds.

Akbabalar en fazla soyu tehlike altındaki kuş türü.

When you see a vulture like this, the first thing

Resimdeki gibi bir akbaba gördüğünüzde ilk aklınıza gelen

that comes to your mind is, these are disgusting, ugly,

leş yiyen, mide bulandırıcı, çirkin

greedy creatures that are just after your flesh,

ve açgözlü yaratıklar.

associated with politicians. (Laughter) (Applause)

Politikacılar gibi. (Kahkaha ve alkış)

I want to change that perception. I want to change

Bu algıyı değiştirmek istiyorum. Bu kuşlar için hissettiğiniz

those feelings you have for these birds, because

duyguları değiştirmek istiyorum.

they need our sympathy. They really do. (Laughter)

Çünkü bu kuşların bizlerin sempatisine ihtiyacı var. Gerçekten. (Alkış.)

And I'll tell you why.

Neden olduğunu anlatmama izin verin.

First of all, why do they have such a bad press?

İlk olarak, neden böyle kötü bir ünleri var?

When Charles Darwin went across the Atlantic in 1832

Darwin 1832'de Atlantik'i Beagle ile aştığında

on the Beagle, he saw the turkey vulture,

bir hindi akbabası gördü ve şöyle dedi:

and he said, "These are disgusting birds

Akbabalar kel kırmızı kafalarıyla kokuşmuşluğa

with bald scarlet heads that are formed to revel in putridity." (Laughter)

isyan etmek için oluşmuş yaratıklar. (Kahkaha)

You could not get a worse insult, and that from Charles Darwin. (Laughter)

Daha kötü bir hakaret duymamışsınızdır, hele bir de Darwin'den. (Kahkaha)

You know, he changed his mind when he came back,

Biliyorsunuz, geri döndüğünde Darwin aklındakilerin tümünü gözden geçirdi.

and I'll tell you why.

Nedenini şimdi anlatıyorum.

They've also be associated with Disney — (Laughter) —

Bu kuşlar bir de ahmak, budala, aptal gibi karakterlerle

personified as goofy, dumb, stupid characters.

Disney'le eşleştirildi. (Kahkaha)

More recently, if you've been following the Kenyan press

Yakın zamanlarda ise Kenya basınını takip ettiyseniz,

— (Laughter) (Applause) (Cheers) —

(Kahkaha-alkış-çığlıklar)

these are the attributes that they associated

Bunlar Kenyalı milletvekilinin

the Kenyan MPs with. But I want to challenge that.

akbabalara atfettikleri. Bunlarla mücadele etmek istiyorum.

I want to challenge that. Do you know why?

Bunlarla mücadele etmek istiyorum. Neden mi?

Because MPs

Çünkü milletvekilleri

do not keep the environment clean. (Laughter)

doğayı temiz tutamaz. (kahkaha)

MPs do not help to prevent the spread of diseases.

Milletvekilleri salgın hastalıkların yayılmasını engelleyemez.

They are hardly monogamous. (Laughter) (Applause)

Ve milletvekilleri büyük oranda tek eşli değildir: (Kahkaha-Alkış)

They are far from being extinct. (Laughter)

Soyları tükenme tehlikesinden de çoook uzaktır. (Kahkaha)

And, my favorite is, vultures are better looking. (Applause) (Laughter)

Ve benim favorim: Akbabalar çok daha guzel görünüşlüdürler. (Alkış-Kahkaha)

So there's two types of vultures in this planet.

Bu gezegende iki tip akbaba var.

There are the New World vultures that are mainly found

Bir Yeni Dünya(Amerika)'da bulunanlar.

in the Americas, like the condors and the caracaras,

Condors ve Caracaras gibi.

and then the Old World vultures, where we have

Ve eski dünyada da 16 baykuş türü var.

16 species. From these 16, 11 of them are facing

Bu 16 kuş türünden 11'i

a high risk of extinction.

soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.

So why are vultures important? First of all,

Peki neden akbabalar çok önemli? İlk olarak, akbabalar

they provide vital ecological services. They clean up.

hayati derecede önemli çevreci hizmetler yaparlar. Doğayı temizlerler.

They're our natural garbage collectors.

Onlar bizim doğal çöp kolleksiyoncularımızdır.

They clean up carcasses right to the bone.

Leşleri kemiklerine kadar temizlerler.

They help to kill all the bacteria. They help absorb anthrax

Bütün bakterilerin ölümünü sağlarlar. Şarbonu emerler ki

that would otherwise spread and cause

bunu yapmasalardı, birçok hayvanın telef olmasına ve hastalıkların

huge livestock losses and diseases in other animals.

diğer hayvanlar arasında hızla yayılmasına neden olurlardı.

Recent studies have shown that in areas where there are

Son dönemde yapılan çalışmalar göstermektedir ki,

no vultures, carcasses take up to three to four times

akbabalar olmasaydı, leşlerin yokolması için geçen süre 3 veya 4 kat daha fazla zaman gerektirecekti ki, bu da

to decompose, and this has huge ramifications

hastalıkların inanılmaz bir hızda

for the spread of diseases.

yayılması demek.

Vultures also have tremendous historical significance.

Akbabalar tarihe de muazzam iz bırakmış canlılar.

They have been associated in ancient Egyptian culture.

Eski Mısır kültürünün içine bir bakın.

Nekhbet was the symbol of the protector

Nekhbet kobra yılanıyla birlikte

and the motherhood, and together with the cobra,

anneliğin ve koruyuculuğun simgesi.

symbolized the unity between Upper and Lower Egypt.

Bu da aşağı ve yukarı Mısır'ın birliği demek.

In Hindu mythology, Jatayu was the vulture god,

Hindi Mitolojisine bakın. Jatayu akbaba tanrısı ve

and he risked his life in order to save the goddess Sita

10 kafalı Şeytan Ravana'dan Sita Tanrıçası

from the 10-headed demon Ravana.

kurtarmak için riske ediyor.

In Tibetan culture, they are performing very important

Tibet kültürüne bakın. Akbabalar Tibet gibi cesetlerin

sky burials. In places like Tibet, there are no places

yakılması için ağaçların ve ormanın çok az olduğu bir alanda

to bury the dead, or wood to cremate them,

gökten gelen yakma makineleri gibi.

so these vultures provide a natural disposal system.

Ve akbabalar tüm bu yönleriyle, doğal bir atık sistemi sağlıyor.

So what is the problem with vultures?

Peki akbabalarla sorunumuz ne?

We have eight species of vultures that occur in Kenya,

Kenya'da sekiz farklı akbaba türü var.

of which six are highly threatened with extinction.

6'sının soyu yüksek oranda tehlike altında.

The reason is that they're getting poisoned, and the reason

Sebebiyse zehirleniyorlar. İnsan ve vahşi yaşam arasındaki

that they're getting poisoned is because there's

savaştan dolayı zehirleniyorlar.

human-wildlife conflicts. The pastoral communities

Doğayla iç içe yaşayan topluluklar

are using this poison to target predators,

bu zehri yırtıcı hayvanları zehirleri için kullanıyorlar.

and in return, the vultures are falling victim to this.

Sonuçsa, akbabalar mağdur oluyor.

In South Asia, in countries like India and Pakistan,

Hindistan ve Pakistan gibi Güney Asya ülkelerinde

four species of vultures are listed as critically endangered,

4 baykuş türü soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıya.

which means they have less than 10 or 15 years to go extinct,

10 - 15 yıl gibi kısa bir zaman içinde soyları tükenecek bunların.

and the reason is because they are falling prey

Nedeni mi? Akbabalar, çiftlik hayvanlarını tedavi etmek için

by consuming livestock that has been treated

kullanılan ilaçlarda

with a painkilling drug like Diclofenac.

kullanılan Diclofenac gibi ağrıkesiciler için avlanıyor.

This drug has now been banned for veterinary use in India,

Bu ilacın hayvansal tedavide kullanımı Hindistan'da yasaklandı.

and they have taken a stand.

Bu sayede biraz da olsa sayıları arttı.

Because there are no vultures, there's been a spread

Çünkü akbabaların kalmaması, leşlerin dolu olduğu

in the numbers of feral dogs at carcass dump sites,

mezbelelik çöplüklerdeki vahşi köpeklerin sayısının hızla artması demek

and when you have feral dogs, you have a huge time bomb

Ve vahşi köpekleriniz varsa, kuduz hastalığı ile mücadele

of rabies. The number of cases of rabies

etmeniz için inanılmaz sayıda kaynak ayırmanız gerekmekte.

has increased tremendously in India.

Hindistan'da kuduz vakası çok büyük oranda arttı.

Kenya is going to have one of the largest wind farms in Africa:

Kenya yakın zamanda Afrika'daki en büyük rüzgar tarlalarından birine sahip olacak.

353 wind turbines are going to be up at Lake Turkana.

Turkana Gölü'nün yanında 353 rüzgar türbini inşa edilecek.

I am not against wind energy, but we need to work

Rüzgar enerjisine karşı değilim ama hükümetlerle

with the governments, because wind turbines

birlikte çalışmaya ihtiyacımız var. Çünkü

do this to birds. They slice them in half.

bu türbinler akbabaların sayısının yarıya düşmesine neden olacak.

They are bird-blending machines.

Bu türbinler tam anlamıyla kuşları doğrayan makineler.

In West Africa, there's a horrific trade

Batı Afrika'da halihazırda dehşet verici şekilde ölü baykuş ticareti yapılmaya başlandı.

of dead vultures to serve the witchcraft and the fetish market.

Cadı çıkarma ritüeli ve içini doldurup süslemeye dayalı görseller için yapılan bir akbaba ticareti.

So what's being done? Well, we're conducting research

Peki ne yapılıyor? Bu kuşlar üzerine araştırma yapıyoruz.

on these birds. We're putting transmitters on them.

Üzerine sinyal vericiler koyuyoruz.

We're trying to determine their basic ecology,

Nereye gittiklerini belirlemeye çalışarak

and see where they go.

temel ekolojik yaşam alanlarını belirlemeye çalışıyoruz.

We can see that they travel different countries, so

Sonuçta şunu gördük: Akbabalar çok farklı ülkelere gidiyor.

if you focus on a problem locally, it's not going to help you.

Bu yüzden, eğer bir probleme yerel gözlüklerle bakarsanız, pek de iyi sonuçlar elde etmezsiniz.

We need to work with governments in regional levels.

Bölgesel düzeydeki hükümetin kuruluşları ile çalışmalıyız.

We're working with local communities.

Yerel topluluklarla çalışıyoruz.

We're talking to them about appreciating vultures,

Akbabalara değer vermeleri için bu yetkililerle görüşüyoruz.

about the need from within to appreciate these

Onlara bu kuşların ne kadar değerli yaratıklar olduğunu ve

wonderful creatures and the services that they provide.

nasıl faydalı hizmetler yaptıklarını bir bir anlatıyoruz.

How can you help? You can become active,

Nasıl mı yardımcı olabilirsiniz? Aktif olun, gürültü çıkarın.

make noise. You can write a letter to your government

Hükümetlerinize mektuplar yazın.

and tell them that we need to focus on these very

Deyin ki, bu haksızlığa uğrayan ve yanlış

misunderstood creatures. Volunteer your time

anlaşılan kuşlara odaklanmalıyız. Burda size anlattıklarımı

to spread the word. Spread the word.

dünyaya yayın. Bu odadan çıktığınızda

When you walk out of this room, you will be informed

akbabalar hakkında bilgilenmiş olacaksınız.

about vultures, but speak to your families, to your children,

Akbabaları ailenize anlatın. Çocuklarınıza anlatın.

to your neighbors about vultures.

Komşularınıza anlatın.

They are very graceful. Charles Darwin said

Bunlar zarif ve varlığı ile dünyayı onurlandıran yaratıklar deyin.

he changed his mind because he watched them fly

Darwin akbabalar hakkındaki bakış açısını değiştirmişti.

effortlessly without energy in the skies.

Çünkü göklerde hiç enerji harcamadan uçabilen bu kuşları gözlemlemişti.

Kenya, this world, will be much poorer

Kenya ve bu dünya bu harika kuşlar olmadan

without these wonderful species.

çok daha fakir olacaktır.

Thank you very much. (Applause)

Çok teşekkürler. (Alkışlar)