Munir Virani: Why I love vultures

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Tłumaczenie: Marcin Mituniewicz Korekta: Agata Leśnicka

I would like to talk to you about

Chciałbym wam opowiedzieć

a very special group of animals.

o niezwykłych zwierzętach.

There are 10,000 species of birds in the world.

Na świecie istnieje 10 000 gatunków ptaków.

Vultures are amongst the most threatened group of birds.

Sępy są jednym z najbardziej zagrożonych.

When you see a vulture like this, the first thing

Kiedy widzimy takiego sępa,

that comes to your mind is, these are disgusting, ugly,

od razu przychodzi nam na myśl, że to obrzydliwe,

greedy creatures that are just after your flesh,

pazerne, polujące na padlinę stworzenia

associated with politicians. (Laughter) (Applause)

oraz skojarzenia z politykami. (śmiech, brawa)

I want to change that perception. I want to change

Chcę zmienić takie spojrzenie

those feelings you have for these birds, because

i wasze odczucia w stosunku do tych ptaków,

they need our sympathy. They really do. (Laughter)

bo potrzebują one naszego współczucia. Naprawdę. (śmiech)

And I'll tell you why.

I powiem wam dlaczego.

First of all, why do they have such a bad press?

Po pierwsze, dlaczego mają tak złą prasę?

When Charles Darwin went across the Atlantic in 1832

Kiedy w roku 1832 Karol Darwin przemierzył Atlantyk

on the Beagle, he saw the turkey vulture,

na statku Beagle, zobaczył takiego oto sępnika

and he said, "These are disgusting birds

i powiedział, "To obrzydliwe ptaki

with bald scarlet heads that are formed to revel in putridity." (Laughter)

z łysymi, szkarłatnymi głowami, stworzone by rozkoszować się zepsuciem". (śmiech)

You could not get a worse insult, and that from Charles Darwin. (Laughter)

To najgorsza obelga, jaką można wymyślić, i to od Karola Darwina (śmiech)

You know, he changed his mind when he came back,

Ten zmienił jednak swoją opinię po powrocie

and I'll tell you why.

i zaraz powiem wam dlaczego.

They've also be associated with Disney — (Laughter) —

Kojarzone są również z wytwórnią Disneya, - (śmiech) -

personified as goofy, dumb, stupid characters.

uosabiane jako postacie głupkowate.

More recently, if you've been following the Kenyan press

Jeśli czytaliście niedawno kenijską prasę,

— (Laughter) (Applause) (Cheers) —

(śmiech, brawa, wiwaty)

these are the attributes that they associated

wiecie jakie cechy przypisywała ona

the Kenyan MPs with. But I want to challenge that.

posłom ze swojego kraju.

I want to challenge that. Do you know why?

Chcę to zakwestionować. Dlaczego?

Because MPs

Ponieważ posłowie

do not keep the environment clean. (Laughter)

nie dbają o czystość środowiska. (śmiech)

MPs do not help to prevent the spread of diseases.

Nie zapobiegają szerzeniu się chorób.

They are hardly monogamous. (Laughter) (Applause)

Rzadko żyją w monogamii. (śmiech, brawa)

They are far from being extinct. (Laughter)

Nie grozi im szybkie wymarcie. (śmiech)

And, my favorite is, vultures are better looking. (Applause) (Laughter)

I, tu mój ulubiony argument, sępy lepiej wyglądają (brawa, śmiech).

So there's two types of vultures in this planet.

Na Ziemi istnieją dwa typy sępów.

There are the New World vultures that are mainly found

Sępy Nowego Świata, które żyją głównie

in the Americas, like the condors and the caracaras,

w obu Amerykach, jak kondory i karakary

and then the Old World vultures, where we have

oraz sępy Starego Świata, do których należy

16 species. From these 16, 11 of them are facing

16 gatunków. 11 z nich zagrożonych jest

a high risk of extinction.

wysokim ryzykiem wyginięcia.

So why are vultures important? First of all,

Dlaczego sępy są takie ważne? Po pierwsze,

they provide vital ecological services. They clean up.

pełnią istotną rolę w środowisku. Czyszczą.

They're our natural garbage collectors.

Są naturalnymi zbieraczami odpadków.

They clean up carcasses right to the bone.

Oczyszczają padlinę aż do kości.

They help to kill all the bacteria. They help absorb anthrax

Pomagają zwalczać wszelkie bakterie. Absorbują wąglika,

that would otherwise spread and cause

który w przeciwnym razie rozmnożyłby się

huge livestock losses and diseases in other animals.

i spowodował masowe straty wśród trzody i innych zwierząt.

Recent studies have shown that in areas where there are

Najnowsze badania dowiodły, że w rejonach,

no vultures, carcasses take up to three to four times

w których nie żyją sępy, padlina rozkłada się

to decompose, and this has huge ramifications

3 do 4 razy dłużej i ma to poważne następstwa

for the spread of diseases.

w postaci szerzenia się chorób.

Vultures also have tremendous historical significance.

Sępy mają też doniosłe znaczenie historyczne.

They have been associated in ancient Egyptian culture.

Utożsamiane są z kulturą starożytnego Egiptu.

Nekhbet was the symbol of the protector

Bogini Nechbet była symbolem

and the motherhood, and together with the cobra,

matczynej opieki i wraz z kobrą

symbolized the unity between Upper and Lower Egypt.

symbolizowała zjednoczenie Górnego i Dolnego Egiptu.

In Hindu mythology, Jatayu was the vulture god,

W mitologii hinduistycznej Jatayu był bogiem - sępem,

and he risked his life in order to save the goddess Sita

który ryzykował życie, aby ocalić boginię Sitę

from the 10-headed demon Ravana.

przed 10-głowym demonem Ravaną.

In Tibetan culture, they are performing very important

Niezwykle ważnym w kulturze Tybetu obrzędem

sky burials. In places like Tibet, there are no places

jest pogrzeb niebiański. Nie ma tam miejsc, gdzie można

to bury the dead, or wood to cremate them,

chować zmarłych, brakuje drewna potrzebnego do kremacji,

so these vultures provide a natural disposal system.

a sępy w naturalny sposób pomagają pozbyć się zwłok.

So what is the problem with vultures?

Komu więc one przeszkadzają?

We have eight species of vultures that occur in Kenya,

W Kenii żyje osiem gatunków sępów,

of which six are highly threatened with extinction.

z których sześć jest poważnie zagrożonych wyginięciem.

The reason is that they're getting poisoned, and the reason

Dzieje się tak, ponieważ są otruwane,

that they're getting poisoned is because there's

a to z kolei ma źródło w konflikcie na linii

human-wildlife conflicts. The pastoral communities

człowiek-natura. Społeczeństwa patriarchalne

are using this poison to target predators,

używają wspomnianej trucizny przeciwko drapieżnikom,

and in return, the vultures are falling victim to this.

a sępy stają się ofiarą takich poczynań.

In South Asia, in countries like India and Pakistan,

W Azji Południowej, w Indiach i Pakistanie

four species of vultures are listed as critically endangered,

cztery gatunki sępów są na liście krytycznie zagrożonych,

which means they have less than 10 or 15 years to go extinct,

co oznacza, że wymrą za 10 do 15 lat.

and the reason is because they are falling prey

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest to, że giną jedząc

by consuming livestock that has been treated

padłe zwierzęta hodowlane leczone wcześniej

with a painkilling drug like Diclofenac.

środkami przeciwbólowymi, jak diklofenak.

This drug has now been banned for veterinary use in India,

Leku tego nie mogą już używać weterynarze w Indiach,

and they have taken a stand.

którzy tę decyzję oprotestowali.

Because there are no vultures, there's been a spread

Ponieważ brakuje sępów, nastąpił wzrost populacji

in the numbers of feral dogs at carcass dump sites,

zdziczałych psów na wysypiskach śmieci.

and when you have feral dogs, you have a huge time bomb

Psy te stanowią biologiczną bombę zegarową.

of rabies. The number of cases of rabies

Chodzi tu przypadki wścieklizny, których w Indiach

has increased tremendously in India.

odnotowano lawinowy wręcz wzrost.

Kenya is going to have one of the largest wind farms in Africa:

W Kenii powstanie jedna z największych farm wiatrowych w Afryce.

353 wind turbines are going to be up at Lake Turkana.

353 turbiny staną nad Jeziorem Turkana.

I am not against wind energy, but we need to work

Nie jestem przeciwnikiem energii wiatrowej,

with the governments, because wind turbines

jednak konieczne są konsultacje z rządem w tej sprawie.

do this to birds. They slice them in half.

Oto co turbiny robią ptakom. Przecinają je na pół.

They are bird-blending machines.

To maszynki do mielenia ptaków.

In West Africa, there's a horrific trade

W Afryce Zachodniej okropne zjawisko handlu martwymi sępami

of dead vultures to serve the witchcraft and the fetish market.

zaspokaja potrzeby rynku praktyk magicznych i fetyszy.

So what's being done? Well, we're conducting research

Co się robi w tej sprawie?

on these birds. We're putting transmitters on them.

Prowadzimy badania nad tymi ptakami. Zakładamy im nadajniki.

We're trying to determine their basic ecology,

Staramy się zbadać ich zachowania w ekosystemie,

and see where they go.

sprawdzić dokąd latają.

We can see that they travel different countries, so

Wiemy, że migrują do różnych krajów,

if you focus on a problem locally, it's not going to help you.

więc jeśli będziemy myśleć tylko lokalnie, nic nam to nie da.

We need to work with governments in regional levels.

Musimy współpracować z rządami na poziomie regionów.

We're working with local communities.

Już w tej chwili współdziałamy z lokalnymi społecznościami.

We're talking to them about appreciating vultures,

Mówimy im o tym, że sępy należy doceniać,

about the need from within to appreciate these

że powinna to być wewnętrzna potrzeba,

wonderful creatures and the services that they provide.

wywołana rolą, jaką pełnią te wspaniałe ptaki.

How can you help? You can become active,

Jak wy możecie pomóc? Możecie być aktywni,

make noise. You can write a letter to your government

zrobić trochę hałasu. Możecie napisać do swojego rządu,

and tell them that we need to focus on these very

że musimy pochylić się nad losem

misunderstood creatures. Volunteer your time

tych niezrozumianych stworzeń.

to spread the word. Spread the word.

Poświęćcie swój czas, aby nadać sprawie rozgłos.

When you walk out of this room, you will be informed

Kiedy wyjdziecie z tej sali, będziecie już coś wiedzieć o sępach,

about vultures, but speak to your families, to your children,

ale przekażcie tę wiedzę swoim rodzinom,

to your neighbors about vultures.

dzieciom, sąsiadom.

They are very graceful. Charles Darwin said

To piękne ptaki. Karol Darwin powiedział,

he changed his mind because he watched them fly

że zmienił o nich zdanie, gdy zobaczył

effortlessly without energy in the skies.

jak bez najmniejszego wysiłku szybują po niebie.

Kenya, this world, will be much poorer

Mieszkańcy Kenii, wasz świat będzie znacznie uboższy

without these wonderful species.

bez tych cudownych ptaków.

Thank you very much. (Applause)

Dziękuję bardzo. (brawa)