Munir Virani: Why I love vultures

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: Chidanand Pathak Reviewer: Abhishek Suryawanshi

I would like to talk to you about

मला तुमच्याशी बोलायला आवडेल

a very special group of animals.

एका विशेष प्राण्याच्या गटाबद्दल

There are 10,000 species of birds in the world.

जगात पक्ष्यांच्या १०००० प्रजाती आहेत.

Vultures are amongst the most threatened group of birds.

नामशेष होत असलेल्या पक्ष्यांच्या गटातील गिधाडे हा मोठा गट

When you see a vulture like this, the first thing

हे असे गिधाड पाहिले की प्रथमच

that comes to your mind is, these are disgusting, ugly,

तुमच्या मनात विचार येतो की हे घृणास्पद , ओंगळ

greedy creatures that are just after your flesh,

खादाड पक्षी केवळ तुमच्या मांसासाठी आहेत

associated with politicians. (Laughter) (Applause)

राजकारणी लोकांसारखे ( हंशा , टाळ्या )

I want to change that perception. I want to change

मला ही धारणा बदलायची आहे , मला बदलायच्या आहेत .

those feelings you have for these birds, because

या पक्ष्याबद्दलच्या तुमच्या भावना , कारण

they need our sympathy. They really do. (Laughter)

त्याना सहानुभूतीची गरज आहे. खरच आहे (हंशा)

And I'll tell you why.

मी सांगतो का ते

First of all, why do they have such a bad press?

सर्वात प्रथम, ती इतकी कुप्रसिद्ध का असतात ?

When Charles Darwin went across the Atlantic in 1832

१८३२ साली जेह्वा चार्ल्स डार्विन अटलांटिक ओलांडून गेला,

on the Beagle, he saw the turkey vulture,

त्याच्या बीगल (जहाज) वर त्याने मोठी गिधाडे पाहिली

and he said, "These are disgusting birds

आणि तो म्हणाला " हे किळसवाणे पक्षी आहेत ,

with bald scarlet heads that are formed to revel in putridity." (Laughter)

घाण वास येणारे , टक्कल पडलेले डोके असलेले (हंशा)

You could not get a worse insult, and that from Charles Darwin. (Laughter)

चार्ल्स डार्विनने केला तितका यांचा अपमान कुणी केला नसेल ???????

You know, he changed his mind when he came back,

तुम्हाला माहित आहे की परत आल्यावर त्याचे मत बदलले?

and I'll tell you why.

का ते मी सांगतो.

They've also be associated with Disney — (Laughter) —

ती (गिधाडे) 'डिस्ने' शी सुद्धा निगडीत आहेत. (हंशा)

personified as goofy, dumb, stupid characters.

वेंधळी , मठठ , मूर्ख म्हणून नावाजलेली

More recently, if you've been following the Kenyan press

अगदी अलीकडे केनियातील वृत्त पत्र वाचत असलात तर,

— (Laughter) (Applause) (Cheers) —

(हंशा, टाळ्या, वाहवा)

these are the attributes that they associated

ही लक्षणे त्यांनी जोडली होती.

the Kenyan MPs with. But I want to challenge that.

केनियातील खासदारांशी . पण मी त्याना आव्हान देतो .

I want to challenge that. Do you know why?

मी त्याना आव्हान देतो , माहित आहे का?

Because MPs

कारण खासदार

do not keep the environment clean. (Laughter)

वातावरण स्वच्छ ठेवत नाहीत.(हंशा)

MPs do not help to prevent the spread of diseases.

खासदार रोग निर्मुलनास मदत करत नाहीत.

They are hardly monogamous. (Laughter) (Applause)

ते क्वचितच एकपत्नित्व पाळतात .(हंशा) (टाळ्या,

They are far from being extinct. (Laughter)

आणि ते नामशेषही होत नाहीत.(हंशा)

And, my favorite is, vultures are better looking. (Applause) (Laughter)

आणि, हे मला आवडते --गिधाडे ज्यास्त चांगली दिसतात . (टाळ्या आणि हंशा)

So there's two types of vultures in this planet.

तर या पृथ्वीवर दोन प्रकारची गिधाडे आहेत.

There are the New World vultures that are mainly found

नवीन प्रकारची गिधाडे प्रामुख्याने

in the Americas, like the condors and the caracaras,

अमेरिकेत आहेत.जसे कोन्डोर आणि कारकारस

and then the Old World vultures, where we have

आणि जुन्या प्रकारात आहेत,

16 species. From these 16, 11 of them are facing

१६ प्रजाती ; या १६ पैकी ११ ना

a high risk of extinction.

नामशेष होण्याचा धोका आहे

So why are vultures important? First of all,

तर मग गिधाडांना इतके महत्व का? एक तर ,

they provide vital ecological services. They clean up.

ती निसर्ग संवर्धनाचे महत्वाचे कार्य करतात. स्वच्छता करतात

They're our natural garbage collectors.

ती आपले सफाई कामगार आहेत.

They clean up carcasses right to the bone.

ती मृत प्राण्यांची शरीरे स्वच्छ करतात, अगदी हाडांपर्यंत

They help to kill all the bacteria. They help absorb anthrax

जीव जंतू नष्ट करतात. रोग प्रसारक जंतू शोषून घेतात

that would otherwise spread and cause

जे अन्यथा पसरतील आणि घडवतील

huge livestock losses and diseases in other animals.

मोठ्या प्रमाणात इतर प्राण्यांमध्ये रोगाचा प्रादुर्भाव .

Recent studies have shown that in areas where there are

अलीकडील अभ्यासातून असे आढळले आहे की ज्या ठिकाणी

no vultures, carcasses take up to three to four times

गिधाडे नाहीत तिथे तिप्पट , चौपट वेळ लागतो मृत प्राण्यांच्या शरीराचे

to decompose, and this has huge ramifications

विघटन होण्यास . आणि याचे प्रचंड दुष्परिणाम होतात

for the spread of diseases.

रोगराई वाढण्यात.

Vultures also have tremendous historical significance.

गिधाडांना खूप मोठा ऐतिहासिक संदर्भही आहे.

They have been associated in ancient Egyptian culture.

ती प्राचीन इजिप्शिअन संस्कृतीशी संबंधित आहेत.

Nekhbet was the symbol of the protector

नेख्बेटत नेखबेटची (इजिप्शिअन देवता) प्रतीक आहेत. संरक्षण कर्त्याचे

and the motherhood, and together with the cobra,

आणि मातृत्वाचे आणि नागासाहित

symbolized the unity between Upper and Lower Egypt.

वरच्या (उत्तरेच्या) व खालच्या (दक्षिणेच्या) इजिप्तची एकी दर्शवितात.

In Hindu mythology, Jatayu was the vulture god,

हिंदू पुराणात जटायू हा गिधाडांचा देव होता.

and he risked his life in order to save the goddess Sita

आणि त्याने प्राणार्पण केले सीतेला वाचविण्यासाठी

from the 10-headed demon Ravana.

दशमुखी रावणापासून.

In Tibetan culture, they are performing very important

तिबेटी संस्कृतीत ती महत्वाचे काम करतात .

sky burials. In places like Tibet, there are no places

आकाशात शव नष्ट (विघटन) करण्याचे. तिबेट सारख्या ठिकाणी जागा नाही

to bury the dead, or wood to cremate them,

शव पुरण्यास,किंवा लाकडे नाहीत दहन करण्यास .

so these vultures provide a natural disposal system.

तर ही गिधाडे पुरवितात नैसर्गिक विघटनाची प्रक्रिया. .

So what is the problem with vultures?

मग गिधाडांचा प्रश्न तरी काय आहे?

We have eight species of vultures that occur in Kenya,

केनियात आठ प्रजाती आहेत.

of which six are highly threatened with extinction.

त्यातील सहाना नष्ट होण्याचा धोका आहे,

The reason is that they're getting poisoned, and the reason

कारण त्यांच्यावर विषप्रयोग होत आहे.

that they're getting poisoned is because there's

आणि विषप्रयोग होतो आहे, कारण तिथे आहे,

human-wildlife conflicts. The pastoral communities

मानव आणि वन्यजीव यांच्यातील संघर्ष. ग्रामीण जमातीत

are using this poison to target predators,

हिंस्र पशूना मारण्यासाठी विष वापरतात .

and in return, the vultures are falling victim to this.

आणि त्यानंतर (मृत प्राणी खाल्यावर ) गिधाडे मरतात

In South Asia, in countries like India and Pakistan,

दक्षिण आशियातील भारत आणि पाकिस्तान सारख्या देशात

four species of vultures are listed as critically endangered,

नष्ट होत असलेल्या गिधाडांच्या चार प्रजाती आहेत

which means they have less than 10 or 15 years to go extinct,

याचा अर्थ १० ते १५ वर्षाच्या आत त्या नामशेष होतील.

and the reason is because they are falling prey

आणि कारण असे की त्या बळी पडत आहेत

by consuming livestock that has been treated

असे प्राणी खाल्याने की ज्यांच्यावर उपचार केले गेले आहेत ,

with a painkilling drug like Diclofenac.

डीक्लोफेनाक सारख्या वेदना शामक औषधांनी.

This drug has now been banned for veterinary use in India,

जनावरावर उपचार करण्यास भारतात या औषधावर बंदी आहे

and they have taken a stand.

आणि त्यांनी असे ठरविले आहे

Because there are no vultures, there's been a spread

कारण गिधाडे नसल्यामुळे प्रादुर्भाव झाला आहे ,

in the numbers of feral dogs at carcass dump sites,

मृत जनावरे टाकलेल्या जागी जमणाऱ्या भटक्या कुत्र्यांच्या संख्येत.

and when you have feral dogs, you have a huge time bomb

आणि भटकी कुत्री म्हणजे कोणत्याही क्षणी फुटणारा मोठा बोंब गोळा

of rabies. The number of cases of rabies

जलभी ( रेबीज )रोगाचा . रेबीज च्या घटनांमध्ये

has increased tremendously in India.

भारतात प्रचंड वाढ झाली आहे .

Kenya is going to have one of the largest wind farms in Africa:

आफ्रिकेत सर्वात मोठे पवनचक्क्यांचे मळे केनियात होणार आहेत.

353 wind turbines are going to be up at Lake Turkana.

तुर्काना तळयाजवळ ३५३ पवनचक्क्या बांधणार आहेत

I am not against wind energy, but we need to work

मी पवन उर्जेच्या विरोधात नाही. पण आपण संपर्क साधला पाहिजे

with the governments, because wind turbines

तेथील शासना बरोबर , कारण की पवनचक्क्यांचे पंखे

do this to birds. They slice them in half.

हे करतात , पक्ष्यांचे दोन तुकडे करतात.

They are bird-blending machines.

ती पक्ष्यांचे मिश्रण करणारी यंत्रे आहेत.

In West Africa, there's a horrific trade

पश्चिम अफ्रिकेत भयानक असा व्यापार चालतो.

of dead vultures to serve the witchcraft and the fetish market.

मृत गिधाडांचा चेटूक आणि जादुटोणा यासारखे अघोरी छंद जोपासण्यासाठी.

So what's being done? Well, we're conducting research

मग काय केले जाते आहे? आम्ही एक संशोधन करत आहोत .

on these birds. We're putting transmitters on them.

या पक्ष्याबाबत . त्यांच्यावर आम्ही ट्रान्समीटर बसवत आहोत.

We're trying to determine their basic ecology,

त्यांच्या मूळ जीवसृष्टीचा विचार करत आहोत

and see where they go.

ते कुठे जातात हे पाहत आहोत

We can see that they travel different countries, so

ते निरनिराळ्या देशात प्रवास करतात.

if you focus on a problem locally, it's not going to help you.

आपण केवळ स्थानिक प्रश्नाचा विचार केला तर त्याचा उपयोग नाही.

We need to work with governments in regional levels.

आपण विभागीय शासनाशी समन्वय केला पाहिजे .

We're working with local communities.

आम्ही स्थानिक समुदाया बरोबर काम करत आहोत.

We're talking to them about appreciating vultures,

आणि त्यांच्याशी संवाद साधत आहोत गिधाडाना समजून घेण्याबद्दल

about the need from within to appreciate these

मनापासून दाद देण्याच्या गरजेबद्दल, या

wonderful creatures and the services that they provide.

आश्चर्यकारक, सुंदर पक्ष्यांना आणि ते देत असलेल्या सेवेला.

How can you help? You can become active,

काय करू मदत शकता? तुम्ही क्रियाशील व्हा

make noise. You can write a letter to your government

आवाज उठवा , तुमची निवेदन पत्रे द्या

and tell them that we need to focus on these very

आणि सांगा की आपण लक्ष केंद्रित केले पाहिजे या

misunderstood creatures. Volunteer your time

अपसमज असलेल्या पक्ष्या बद्दल. स्वतः चा वेळ द्या

to spread the word. Spread the word.

प्रचार करण्यासाठी. प्रचार करा.

When you walk out of this room, you will be informed

तुम्ही येथून बाहेर पदाल, तुम्हाला माहिती झाली असेल

about vultures, but speak to your families, to your children,

गिधाडांबद्दल. पण तुमच्या कुटुंबाशी, मुलांशी बोला,

to your neighbors about vultures.

शेजार्यांशी बोला , गिधाडां बद्दल .

They are very graceful. Charles Darwin said

ती खूप डौलदार आहेत. चार्ल्स डार्विन म्हणाला ,

he changed his mind because he watched them fly

मी माझे मत बदलले आहे, त्याना उडताना पाहिल्यावर

effortlessly without energy in the skies.

आकाशात उर्जे शिवाय , सहज , विना प्रयास.

Kenya, this world, will be much poorer

केनिया, हे जग, खूप गरीब असेल

without these wonderful species.

या आश्चर्य कारक पक्ष्याशिवाय

Thank you very much. (Applause)

खूप खूप आभार ( टाळ्या ).