Ian Ritchie: The day I turned down Tim Berners-Lee

İan Ritchie: Tim Berners-Lee'yi geri cevirdigim gun

Çeviri: Yildiray ELMACI Gözden geçirme: osman oguz ahsen

Well we all know the World Wide Web

Hepimiz de biliyoruz ki,

has absolutely transformed publishing, broadcasting,

WWW (World Wide Web) artik basın, yayıncılık,

commerce and social connectivity,

reklam ve sosyal bağlantı ortamına dönüştü.

but where did it all come from?

Fakat tüm bunlar nereden geldi?

And I'll quote three people:

Size üç kişiden bahsedeceğim :

Vannevar Bush, Doug Engelbart and Tim Berners-Lee.

Vannevar Bush, Doug Engelbart ve Tim Berners-Lee.

So let's just run through these guys.

Şimdi bu üç adama şöyle bir bakalım.

This is Vannevar Bush.

İşte bu Vannevar Bush.

Vannevar Bush was the U.S. government's chief scientific adviser during the war.

Vannevar Bush savaş sırasında Birleşik Devletler Hükümeti’nin baş bilimsel danışmanı idi.

And in 1945,

Ve 1945 yılında,

he published an article in a magazine called Atlantic Monthly.

“Atlantik Monthly” dergisinde bir makale yayınladı.

And the article was called "As We May Think."

Makalenin adı “As We May Think” idi.

And what Vannevar Bush was saying

Ve Vannevar Bush’un demeye çalıştığı şey şudur.

was the way we use information is broken.

"Bilgiyi kullanma şeklimiz bozuktur."

We don't work in terms of libraries

Bizler kütüphaneler,

and catalog systems and so forth.

ve kataloglama sistemleri gibi çalışmıyoruz.

The brain works by association.

Beyin çağrışım, ilişkisel bir şekilde çalışır.

With one item in its thought, it snaps instantly to the next item.

Bir madde düşüncesi anında bir sonraki maddeyi akla getirir.

And the way information is structured

Ve bilginin düzenlenme şekli

is totally incapable of keeping up with this process.

bilgiyi saklamaktan yoksundur.

And so he suggested a machine,

Bu şekilde bir makine önerdi

and he called it the memex.

ve buna “memex” adını verdi.

And the memex would link information,

Ve memex bilgiyi bağlıyordu.

one piece of information to a related piece of information and so forth.

Bir parça bilgiyi alakalı başka bilgi parçasına ve bu şekilde devam ediyor…

Now this was in 1945.

Bu 1945 yılındaydıydı.

A computer in those days

Bu günlerde bilgisayar

was something the secret services used to use for code breaking.

gizli servisin şifre kırmada kullandığı bir şeydi.

And nobody knew anything about it.

Ve kimse ne olduğunu bilmiyordu.

So this was before the computer was invented.

Ve bu bilgisayarın icadından önceydi.

And he proposed this machine called the memex.

Ve memex adını verdiği bu makineyi önerdi.

And he had a platform where you linked information to other information,

Ve bilgiyi başka bir bilgiye bağlanabileceğiniz,

and then you could call it up at will.

ve sonra da istediğiniz gibi geri çağırabileceğiniz bir platforma sahipti.

So spinning forward,

Biraz daha ileri gidelim.

one of the guys who read this article was a guy called Doug Engelbart,

Bu makaleyi okuyanlardan adamlardan biri Doug Engelbart’tı.

and he was a U.S. Air Force officer.

Ve kendisi Birleşik Devlerler Hava Kuvvetleri memuruydu.

And he was reading it in their library in the Far East.

Makaleyi Uzak Doğu’daki kütüphaneleriden birinde okuyordu.

And he was so inspired by this article,

Bu makaleden çok ilham almıştı

it kind of directed the rest of his life.

makale hayatının geri kalanını yönetir olmuştu.

And by the mid-60s, he was able to put this into action

Ve 60 ların ortasında California’daki Stanford Araştırma Laboratuvarında çalışırken

when he worked at the Stanford Research Lab in California.

bu fikri gerçekleştirme fırsatına sahip oldu.

He built a system.

Bir sistem geliştirdi.

The system was designed to augment human intelligence, it was called.

Sistem insan zekasını taklit ediyordu.

And in a premonition of today's world

Günümüzün Bulut Bilgisayar (Cloud computing)

of cloud computing and softwares of service,

ve Servis Yazılımlarını sezmişçesine

his system was called NLS

sisteme oN-Line System den esinlenerek

for oN-Line System.

NLS ismi verildi.

And this is Doug Engelbart.

İşte Doug Engelbart.

He was giving a presentation at the Fall Joint Computer Conference

1969 deki Fall Joint Computer Conference’da

in 1968.

sunum yapıyor.

What he showed --

Gösterdiği şey –

he sat on a stage like this, and he demonstrated this system.

sahnede bu şekilde oturdu ve bu Sistemi gösterdi.

He had his head mic like I've got.

Tıpkı benimki gibi bir mikrofonu vardı.

And he works this system.

Sistemi işletiyor.

And you can see, he's working between documents

Ve görebilirsiniz, dokümanlar,

and graphics and so forth.

grafikler ve bunun gibi şeyler ile çalışıyor.

And he's driving it all

Ve her şeyi

with this platform here,

bu platform ile yönetiyor.

with a five-finger keyboard

beş parmaklı bir klavye ile

and the world's first computer mouse,

ve dünyanın ilk bilgisayar faresi,

which he specially designed in order to do this system.

ki özellikle bu Sistemi yönetmek için tasarlanmıştı.

So this is where the mouse came from as well.

Bu aslında farenin geldiği yerdir.

So this is Doug Engelbart.

İşte bu Doug Engelbart.

The trouble with Doug Engelbart's system

Doug Engelbart’ın Sistemi ile iglili sorun şu idi ki,

was that the computers in those days cost several million pounds.

o zamanlar bilgisayar birkaç milyon pound a maloluyordu.

So for a personal computer,

Yani bir kişisel bilgisayar için

a few million pounds was like having a personal jet plane;

birkaç milyon pound özel jet almak ile aynı hesaba geliyordu.

it wasn't really very practical.

Çok da pratik sayılmazdı.

But spin on to the 80s

Fakat kişisel bilgisayarların hayata girdiği

when personal computers did arrive,

80 lere atlarsak,

then there was room for this kind of system on personal computers.

o zamanlar kişisel bilgisayarlarda bu şekilde sistemlere yer vardı.

And my company, OWL

Ve şirketim, OWL,

built a system called Guide for the Apple Macintosh.

Apple'nin Macintosh sistemi için Guide (Rehber) adında bir sistem geliştirdi.

And we delivered the world's first hypertext system.

Ve böylece dünyanın ilk hypertext sistemini piyasaya ortaya çıkardık.

And this began to get a head of steam.

Ve bu işin öncüsü olmaya başladı.

Apple introduced a thing called HyperCard,

Apple, HyperCard adında bir şey tanıttı.

and they made a bit of a fuss about it.

Bu konuda biraz titiz davrandılar.

They had a 12-page supplement in the Wall Street Journal the day it launched.

Piyasaya sürüldüğü gün bu konuda Wall Street Journal de 12 sayfalık bir ilave yayınladılar.

The magazines started to cover it.

Dergiler bu Sistemi kapak yapmaya başladı.

Byte magazine and Communications at the ACM

Byte ve ACM at Communications dergileri

had special issues covering hypertext.

hypertext konulu özel kapaklar yayınladılar.

We developed a PC version of this product

Bu sistemin ayrıca PC versiyonunu da geliştirdik.

as well as the Macintosh version.

tıpkı Machintosh'daki versiyonu gibi idi.

And our PC version became quite mature.

Ve PM versiyonumuz oldukça olgunlaşmıştı.

These are some examples of this system in action in the late 80s.

İşte bunlar 80 lerin sonundaki aktif sistemlerden bazı örnekler.

You were able to deliver documents, were able to do it over networks.

Doküman alışverişi ve bir gecelik işler yapabiliyordunuz.

We developed a system such

Html’e dayanan markup dili gibi

that it had a markup language based on html.

bir şeye sahip bir system geliştirdik.

We called it hml: hypertext markup language.

Html ismini verdik. (hypertext markup language).♫

And the system was capable of doing

Sistem bilgisayar ağı üzerinden çok çok büyük dokümanları

very, very large documentation systems over computer networks.

işleyebilme yeteneğine sahip idi.

So I took this system to a trade show in Versailles near Paris

Böylece bu sistemi Kasım 1990 da Paris yakınlarındaki Versailles de düzenlenen

in late November 1990.

bir ticaret fuarına götürdüm.

And I was approached by a nice young man called Tim Berners-Lee

Orada Tim Berners-Lee adında iyi bir genç adam bana yaklaştı

who said, "Are you Ian Ritchie?" and I said, "Yeah."

ve dedi ki, “Sen Ian Ritchie misin?” ve ben “Evet” dedim.

And he said, "I need to talk to you."

Ve “senle konuşmam lazım” dedi.

And he told me about his proposed system called the World Wide Web.

Bana World Wide Web adını verdiği önerisinden bahsetti.

And I thought, well, that's got a pretentious name,

Ben de özellikle tümüyle kendi ofisindeki bir bilgisayarda koşan bir sistem için

especially since the whole system ran on his computer in his office.

çok havalı bir isim olduğunu düşünmüştüm.

But he was completely convinced that his World Wide Web

Kendisi World Wide Web dediği şeyin tüm dünyayı saracağına

would take over the world one day.

tamamen inanmıştı.

And he tried to persuade me to write the browser for it,

Beni WWW için bir Browser yazmam için ikna etmeyi denedi.

because his system didn't have any graphics or fonts or layout or anything;

Çünkü henüz bahsettiği system grafik, font veya mizanpaj gibi hiçbir unsur içermiyordu.

it was just plain text.

Sadece düz text idi.

I thought, well, you know, interesting,

Düşündüm ki, şey, bilirsin, ilginç

but a guy from CERN, he's not going to do this.

ama CERN deki adamlar bu şekilde bir şey yapmazlar.

So we didn't do it.

Ve yapmadık ta.

In the next couple of years,

Sonraki birkaç yıl içinde

the hypertext community didn't recognize him either.

hypertext camiası da onu farketmedi.

In 1992, his paper was rejected for the Hypertext Conference.

1992 yılında Hypertext Conference’a gönderdiği başvuru reddedildi.

In 1993,

1993 yılında

there was a table at the conference in Seattle,

Seattle’daki konferansta bir masa vardı

and a guy called Marc Andreessen

ve Marc Andreessen adındaki bir adam

was demonstrating his little browser for the World Wide Web.

WWW için yazdığı küçük browserini tanıtıyordu.

And I saw it, and I thought, yep, that's it.

Ve gördüm onu, dedim ki, Evet, işte bu!

And the very next year, in 1994, we had the conference here in Edinburgh,

Ve daha sonraki sene, 1994 de, Tim Berners-Lee ‘in

and I had no opposition in having Tim Berners-Lee as the keynote speaker.

Edinburgh’daki konferansın açılış konuşmasını yapmasına hiçbir itirazım yoktu.

So that puts me in pretty illustrious company.

Bu şekilde oldukça seçkin bir topluluk içinde buldum kendimi.

There was a guy called Dick Rowe

Dick Rowe adında

who was at Decca Records and turned down The Beatles.

The Beatles I geri çevirmiş bir adam vardı.

There was a guy called Gary Kildall

Gary Kildal adında

who went flying his plane

IBM PC şirketi kendi bilgisayarlarına

when IBM came looking for an operating system

bir işletim sistemi aramaya geldiklerinde

for the IBM PC,

uçmaya gitmeyi tercih eden bir adam vardı.

and he wasn't there, so they went back to see Bill Gates.

Onu bulamadıkları için Bill Gates’e döndüler.

And the 12 publishers

Ve J.K. Rowling in Harry Potter’ini geri çeviren

who turned down J.K. Rowling's Harry Potter, I guess.

sanırım 12 yayıncı.

On the other hand, there's Marc Andreessen

Diğer yanda ise dünyanın ilk web gezginini yazan

who wrote the world's first browser for the World Wide Web.

Marc Andereesen var.

And according to Fortune magazine,

Fortune dersigine gore

he's worth 700 million dollars.

kendisi 700 milyon dolar değerinde.

But is he happy?

Peki mutlu mu?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)