Ian Ritchie: The day I turned down Tim Berners-Lee

Ian Ritchie: Cái ngày tôi bác bỏ đề nghị của Tim Berners-Lee

Translator: Duc Nguyen Reviewer: Thanh Pham

Well we all know the World Wide Web

Chúng ta đều biết rằng World Wide Web

has absolutely transformed publishing, broadcasting,

đã thực sự thay đổi việc xuất bản, truyền thanh truyền hình,

commerce and social connectivity,

thương mại và kết nối xã hội,

but where did it all come from?

nhưng nó từ đâu mà ra?

And I'll quote three people:

Tôi sẽ trích dẫn từ 3 nhân vật sau:

Vannevar Bush, Doug Engelbart and Tim Berners-Lee.

Vannevar Bush, Doug Engelbart và Tim Berners-Lee.

So let's just run through these guys.

Và hãy cùng điểm qua về họ.

This is Vannevar Bush.

Đây là Vannevar Bush.

Vannevar Bush was the U.S. government's chief scientific adviser during the war.

Vannevar Bush đã từng là cố vấn khoa học cấp cao của chính phủ Mỹ trong thời chiến.

And in 1945,

Và vào năm 1945,

he published an article in a magazine called Atlantic Monthly.

ông đã xuất bản một bài báo trong tờ tạp chí tên là Atlantic Monthly.

And the article was called "As We May Think."

Và tựa đề bài báo là "Như Chúng Ta Nghĩ."

And what Vannevar Bush was saying

Và những gì Vannevar Bush nói đó là về

was the way we use information is broken.

cách thức mà chúng ta sử dụng thông tin bị rời rạc.

We don't work in terms of libraries

Chúng ta không làm việc giống như thư viện

and catalog systems and so forth.

hay hệ thống danh mục, hay tương tự.

The brain works by association.

Não bộ làm việc bằng sự liên kết.

With one item in its thought, it snaps instantly to the next item.

Đang suy nghĩ một việc này, nó có thể chuyển ngay tức thời đến việc khác.

And the way information is structured

Và cách mà thông tin được xây dựng

is totally incapable of keeping up with this process.

thì không có khả năng theo kịp quá trình này của não bộ.

And so he suggested a machine,

Và do đó ông ấy đã đề xuất ra một cỗ máy,

and he called it the memex.

mà ông ý gọi là memex.

And the memex would link information,

Và chiếc máy này sẽ kết nối thông tin,

one piece of information to a related piece of information and so forth.

từ một mẩu thông tin này tới một mẩu thông tin khác và cứ thế.

Now this was in 1945.

Đây là thời điểm năm 1945.

A computer in those days

Hồi đó, máy tính là thứ gì đó

was something the secret services used to use for code breaking.

mà các cơ quan mật vu đã từng sử dụng để phá mã.

And nobody knew anything about it.

Và không ai biết một tí gì về nó.

So this was before the computer was invented.

Đây là thời điểm mà máy tính bình thường chưa được phát minh.

And he proposed this machine called the memex.

Và ông ấy đã đề xuất chiếc memex này.

And he had a platform where you linked information to other information,

Và ông ấy có một bước đệm để các bạn kết nối các thông tin với nhau,

and then you could call it up at will.

rồi có thể xem nó lại bất cứ lúc nào.

So spinning forward,

Đến nhân vật tiếp theo,

one of the guys who read this article was a guy called Doug Engelbart,

có một người tên là Doug Engelbart đã đọc bài báo này,

and he was a U.S. Air Force officer.

và ông ấy là sĩ quan Không Quân Mỹ.

And he was reading it in their library in the Far East.

Và ông đã đọc nó tại một thư viện ở vùng Viễn Đông.

And he was so inspired by this article,

Ông ấy hoàn toàn bị ấn tượng bởi bài báo này,

it kind of directed the rest of his life.

nó như là chiếc kim chỉ đường cho phần đời còn lại của ông.

And by the mid-60s, he was able to put this into action

Và vào giữa những năm 1960, ông ấy đã có thể thực hiện điều này

when he worked at the Stanford Research Lab in California.

khi làm việc cho Phòng Thí Nghiệm Nghiên Cứu Stanford ở California.

He built a system.

Ông đã xây dựng một hệ thống

The system was designed to augment human intelligence, it was called.

Hệ thống này được thiết kế để tăng cường trí thông minh con người.

And in a premonition of today's world

Như là một điềm báo trước của thế giới ngày nay

of cloud computing and softwares of service,

về đám mây điện toán và phần mềm dịch vụ,

his system was called NLS

hệ thống của ông tên là NLS

for oN-Line System.

dùng cho hệ thống trực tuyến.

And this is Doug Engelbart.

Và đây là Doug Engelbart.

He was giving a presentation at the Fall Joint Computer Conference

Ông đang thuyết trình Hội Thảo Máy Tính Liên Kết Mùa Thu

in 1968.

vào năm 1968.

What he showed --

Hãy xem những gì ông trình bày --

he sat on a stage like this, and he demonstrated this system.

ông ta ngồi trên bục giống như vậy, và trình bày hệ thống của mình.

He had his head mic like I've got.

Ông ấy đeo tai nghe gắn micro giống tôi.

And he works this system.

Và ông ta vận hành hệ thống này.

And you can see, he's working between documents

Như các bạn thấy, ông ấy đang làm việc với những tài liệu

and graphics and so forth.

và đồ thị, vân vân.

And he's driving it all

Và ông điều khiển tất cả mọi thứ

with this platform here,

bằng thiết kế nền tảng này,

with a five-finger keyboard

với chiếc bàn phím năm ngón

and the world's first computer mouse,

và với con chuột máy tính đầu tiên,

which he specially designed in order to do this system.

mà ông đã thiết kế riêng để vận hành với hệ thống này.

So this is where the mouse came from as well.

Đây cũng chính là thời điểm mà chuột máy tính ra đời.

So this is Doug Engelbart.

Và đây là Doug Engelbart.

The trouble with Doug Engelbart's system

Một vấn đề với hệ thống của Doug Engelbart

was that the computers in those days cost several million pounds.

đó là những chiếc máy tính khi đó có giá tới vài triệu bảng.

So for a personal computer,

Do đó để có một chiếc máy tính cá nhân,

a few million pounds was like having a personal jet plane;

vài triệu bảng đắt chẳng khác gì một chiếc máy bay cá nhân;

it wasn't really very practical.

nó hoàn toàn không thực tế.

But spin on to the 80s

Nhưng tới những năm 80

when personal computers did arrive,

Khi mà máy tính cá nhân xuất hiện,

then there was room for this kind of system on personal computers.

lúc này hệ thống này đã có chỗ đứng trong các máy tính cá nhân.

And my company, OWL

Và công ty của tôi, OWL

built a system called Guide for the Apple Macintosh.

đã xây dựng một hệ thống tên là Hướng dẫn cho hệ máy Apple Macintosh.

And we delivered the world's first hypertext system.

Và chúng tôi đã đưa ra hệ thống siêu văn bản đầu tiên trên thế giới.

And this began to get a head of steam.

Nó bắt đầu trở thành tiên phong.

Apple introduced a thing called HyperCard,

Apple cho ra đời ứng dụng tên là HyperCard,

and they made a bit of a fuss about it.

và họ đã hơi quá chú trọng đến nó.

They had a 12-page supplement in the Wall Street Journal the day it launched.

Họ có bài báo dài 12 trang trên tờ Wall Street Journal khi nó được giới thiệu.

The magazines started to cover it.

Và những tạp chí khác bắt đầu nói về nó.

Byte magazine and Communications at the ACM

Tạp chí Byte và Truyền thông tại ACM

had special issues covering hypertext.

có những số báo đặc biệt về siêu văn bản.

We developed a PC version of this product

Chúng tôi phát triển phiên bản PC cho hệ thống này

as well as the Macintosh version.

cũng như phiên bản Macintosh.

And our PC version became quite mature.

Và phiên bản PC trở nên khá hoàn chỉnh.

These are some examples of this system in action in the late 80s.

Có một số ví dụ về hệ thống này trong thực tế vào cuối những năm 80.

You were able to deliver documents, were able to do it over networks.

Bạn có thể gửi tải liệu, có thể thực hiện điều đó thông qua mạng.

We developed a system such

Chúng tôi đã phát triển một hệ thống mà

that it had a markup language based on html.

nó có một ngôn ngữ đánh dấu dựa trên html.

We called it hml: hypertext markup language.

Chúng tôi gọi nó là hml: ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản.

And the system was capable of doing

Và hệ thống này có thể xử lý

very, very large documentation systems over computer networks.

một hệ thống văn bản rất rất lớn thông qua các mạng máy tính.

So I took this system to a trade show in Versailles near Paris

Tôi mang hệ thống này tới một buổi triển lãm thương mại ở Versailles gần Paris

in late November 1990.

vào cuối tháng 11 năm 1990.

And I was approached by a nice young man called Tim Berners-Lee

Và một thanh niên tử tế tên là Tim Berners-Lee tiếp cận tôi

who said, "Are you Ian Ritchie?" and I said, "Yeah."

và hỏi, "Ông có phải Ian Ritchie?" và tôi trả lời, "Đúng vậy."

And he said, "I need to talk to you."

Và anh ta nói, "Tôi cần nói chuyện với ông."

And he told me about his proposed system called the World Wide Web.

Và anh ta kể với tôi về một hệ thống mà anh ta đã đề xuất, gọi là World Wide Web.

And I thought, well, that's got a pretentious name,

Và tôi nghĩ rằng đó quả là một tên gọi tự phụ ,

especially since the whole system ran on his computer in his office.

bởi vì toàn bộ hệ thống được chạy trên chiếc máy tính của anh ta.

But he was completely convinced that his World Wide Web

Nhưng anh ta hoàn toàn tin tưởng rằng World Wide Web

would take over the world one day.

sẽ chiếm lĩnh thế giới vào một ngày nào đó.

And he tried to persuade me to write the browser for it,

Và anh ta cố thuyết phục tôi để viết trình duyệt cho nó,

because his system didn't have any graphics or fonts or layout or anything;

bởi hệ thống của ông ấy không có đồ họa, font chữ hay bố cục hay bất cứ thứ gì;

it was just plain text.

nó chỉ có chữ bình thường.

I thought, well, you know, interesting,

Các bạn biết đấy, tôi nghĩ khá là thú vị,

but a guy from CERN, he's not going to do this.

nhưng chẳng lẽ một chàng trai từ CERN lại không làm được điều này.

So we didn't do it.

Thế là chúng tôi không làm.

In the next couple of years,

Trong một vài năm sau,

the hypertext community didn't recognize him either.

cộng đồng siêu văn bản cũng không chấp nhận anh ta.

In 1992, his paper was rejected for the Hypertext Conference.

Năm 1992, bài thuyết trình của ông bị từ chối tại Hội thảo Siêu văn bản.

In 1993,

Năm 1993,

there was a table at the conference in Seattle,

trong một cuộc họp bàn tại hội thảo ở Seattle,

and a guy called Marc Andreessen

một chàng trai tên là Marc Andreessen

was demonstrating his little browser for the World Wide Web.

đã trình bày trình duyệt nhỏ của mình cho World Wide Web.

And I saw it, and I thought, yep, that's it.

Và tôi thấy nó, và nghĩ, đúng là nó rồi.

And the very next year, in 1994, we had the conference here in Edinburgh,

Và vào năm sau, năm 1994, chúng tôi có một hội thảo tại Edinburgh,

and I had no opposition in having Tim Berners-Lee as the keynote speaker.

và tôi không hề phản đối việc Tim Berners-Lee là diễn giả chủ đạo.

So that puts me in pretty illustrious company.

Điều này đã đưa tôi vào một công ty khá danh tiếng.

There was a guy called Dick Rowe

Có một anh chàng tên là Dick Rowe

who was at Decca Records and turned down The Beatles.

ở hãng thu âm Decca Records và đã từ chối đề nghị của The Beatles.

There was a guy called Gary Kildall

Có một anh chàng tên là Gary Kildall

who went flying his plane

người đang lái máy bay riêng

when IBM came looking for an operating system

đúng lúc IBM tới để tìm một hệ điều hành

for the IBM PC,

cho máy tính cá nhân IBM,

and he wasn't there, so they went back to see Bill Gates.

nhưng anh ấy không có ở đó, nên họ đã quay lại tìm Bill Gates.

And the 12 publishers

Và 12 nhà xuất bản

who turned down J.K. Rowling's Harry Potter, I guess.

đã từ chối cuốn Harry Potter của J.K. Rowling, tôi đoán vậy.

On the other hand, there's Marc Andreessen

Ở một khía cạnh khác, chính Marc Andreessen

who wrote the world's first browser for the World Wide Web.

là người đã viết nên trình duyệt đầu tiên cho World Wide Web.

And according to Fortune magazine,

Và theo tạp chí Fortune,

he's worth 700 million dollars.

anh ấy đáng giá 700 triệu dollars.

But is he happy?

Nhưng liệu anh ấy có vui không?

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)