Asha de Vos: Why you should care about whale poo

Asha de Vos: Neden balina dışkısını önemsemeliyiz

Çeviri: şeref bacak Gözden geçirme: Elif Yıldırım

In the 1600s, there were so many right whales in Cape Cod Bay

17. yüzyılda ABD'nin doğu kıyılarında bulunan Cape Cod'da

off the east coast of the U.S.

o kadar çok beyaz balina vardı ki

that apparently you could walk across their backs

üzerilerine basarak, koyun bir ucundan diğer bir ucuna kadar yürüyebilirdiniz.

from one end of the bay to the other.

Today, they number in the hundreds, and they're endangered.

Bugün sayıları yüzlerle ifade edilmekte ve soyları tükenme tehlikesi altında.

Like them, many species of whales saw their numbers drastically reduced

Beyaz balinalar gibi pek çok balina türünün sayıları da

by 200 years of whaling,

200 yıldır süregelen etleri, yağları ve kemikleri için

where they were hunted and killed for their whale meat, oil and whale bone.

avlanmaları ve öldürülmeleri sırasında çarpıcı bir biçimde azaldı.

We only have whales in our waters today

Bugün hala balinaların varolmasının tek sebebi

because of the Save the Whales movement of the '70s.

70lerde başlayan 'Balinaları Kurtarın' hareketi.

It was instrumental in stopping commercial whaling,

Bu hareket ticari balina avının durdurulmasında etkili oldu

and was built on the idea that if we couldn't save whales,

ve ana düşüncesi de

"Eğer balinaları bile kurtaramıyorsak, neyi kurtarabiliriz ki? " idi.

what could we save?

It was ultimately a test of our political ability

Bu hareket kesinlikle çevresel yıkımı durdurmaya karşı

to halt environmental destruction.

politik yeteneğimizin bir testiydi.

So in the early '80s, there was a ban on commercial whaling

Böylece bu kampanyanın bir sonucu olarak

80’lerin başında ticari balina avcılığı yasaklandı.

that came into force as a result of this campaign.

Whales in our waters are still low in numbers, however,

Yine de sularımızdaki balinaların sayısı hala az

because they do face a range of other human-induced threats.

çünkü insan kaynaklı diğer pek çok tehditle karşı karşıyalar.

Unfortunately, many people still think that whale conservationists like myself

Malesef hala pek çok insan, benim gibi balina koruyucularının bunu yapmasını

do what we do only because these creatures are charismatic and beautiful.

yalnızca bu canlıların çok güzel ve karizmatik olmasına bağlıyor.

This is actually a disservice,

Bu aslında zararlı bir düşünce

because whales are ecosystem engineers.

çünkü balinalar ekosistem mühendisleridir.

They help maintain the stability and health of the oceans,

Okyanusun dengesinin ve sağlığının düzenlenmesine yardımcı olurlar

and even provide services to human society.

ve hatta insanlığa da hizmet ederler.

So let's talk about why saving whales is critical

O halde balinaların okyanusların dirençleri için neden

to the resiliency of the oceans.

önemli olduğunu konuşalım.

It boils down to two main things:

İki önemli nokta var:

whale poop and rotting carcasses.

balina dışkısı ve çürüyen balina leşleri.

As whales dive to the depths to feed and come up to the surface to breathe,

Balinalar beslenmek için dibe dalar ve nefes almak için yüzeye çıkarlar

they actually release these enormous fecal plumes.

ve devasa tüye benzer dışkı çıkarırlar.

This whale pump, as it's called,

Balina pompalaması, böyle adlandırılıyor,

actually brings essential limiting nutrients from the depths

aslında derinlerdeki besinleri

to the surface waters where they stimulate the growth of phytoplankton,

yüzeye taşıyarak, denizlerdeki besin zincirini oluşturan

which forms the base of all marine food chains.

planktonların oluşmasına katkı sağlıyor.

So really, having more whales in the oceans pooping

Gerçekten de okyanuslarda ne kadar çok balina dışkılarsa

is really beneficial to the entire ecosystem.

bütün ekosistem için o kadar faydalı olur.

Whales are also known to undertake some of the longest migrations of all mammals.

Balinalar ayrıca tüm hayvanlar arasında en uzun göçü yapanlar olarak bilinir.

Gray whales off America migrate 16,000 kilometers

Amerikan gri balinaları her yıl 16.000 kilometre süren

between productive feeding areas and less productive calving, or birthing, areas

verimli beslenme alanlarından, doğum yapacakları daha az verimli alanlara

and back every year.

göç ederler ve tekrar geri dönerler.

As they do so, they transport fertilizer in the form of their feces

Böyle yapmakla, beslenme alanlarından aldıkları gübreyi

from places that have it to places that need it.

dışkı formunda ihtiyaç duyulan alanlara taşırlar.

So clearly, whales are really important in nutrient cycling,

Açıkça, okyanuslarda hem yatay hem de dikey

both horizontally and vertically, through the oceans.

beslenme döngüsü için balinalar önemlidir.

But what's really cool is that they're also really important after they're dead.

Daha da güzeli, balinalar öldükten sonra bile çok önemlidir.

Whale carcasses are some of the largest form of detritus

Balina leşleri okyanus yüzeylerinden düşen en büyük döküntü türlerinden biridir

to fall from the ocean's surface, and they're called whale fall.

ve bu olay balina düşüşü olarak adlandırılır.

As these carcasses sink,

Bu leşler batarken 400 çeşit tuhaf türe besin olur,

they provide a feast to some 400-odd species,

yılanbalığına benzeyen ve bakteri üreten bu balık dahil olmak üzere.

including the eel-shaped, slime-producing hagfish.

So over the 200 years of whaling,

Onları öldürüp okyanuslardan almakla meşgul olduğumuz

when we were busy killing and removing these carcasses from the oceans,

bu 200 yıllık balina avcılığından sonra, büyük ihtimalle

we likely altered the rate and geographic distribution of these whale falls

bu balina leşlerinin okyanus diplerine düşme dağılımı ve oranlarının

that would descend into deep oceans,

değişmesine neden olduk.

and as a result, probably led to a number of extinctions

Bu da, devamları bu balina leşlerine

bağlı olan ve bunda uzmanlaşmış bazı türlerin

of species that were most specialized

and dependent on these carcasses for their survival.

yok olması sonucunu doğurdu.

Whale carcasses are also known to transport about 190,000 tons of carbon,

Balina leşleri aynı zamanda, yaklaşık 80.000 aracın bir yılda ürettiği

which is the equivalent of that produced

karbon miktarına eşit olan 190.000 ton karbonu atmosferden alarak

by 80,000 cars per year

from the atmosphere to the deep oceans,

okyanusun diplerine taşımaları ile bilinirler.

and the deep oceans are what we call "carbon sinks,"

Okyanus diplerinde bu “karbon batıyor” dur.

because they trap and hold excess carbon from the atmosphere,

Çünkü balinalar atmosferdeki fazla karbonu alıp tutar

and therefore help to delay global warming.

ve böylelikle küresel ısınmanın gecikmesine yardım eder.

Sometimes these carcasses also wash up on beaches

Bazen bu leşler kıyılarda yok edilir

and provide a meal to a number of predatory species on land.

ve böylece karada yaşayan pek çok yırtıcı türün beslenmesine olanak sağlar.

The 200 years of whaling was clearly detrimental

Bu 200 yıllık balina avı belli ki çok hasar verdi

ve balina popülasyonunda %60 ile %90 oranında

and caused a reduction in the populations of whales

between 60 to 90 percent.

bir azalmaya neden oldu.

Clearly, the Save the Whales movement

Açıkçası, Balinaları Kurtarın hareketi

was instrumental in preventing commercial whaling from going on,

ticari balina avcılığının önlenmesinde çok etkili oldu.

but we need to revise this.

Ancak bunu revize etmemiz gerek.

We need to address the more modern, pressing problems that these whales face

Bugün, balinaların sularımızda yüz yüze kaldığı daha modern ve baskıcı

in our waters today.

problemleri ele almaya ihtiyacımız var.

Amongst other things, we need to stop them

Her şey bir yana, konteyner gemileri tarafından

from getting plowed down by container ships when they're in their feeding areas,

beslenme alanlarından sürülmelerini

ve okyanusta dolaşırken balıkçı ağlarına takılmalarını sonlandırmalıyız.

and stop them from getting entangled in fishing nets

as they float around in the ocean.

We also need to learn to contextualize our conservation messages,

Ayrıca, korumaya yönelik mesajlarımızı kavramsallaştırmayı öğrenmeliyiz ki

so people really understand the true ecosystem value of these creatures.

insanlar bu canlıların ekosistemdeki gerçek değerini anlasın.

So, let's save the whales again,

O zaman hadi, balinaları tekrar kurtaralım

but this time, let's not just do it for their sake.

ama bu kez sadece onlar için değil,

Let's also do it for ours.

bunu kendimiz için de yapalım.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)