Andy Yen: Think your email's private? Think again

Andy Yen: E-postalarınızın gizli olduğunu mu düşünüyorsunuz? Tekrar düşünün

Çeviri: Gülçin Koçyiğit Gözden geçirme: Başak Karadağ

Twenty-five years ago, scientists at CERN created the World Wide Web.

25 yıl önce, CERN'deki bilimadamları World Wide Web'i yarattı.

Since then, the Internet has transformed the way we communicate,

O zamandan beri, İnternet, iletişim biçimimizi,

the way we do business, and even the way we live.

iş yapma biçimimizi hatta yaşam biçimimizi değiştirdi.

In many ways,

Pek çok açıdan,

the ideas that gave birth to Google, Facebook, Twitter, and so many others,

Google, Facebook, Twitter ve pek çoklarına yaşam verdi.

have now really transformed our lives,

Bu da hayatlarımızı değiştirdi.

and this has brought us many real benefits such as a more connected society.

Bu bize pek çok fayda sağladı, birbirine daha çok bağlanmış bir toplum olmak gibi.

However, there are also some downsides to this.

Fakat bazı olumsuzlukları da var.

Today, the average person has an astounding amount

Bugün, ortalama birinin internette

of personal information online,

muazzam ölçüde kişisel bilgisi var.

and we add to this online information every single time we post on Facebook,

Ve Facebook'taki her bir paylaşımımızda, Google'daki her bir aramamızda,

each time we search on Google,

her e-posta gönderdiğimizde

and each time we send an email.

bunlara bir yenisini ekliyoruz.

Now, many of us probably think,

Şimdi, pek çoğumuz muhtemelen,

well, one email, there's nothing in there, right?

sadece bir e-posta, içinde hiçbir şey yok diye düşünüyor, değil mi?

But if you consider a year's worth of emails,

Ama bir yıl boyunca yazdığınız

or maybe even a lifetime of email,

hatta belki de bir ömürlük e-postaları,

collectively, this tells a lot.

dikkatle incelerseniz toplamda çok şey anlatır.

It tells where we have been, who we have met,

Nerede bulunduğumuzu, kiminle görüştüğümüzü

and in many ways, even what we're thinking about.

hatta pek çok açıdan, ne düşündüğümüzü anlatır.

And the more scary part about this is our data now lasts forever,

Daha korkutucu tarafı ise verilerinizin artık sonsuza kadar kalacak olması.

so your data can and will outlive you.

Yani verileriniz sizle ya da sizsiz yaşayacak.

What has happened is that we've largely lost control over our data

Verilerimiz üzerindeki kontrolümüzün çoğunu kaybettik,

and also our privacy.

aynı zamanda, özel yaşamımızı da.

So this year, as the web turns 25,

Bu yıl, internet 25 yaşına girdiğinde,

it's very important for us to take a moment

kaybetiğimiz şeyleri düşünmemiz

and think about the implications of this.

ve etkilerini anlamamız çok önemli.

We have to really think.

Gerçekten düşünelim.

We've lost privacy, yes,

Özel yaşamımızı kaybettik. Evet.

but actually what we've also lost is the idea of privacy itself.

Ama asıl kaybettiğimiz gizlilik fikrinin ta kendisi.

If you think about it,

Burada olanlarımız çoğu muhtemelen,

most of us here today probably remember what life was like before the Internet,

internetten evvel hayat nasıldı hatırlar.

but today, there's a new generation

Ama bugün, çok küçük yaşlarından itibaren,

that is being taught from a very young age to share everything online,

her şeyi internetten paylaşarak yetişmiş yeni bir nesil var.

and this is a generation that is not going to remember when data was private.

Bu nesil, verilerin özel olduğu zamanı hatırlamayacak.

So we keep going down this road, 20 years from now,

Biz bu yolda ilerlerken, bundan 20 yıl sonra,

the word 'privacy' is going to have a completely different meaning

"özel yaşam" kelimesi bize ifade ettiğinden

from what it means to you and I.

tamamen farklı bir anlama sahip olacak.

So, it's time for us to take a moment and think,

Onun için durup, bu konuda yapabileceğimiz

is there anything we can do about this?

bir şey var mı, düşünelim.

And I believe there is.

Ben olduğuna inanıyorum.

Let's take a look at one of the most widely used forms of communication

Dünyada, bugün en geniş kullanıma sahip iletişim şekli olan,

in the world today: email.

e-posta’ya bir bakalım.

Before the invention of email, we largely communicated using letters,

E-posta’nın keşfinden evvel çoğunlukla mektupla iletişim kuruyorduk.

and the process was quite simple.

Süreç oldukça basitti.

You would first start by writing your message on a piece of paper,

Önce, mesajınızı bir kağıda yazarak başlardınız.

then you would place it into a sealed envelope,

Sonra bir zarfa koyar,

and from there, you would go ahead and send it

sonrasında üzerine de adresi yazar,

after you put a stamp and address on it.

pulu yapıştırır ve gönderirdiniz.

Unfortunately, today,

Bugün, maalesef,

when we actually send an email, we're not sending a letter.

e-posta gönderirken aslında mektup göndermiyoruz.

What you are sending, in many ways, is actually a postcard,

Pek çok anlamda gönderdiğimiz şey aslında posta kartı.

and it's a postcard in the sense that everybody that sees it

Posta kartı çünkü bilgisayarınızdan çıkıp

from the time it leaves your computer to when it gets to the recipient

alıcıya ulaşana kadar, tıpkı posta kartı gibi,

can actually read the entire contents.

herkes içeriğini görebiliyor.

So, the solution to this has been known for some time,

Bunun çözümü bir süredir biliniyor

and there's many attempts to do it.

ve konuyla ilgili pek çok girişim var.

The most basic solution is to use encryption,

En temel çözüm şifreleme kullanmak.

and the idea is quite simple.

Fikir gayet basit.

First, you encrypt the connection

Önce, bilgisayarının ve

between your computer and the email server.

e-posta sunucusunun arasındaki bağlantıyı şifrele.

Then, you also encrypt the data as it sits on the server itself.

Sonra sunucudaki veriyi şifrele.

But there's a problem with this,

Ama burada bir sorun var.

and that is, the email servers also hold the encryption keys,

E-posta sunucuları şifreleme anahtarlarını da tutuyor.

so now you have a really big lock with a key placed right next to it.

Yani, hemen yanı başında anahtarı olan büyük bir kilidiniz var.

But not only that, any government could lawfully ask for

Sadece o da değil, herhangi bir devlet hukuki olarak bu anahtarı

and get the key to your data,

verilerine ulaşmak için isteyebilir

and this is all without you being aware of it.

ve bu senin haberin bile olmadan gerçekleşebilir.

So the way we fix this problem is actually relatively easy, in principle:

Bu sorunu çözmek için kullandığımız yöntem aslında nispeten kolay. Prensip olarak:

You give everybody their own keys,

Herkese kendi anahtarını verirsin

and then you make sure the server doesn't actually have the keys.

ve sonra sunucunun bu anahtara sahip olmadığından emin olursun.

This seems like common sense, right?

Mantıklı değil mi?

So the question that comes up is, why hasn't this been done yet?

O zaman soru şu; neden hala yapılmadı?

Well, if we really think about it,

Etraflıca düşünürsek,

we see that the business model of the Internet today

günümüz internet modelinin

really isn't compatible with privacy.

özel yaşam ile uyumlu olmadığını görürüz.

Just take a look at some of the biggest names on the web,

Internetteki belli başlı büyük isimlere şöyle bir bakın,

and you see that advertising plays a huge role.

reklamın büyük bir rol oynadığını göreceksiniz.

In fact, this year alone, advertising is 137 billion dollars,

Nitekim, sadece bu yıl reklam geliri 137 milyar dolar.

and to optimize the ads that are shown to us,

Ve reklamları optimize etmek için

companies have to know everything about us.

şirketler bizimle ilgili her şeyi bilmeli.

They need to know where we live,

Nerede yaşadığımızı, kaç yaşında olduğumuzu,

how old we are, what we like, what we don't like,

nelerden hoşlandığımızı ve nelerden hoşlanmadığımızı...

and anything else they can get their hands on.

Ve ellerine geçirebildikleri daha ne varsa...

And if you think about it,

Düşündüğünüzde, bu bilgileri

the best way to get this information is really just to invade our privacy.

ele geçirmenin en iyi yolu özel yaşamınızı ihlal etmek.

So these companies aren't going to give us our privacy.

Yani bu şirketler bize özel yaşamımızı vermeyecekler.

If we want to have privacy online,

Eğer internet gizliliği istiyorsak,

what we have to do is we've got to go out and get it ourselves.

bunun için dışarı çıkıp, kendimiz almak zorundayız.

For many years, when it came to email,

Yıllardır, konu e-posta olunca,

the only solution was something known as PGP,

tek çözüm, PGP olarak bilinen sadece

which was quite complicated and only accessible to the tech-savvy.

teknoloji meraklıları tarafından kullanılabilen karmaşık bir sistemdi.

Here's a diagram that basically shows

İşte bu şema,

the process for encrypting and decrypting messages.

mesajların şifreleme ve deşifreleme süreçlerini gösteriyor.

So needless to say, this is not a solution for everybody,

Hiç kimse bunun herkese uygun bir çözüm olduğunu söyleyemez.

and this actually is part of the problem,

Bu da aslında, probleminin bir parçası.

because if you think about communication,

Çünkü iletişimin kelime anlamını düşünün,

by definition, it involves having someone to communicate with.

karşımızda iletişim kuracak birinin olması gerekir.

So while PGP does a great job of what it's designed to do,

PGP yapmak için tasarlandığı harika işi yaparken,

for the people out there who can't understand how to use it,

PGP'yi nasıl kullanacağını anlayamayan insanlar için

the option to communicate privately simply does not exist.

gizli olarak iletişim kurmak mümkün değil.

And this is a problem that we need to solve.

Yani çözmemiz gereken bir problem var.

So if we want to have privacy online,

Bu yüzden internette gizlilik istiyorsak,

the only way we can succeed is if we get the whole world on board,

bunu başarmanın tek yolu, tüm dünyayı göreve çağırmak.

and this is only possible if we bring down the barrier to entry.

Bu ancak yolumuzdaki bariyerleri kaldırarak bu mümkün olur.

I think this is actually the key challenge that lies in the tech community.

Sanıyorum ki bu teknoloji camiası için önemli bir mücadele.

What we really have to do is work and make privacy more accessible.

Tek yapmamız gereken şey özel yaşamı daha ulaşılır yapmak için çalışmak.

So last summer, when the Edward Snowden story came out,

Geçen yaz, Edward Snowden’ın hikayesini duyduğumuzda,

several colleagues and I decided to see if we could make this happen.

ben ve meslektaşlarım bunu gerçekleştirmek için uğraşmaya karar verdik.

At that time, we were working at the European Organization for Nuclear Research

O sırada, Avrupa Nükleer Araştırma Kurumu’ndaydık.

at the world's largest particle collider, which collides protons, by the way.

Protonların çarpıştırıldığı dünyanın en büyük atom çarpıştırıcısında...

We were all scientists, so we used our scientific creativity

Hepimiz bilim adamıydık, dolayısıyla bilimsel yaratıcılığızı kullanarak,

and came up with a very creative name for our project:

projemize çok yaratıcı bir isim bulduk:

ProtonMail. (Laughter)

ProtonMail (Gülüşmeler)

Many startups these days actually begin in people's garages

Bu günlerde pek çok yeni firma garajlarda ya da

or people's basements.

bodrumlarda başlıyor gerçi

We were a bit different.

ama bizimki biraz farklı oldu.

We started out at the CERN cafeteria,

Biz CERN’in kafeteryasında başladık,

which actually is great, because look,

aslında harika da oldu çünkü

you have all the food and water you could ever want.

etrafta istemediğiniz kadar yiyecek ve içecek vardı.

But even better than this is that every day

Ama daha da iyisi,

between 12 p.m. and 2 p.m., free of charge,

her öğlen saat 12 ila 2 arasında her şey bedavaydı ve

the CERN cafeteria comes with several thousand scientists and engineers,

kafeteryaya her şeye cevabı olan

and these guys basically know the answers to everything.

birkaç bin kadar bilim adamı ve mühendis geliyordu.

So it was in this environment that we began working.

Yani çalışmaya başladığımız ortam böyleydi.

What we actually want to do is we want to take your email

Yapmak istediğimiz şey e-postalarınızı

and turn it into something that looks more like this,

alıp şuna benzer bir şeye çevirmekti.

but more importantly, we want to do it in a way

Ama daha da önemlisi bunu sizin bile

that you can't even tell that it's happened.

fark edemeyeceğiniz bir şekilde yapmaktı.

So to do this, we actually need a combination of technology

Bunu yapmak için de teknoloji birleşimine ve aynı zamanda da

and also design.

tasarıma ihtiyaç duyduk.

So how do we go about doing something like this?

Bunu nasıl yaptık?

Well, it's probably a good idea not to put the keys on the server.

Şifre anahtarlarını sunucuya koymamak akıllıca olacaktı.

So what we do is we generate encryption keys on your computer,

Dolayısıyla şifreleme anahtarlarını bilgisayarınızda oluşturduk.

and we don't generate a single key, but actually a pair of keys,

Tek bir anahtar yerine, bir çift anahtar oluşturduk.

so there's an RSA private key and an RSA public key,

RSA gizli anahtarı ve RSA açık anahtarı...

and these keys are mathematically connected.

Bu anahtarlar matematiksel olarak bağlı.

So let's have a look and see how this works

Şimdi insanlar iletişim kurarken

when multiple people communicate.

nasıl çalıştığına bakalım.

So here we have Bob and Alice, who want to communicate privately.

Burada özel olarak iletişim kurmak isteyen Bob ve Alice var.

So the key challenge is to take Bob's message

O halde asıl zorluk Bob’un mesajını

and to get it to Alice in such a way that the server cannot read that message.

sunucunun okuyamayacağı bir şekilde Alice'e ulaştırmak.

So what we have to do is we have to encrypt it

Yani yapmamız gereken mesajı Bob'un bilgisayarından

before it even leaves Bob's computer,

çıkmadan şifrelemek.

and one of the tricks is, we encrypt it using the public key from Alice.

Püf nokta şu: Mesajı Alice’in açık şifre- leme anahtarını kullanarak şifreledik.

Now this encrypted data is sent through the server to Alice,

Şimdi, bu şifrelenmiş veri, sunucu üzerinden Alice'e gönderiliyor.

and because the message was encrypted using Alice's public key,

Veri, Alice'in açık şifre anahtarı ile şifrendiği için,

the only key that can now decrypt it is a private key that belongs to Alice,

mesajı deşifre edecek tek anahtar, Alice'e ait özel anahtar.

and it turns out Alice is the only person that actually has this key.

Ve bu anahtara gerçekten sahip tek kişi Alice.

So we've now accomplished the objective,

Sunucunun deşifre edemediği mesajı,

which is to get the message from Bob to Alice

Bob'tan Alice'e ileterek,

without the server being able to read what's going on.

görevimizi başardık.

Actually, what I've shown here is a highly simplified picture.

Aslında, burada oldukça basite indirgenmiş bir tablo çizdim.

The reality is much more complex

Gerçek çok daha karmaşık.

and it requires a lot of software that looks a bit like this.

Bir parça şuna benzeyen pek çok yazılım gerektiriyor.

And that's actually the key design challenge:

Tasarım aslında en büyük zorluktu:

How do we take all this complexity, all this software,

Tüm bu karmaşayı ve yazılımı,

and implement it in a way that the user cannot see it.

kullanıcının göremeyeceği şekilde nasıl gerçekleştirecektik?

I think with ProtonMail, we have gotten pretty close to doing this.

Zannediyorum, ProtonMail ile bunu yapmaya çok yaklaştık.

So let's see how it works in practice.

Hadi, uygulamada nasıl çalıştığına bakalım.

Here, we've got Bob and Alice again,

Yine, Bob ve Alice var.

who also want to communicate securely.

Güvenle iletişim kurmak istiyorlar.

They simply create accounts on ProtonMail,

ProtonMail’den basit bir şekilde,

which is quite simple and takes a few moments,

birkaç dakikalık işlemle e-posta hesabı açıyorlar.

and all the key encryption and generation

Tüm anahtarlar şifreleme ve yaratma işlemleri

is happening automatically in the background

Bob hesabını oluştururken, arkaplanda

as Bob is creating his account.

otomatik olarak gerçekleşiyor.

Once his account is created, he just clicks "compose,"

Daha sonra “oluştur” seçeneğine tıklayarak

and now he can write his email like he does today.

her zaman yaptığı gibi e-postasını yazabilir.

So he fills in his information,

Bilgilerini giriyor ve

and then after that, all he has to do is click "send,"

tek yapması gereken “gönder" seçeneğine tıklamak.

and just like that, without understanding cryptography,

Şifrelemenin yapıldığını anlamadan ve

and without doing anything different from how he writes email today,

bugün yaptığından farklı bir şey yapmadan

Bob has just sent an encrypted message.

Bob şifrenmiş bir e-posta gönderdi.

What we have here is really just the first step,

Burada yaptığımız gerçekten daha ilk adım.

but it shows that with improving technology,

Ama bu gösteriyor ki, teknolojiyi geliştirirsek

privacy doesn't have to be difficult, it doesn't have to be disruptive.

özel yaşam güç olmak durumunda değil, yıkıcı olmasına da gerek yok.

If we change the goal from maximizing ad revenue to protecting data,

Reklam gelirini artırmak yerine verilerimizi korumayı amaç edinirsek

we can actually make it accessible.

bunu aslında mümkün kılabiliriz.

Now, I know a question on everybody's minds is,

Şimdi, herkesin aklında olan soruyu biliyorum.

okay, protecting privacy, this is a great goal,

Tamam, verileri korumak harika bir amaç.

but can you actually do this

Ama reklam piyasası sana

without the tons of money that advertisements give you?

tonlarca para vermeden bunu gerçekten yapabilecek misin?

And I think the answer is actually yes,

Bence cevap, evet.

because today, we've reached a point

Çünkü bugün, dünyanın her yerinde,

where people around the world really understand how important privacy is,

insanların gerçekten gizliliğin ne kadar mühim olduğunu anladığı bir noktaya geldik

and when you have that, anything is possible.

Bundan sonra her şey mümkün.

Earlier this year,

Bu yılın başlarında,

ProtonMail actually had so many users that we ran out of resources,

ProtonMail kullanıcılarının sayısı oldukça arttığında,

and when this happened, our community of users got together

kaynaklarımız tükendi ve kullanıcı camiası bir araya gelerek

and donated half a million dollars.

yarım milyon dolar bağışta bulundu.

So this is just an example of what can happen

Bu, bir toplumu ortak bir amaç etrafında

when you bring the community together towards a common goal.

bir araya getirdiğinizde olanları gösteren bir örnek.

We can also leverage the world.

Dünyayı da hesaba katabiliriz.

Right now,

Şu anda,

we have a quarter of a million people that have signed up for ProtonMail,

dünyanın her yerinden, ProtonMail'e üye olan çeyrek milyon insan var.

and these people come from everywhere,

Ve bu insanlar dünyanın her yerinde.

and this really shows that privacy

Bu gösteriyor ki özel yaşam

is not just an American or a European issue,

sadece Amerika ve Avrupa'nın meselesi değil,

it's a global issue that impacts all of us.

bu hepimizi etkileyen küresel bir mesele.

It's something that we really have to pay attention to going forward.

İlerletmek için gerçekten çaba göstermemiz gereken bir konu.

So what do we have to do to solve this problem?

Peki bu problemi çözmek için ne yapmamız gerekiyor ?

Well, first of all,

Öncelikle,

we need to support a different business model for the Internet,

internet için farklı bir iş modelini desteklememiz gerekiyor.

one that does not rely entirely on advertisements

Hasılat ve büyüme için tamamen

for revenue and for growth.

reklama bağlı olmayan bir model.

We actually need to build a new Internet

Aslında gizliliğin ve verilerimizi kontrol edebilmenin

where our privacy and our ability to control our data is first and foremost.

öncelikli olduğu yeni bir internet yapılandırmalıyız.

But even more importantly,

Ama daha da önemlisi,

we have to build an Internet where privacy is no longer just an option

özel yaşamın bir seçenek değil, standart olduğu

but is also the default.

bir internet yapılandırmalıyız.

We have done the first step with ProtonMail,

Biz ilk adımımızı ProtonMail ile attık;

but this is really just the first step in a very, very long journey.

ama bu gerçekten çok çok uzun bir yolculukta sadece ilk adım.

The good news I can share with you guys today,

Bugün sizlerle paylaşabileceğim iyi, ve heyecanlı haber şu,

the exciting news, is that we're not traveling alone.

yalnız değiliz.

The movement to protect people's privacy and freedom online

İnsanların özel yaşamlarını ve özgürlüklerini koruma

is really gaining momentum,

hareketi ciddi bir ivme kazandı

and today, there are dozens of projects from all around the world

Bugün, dünyanın her yerinden, onlarca proje,

who are working together to improve our privacy.

özel yaşamımızı korumak için birlikte çalışıyor.

These projects protect things from our chat to voice communications,

Bu projeler, sohbetlerimizden sesli iletişimimize,

also our file storage, our online search,

dosya depolamalarımıza, internet aramalarımıza,

our online browsing, and many other things.

internet tarayıcılarımıza kadar pek çok farklı şey üzerine.

And these projects are not backed by billions of dollars in advertising,

Bu projeler, reklam piyasası tarafından milyarlarca dolarla desteklenmiyor.

but they've found support really from the people,

Ama dünya genelinde, sizin ve benim gibi

from private individuals like you and I from all over the world.

bireylerden destek alıyor, dünyanın her yerinden.

This really matters, because ultimately,

Bu gerçekten önemli çünkü en nihayetinde,

privacy depends on each and every one of us,

özel yaşam hepimizi ilgilendiriyor.

and we have to protect it now because our online data

Bunu korumalıyız çünkü çevrimiçi verilerimiz

is more than just a collection of ones and zeros.

sadece birler ve sıfırlar toplamı değil.

It's actually a lot more than that.

Aslından bundan çok daha fazlası.

It's our lives, our personal stories,

Bunlar hayatımız, hikayelerimiz,

our friends, our families,

arkadaşlarımız, ailelerimiz

and in many ways, also our hopes and our aspirations.

ve pek çok açıdan umutlarımız ve arzularımız.

We need to spend time now to really protect our right

Şimdi zamanımızı, bunu gerçekten paylaşmak istediklerimizle

to share this only with people that we want to share this with,

paylaşma hakkımızı korumaya harcamalıyız.

because without this, we simply can't have a free society.

Çünkü bu olmadan, özgür bir toplumdan bahsedemeyiz.

So now's the time for us to collectively stand up and say,

Şimdi hep beraber ayağa kalkarak "Evet, biz çevrimiçi

yes, we do want to live in a world with online privacy,

gizliliğin olduğu bir dünyada yaşamak istiyoruz

and yes, we can work together to turn this vision into a reality.

ve evet bu amacı gerçeğe dönüştürmek için birlikte çalışabiliriz" deme vakti.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)