Majora Carter: Greening the ghetto | TED

Majora Carter'ın Kentsel Yenileme Masalı

Gözden geçirme: Koray Al

If you're here today --

Bugün buraya geldiyseniz, ki burada olmanıza çok sevindim,

and I'm very happy that you are --

you've all heard about how sustainable development

hepiniz sürdürülebilir kalkınmanın bizleri kendimize karşı

will save us from ourselves.

nasıl koruyacağını duymuşsunuzdur. Ancak, TED'de olmadığımız zaman,

However, when we're not at TED, we are often told

bizlere gerçek sürdürülebilirlik gündeminin özellikle New York gibi

that a real sustainability policy agenda is just not feasible,

especially in large urban areas like New York City.

büyük kentsel alanlarda uygulanabilir olmadığı söylenir.

And that's because most people with decision-making powers,

Ve bunun sebebi, hem kamu sektöründe hem özel sektörde,

in both the public and the private sector,

karar alma yetkisine sahip kişilerin çoğunun,

really don't feel as though they're in danger.

gerçekten tehlikede olmadıklarını hissetmesidir.

The reason why I'm here today, in part, is because of a dog --

Bugün buraya geliş sebebim kısmen bir köpek:

an abandoned puppy I found back in the rain, back in 1998.

1998 yılında yağmurda bulduğum terk edilmiş bir köpek.

She turned out to be a much bigger dog than I'd anticipated.

Beklediğimden daha da büyük bir köpek çıktı.

When she came into my life, we were fighting against a huge waste facility

O hayatıma girdiği zaman, New York'un bu küçük bölgesinde

planned for the East River waterfront

bütün şehrin ticari atıklarının zaten yüzde 40'ı işlenirken

despite the fact that our small part of New York City

already handled more than 40 percent of the entire city's commercial waste:

East River'da büyük bir atık tesisi kurulması planına karşı mücadele ediyorduk.

a sewage treatment pelletizing plant, a sewage sludge plant, four power plants,

Evsel atık su arıtma tesisi, çamur arıtma tesisi, dört adet enerji santrali,

the world's largest food-distribution center,

dünyanın en büyük gıda dağıtım merkezi,

as well as other industries that bring more than 60,000 diesel truck trips

ve bölgeye her hafta 60:00'den fazla dizel kamyon getiren diğer endüstriler.

to the area each week.

Aynı zamanda bölge, şehrin en düşük nüfus-park oranına sahip.

The area also has one of the lowest ratios of parks to people in the city.

So when I was contacted by the Parks Department

Parklar ve Bahçeler müdürlüğü, nehir kenarı projelerine destek amacıyla

about a $10,000 seed-grant initiative to help develop waterfront projects,

10,000 dolarlık bir tohum bağışıyla ilgili aradığı zaman

I thought they were really well-meaning, but a bit naive.

onların ciddi ama biraz saf olduklarını düşündüm.

I'd lived in this area all my life, and you could not get to the river,

Ben hayatım boyunca bu bölgede yaşadım ve az önce dile getirdiğim

because of all the lovely facilities that I mentioned earlier.

bütün o sevimli tesislerden dolayı nehre gidemiyorduk.

Then, while jogging with my dog one morning,

Sonra, bir sabah köpeğimle koşuya çıkmıştım ve köpeğim beni,

she pulled me into what I thought was just another illegal dump.

yine başka bir kaçak çöp döküm alanı olduğunu düşündüğüm bir yere götürdü.

Orada yabani otlar, çöp yığınları ve burada söylemeyeceğim başka şeyler vardı,

There were weeds and piles of garbage and other stuff that I won't mention here,

but she kept dragging me,

köpeğim ısrarla çekmeye devam etti ve o da ne, alanın sonu nehirdi.

and lo and behold, at the end of that lot was the river.

I knew that this forgotten little street-end,

Bu unutulmuş küçük sokağın bittiği yerin

abandoned like the dog that brought me there, was worth saving.

tıpkı beni oraya götüren terk edilmiş köpek gibi korumaya değer olduğunu biliyordum.

And I knew it would grow to become the proud beginnings

Ve bunun gelişerek, yeni South Bronx'un toplumsal canlanmasının

gurur verici başlangıcı olacağını biliyordum.

of the community-led revitalization of the new South Bronx.

And just like my new dog, it was an idea that got bigger than I'd imagined.

Ve bu, tıpkı köpeğim gibi, tahminimden daha büyük bir fikir haline geldi.

We garnered much support along the way,

Gittikçe daha da çok destek gördük.

and the Hunts Point Riverside Park became the first waterfront park

Ve Hunts Point Riverside Park, South Bronx'un

that the South Bronx had had in more than 60 years.

son 60 yılda sahip olduğu ilk nehir kenarı parkı oldu.

10,000 dolarlık tohum bağışını 300 kat arttırıp 3 milyon dolarlık bir parka dönüştürdük.

We leveraged that $10,000 seed grant more than 300 times,

into a $3 million park.

And in the fall, I'm going to exchange marriage vows with my beloved.

Ve sonbaharda

sevgilimin evlenme teklifini kabul edeceğim. Çok teşekkür ederim. (Alkış.)

(Audience whistles)

Thank you very much.

(Applause)

That's him pressing my buttons back there, which he does all the time.

Her zamanki gibi arkada beni teşvik ediyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler.) (Alkış.)

(Applause)

But those of us living in environmental justice communities

Aramızda, çevresel adalet toplumunda yaşayanlar

are the canary in the coal mine.

kömür madenindeki kanaryalar gibi. Sorunları şimdi görüyoruz ve bir süredir bunları yaşıyoruz.

We feel the problems right now, and have for some time.

Çevresel adalet, aranızda bu tanıma pek alışık olmayanlar için, şöyle bir şey:

Environmental justice, for those of you who may not be familiar with the term,

goes something like this:

Hiç bir topluma diğer bir toplumdan daha çok çevresel yük yüklenmemeli

no community should be saddled with more environmental burdens

and less environmental benefits than any other.

ve diğerlerinden daha az çevresel fayda sağlanmamalıdır.

Unfortunately, race and class are extremely reliable indicators

Maalesef, ırk ve sınıf oldukça güvenilir göstergeler; parklar ve ağaçlar

as to where one might find the good stuff, like parks and trees,

gibi iyi şeylerin nerede bulunduğunu ve enerji santralleri

and where one might find the bad stuff, like power plants and waste facilities.

ile atık tesisleri gibi kötü şeylerin nerede olduğunu gösteriyorlar.

As a black person in America, I am twice as likely as a white person

Benim bir zenci olarak Amerika'da, sağlığım için en büyük tehdidi oluşturan

hava kirliliğinin yüksek olduğu bir bölgede yaşama ihtimalim beyaz bir insanın iki katı.

to live in an area where air pollution poses the greatest risk to my health.

I am five times more likely to live within walking distance

Benim bir enerji santraline veya kimyasal üretim tesisine yürüme mesafesi

of a power plant or chemical facility,

uzaklıkta yaşama ihtimalim beş kat fazla, zaten öyle bir yerde yaşıyorum.

which I do.

Bu toprak kullanımı kararları, obezite, diyabet ve astım gibi hastalıklara

These land-use decisions created the hostile conditions

that lead to problems like obesity, diabetes and asthma.

yol açan düşmanca koşullar oluşturdu.

Why would someone leave their home to go for a brisk walk in a toxic neighborhood?

İnsan zehirli bir çevrede yürüyüş yapmak için neden evinden çıksın ki?

Our 27 percent obesity rate is high even for this country,

Yüzde 27 obezite oranı, bu ülke için bile, yüksek ve diyabet de bunu takip ediyor.

and diabetes comes with it.

One out of four South Bronx children has asthma.

South Bronx'daki çocuklardan dörtte birinde astım var.

Our asthma hospitalization rate

Astımdan dolayı hastaneye yatma oranımız ulusal ortalamadan yedi kat fazla.

is seven times higher than the national average.

These impacts are coming everyone's way.

Bu etkiler herkesin önüne çıkıyor.

And we all pay dearly for solid waste costs,

Ve hepimiz katı atık vergileri için,

health problems associated with pollution and more odiously,

çevre kirliliğinden kaynaklanan sağlık sorunları için ve daha da kötüsü,

the cost of imprisoning our young black and Latino men,

bilemediğimiz, açığa çıkarmalarına izin vermediğimiz potansiyele sahip

zenci gençlerimizin ve Latinoların hapse atılma masrafları için para ödüyoruz.

who possess untold amounts of untapped potential.

Fifty percent of our residents live at or below the poverty line;

Bölgemizde yaşayanların yüzde 50'si ya yoksulluk sınırında ya da yoksulluk sınırının altında.

25 percent of us are unemployed.

Yüzde 25'imiz işsiz. Düşük gelirli vatandaşlar çoğu zaman

Low-income citizens often use emergency-room visits as primary care.

temel sağlık hizmetleri için acile gidiyor.

This comes at a high cost to taxpayers and produces no proportional benefits.

Bu mükellefler için yüksek bir maliyet oluşturuyor ve nispi hiçbir fayda sağlamıyor.

Poor people are not only still poor, they are still unhealthy.

Yoksullar sadece yoksul değil, aynı zamanda sağlıksız.

Fortunately, there are many people like me who are striving for solutions

Çok şükür benim gibi birçok insan,

that won't compromise the lives

düşük gelirli farklı renkten toplumların hayatlarını kısa vadede olumsuz etkilemeyecek

of low-income communities of color in the short term,

and won't destroy us all in the long term.

ve bizleri uzun vadede yok etmeyecek çözümler arıyor.

None of us want that, and we all have that in common.

Bunu hiç birimiz istemiyoruz ve hepimiz bu konuda mutabıkız. Başka hangi konularda hemfikiriz?

So what else do we have in common?

Well, first of all, we're all incredibly good-looking.

Pekala, her şeyden önce, hepimiz inanılmaz derecede güzeliz.

(Gülüşmeler.) Hepimiz lise, üniversite, lisansüstü eğitimi aldık,

(Laughter)

Graduated high school, college, post-graduate degrees,

traveled to interesting places, didn't have kids in your early teens,

ilginç yerlere seyahat ettik, erken yaşlarda çocuk sahibi olmadık,

financially stable, never been imprisoned.

finansal olarak ayakta durabiliyoruz, asla hapse girmedik. Pekala.

OK. Good.

(Laughter)

Güzel. (Gülüşmeler.)

But, besides being a black woman,

Ama, zenci bir kadın olmanın yanı sıra, sizlerden başka yönlerden farklıyım.

I am different from most of you in some other ways.

I watched nearly half of the buildings in my neighborhood burn down.

Mahallemdeki binaların neredeyse yarısının yanıp kül olduğunu gördüm.

My big brother Lenny fought in Vietnam,

Abim Lenny, Vietnam'da savaştı,

only to be gunned down a few blocks from our home.

evimizden sadece birkaç bina ötede vuruldu.

Tanrım. Sokağın karşısında esrar satılan bir evde büyüdüm.

Jesus.

I grew up with a crack house across the street.

Evet, ben gettodan gelen fakir bir zenci çocuğuyum.

Yeah, I'm a poor black child from the ghetto.

Bu şeyler beni sizlerden farklı yapıyor.

These things make me different from you.

But the things we have in common

Ama sizlerle ortak olan noktalarım beni toplumumdaki birçok insandan ayırıyor,

set me apart from most of the people in my community,

and I am in between these two worlds

ve ben bu iki dünya arasındayım,

with enough of my heart to fight for justice in the other.

diğerlerinin adaleti için savaşmaya yeterince yürekliyim.

Nasıl oldu da bazı şeyler bizim için böylesine değişti?

So how did things get so different for us?

In the late '40s, my dad -- a Pullman porter, son of a slave --

Bir kölenin oğlu, Pulman vagon görevlisi babam, 40 yaşlarında

bought a house in the Hunts Point section of the South Bronx,

South Bronx'un Hunts Point bölgesinde bir ev satın almış

and a few years later, he married my mom.

ve birkaç yıl sonra da annemle evlenmiş.

At the time, the community was a mostly white, working-class neighborhood.

O zamanlar, buraları daha çok beyaz, çalışan sınıfın mahallesiymiş.

My dad was not alone.

Babam yalnız değilmiş.

And as others like him pursued their own version of the American dream,

Ve onun gibilerinin kendi Amerikan ideallerinin peşinden koşmaya başlamasıyla birlikte

white flight became common in the South Bronx

South Bronx'tan ve ülkedeki birçok şehirden beyazlar kaçmaya başlamış.

and in many cities around the country.

Bankalar ayrımcı şekilde borç vermemeye başlamış ve bizim bölgemiz de

Red-lining was used by banks, wherein certain sections of the city,

including ours, were deemed off-limits to any sort of investment.

dahil şehrin bazı bölgelerine her türlü yatırım yasaklanmıştı.

Many landlords believed it was more profitable to torch their buildings

Birçok ev sahibi binalarını bu koşullar altında satmaktansa ateşe verip,

and collect insurance money rather than to sell under those conditions --

sigortadan para almanın daha verimli olacağını düşündü,

hem de eski kiracılarının ölmesine veya yaralanmasına hiç bakmadan.

dead or injured former tenants notwithstanding.

Hunts Point was formerly a walk-to-work community,

Hunts Point önceden işe yürüme mesafesi kadar yakın bir çevreymiş

but now residents had neither work nor home to walk to.

ama şimdi artık insanların yürüyecek ne işleri ne de evleri kaldı.

A national highway construction boom was added to our problems.

Bir de sorunlarımıza, ani bir artışla, ulusal karayolu yapımı eklendi.

In New York State,

New York'ta, Robert Moses sıkı bir “karayolunda genişletme kampanyası” başlattı.

Robert Moses spearheaded an aggressive highway-expansion campaign.

One of its primary goals was to make it easier

En önemli amaçlarından biri, Westchester County'deki

for residents of wealthy communities in Westchester County to go to Manhattan.

varlıklılar için Manhattan'a seyahat etmeyi kolaylaştırmaktı.

The South Bronx, which lies in between, did not stand a chance.

Arada bulunan South Bronx'un hiç şansı yoktu bile.

Residents were often given less than a month's notice

Semt sakinlerine, binalarının yıkılmasına bir aydan az bir süre kala haber verilmişti.

before their buildings were razed.

600,000 people were displaced.

600,000 kişi yerinden edildi.

The common perception was

Yaygın anlayış, kadın satıcılarının, uyuşturucu satıcılarının ve hayat kadınlarının sadece South Bronx'tan geldikleri yönündeydi.

that only pimps and pushers and prostitutes were from the South Bronx.

And if you are told from your earliest days

Ve eğer size daha küçük yaşlarda sizin toplumunuzdan iyi bir şey olmayacağı,

that nothing good is going to come from your community,

toplumunuzun kötü ve çirkin olduğu söylenirse, bu sizi nasıl etkilemez ki?

that it's bad and ugly,

how could it not reflect on you?

So now, my family's property was worthless,

Şimdi artık ailemin mülkü değersiz olmuştu, buna rağmen bu bizim evimizdi ve elimizde olan tek şeydi.

save for that it was our home, and all we had.

And luckily for me, that home and the love inside of it,

Ve ne mutlu bana ki ev ve içindeki sevgi,

along with help from teachers, mentors and friends along the way, was enough.

öğretmenlerimin, danışmanlarımın ve arkadaşlarımın yardımıyla, yetiyordu.

Now, why is this story important?

Peki, bu hikaye neden önemli?

Because from a planning perspective,

Çünkü planlama açısından ekonomik bozulma

economic degradation begets environmental degradation,

çevresel bozulmaya sebebiyet veriyor, bu da toplumsal bozulmaya neden oluyor.

which begets social degradation.

1960'lı yıllarda başlayan bu yatırım azalması

The disinvestment that began in the 1960s set the stage

oluşacak bütün çevresel adaletsizliklerin zeminini hazırladı.

for all the environmental injustices that were to come.

Antiquated zoning and land-use regulations are still used to this day

Demode imar ve toprak kullanımı düzenlemeleri günümüzde halen

to continue putting polluting facilities in my neighborhood.

çevreyi kirleten tesisleri benim semtine kurmak için kullanılıyor.

Toprak kullanım politikasına karar verilirken bu unsurlar dikkate alınıyor mu?

Are these factors taken into consideration when land-use policy is decided?

What costs are associated with these decisions?

Bu kararlar hangi masrafları beraberinde getiriyor? Ve kim ödüyor?

And who pays? Who profits?

Kim faydalanıyor? Yerel halkın yaşadığı şeylerin herhangi bir gerekçesi var mı?

Does anything justify what the local community goes through?

This was "planning" -- in quotes --

Tırnak içinde bu "planlama", bizim en ufak çıkarımızı bile içermiyor.

that did not have our best interests in mind.

Bunu fark ettikten sonra, kendi planlamamızı yapmanın zamanı geldiğini anladık.

Once we realized that, we decided it was time to do our own planning.

That small park I told you about earlier

Size daha önce bahsettiğim o küçük park South Bronx'ta

was the first stage of building a Greenway movement in the South Bronx.

yeşil hareketi için ilk adımdı.

I wrote a one-and-a-quarter-million dollar federal transportation grant

Özel bisiklet yolları olan bir kordon planı çizmeleri için

Federal Ulaştırma Bakanlığına bir milyon iki yüz elli bin dolarlık hibe başvurusu yaptım.

to design the plan for a waterfront esplanade

with dedicated on-street bike paths.

Physical improvements help inform public policy regarding traffic safety,

Fiziksel iyileştirmeler, trafik güvenliği konusunda kamuyu bilinçlendirir,

the placement of the waste and other facilities,

atıkların ve diğer tesislerin yeri konusunda bilinçlendirir,

which, if done properly, don't compromise a community's quality of life.

ve aslında doğru yapıldığı zaman bunlar toplumun yaşam kalitesini olumsuz etkilemez.

They provide opportunities to be more physically active,

Fiziksel olarak daha aktif olmak

as well as local economic development.

ve aynı zamanda yerel ekonomik kalkınma için fırsat sağlar.

Think bike shops, juice stands.

Bisikletçileri, meyve suyu stantlarını düşünün.

İlk etap projeleri için 20 milyon dolar temin ettik.

We secured 20 million dollars to build first-phase projects.

This is Lafayette Avenue --

Bu, Lafayette Avenue'nun Matthews-Nielsen peyzaj mimarları tarafından yeniden tasarlanmış hali.

and that's redesigned by Mathews Nielsen Landscape Architects.

And once this path is constructed, it'll connect the South Bronx

Ve bu yol yapıldıktan sonra, South Bronx'u

Randall's Island Park'ının neredeyse 400 dönümüyle birleştirecek.

with more than 400 acres of Randall's Island Park.

Right now we're separated by about 25 feet of water, but this link will change that.

Şu anda 25 fit'lik suyla ayrılıyoruz ama bu bağlantı bunu değiştirecek.

As we nurture the natural environment, its abundance will give us back even more.

Biz doğal çevremize baktıkça, onun bolluğu bize daha fazlasını geri verecektir.

We run a project called the Bronx [Environmental] Stewardship Training,

Bronx Ekolojik Yöneticilik Eğitimi diye adlandırdığımız bir proje yürütüyoruz.

which provides job training in the fields of ecological restoration,

Bu proje ekolojik restorasyon alanlarında staj imkanları sağlıyor,

so that folks from our community have the skills to compete

bu sayede toplumumuz, bu iyi maaşlı işler için rekabet edebilecek beceriler kazanıyor.

for these well-paying jobs.

Yavaş yavaş, alanlara çevre işleri tohumları ekiyoruz,

Little by little, we're seeding the area with green-collar jobs --

and with people that have both a financial and personal stake

böylece insanlar çevrelerinde hem maddi hem de bireysel paya sahip olacaklar.

in their environment.

The Sheridan Expressway is an underutilized relic

Sheridan Expressway, Robert Moses döneminin az kullanılmış bir kalıntısı,

of the Robert Moses era,

built with no regard for the neighborhoods that were divided by it.

böldüğü semtleri hiç dikkate almadan kurulmuş.

Even during rush hour, it goes virtually unused.

İş çıkış saatlerinde bile neredeyse hiç kullanılmıyor.

The community created an alternative transportation plan

Toplum, bu karayolunun kaldırılmasına imkan tanıyan

that allows for the removal of the highway.

alternatif bir ulaşım planı geliştirdi.

We have the opportunity now to bring together all the stakeholders

Şimdi artık bütün paydaşları bir araya getirip,

to re-envision how this 28 acres can be better utilized

bu 28 dönümü park alanı, ekonomik evler ve yerel ekonomik kalkınma için

for parkland, affordable housing and local economic development.

nasıl daha iyi kullanabileceğimizi düşünme fırsatımız var.

We also built New York City's first green and cool roof demonstration project

Aynı zamanda şehrin, New York'un ilk yeşil ve serin çatı projesini

ofislerimizin tepesinde sergiliyoruz.

on top of our offices.

Cool roofs are highly-reflective surfaces that don't absorb solar heat,

Serin çatılar, güneş ısısını emmeyen,

and pass it on to the building or atmosphere.

ısıyı binaya veya atmosfere ileten son derecede yansıtıcı yüzeyler.

Green roofs are soil and living plants.

Yeşil çatılar, toprak ve canlı bitkilerle kaplı.

Both can be used instead of petroleum-based roofing materials

Her ikisi de ısıyı emen, kentsel "ısı adası" etkisine katkı sağlayan

that absorb heat, contribute to urban "heat island" effect

ve güneş altında bozunarak, soluduğumuz havaya karışan

and degrade under the sun,

which we in turn breathe.

petrol esaslı çatı malzemeleri yerine kullanılabilir. Yeşil çatılar aynı zamanda

Green roofs also retain up to 75 percent of rainfall,

so they reduce a city's need to fund costly end-of-pipe solutions --

yağmurun yüzde 75'ini tutarak, şehrin büyük paralar harcadığı ve

which, incidentally, are often located

ne hikmetse benim toplumumda bulunan kanal sonu çözümlerinin finansman ihtiyacını azaltıyor.

in environmental justice communities like mine.

And they provide habitats for our little friends!

Ve küçük arkadaşlarımız için de habitat sağlıyorlar!

Öylesine – (Gülüşmeler) – öylesine muhteşem!

[Butterfly]

(Laughter)

So cool!

Anyway, the demonstration project is a springboard

Her neyse, bu proje kendi yeşil çatı montajı işimiz için bir başlangıç noktası

for our own green roof installation business,

bringing jobs and sustainable economic activity to the South Bronx.

ve South Bronx'a iş imkanları ve sürdürülebilir ekonomik aktivite getiriyor.

[Green is the new black ...]

(Gülüşmeler.) (Alkış.) Bu benim de hoşuma gidiyor.

(Laughter) (Applause)

I like that, too.

Her neyse, Chris burada reklam yapmamamız gerektiğini söyledi

Anyway, I know Chris told us not to do pitches up here,

but since I have all of your attention:

ama hazır dikkatinizi toplamışken: Yatırımcılara ihtiyacımız var. Reklamlar bitti.

We need investors. End of pitch.

It's better to ask for forgiveness than permission.

Af dilemek, izin istemekten daha iyidir.

Anyway --

Her neyse. (Gülüşmeler.) (Alkış.)

(Laughter)

(Applause)

OK. Katrina.

Tamam. Katrina. Katrina'dan önce South Bronx ve New Orleans'ın Ninth Ward bölgesi

Prior to Katrina, the South Bronx and New Orleans' Ninth Ward

had a lot in common.

birçok ortak özelliğe sahipti. Her ikisinde de çoğunlukla farklı renkten fakir insanlar oturuyordu,

Both were largely populated by poor people of color,

both hotbeds of cultural innovation: think hip-hop and jazz.

her ikisi de kültürel yeniliklerin yatağı: Hip-hopu ve cazı düşünün.

Both are waterfront communities that host both industries and residents

İkisi de, sanayiyi ve semt sakinlerini

in close proximity of one another.

birbirine oldukça yakın tutan nehir kıyısı toplulukları.

In the post-Katrina era, we have still more in common.

Katrina sonrası dönemde halen birçok benzer noktamız var.

We're at best ignored, and maligned and abused, at worst,

İhmalkar düzenleyici kurumlar, zararlı bölgeleme ve gevşek hükümet sorumluluğu

düşünüldüğünde en iyi ihtimalle ihmal edildik, en kötü ihtimalle suiistimal edildik.

by negligent regulatory agencies, pernicious zoning

and lax governmental accountability.

Neither the destruction of the Ninth Ward nor the South Bronx was inevitable.

Ne Ninth Ward ne de South Bronx yıkımı kaçınılmazdı.

Ama kendimizi nasıl bunlardan kurtarabileceğimize ilişkin değerli dersler çıkardık.

But we have emerged with valuable lessons

about how to dig ourselves out.

We are more than simply national symbols of urban blight

Bizler çirkin kentsel alanların basit ulusal sembollerinin ötesindeyiz.

or problems to be solved by empty campaign promises

Veya gelip giden bakanların boş seçim kampanyası vaatleri ile çözülecek sorunların.

of presidents come and gone.

Now will we let the Gulf Coast languish for a decade or two,

Şimdi Gulf Coast'un tıpkı South Bronx gibi

yirmi yıl daha sürünmesine izin verecek miyiz?

like the South Bronx did?

Yoksa pro-aktif adımlar atıp benimki gibi toplumların

Or will we take proactive steps

and learn from the homegrown resource of grassroots activists

çaresizliğinden doğan halk eylemcilerinin kendi yöntemlerinden ders mi alacağız?

that have been born of desperation in communities like mine?

Now listen, I do not expect individuals,

Şimdi dinleyin, ben doğru ve ahlaksal olduğu için bireylerin,

corporations or government to make the world a better place

kuruluşların veya hükümetin, dünyayı daha iyi bir hale getirmesini beklemiyorum.

because it is right or moral.

This presentation today only represents some of what I've been through.

Bu sunum benim yaşamış olduklarımın sadece bir kısmını oluşturuyor,

Like a tiny little bit. You've no clue.

yani bir nebze. Hiçbir fikriniz olamaz.

But I'll tell you later, if you want to know.

Ama eğer bilmek isterseniz size daha sonra anlatabilirim.

Ama insanları neticede harekete geçirenin

(Laughter)

But -- I know it's the bottom line, or one's perception of it,

that motivates people in the end.

alt çizgi olduğunu veya birilerinin bunu kabul etmesi olduğunu biliyorum.

I'm interested in what I like to call the "triple bottom line"

"Üçlü taban çizgisi" diye adlandırmak istediğim,

that sustainable development can produce.

sürdürülebilir kalkınmanın üretebileceği şeyi merak ediyorum.

Developments that have the potential to create positive returns

İlgili tüm kişiler için olumlu kazanç sağlama potansiyeli olan gelişmeler:

for all concerned: the developers, government

bu projelerin yürütüldüğü yerlerdeki geliştiriciler, hükümet ve topluluk.

and the community where these projects go up.

Günümüzde New York'ta bu yapılmıyor.

At present, that's not happening in New York City.

Ve biz, şehir planlama konusunda geniş noksanlıkla çalışıyoruz.

And we are operating with a comprehensive urban-planning deficit.

A parade of government subsidies

Hükümet sübvansiyonları South Bronx'ta yapılması önerilen

is going to propose big-box and stadium developments in the South Bronx,

alış veriş merkezi ve stadyumun geliştirilmesine gidecek,

ama artan trafik yoğunluğu, çevre kirliliği, katı atıklar ile bunların açık alanlara olan

but there is scant coordination between city agencies

on how to deal with the cumulative effects of increased traffic, pollution,

etkileriyle nasıl başa çıkılacağı konusunda şehirdeki kurumlar arasında neredeyse

solid waste and the impacts on open space.

hiç koordinasyon yok gibi. Ve yerel ekonomiye ve

And their approaches to local economic and job development are so lame

iş geliştirme konusuna olan yaklaşımları o kadar sakat ki, komik bile değil.

it's not even funny.

Because on top of that,

Ayrıca bir de, dünyanın en zengin spor takımı,

the world's richest sports team is replacing the House That Ruth Built

iki güzel parkı yıkıp House That Ruth Built'i oraya taşıyacak.

by destroying two well-loved community parks.

Now, we'll have even less than that stat I told you about earlier.

Şimdi, elimize size daha önce bahsettiğim durumdan daha da azı kalıyor.

And although less than 25 percent of South Bronx residents own cars,

South Bronx sakinlerinin yüzde 25'sinden azının arabası olmasına rağmen,

bu projeler binlerce yeni park yeri içeriyor,

these projects include thousands of new parking spaces,

yet zip in terms of mass public transit.

ama toplu taşıma açısından bir darlık söz konusu.

Now, what's missing from the larger debate

Şimdi, bu büyük tartışmada eksik olan,

is a comprehensive cost-benefit analysis

sağlıksızlığa, çevre tarafından tehdit edilen bir topluluğa müdahale etmemeye karşı

between not fixing an unhealthy, environmentally-challenged community,

yapısal ve sürdürülebilir değişikliklere girişimde bulunmak

versus incorporating structural, sustainable changes.

gibi ayrıntılı bir maliyet-fayda analizidir.

My agency is working closely with Columbia University and others

Benim kuruluşum, bu konulara ışık tutmak için Kolombiya Üniversitesi

to shine a light on these issues.

ve diğerleri ile birlikte sıkı bir çalışma yapıyor.

Now let's get this straight: I am not anti-development.

Şimdi duruma açıklık getirelim. Ben gelişmeye karşı değilim.

Ours is a city, not a wilderness preserve.

Bir şehirde yaşıyoruz, korunan bir vahşi alanda değil. Ve içimdeki kapitalisti benimsedim.

And I've embraced my inner capitalist.

And, but I don't have --

Ve büyük ihtimal hepinizde bu var, yoksa eğer, olması gerekiyor.

(Laughter)

You probably all have, and if you haven't, you need to.

(Laughter)

(Gülüşmeler.) Geliştiricilerin para kazanmaları benim için bir sorun değil.

So I don't have a problem with developers making money.

There's enough precedent out there to show that a sustainable,

Sürdürülebilir, toplumla barışık bir geliştirme ile

community-friendly development can still make a fortune.

nasıl bir servet elde edilebileceğini gösteren yeterince örnek var.

TED üyeleri Bill McDonough ve Emery Lovins, bu arada ikisi de

Fellow TEDsters Bill McDonough and Amory Lovins --

both heroes of mine by the way -- have shown that you can actually do that.

benim kahramanlarımdır, bunu günümüzde başarmanın mümkün olduğunu ispatladılar.

Çıkarları için siyasi olarak zayıf toplumları fazlasıyla kötüye kullanan

I do have a problem with developments that hyper-exploit

politically vulnerable communities for profit.

geliştiricilerle sorunum var.

Bunun halen devam etmesi hepimizin ayıbıdır,

That it continues is a shame upon us all,

çünkü oluşturduğumuz gelecekten hepimiz sorumluyuz.

because we are all responsible for the future that we create.

Ama daha büyük olanakları hatırlamak için başka şehirlerdeki hayalperestleri örnek alıyorum.

But one of the things I do to remind myself of greater possibilities,

is to learn from visionaries in other cities.

This is my version of globalization.

Bu benim küreselleşme versiyonum.

Let's take Bogota.

Bogota'yı ele alalım. Silahlı soygun ve uyuşturucu kaçakçılığının pençesindeki

Poor, Latino, surrounded by runaway gun violence and drug trafficking;

fakir, Latin şehri: South Bronx'tan çok daha farklı olmayan bir üne sahip.

a reputation not unlike that of the South Bronx.

However, this city was blessed in the late 1990s

Her neyse, bu şehir 1990'lı yılların sonlarında

with a highly-influential mayor named Enrique Peñalosa.

Enrique Penalosa isminde son derecede etkili bir belediye başkanına kavuştu.

Başkan demografiklere baktı.

He looked at the demographics.

Few Bogotanos own cars,

Bogatanoluların çok azının arabası vardı ama şehrin olanaklarının büyük kısmını bunların hizmetine sunulmuştu.

yet a huge portion of the city's resources was dedicated to serving them.

If you're a mayor, you can do something about that.

Eğer bir belediye başkanıysanız, bu konuda bir şeyler yapabilirsiniz.

His administration narrowed key municipal thoroughfares from five lanes to three,

Onun yönetiminde, belediyeye ait yollar beş şeritten üç şeride düşürüldü,

outlawed parking on those streets,

bu sokaklara park yasağı getirildi, yaya yolları ve bisiklet yolları

expanded pedestrian walkways and bike lanes,

genişletildi, halka açık alanlar yapıldı,

created public plazas,

created one of the most efficient bus mass-transit systems

dünyadaki en verimli toplu taşıma sistemlerinden biri oluşturuldu.

in the entire world.

For his brilliant efforts, he was nearly impeached.

Bu muhteşem girişimlerinden dolayı neredeyse mahkeme ediliyordu.

Ama insanlar günlük yaşamlarını yansıtan durumlarda

But as people began to see that they were being put first

on issues reflecting their day-to-day lives,

birinci öncelik olduklarını görmeye başlayınca inanılmaz şeyler oldu.

incredible things happened.

People stopped littering.

İnsanlar yerlere çöp atmamaya başladılar. Suç oranları düştü.

Crime rates dropped, because the streets were alive with people.

Çünkü sokaklar insanlarla doluydu.

His administration attacked several typical urban problems at one time,

Onun yönetiminde bir zamanlar çeşitli tipik şehir sorunları ele alındı

and on a third-world budget, at that.

ve bunlar üçüncü dünya bütçesiyle gerçekleştirildi.

We have no excuse in this country, I'm sorry.

Bu ülkede bahane yok. Üzgünüm.

But the bottom line is: their people-first agenda

Ama ana nokta, önce insan gündemi aslında

was not meant to penalize those who could actually afford cars,

araba alabilenleri cezalandırmak için değildi,

but rather, to provide opportunities for all Bogotanos to participate

daha çok Bogatanolulara şehrin canlanmasına katılmak için

in the city's resurgence.

imkanlar sunmaktı. Gelişmenin toplumun çoğunluğunun zararına

That development should not come

at the expense of the majority of the population

olmaması fikri halen ABD'de radikal bir fikir olarak algılanıyor.

is still considered a radical idea here in the U.S.

But Bogota's example has the power to change that.

Ama Bogota örneği bunu değiştirecek güce sahip.

You, however, are blessed with the gift of influence.

Sizler, her şeye rağmen, etkilenme kabiliyeti ile takdis edilmişsiniz.

That's why you're here and why you value the information we exchange.

Burada olma sebebiniz ve yaptığımız bilgi alışverişine değer verme sebebiniz bu.

Use your influence

Nüfuzunuzu, kapsamlı sürdürülebilir değişimleri desteklemek için her yerde kullanın.

in support of comprehensive, sustainable change everywhere.

Don't just talk about it at TED.

Bundan sadece TED’de konuşmayın. Burada ülke çapında bir politika gündemi kurmaya çalışıyorum

This is a nationwide policy agenda I'm trying to build,

and as you all know, politics are personal.

ve hepinizin bildiği gibi politika kişiseldir.

Yeni siyahları yeşil yapmama yardımcı olun. Sürdürülebilirliği çekici yapmama yardım edin.

Help me make green the new black.

Help me make sustainability sexy.

Make it a part of your dinner and cocktail conversations.

Bunu, akşam yemeklerinizde veya kokteyllerde sohbetlerinizin bir parçası haline getirin.

Help me fight for environmental and economic justice.

Çevresel ve ekonomik adalet içim savaşmama yardımcı olun.

Support investments with a triple-bottom-line return.

Üç katlı taban çizgisine sahip kazançlı yatırımları destekleyin.

Help me democratize sustainability by bringing everyone to the table,

Herkesi masaya toplayıp, kapsamlı planlamanın her yerde konuşulabileceğinde

and insisting that comprehensive planning can be addressed everywhere.

ısrar ederek sürdürülebilirliği demokratikleştirmeme yardım edin.

Oh good, glad I have a little more time!

Ne güzel, biraz daha vaktimin olmasına sevindim!

Listen -- when I spoke to Mr. Gore the other day after breakfast,

Dinleyin, geçen gün kahvaltıdan sonra Bay Gore ile konuştum,

I asked him how environmental justice activists were going to be included

kendisine çevresel halk eylemcilerini

yeni pazarlama stratejisine nasıl dahil edeceğini sordum.

in his new marketing strategy.

His response was a grant program.

Cevabı, bir bağış programı oldu.

Sanırım finansman istemediğimi anlamadı.

I don't think he understood that I wasn't asking for funding.

Ona bir teklifte bulundum. (Alkış.)

I was making him an offer.

(Applause)

What troubled me was that this top-down approach is still around.

Bu tepeden aşağı yaklaşımın halen var olması beni rahatsız etti.

Şimdi, beni yanlış anlamayın, paraya ihtiyacımız var. (Gülüşmeler.)

Now, don't get me wrong, we need money.

(Laughter)

But grassroots groups are needed at the table

Ama karar verme aşamasında halk destek gruplarının da masada olması gerekiyor.

during the decision-making process.

Of the 90 percent of the energy that Mr. Gore reminded us

Bay Gore bize, her gün enerjinin yüzde 90'ını boşa harcadığımızı hatırlattı,

that we waste every day,

don't add wasting our energy, intelligence

bunu kendi enerjimizi, zekamızı,

and hard-earned experience to that count.

zor kazandığımız tecrübelerimizi eklemiyorum bile. (Alkış.)

(Applause)

I have come from so far to meet you like this.

Sizlerle bu şekilde tanışmak için çok uzaktan geldim.

Lütfen beni boşa harcamayın. Birlikte çalışarak,

Please don't waste me.

By working together,

we can become one of those small, rapidly-growing groups of individuals

dünyayı gerçekten değiştirebileceğimize inanan gerçekten yürekliliği ve cesareti olan

who actually have the audacity and courage

o küçük, hızlı büyüyen gruplardan biri olabiliriz.

to believe that we actually can change the world.

Belki bu konferansa yaşamın çok, çok farklı yerlerinden geldik

We might have come to this conference

from very, very different stations in life,

but believe me, we all share one incredibly powerful thing.

ama, bana inanın, hepimizde ortak olan inanılmaz derecede bir güç var

kaybedecek hiçbir şeyimiz yok ve kazanacak çok şeyimiz var.

We have nothing to lose and everything to gain.

Hoşça kalın güzel insanlar! (Alkış.)

Ciao, bellos!

(Applause)