Peter Doolittle: How your "working memory" makes sense of the world

Peter Doolittle: "Çalışan hafızanız" dünyayı nasıl anlamlandırıyor

Çeviri: Zeynep Duygu Tamer Gözden geçirme: Erkan Genc

So yesterday, I was out in the street

Dün sokakta bu binanın

in front of this building,

önündeydim

and I was walking down the sidewalk,

ve kaldırımda yürüyordum

and I had company, several of us,

ve yanımda birkaç kişi vardı

and we were all abiding by the rules

ve hepimiz kaldırımda yürüme

of walking down sidewalks.

kurallarına uyuyorduk.

We're not talking each other. We're facing forward.

Birbirimizle konuşmuyorduk. Önümüze bakıyorduk.

We're moving.

Hareket ediyorduk.

When the person in front of me slows down.

Önümdeki kişi yavaşladığında.

And so I'm watching him, and he slows down,

Ve onu izliyorum ve yavaşlıyor

and finally he stops.

ve sonunda duruyor.

Well, that wasn't fast enough for me,

Bu benim için yeteri kadar hızlı değildi,

so I put on my turn signal, and I walked around him,

bu yüzden dönüş sinyalimi verdim ve onun etrafından yürüdüm

and as I walked, I looked to see what he was doing,

ve yürürken, dönüp ne yaptığına baktım

and he was doing this.

ve şöyle yapıyordu.

He was texting,

Mesaj yazıyordu

and he couldn't text and walk at the same time.

ve aynı anda hem mesaj yazıp hem de yürüyemiyordu.

Now we could approach this

Şimdi buna çalışan hafıza

from a working memory perspective

perspektifinden ya da çoklu görev

or from a multitasking perspective.

perspektifinden yaklaşabiliriz.

We're going to do working memory today.

Bugün çalışan hafızadan bahsedeceğim.

Now, working memory

Şimdi, çalışan hafıza

is that part of our consciousness that we are

bilincimizin, günün her vaktinde farkında

aware of at any given time of day.

olduğumuz parçasıdır.

You're going it right now.

Şu an onu çalıştırıyorsunuz.

It's not something we can turn off.

Bu kapatabileceğiz bir şey değil.

If you turn it off, that's called a coma, okay?

Kapatırsanız, komadasınız demektir, tamam mı?

So right now, you're doing just fine.

Yani şimdi, gayet iyi gidiyorsunuz.

Now working memory has four basic components.

Çalışan hafızanın dört temel bileşeni vardır.

It allows us to store some immediate experiences

Bazı anlık deneyimleri ve biraz da bilgiyi hafızaya

and a little bit of knowledge.

almamıza izin verir.

It allows us to reach back into our long-term memory

Uzun vadeli hafızamızdaki bilgilere ulaşmamızı sağlar

and pull some of that in as we need it,

ve ihtiyacımız doğrultusunda bazılarını ortaya çıkarıp,

mixes it, processes it

mevcut hedefimiz ışığında,

in light of whatever our current goal is.

karıştırır ve işleme alır.

Now the current goal isn't something like,

Mevcut hedefimiz şöyle birşey değil,

I want to be president or the best surfer in the world.

başkan ya da dünyanın en iyi sörfçüsü olmak.

It's more mundane. I'd like that cookie,

Daha sıradan. O kurabiyeyi istiyorum,

or I need to figure out how to get into my hotel room.

ya da otel odama nasıl girebileceğimi anlamam gerek.

Now working memory capacity

Çalışan hafıza kapasitesi

is our ability to leverage that,

bundan yararlanma yetimiz,

our ability to take what we know

bildiklerimizi ve tutunduklarımızı

and what we can hang onto

alıp mevcut hedefimizi

and leverage it in ways that allow us to satisfy

tatmin edecek yönlerde ondan yararlanma

our current goal.

yetimizdir.

Now working memory capacity

Çalışan hafıza kapasitesinin

has a fairly long history,

oldukça uzun bir tarihi var

and it's associated with a lot of positive effects.

ve birçok olumlu etkiyle bağdaştırılıyor.

People with high working memory capacity

Yüksek çalışan hafıza kapasitesili insanlar

tend to be good storytellers.

iyi hikaye anlatırlar.

They tend to solve and do well on standardized tests,

Ne kadar önemli olursa olsun, standart testleri çözmeye yatkındırlar

however important that is.

ve başarıya ulaşırlar.

They're able to have high levels of writing ability.

Yüksek seviyelerde yazma yeteneğine sahip olabilirler.

They're also able to reason at high levels.

Yüksek seviyelerde mantık yürütebilirler.

So what we're going to do here is play a little bit with some of that.

Burada yapacağımız şey biraz bununla oynamak olacak.

So I'm going to ask you to perform a couple tasks,

Sizden birkaç görev yerine getirmenizi isteyeceğim

and we're going to take your working memory out for a ride.

ve çalışan hafızanızı teste sokacağız.

You up for that? Okay.

Yapmaya varmısınız? Tamam.

I'm going to give you five words,

Size beş kelime vereceğim

and I just want you to hang on to them.

ve sizden sadece onları aklınızda tutmanızı istiyorum.

Don't write them down. Just hang on to them.

Yazmayın. Sadece aklınızda tutun.

Five words.

Beş kelime.

While you're hanging on to them, I'm going to ask you to answer three questions.

Aklınızda tutarken, sizden üç soruyu cevaplamanızı isteyeceğim.

I want to see what happens with those words.

Bu kelimelere ne olacağını görmek istiyorum.

So here's the words:

İşte kelimeler:

tree,

ağaç,

highway,

otoyol,

mirror,

ayna,

Saturn

Satürn

and electrode.

ve elektrot.

So far so good?

Şimdiye kadar iyi mi?

Okay. What I want you to do

Tamam. Yapmanızı istediğim şey

is I want you to tell me what the answer is

şu sorunun cevabınız söylemeniz:

to 23 times eight.

8 kere 23 kaçtır?

Just shout it out.

Cevabı bağırın.

(Mumbling) (Laughter)

(Mırıltılar) (Kahkaha)

In fact it's -- (Mumbling) -- exactly. (Laughter)

Aslında cevap -- (Mırıltılar) -- kesinlikle. (Kahkaha)

All right. I want you to take out your left hand

Tamam. Sol elinizi kaldırmanızı ve şöyle yapmanızı

and I want you to go, "One, two, three, four, five,

istiyorum, "Bir, iki, üç, dört, beş,

six, seven, eight, nine, 10."

altı, yedi, sekiz, dokuz, on."

It's a neurological test, just in case you were wondering.

Merak ediyorsanız, bu bir nörolojik test.

All right, now what I want you to do

Tamam, şimdi yapmanızı istediğim şey

is to recite the last five letters

İngiliz alfabesinin son 5 harfini

of the English alphabet backwards.

geriden saymanız.

You should have started with Z.

Z ile başlamalıydınız.

(Laughter)

(Kahkaha)

All right. How many people here are still pretty sure

Tamam. Kaçınız tüm beş kelimeyi hatırladığınızdan

you've got all five words?

hala oldukça emin?

Okay. Typically we end up with about less than half,

Tamam. Genellikle yarısında azını hatırlıyoruz,

right, which is normal. There will be a range.

ki bu normal. Çeşitlilik olacak.

Some people can hang on to five.

Bazı insanlar beşini de hatırlayabiliyor.

Some people can hang on to 10.

Bazıları on tane hatırlayabiliyor.

Some will be down to two or three.

Bazıları iki ya da üç tane hatırlayacak.

What we know is this is really important to the way we function, right?

Şunu biliyoruz ki bizim işleyişimiz açısından bu çok önemli.

And it's going to be really important here at TED

Ve TED'de gerçekten çok önemli olacak

because you're going to be exposed to so many different ideas.

çünkü çok sayıda değişik fikirlere maruz kalacaksınız.

Now the problem that we have

Şimdi sahip olduğumuz sorun şu,

is that life comes at us,

hayat bize geliyor

and it comes at us very quickly,

ve çok hızlı bir şekilde geliyor

and what we need to do is to take that amorphous

ve yapmamız gereken şey bu amorf deneyim akışını

flow of experience and somehow

almak ve bir şekilde, boyutu

extract meaning from it

yaklaşık bezelye tanesi

with a working memory

kadar olan bir çalışan hafıza ile

that's about the size of a pea.

bundan anlam çıkarmak.

Now don't get me wrong, working memory is awesome.

Beni yanlış anlamayın, çalışan hafıza müthiş birşey.

Working memory allows us

Çalışan hafıza, bizler ileriye doğru

to investigate our current experience

giderken, mevcut deneyimimizi

as we move forward.

araştırmamızı sağlar.

It allows us to make sense of the world around us.

Çevremizdeki dünyayı anlamamızı sağlar.

But it does have certain limits.

Ama belli sınırları vardır.

Now working memory is great for allowing us to communicate.

Çalışan hafıza iletişim kurmamızı sağlamak konusunda önemlidir.

We can have a conversation,

Bir sohbete dalabiliriz

and I can build a narrative around that

ve ben onun etrafında bir hikaye oluşturabilirim.

so I know where we've been and where we're going

böylece nerede olduğumuzu ve nereye gittiğimizi

and how to contribute to this conversation.

ve bu sohbete nasıl katkıda bulunabileceğimi bilirim.

It allows us to problem-solve, critical think.

Sorunları çözmemizi, eleştirel düşünmemizi sağlar.

We can be in the middle of a meeting,

Bir toplantının ortasında, birinin sunumunu

listen to somebody's presentation, evaluate it,

dinleyebilir, değerlendirebilir, beğenip

decide whether or not we like it,

beğenmediğimize karar verebilir,

ask follow-up questions.

tamamlayıcı sorular sorabiliriz.

All of that occurs within working memory.

Bunların tümü çalışan hafıza içerisinde gerçekleşir.

It also allows us to go to the store

Ayrıca markete gitmemizi ve

and allows us to get milk and eggs and cheese

süt ve yumurta ve peynir almamızı sağlar,

when what we're really looking for

aslında gerçekten aradığımız şey

is Red Bull and bacon. (Laughter)

Red Bull ve domuz pastırması iken. (Kahkahalar)

Gotta make sure we're getting what we're looking for.

Aradadığımız şeyi aldığımızdan emin olmalıyız.

Now, a central issue with working memory

Çalışan hafiza ile ilgili temel mesele

is that it's limited.

sınırlı olması.

It's limited in capacity, limited in duration,

Kapasite, süreklilik ve odak açısından

limited in focus.

sınırlı.

We tend to remember about four things.

Genelde dört şey hatırlıyoruz.

Okay? It used to be seven,

Tamam mı? Bu sayı eskiden yediydi,

but with functional MRIs, apparently it's four,

ama fonksiyonal MR ile, sayı açıkça dört

and we were overachieving.

ve aşırı başarı elde ediyorduk.

Now we can remember those four things

Şimdi bu dört şeyi yaklaşık 10 ile 20 saniye

for about 10 to 20 seconds

boyunca hatırlayabiliyoruz,

unless we do something with it,

tabi onunla birşey yapmazsak,

unless we process it, unless we apply it to something,

işleme almazsak, ona birşeye uygulamazsak,

unless we talk to somebody about it.

onun hakkında birisiyle konuşmazsak.

When we think about working memory,

Çalışan hafıza hakkında düşündüğümüzde,

we have to realize that this limited capacity

bu sınırlı kapasitenin üzerimizde birçok etkisi

has lots of different impacts on us.

olduğunun farkına varmalıyız.

Have you ever walked from one room to another

Hiç bir odadan diğerine yürüdükten sonra

and then forgotten why you're there?

neden oraya gittiğinizi unuttunuz mu?

You do know the solution to that, right?

Bunun çözümünü biliyorsunuz değil mi?

You go back to that original room. (Laughter)

İlk odaya geri dönersiniz. (Kahkaha)

Have you ever forgotten your keys?

Hiç anahtarlarınızı unuttunuz mu?

You ever forgotten your car?

Hiç arabanızı unuttunuz mu?

You ever forgotten your kids?

Hiç çocuklarınızı unuttunuz mu?

Have you ever been involved in a conversation,

Hiç bir sohbete katılıp, solunuzdaki sohbetin

and you realize that the conversation to your left

aslında daha ilginç olduğunu

is actually more interesting? (Laughter)

farkettiğiniz oldu mu? (Kahkaha)

So you're nodding and you're smiling,

Kafanızı sallıyor ve gülümsüyorsunuz,

but you're really paying attention to this one over here,

ama aslında dikkatiniz diğer sohbette,

until you hear that last word go up,

ta ki son kelimenin çıktığını duyduğunuzda

and you realize,

size bir soru

you've been asked a question. (Laughter)

sorulduğunun farkına varıyorsunuz. (Kahkaha)

And you're really hoping the answer is no,

Ve cevabın hayır olduğunu gerçekten umuyorsunuz,

because that's what you're about to say.

çünkü söylemek üzere olduğunuz şey o.

All of that talks about working memory,

Bunların tümü çalışan hafızayı anlatıyor,

what we can do and what we can't do.

yapabildiklerimiz ve yapamadıklarımız.

We need to realize that working memory

Çalışan hafızanın sınırlı bir kapasitesi olduğunun

has a limited capacity,

ve çalışan hafıza kapasitesinin

and that working memory capacity itself is how we negotiate that.

onu nasıl başarıya çevireceğimizden ibaret olduğunun farkına varmalıyız.

We negotiate that through strategies.

Stratejiler yardımıyla başarıya çevirebiliriz.

So what I want to do is talk a little bit about a couple of strategies here,

Burada birkaç stratejiden bahsetmek istiyorum

and these will be really important

ve bunlar gerçekten çok önemli olacak

because you are now in an information target-rich environment

çünkü şimdi önümüzdeki birkaç gün boyunca bilgi odaklı

for the next several days.

bir çevre içindesiniz.

Now the first part of this that we need to think about

Bunun ilk parçası olarak, varlığımız, hayatımız hakkında

and we need to process our existence, our life,

düşünmek ve işlememiz gerek,

immediately and repeatedly.

hemen ve tekrar tekrar.

We need to process what's going on

Hayatımızda gerçekleşenleri anında

the moment it happens, not 10 minutes later,

gözden geçirmeliyiz, 10 dakika sonra değil,

not a week later, at the moment.

1 hafta sonra değil, o anda.

So we need to think about, well, do I agree with him?

Yani şunu düşünmemiz gerek, onunla aynı fikirdemiyim?

What's missing? What would I like to know?

Eksik olan ne? Bilmek istediğim şey ne?

Do I agree with the assumptions?

Varsayımlara katılıyormuyum?

How can I apply this in my life?

Bunu nasıl hayatımda uygulayabilirim?

It's a way of processing what's going on

Gerçekleşen şeyleri gözden geçirme yolu

so that we can use it later.

böylece sonra kullanabiliriz.

Now we also need to repeat it. We need to practice.

Bu süreci tekrar da etmemiz gerek. Pratik yapmalıyız.

So we need to think about it here.

Yani bunu burada düşünmemiz gerek.

In between, we want to talk to people about it.

Arada, insanlarla bunun hakkında konuşmalıyız.

We're going to write it down, and when you get home,

Bir yere yazacağız ve eve gittiğimizde

pull out those notes and think about them

o notları çıkartacağız ve düşüneceğiz

and end up practicing over time.

ve zaman içerisinde pratik yapacağız.

Practice for some reason became a very negative thing.

Pratik yapmak nedense çok olumsuz birşey haline geldi.

It's very positive.

Çok olumlu birşey.

The next thing is, we need to think elaboratively

Bir sonraki şey, ayrıntılı ve açıklayıcı bir şekilde

and we need to think illustratively.

düşünmemiz gerek.

Oftentimes, we think that we have to relate new knowledge to prior knowledge.

Çoğu zaman, yeni bilgiyi eski bilgi ile bağdaştırmak zorunda olduğumuzu düşünüyoruz.

What we want to do is spin that around.

Yapmamız gereken bunu tersine çevirmek.

We want to take all of our existence

Tüm varlığımız alıp, kazandığımız

and wrap it around that new knowledge

o yeni bilgi etrafına sarmalı ve

and make all of these connections and it becomes more meaningful.

aralarında bağlar kurmalıyız, böylece daha anlamlı hale gelir.

We also want to use imagery. We are built for images.

Ayrıca görüntüler kullanmalıyız. Görüntü için yapılmışız.

We need to take advantage of that.

Bundan faydalanmalıyız.

Think about things in images,

Herşeyi resimlerle düşünün,

write things down that way.

resmederek yazın.

If you read a book, pull things up.

Bir kitap okuyorsanız, ondan birşeyler çıkarın.

I just got through reading "The Great Gatsby,"

En son "Muhteşen Gatsby" kitabını okudum

and I have a perfect idea of what he looks like

ve kafamda kendi versiyonum olarak onun nasıl

in my head, so my own version.

göründüğüne dair mükemmel bir fikir var.

The last one is organization and support.

Sonuncusu organizasyon ve destek.

We are meaning-making machines. It's what we do.

Bizler anlam yaratan makineleriz. Yaptığımız şey bu.

We try to make meaning out of everything that happens to us.

Başımıza gelen herşeyden bir anlam çıkarmaya çalışıyoruz.

Organization helps, so we need to structure

Organizasyon işe yarar, bu nedenle anlam çıkaracak

what we're doing in ways that make sense.

şekilde yaptıklarımızı planlamalıyız.

If we are providing knowledge and experience,

Eğer bilgi ve deneyim sağlıyorsak,

we need to structure that.

onu planlamalıyız.

And the last one is support.

Ve sonuncusu destek.

We all started as novices.

Hepimiz acemi olarak başladık.

Everything we do is an approximation of sophistication.

Yaptığımız herşey karmaşık şeyleri basitleştirmeye çalışmaktır.

We should expect it to change over time. We have to support that.

Zamanla bunun değişmesini beklemeliyiz. Onu desteklemeliyiz.

The support may come in asking people questions,

Destek insanlara sorular sorarak, üzerinde

giving them a sheet of paper that has an organizational chart on it

organizasyon şeması olan bir kağıt ya da yardımcı resimler olan

or has some guiding images,

bir kağıt vererek gelebilir,

but we need to support it.

ama onu desteklemeliyiz.

Now, the final piece of this, the take-home message

En son parçası, çalışan hafıza kapasite bakış açısından

from a working memory capacity standpoint is this:

aklınızda bulunması gereken mesaj şu:

what we process, we learn.

İşlediğimizi öğreniriz.

If we're not processing life, we're not living it.

Eğer hayatı işlemezsek, yaşamıyoruz demektir.

Live life. Thank you.

Hayatı yaşayın. Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)