The quest to understand consciousness | Antonio Damasio

Antonio Damasio : Bilinci anlamaya çalışmak adına yapılan bir sorgulama

Çeviri: Oguz Tanridag Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I'm here to talk about

Şuurlu zihinlerimizle ilgili

the wonder and the mystery

hayret ve gizem üzerine konuşmak için

of conscious minds.

buradayım.

The wonder is about the fact

Hayret ve gizem şununla ilgili ki

that we all woke up this morning

hepimiz bu sabah uyandık

and we had with it

ve ona yeniden sahip olduk

the amazing return of our conscious mind.

şuurlu zihinlerimize inanılmaz biçimde dönüşüne.

We recovered minds with a complete sense of self

Kendiliğimizle ve varlığımızla ilgili

and a complete sense of our own existence,

bütün farkındalığa yeniden geri döndük,

yet we hardly ever pause to consider this wonder.

buna rağmen biz bunun üzerinde

We should, in fact,

nadiren düşünürüz. Gerçekte bunu yapmalıyız,

because without having this possibility of conscious minds,

çünkü şuurlu bir zihnin varlığını kabul etmeden,

we would have no knowledge whatsoever

kendimiz hakkında hiç bir bilgiye

about our humanity;

sahip olamazdık,

we would have no knowledge whatsoever about the world.

dünya hakkında hiç bir bilgimiz olamazdı.

We would have no pains, but also no joys.

Acılarımız ve aynı zamanda mutluluğumuz da

We would have no access to love

olamazdı. Sevgiye hiç ulaşamazdık

or to the ability to create.

ya da yaratıcı yeteneğe.

And of course, Scott Fitzgerald said famously

Ve elbette ki, Scott Fitzgerald'ın meşhur sözleriyle

that "he who invented consciousness

" Şuurluluğu keşfeden kişi

would have a lot to be blamed for."

onun yol açtığı bir çok sonuçtan dolayı kınanacaktır".

But he also forgot

Ama onun unuttuğu şudur ki

that without consciousness,

bilinç olmaksızın,

he would have no access to true happiness

gerçek mutluluğa ulaşmak için hiç bir yolu yoktu

and even the possibility of transcendence.

ve hatta aşkınlık ihtimali de.

So much for the wonder, now for the mystery.

Yani ne kadar merak ediyorsan

This is a mystery

gizemlilik o kadar artar. Bu gizemli bir şeydir

that has really been extremely hard to elucidate.

ki çözülmesi her zaman ileri derecede

All the way back into early philosophy

zor olmuştur.Erken felsefe dönemine

and certainly throughout the history of neuroscience,

ve tüm nörobilim tarihinde geriye gidildiğinde,

this has been one mystery

bunun bir çok tartışmaya yol açmış,

that has always resisted elucidation,

çözümünde daima zorlanılmış

has got major controversies.

gizemli bir konu olduğu anlaşılır.

And there are actually many people

Ve bir çok insan gerçekte bu konuya elimizi

that think we should not even touch it;

sürmememiz gerektiğini, kendi haline bırakmamız

we should just leave it alone, it's not to be solved.

gerektiğini, onun çözülecek bir konu

I don't believe that,

olmadığını düşünüyorlar. Ben buna inanmıyorum,

and I think the situation is changing.

ve durumun değiştiğini düşünüyorum.

It would be ridiculous to claim

Beyinlerimizde şuurluluğun

that we know how we make consciousness

nasıl oluştuğunu bildiğimizi

in our brains,

iddia etmek komik olurdu,

but we certainly can begin

ama bu soruna yaklaşım

to approach the question,

göstermeye

and we can begin to see the shape of a solution.

ve çözümün çerçevesini görmeye başlayabiliriz.

And one more wonder to celebrate

Ve merakımızı teşvik eden bir şey daha var ki

is the fact that we have imaging technologies

bu da görüntüleme teknolojilerine sahip olmamız

that now allow us to go inside the human brain

ki bizim insan beyninin içine girmemize izin veriyor

and be able to do, for example,

ve becerimizi artırıyor, örneğin,

what you're seeing right now.

şu anda görmekte olduğunuz gibi.

These are images that come from Hanna Damasio's lab,

Bu görüntüler Hanna Damasio'nun laboratuvarından,

and which show you, in a living brain,

ve yaşayan bir insanda

the reconstruction of that brain.

beynin yeniden yapılanmasını gösteriyor.

And this is a person who is alive.

Ve bu kişi yaşayan bir kişi.

This is not a person

Bu otopsi yoluyla incelenen

that is being studied at autopsy.

bir kişi değil.

And even more --

Ve daha fazlası--

and this is something that one can be really amazed about --

ve sizi gerçekten etkileyici bir şey olabilir--

is what I'm going to show you next,

ki şimdi göstereceğim,

which is going underneath the surface of the brain

beynin yüzeyinin altına gidiyor

and actually looking in the living brain

ve gerçekten yaşayan beyin içinde

at real connections, real pathways.

gerçek bağlantılara, gerçek yollara bakıyor.

So all of those colored lines

Buradaki renkli hatlar

correspond to bunches of axons,

aksonların demetlerine denk düşüyor,

the fibers that join cell bodies

hücre gövdeleriyle sinapsları

to synapses.

birleştiren lifler.

And I'm sorry to disappoint you, they don't come in color.

Ve ne yazık ki onlar orijinalinde renkli görünmüyorlar.

But at any rate, they are there.

Ama bir şekilde orada oldukları görülüyor.

The colors are codes for the direction,

Renkler yönün kodları,

from whether it is back to front

arkadan öne doğru

or vice versa.

ya da tersi.

At any rate, what is consciousness?

Bunlar tamam da, şuurluluk nedir?

What is a conscious mind?

Şuurlu zihin nedir?

And we could take a very simple view

Ve çok basit bir görüşten yola çıkıp

and say, well, it is that which we lose

söyleyebiliriz ki, o,

when we fall into deep sleep without dreams,

rüyasız derin bir uykuya daldığımızda,

or when we go under anesthesia,

ya da anestezi altında kaybettiğimiz şeydir,

and it is what we regain

ve o, uykudan

when we recover from sleep

ya da anesteziden uyandığımızda

or from anesthesia.

yeniden kazandığımız şeydir.

But what is exactly that stuff that we lose under anesthesia,

Fakat anestezi altındayken ya da derin uykudayken

or when we are in deep, dreamless sleep?

kaybetmiş olduğumuz gerçekte nedir?

Well first of all,

Peki, herşeyden önce

it is a mind,

o içinde mental görüntülerin

which is a flow of mental images.

aktığı zihinsel bir faaliyettir,

And of course consider images

Ve tabii ki bu görüntülerin

that can be sensory patterns,

duyusal izlekler olduğu düşünüldüğünde,

visual, such as you're having right now

görsel, mesela sizin kürsü ve

in relation to the stage and me,

benimle ilişkili olarak aldığınız izlenimdir,

or auditory images,

ya da işitsel izlenimler,

as you are having now in relation to my words.

benim sözlerimi duyarken olduğu gibi.

That flow of mental images

İşte mental görünümlerin

is mind.

bu akışı zihindir.

But there is something else

Ama yine de bu salonda hepimizin

that we are all experiencing in this room.

birlikte deneyimlediğimiz başka bir şey daha var.

We are not passive exhibitors

Biz görsel ya da

of visual or auditory

işitsel ya da dokunsal izlenimlerin

or tactile images.

pasif aktarıcıları değiliz.

We have selves.

Biz benliğe sahibiz.

We have a Me

Şu anda otomatik olarak

that is automatically present

zihinlerimizde varolan

in our minds right now.

bir ben'e sahibiz.

We own our minds.

Kendi zihnimize sahibiz.

And we have a sense that it's everyone of us

Ve öyle bir algılamaya sahibiz ki

that is experiencing this --

bunu algılama yoluyla her birimizin yanımızda

not the person who is sitting next to you.

oturan kişiden farklı bir kişi olduğunu biliriz

So in order to have a conscious mind,

Bundan dolayı şuurlu bir zihne sahip olmak için

you have a self within the conscious mind.

şuurlu zihin içerisinde benlik sahibi olmanız gerekir.

So a conscious mind is a mind with a self in it.

Ve şuurlu zihin demek içinde ben olan zihin demektir.

The self introduces the subjective perspective in the mind,

Ben, zihin içine sübjektif bir açılım ekler,

and we are only fully conscious

ve ancak Ben zihin içinde olduğu zaman

when self comes to mind.

biz tümüyle şuurlu sayılırız. Böylece bu gizemden

So what we need to know to even address this mystery

söz ederken bilmemiz gereken

is, number one, how are minds are put together in the brain,

birinci şey, düşüncelerin beyinde

and, number two, how selves are constructed.

nasıl biraraya getirildiği ve ikincisi de,

Now the first part, the first problem,

benliklerin nasıl oluştuğudur.Şimdi, birinci bölüm,

is relatively easy -- it's not easy at all --

birinci problem, göreceli olarak daha kolay--

but it is something that has been approached gradually in neuroscience.

ama çok kolay olduğu söylenemez-- nörobilimde yavaş da olsa

And it's quite clear that, in order to make minds,

üzerine gidilmiş bir şey. Ve gayet açık ki,

we need to construct neural maps.

düşüncelerin oluşması için nöral haritaların

So imagine a grid, like the one I'm showing you right now,

oluşmasına ihtiyacımız var.Bir şebeke düşünün,

and now imagine, within that grid,

şu anda size gösterdiğim gibisinden ve tasavvur edin,

that two-dimensional sheet,

bu şebeke içinde ki iki boyutlu

imagine neurons.

bir sayfa gibi nöronları düşünün.

And picture, if you will,

Ve resim gibi görün isterseniz,

a billboard, a digital billboard,

bir ilan tabelası, dijital bir ilan tahtası

where you have elements

elementlerin birbiriyle reaksiyona

that can be either lit or not.

girdiği ya da girmediği.

And depending on how you create the pattern

Ve etkileşim ya da etkileşimsizlik

of lighting or not lighting,

paternini nasıl oluşturduğunuza bağlı olarak

the digital elements,

dijital elementlerle ya da bu konuyla ilgili olarak,

or, for that matter, the neurons in the sheet,

tabaka içindeki nöronlarla

you're going to be able to construct a map.

bir harita oluşturma yeteneğiniz olacak.

This, of course, is a visual map that I'm showing you,

Bu size gösterdiğim görsel bir harita tabii ki,

but this applies to any kind of map --

ama her hangi bir türden harita için de söz konusu

auditory, for example, in relation to sound frequencies,

olabilir-- işitsel, mesela, ses frekanslarıyla ilişkili olarak,

or to the maps that we construct with our skin

ya da dokunduğumuz bir objeyle ilgili olarak

in relation to an object that we palpate.

derimizle oluşturduğumuz bir harita.

Now to bring home the point

Şimdi, esas noktaya gelirsek, konu,

of how close it is --

şebeke içindeki nöronların

the relationship between the grid of neurons

aralarındaki ilişkinin

and the topographical arrangement

ve nöronların aktivitelerinin

of the activity of the neurons

topoğrafik düzeninin ve mental deneyimin

and our mental experience --

ne kadar birbirlerine yakın olduğudur.

I'm going to tell you a personal story.

Size kişisel deneyimimle ilgili bir öykü anlatacağım.

So if I cover my left eye --

Şimdi ben sol gözümü kapatırsam--

I'm talking about me personally, not all of you --

Kendimden bahsediyorum, sizlerden değil--

if I cover my left eye,

Eğer sol gözümü kapatıp şebekeye bakarsam

I look at the grid -- pretty much like the one I'm showing you.

aşağı yukarı size gösterdiğim gibi bir şey görürüm.

Everything is nice and fine and perpendicular.

Her şey güzelce ve dikey biçimde görülür.

But sometime ago, I discovered

Fakat bir süre önce keşfettim ki,

that if I cover my left eye,

sol gözümü kapattığım zaman

instead what I get is this.

elde ettiğim şey beklediğimden farklı olarak şu;

I look at the grid and I see a warping

o şekilde baktığım zaman benim görme

at the edge of my central-left field.

alanımın merkezi-sol kısmında bir eğilme-bükülme oluşuyor.

Very odd -- I've analyzed this for a while.

Çok tuhaf. Bunu bir süre analize ettim.

But sometime ago,

Fakat bir süre önce,

through the help of an opthamologist colleague of mine,

retinanın laser görüntülemesini

Carmen Puliafito,

geliştirmiş olan oftalmolog

who developed a laser scanner of the retina,

arkadaşım Carmen Puliafito

I found out the the following.

yardımıyla şunu anladım;

If I scan my retina

Eğer retinamı laserle

through the horizontal plane that you see there in the little corner,

yatay düzlemde izlersem orada ufak köşede

what I get is the following.

şunu elde ediyorum.

On the right side, my retina is perfectly symmetrical.

Sağ tarafta, retinam mükemmel biçimde simetrik.

You see the going down towards the fovea

Fovea (kör nokta) ya doğru alt bölümde

where the optic nerve begins.

optik sinirin başladığı yeri görüyorsunuz.

But on my left retina there is a bump,

Ama sol retinam üzerinde

which is marked there by the red arrow.

kırmızı ok tarafından gösterilen bir tümseklik var.

And it corresponds to a little cyst

Ve bu orada aşağıda

that is located below.

ufak bir kist olduğuna işaret ediyor.

And that is exactly what causes

Ve bu da benim algıladığım

the warping of my visual image.

bükülmeye neden oluyor.

So just think of this:

Şimdi sadece şunu düşünün:

you have a grid of neurons,

nöronlardan oluşan bir şebekeniz var,

and now you have a plane mechanical change

ve şimdi şebekenin pozisyonunda

in the position of the grid,

basit bir mekanik değişiklik var

and you get a warping of your mental experience.

ve zihinsel deneyiminizde bir kayma hissediyorsunuz.

So this is how close

Bu gözküreniz içinde

your mental experience

yer alan bir beyin parçası olan

and the activity of the neurons in the retina,

retinanın nöronlarının aktivitesiyle zihinsel deneyimizin

which is a part of the brain located in the eyeball,

ne denli yakından ilişkili olduğunu gösteriyor

or, for that matter, a sheet of visual cortex.

ya da bu konuyla ilgili olarak,

So from the retina

görme korteksi tabakası.

you go onto visual cortex.

Retinadan görme korteksine doğru gittiğinizde

And of course, the brain adds on

doğal olarak,

a lot of information

beyin retinadan gelen bu sinyallere

to what is going on

kendi içinde neler olduğu konusunda

in the signals that come from the retina.

bir yığın bilgi daha ekler.

And in that image there,

Ve orada oluşan imajda

you see a variety of islands

bir dizi çeşitli adacıklar görürsünüz ki ben bunları

of what I call image-making regions in the brain.

beynin görüntü oluşturan bölgeleri olarak adlandırıyorum.

You have the green for example,

Örneğin, burada yeşil

that corresponds to tactile information,

dokunsal bilgiye denk düşüyor,

or the blue that corresponds to auditory information.

ya da mavi işitsel bilgiye denk düşüyor.

And something else that happens

Ve bu görüntü oluşturan alanlarda

is that those image-making regions

bir şey daha olur ki,

where you have the plotting

o da bütün bu nöral

of all these neural maps,

haritalar arasındaki geçişlerdir

can then provide signals

ki bu geçişler etrafta gördüğünüz

to this ocean of purple that you see around,

morluk okyanusuna sinyal sağlarlar,

which is the association cortex,

bu, görüntü oluşturan adacıklarda

where you can make records of what went on

neler olup bittiği konusunda

in those islands of image-making.

kayıtlar yapabileceğiniz assosiyasyon korteksidir.

And the great beauty

Ve harikulade olan şey odur ki,

is that you can then go from memory,

sonrasında siz

out of those association cortices,

assosiyasyon kortekslerinin dışına çıkarak

and produce back images

geriye doğru imajlar oluşturabilirsiniz, algılamayla ilgili

in the very same regions that have perception.

aynen benzer merkezlerde olduğu gibi.

So think about how wonderfully convenient and lazy

Şimdi düşünün beyin nasıl harikulade

the brain is.

esnekliğe ve uyuma sahiptir.

So it provides certain areas

Yani algı ve görüntü oluşturmada

for perception and image-making.

özel alanlar sağlar.

And those are exactly the same

Ve bu alanlar

that are going to be used for image-making

bir bilgiyi hatırladığımızda

when we recall information.

aynen görüntü oluşturan alanlar gibi davranır.

So far the mystery of the conscious mind

Şu ana kadar şuurlu zihnin gizemliliği

is diminishing a little bit

biraz azalmış gibi görünüyor

because we have a general sense

çünkü artık bu görüntülerin nasıl oluştuğu

of how we make these images.

konusunda genel bir çerçevemiz var.

But what about the self?

Fakat ya benlik konusu?

The self is really the elusive problem.

Benlik gerçekten anlaşılması çok zor bir konudur.

And for a long time,

Ve çok uzun bir zaman için de

people did not even want to touch it,

insanlar onu ele almak bile istemediler,

because they'd say,

çünkü " günden güne

"How can you have this reference point, this stability,

benliklerin sürmesi ve dengeliliği

that is required to maintain

işinde çıkış noktasına

the continuity of selves day after day?"

nasıl sahip olabilirsiniz" diye düşünüyorlardı.

And I thought about a solution to this problem.

Ve bu problemin çözümüyle ilgili olarak

It's the following.

şunu düşündüm.

We generate brain maps

Biz vücudumuzun iç dünyasıyla ilgili olarak

of the body's interior

beynimizde haritalar oluştururuz ve bunları

and use them as the reference for all other maps.

diğer bütün haritalar için bir yönlendirici olarak kullanırız.

So let me tell you just a little bit about how I came to this.

Şimdi izninizle bu noktaya nasıl geldiğimi biraz anlatayım.

I came to this because,

Bu noktaya geldim çünkü,

if you're going to have a reference that we know as self --

bizim benlik olarak bildiğimiz,

the Me, the I

Ben'e ait kendi içimizde

in our own processing --

bir yönlendiriciye sahip olacaksak--

we need to have something that is stable,

günden güne

something that does not deviate much

değişkenlikler göstermeyen

from day to day.

bir şeye sahip olmamız gerekir. Öncelikle

Well it so happens that we have a singular body.

tek bir gövdeye sahip olduğumuzu tespit edelim.

We have one body, not two, not three.

Biz bir vücuda sahibiz, iki değil, üç değil.

And so that is a beginning.

Ve başlangıç noktası budur.

There is just one reference point, which is the body.

Sadece tek bir yönlendirici nokta vardır o da gövdedir.

But then, of course, the body has many parts,

Ama sonra gövdenin bir çok parçası olduğu

and things grow at different rates,

gerçeği gelir ve bölümler farklı hızlarda büyürler,

and they have different sizes and different people;

ve bunların ölçüleri herkeste farklıdır;

however, not so with the interior.

gerçi iç organlar için bu kadar çeşitlilik yoktur.

The things that have to do

İç dünyamız olarak bilinen

with what is known as our internal milieu --

gövdemizin içindeki kimyasallar

for example, the whole management

bir bütün olarak

of the chemistries within our body

günlerin akışı içinde

are, in fact, extremely maintained

iyi bir duruma

day after day

delalet edercesine

for one very good reason.

gayet düzenli çalışır.

If you deviate too much

Eğer bunların

in the parameters

hayatın devamına

that are close to the midline

izin veren

of that life-permitting survival range,

ortalama parametrelerinde bir sapma olursa,

you go into disease or death.

hastalanırsınız ya da ölürsünüz.

So we have an in-built system

Yani kendi hayatlarımız içinde

within our own lives

devamlılık garantisi veren

that ensures some kind of continuity.

bir sisteme sahibiz.Ben buna günden güne yaşadığımız

I like to call it an almost infinite sameness from day to day.

neredeyse sonsuz aynılık diyorum.™ Çünkü eğer bu tür

Because if you don't have that sameness, physiologically,

bir aynılığa fizyolojik olarak sahip olmazsanız

you're going to be sick or you're going to die.

hasta olacaksınız ya da öleceksiniz demektir.

So that's one more element for this continuity.

Bu sürekliliğin devamı için bir faktör bu.

And the final thing

Ve sonuçta da beyin içinde yer alan

is that there is a very tight coupling

gövdemizin düzeniyle

between the regulation of our body within the brain

gövdenin kendisinin düzeni

and the body itself,

arasında varolan,

unlike any other coupling.

diğer bütün dengelerden farklı hassas denge var.

So for example, I'm making images of you,

Örneğin, beynimde sizlerin imajlarını oluşturuyorum,

but there's no physiological bond

fakat dinleyici olarak

between the images I have of you as an audience

sizlerle ilgili benim oluşturduğum imajlar

and my brain.

ve benim beynim arasında fizyolojik bir bağlantı yok.

However, there is a close, permanently maintained bond

Ancak,benim beynimin gövdemi düzenleyen

between the body regulating parts of my brain

mekanizmasıyla benim kendi gövdem arasında

and my own body.

yakın ve kalıcı bir ilişki var.

So here's how it looks. Look at the region there.

Burada görüldüğü gibi. Buradaki alana bakın.

There is the brain stem in between the cerebral cortex

Serebral korteksle omurilik arasında

and the spinal cord.

beyinsapı adı verilen bölüm var.

And it is within that region

Ve beyinle gövde arasındaki kalıcı ve dengeli

that I'm going to highlight now

ilişki bu bölüm yüzündendir.

that we have this housing

Göstermeye çalıştığım şu ki

of all the life-regulation devices

hayatı düzenleyen bütün mekanizmaların

of the body.

meskeni burasıdır.

This is so specific that, for example,

Bu katkı o denli özeldir ki, örneğin,

if you look at the part that is covered in red

beyinsapının üst bölümündeki

in the upper part of the brain stem,

kırmızıyla gösterilen bölgeye bakarsanız

if you damage that as a result of a stroke, for example,

bu bölge örneğin bir inmeyle hasarlandığında

what you get is coma

sonuç ya komadır

or vegetative state,

ya da bitkisel yaşamdır

which is a state, of course,

bu öyle bir durumdur ki

in which your mind disappears,

zihin faaliyetiniz kaybolur,

your consciousness disappears.

bilinciniz kaybolur.

What happens then actually

Sonrasında olan da

is that you lose the grounding of the self,

benliğinizin dayanaklarını kaybetmenizdir,

you have no longer access to any feeling of your own existence,

kendi varoluşunuzla ilgili herhangi bir hissin olmamasıdır,

and, in fact, there can be images going on,

ve gerçekte ise

being formed in the cerebral cortex,

serebral kortekste oluşan imajlar

except you don't know they're there.

devam edebilir ama siz onların farkına varmazsınız.

You have, in effect, lost consciousness

Beyinsapının kırmızı bölümünde oluşan hasar sonucu

when you have damage to that red section of the brain stem.

şuurlu olma halinizi yitirmişsinizdir. Ama beyinsapının

But if you consider the green part of the brain stem,

yeşille gösterilen bölümü söz konusuysa

nothing like that happens.

asla böyle bir şey olmaz.

It is that specific.

Bu, bu kadar kesindir.

So in that green component of the brain stem,

Beyinsapının bu yeşil bölgesi hasarlandığında

if you damage it, and often it happens,

ki daha sık oluşur,

what you get is complete paralysis,

sonuç bütüncül paralizidir

but your conscious mind is maintained.

fakat şuurlu zihniniz korunmuştur. Hissedersiniz,

You feel, you know, you have a fully conscious mind

bilirsiniz, tümüyle korunmuş bir şuura sahipsinizdir

that you can report very indirectly.

ancak bunu belli etmeniz çok indirekt yoldan olur.

This is a horrific condition. You don't want to see it.

Korkunç bir durumdur bu. Böyle bir durumu

And people are, in fact, imprisoned

görmek istemezsiniz. Ve insanlar gerçekte

within their own bodies,

kendi gövdelerinin içine hapsolmuşlardır,

but they do have a mind.

ama zihinleri korunmuştur.

There was a very interesting film,

Böyle bir durumla ilgili olarak

one of the rare good films done

yapılan nadir fimlerden bir tanesi

about a situation like this,

Julian Schnabel tarafından

by Julian Schnabel some years ago

yıllar önce bu tür bir problemi olan

about a patient that was in that condition.

bir hastayla ilgili olarak yapılmıştı.

So now I'm going to show you a picture.

Şimdi size bir resim göstereceğim.

I promise not to say anything about this,

Bununla ilgili bir şey söylemeyeceğime söz veriyorum,

except this is to frighten you.

onun sizi korkutması dışında.

It's just to tell you

Bunu şunun için yapıyorum ki

that in that red section of the brain stem,

beyinsapının kırmızı bölümü içinde

there are, to make it simple,

basitçe söylenirse,

all those little squares that correspond to modules

bu ufak karecikler modüller gibidir ki

that actually make brain maps

bunlar gövdemizin farklı bölümleri,

of different aspects of our interior,

iç dünyamızın farklı yönleriyle ilgili

different aspects of our body.

beyin haritaları oluştururlar.

They are exquisitely topographic

Bunlar ileri derecede topografik

and they are exquisitely interconnected

ve birbirleriyle geri dönüşümlü biçimde

in a recursive pattern.

ileri derecede ilişkilidir.

And it is out of this and out of this tight coupling

Bunun ve beyinsapıyla gövde

between the brain stem and the body

arasındaki bu karşılıklı ilişkinin dışında

that I believe -- and I could be wrong,

ki ben buna inanıyorum--yanlış da olabilirim

but I don't think I am --

fakat öyle olduğumu sanmıyorum

that you generate this mapping of the body

hislerle kendini belli eden

that provides the grounding for the self

ve benliğin zeminini oluşturan

and that comes in the form of feelings --

bir vücut haritası

primordial feelings, by the way.

oluşturulabileceğine inanmıyorum.

So what is the picture that we get here?

Peki şimdi nasıl bir fotoğrafla karşı karşıyayız?

Look at "cerebral cortex," look at "brain stem,"

serebral kortekse bakınız, beyinsapına bakınız

look at "body,"

gövdeye bakınız,

and you get the picture of the interconnectivity

birbirleriyle ilişkili olduklarını görürsünüz

in which you have the brain stem providing the grounding for the self

ki bu ilişki gövdeyle sıkı bir birliktelik içinde

in a very tight interconnection with the body.

beyinsapının benliğin altyapısını teşkil

And you have the cerebral cortex

ettiğini göstermektedir. Ve serebral korteks,

providing the great spectacle of our minds

zihnimizin içeriğiyle

with the profusion of images

ilgili görüntüler yaratarak,

that are, in fact, the contents of our minds

düşüncelerimizin içeriğini

and that we normally pay most attention to,

bir film şeridi gibi gösteriyor ki

as we should, because that's really

normalde

the film that is rolling in our minds.

en fazla ilgimizi çeken o

But look at the arrows.

Fakat oklara bakınız.

They're not there for looks.

Orada sadece bakılmak için durmuyorlar.

They're there because there's this very close interaction.

Oradalar çünkü etkileşimin merkezi orası.

You cannot have a conscious mind

Serebral korteksle beyinsapı arasındaki

if you don't have the interaction

etkileşim olmasaydı

between cerebral cortex and brain stem.

şuurlu bir zihine sahip olamazdınız.

You cannot have a conscious mind

Beyinsapıyla vücut arasında

if you don't have the interaction

iletişim olmasaydı

between the brain stem and the body.

şuurlu bir zihine sahip olamazdınız.

Another thing that is interesting

Bir diğer ilginç şey de

is that the brain stem that we have

sahip olduğumuz beyinsapı

is shared with a variety of other species.

bir dizi diğer tür tarafından da paylaşılıyor.

So throughout vertebrates,

Bütün vertebralılarda

the design of the brain stem is very similar to ours,

beyinsapının yapısı bizimkiyle çok benzer,

which is one of the reasons why I think

ki bu benim diğer canlılarla bizim şuurlu zihne

those other species have conscious minds like we do.

sahip olmamızdaki benzerliğe inanmamdaki nedenlerden biri.

Except that they're not as rich as ours,

Farkları bizimkisi kadar zengin bir zihne sahip olmamaları,

because they don't have a cerebral cortex like we do.

Nedeni de bizimki gibi bir serebral kortekse sahip olmamaları.

That's where the difference is.

Burası farklılığın yaşandığı yer.

And I strongly disagree with the idea

Ve ben şuurluluğun serebral korteksin

that consciousness should be considered

bir ürünüymüş gibi

as the great product of the cerebral cortex.

değerlendirilmesine şiddetle itiraz ediyorum.

Only the wealth of our minds is,

Sadece düşüncelerimizin zenginliğiyle alakalı,

not the very fact that we have a self

varlığımızın göstergesi olarak

that we can refer

kabul ettiğimiz

to our own existence,

benliğimizle ve

and that we have any sense of person.

herhangi bir benlik duygusuyla değil,.

Now there are three levels of self to consider --

Şimdi, benliğin incelenmesi gereken üç seviyesi var--

the proto, the core and the autobiographical.

proto, merkez ve otobiyografik.

The first two are shared

İlk ikisi

with many, many other species,

bir çok tür tarafından paylaşılıyor,

and they are really coming out

bunlar da geniş ölçüde beyinsapı ve

largely of the brain stem

her türde ne kadar varsa

and whatever there is of cortex in those species.

korteks tarafından temsil ediliyor.

It's the autobiographical self

Otobiyografik benliğe ise

which some species have, I think.

bence bazı türler sahiptir.

Cetaceans and primates have also

Deniz memelileri ve primatlar

an autobiographical self to a certain degree.

belirli dereceye kadar otobiyografik benliğe sahiptir.

And everybody's dogs at home

Ve herkesin evindeki köpekler

have an autobiographical self to a certain degree.

belirli dereceye kadar otobiyografik benliğe sahiptir.

But the novelty is here.

Fakat özgünlük de buradadır.

The autobiographical self is built

Otobiyografik benlik geçmiş olayların belleği

on the basis of past memories

ve daha önce yaptığımız planların

and memories of the plans that we have made;

hatıraları üzerine kurulur.

it's the lived past and the anticipated future.

o yaşanmış geçmiş ve katılım gösterilen gelecektir.

And the autobiographical self

Ve otobiyografik benlik

has prompted extended memory, reasoning,

kendini geliştirerek hafızaya, mantığa

imagination, creativity and language.

tahayyüle, yaratıcılığa ve dile doğrı kendisini geliştirdi.

And out of that came the instruments of culture --

Ve bununla da kalmadı kültürün belirteçlerine gitti--

religions, justice,

dinler, adalet

trade, the arts, science, technology.

ticaret, sanatlar, bilim, teknoloji.

And it is within that culture

Ve kültür içindedir ki

that we really can get --

ki biz özgün biçimde

and this is the novelty --

biyolojimiz tarafından (tümüyle) belirlenmeyen

something that is not entirely set by our biology.

bir şeye sahip olduk.

It is developed in the cultures.

O şey kültürler içinde gelişti.

It developed in collectives of human beings.

Kollektif insan varlıkları içinde gelişti.

And this is, of course, the culture

Ve bu, tabii ki kültürle,

where we have developed something that I like to call

biz başka bir şeye dönüştük ki ben buna

socio-cultural regulation.

sosyo-kültürel regülasyon diyorum.

And finally, you could rightly ask,

Ve sonuç olarak, siz haklı olarak sorabilirsiniz,

why care about this?

bütün bunları neden önemseyelim?

Why care if it is the brain stem or the cerebral cortex

Neden önemseyelim beyinsapını

and how this is made?

ya da serebral korteksi ve bu nasıl mümkün olduyu?

Three reasons. First, curiosity.

Üç nedenle. Birincisi, merak.

Primates are extremely curious --

Primatlar ileri derecede meraklıdır--

and humans most of all.

ve insanlar en fazlası.

And if we are interested, for example,

Ve örneğin, eğer biz

in the fact that anti-gravity

anti-gravitenin gezegenleri

is pulling galaxies away from the Earth,

yeryüzünden uzaklaştırdığıyla ilgileniyorsak,

why should we not be interested in what is going on

neden insanın içinde neler olduğuyla

inside of human beings?

ilgilenmeyelim?

Second, understanding society and culture.

İkincisi, toplumu ve kültürü anlamak.

We should look

Biz toplum ve kültürün birlikte

at how society and culture

bu sosyo-kültürel regülasyon içinde

in this socio-cultural regulation

nasıl birlikte

are a work in progress.

gelişme gösterdiğine bakmalıyız.

And finally, medicine.

Ve son olarak, tıp.

Let's not forget that some of the worst diseases

Unutmayalım ki, insanlığı etkileyen

of humankind

en kötü hastalıkların

are diseases such as depression,

bazıları depresyon,

Alzheimer's disease, drug addiction.

Alzheimer hastalığı ve ilaç bağımlılığıdır.

Think of strokes that can devastate your mind

Zihninizi yıkan ve sizi şuursuz bırakan

or render you unconscious.

inmeleri düşünün.

You have no prayer

Bu hastalıkları tedavi etmek için

of treating those diseases effectively

ne bir duaya

and in a non-serendipitous way

ve ne de raslantısal bir şansa sahibiz

if you do not know how this works.

bunların mekanizmalarını öğrenmek dışında.

So that's a very good reason

Böylece merakın ötesinde

beyond curiosity

ne yaptığımız konusunda çok iyi bir nedene

to justify what we're doing,

sahibiz ve beyinlerimizde neler olduğunu

and to justify having some interest in what is going on in our brains.

öğrenmek konusunda mantıklı bir gerekçeye.

Thank you for your attention.

Dikkatiniz için teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)